Морфология

Күрделі сөздер – сложные слова

Біріккен сөздер – слитные слова

Қысқарған сөздер – сокращенные слова

Қос сөздер – парные слова

Сөз құрамы – состав слова

Түбір – корень

Негізгі түбір-непроизводный корень

Туынды түбір-производный корень

Жұрнақ – суффикс

Сөз тудырушы- словообразующий суффикс

Сөз түрлендіруші-формаобразующий суффикс

Жалғау – окончание

Тәуелдік жалғау – окончание принадлежности

Көптік жалғау – окончание множественного числа

Септік жалғау – падежное окончание

Атау септік-именительный падеж

Ілік септік-родительный падеж

Барыс септік-дательно-направительный падеж

Табыс-винительный падеж

Жатыс-местный падеж

Шығыс- исходный падеж

Көмектес-инструментальный падеж/творительный

Жіктік жалғау – личное окончание

Сөз таптары – части речи

Зат есім – имя существительное

Жалқы есім – имена собственные

Жалпы есім - имена нарицательные

Сын есім- имя прилагательное

Сапалық сын е.- качественное и.п.

Қатыстық сын есім- относительное и.п.

Шырайлар- степени сравнения

Жай шырай-положительная степень

Салыстырмалы шырай- сравнительная степень

Күшейтпелі, асырмалы шырай- превосходная степень

Сан есім- имя числительные

Есептік сан е.-количественные

Реттік сан е.-порядковые

Жинақтық- собирательные

Болжалдық- предположительные, приблизительные

Топтау- разделительные

Бөлшектік- дробные

Есімдік- местоимение

Жіктеу есімдігі- личное мест.

Сілтеу е.-указательное мест.

Сұрау е.- вопросительное мест.

Өздік е.- возвратные мест.

Болымсыздық есімдігі-отрицательное мест.

Етістік- глагол

Сабақты ет.-переходный гл.

Салт ет. -непереходный гл.

Болымды ет.-положительный гл.

Болымсыз ет.-отрицательный гл.

Дара ет.-простая форма гл.

Күрделі ет.-сложная форма гл.

Тұйық ет.-неопределенная форма гл.

Көмекші етістік- вспомогательный гл.

Етістік шақтары-времена глагола

Осы шақ- настоящее вр.

Өткен шақ- прошедшее вр.

Келер шақ- будущее вр.

Етістік райлары- наклонение глагола

Ашық рай- изъявительное наклонение

Бұйрық рай-повелительное нак.

Қалау рай- желательное нак.

Етіс- залог

Өздік етіс-возвратный залог

Өзгелік етіс-побудительный залог

Ортақ етіс-взаимный залог

Ырықсыз етіс- страдательный залог

Үстеу- наречие

Мекен үстеуі-нареч.места

Мезгіл үстеуі-нареч. времени

Себеп-салдар үстеуі-нареч. причины

Топтау үстеуі- разделительное наречие

Сын-бейне үстеулері-нареч. образа действия

Мөлшер үстеуі- нареч.меры

Мақсат үстеуі-нареч. цели

Есімше-причастие

Өткен шақ есімше-причастие прошедшего времени

Келер шақ есімше-причастие будущего времени

Ауыспалы келер шақ есімше-причастие будущего переходного времени

Көсемше-деепричастие

Көмекші сөздер- служебные слова

Жалғаулық шылау- союз

Демеулік шылау- частицы

Септеулік шылау- послелоги

Одағай- междометия

Еліктеу сөздер- звукоподражательные слова

Синтаксис

Сөз тіркесі- словосочетание

Қиысу-согласование

Меңгеру- управление

Матасу-примыкание

Сөйлем мүшелері- члены предложений

Тұрлаулы мүшелер- главные члены

Бастауыш-подлежащее

Баяндауыш- сказуемое

Тұрлаусыз мүше- второстепенные члены

Анықтауыш-определение

Толықтауыш- дополнение

Тура толықтауыш- прямое дополнение

Жанама толықтауыш-косвенное дополнение

Пысықтауыш- обстоятельство

Сөйлемнің бірыңғай мүшелері-однородные члены предложений

Сөйлем-предложение

Жай сөйлем- простое предложение

Айтылу мақсатына қарай- по цели высказывания

Хабарлы- повествовательное

Сұраулы-вопросительное

Лепті-восклицательное

Бұйрықты-побудительное

Құрылысына қарай-по структуре

Атаулы сөйлем-назывное предложение

Жақты с.-личные

Жақсыз с.- безличные

Толымды-полное

Толымсыз-неполное

Құрмалас сөйлем-сложное предложение

Салалас құрмалас-сложносочиненное пр.

Сабақтас қ.- сложноподчиненное пр.

Аралас қ.-смешанное

Жалғаулықты-союзные

Жалғаулықсыз-бессоюзные

Ыңғайлас сал.қ.-соединительные сл.соч.

Қарсылықты сал.қ.-противительные сл.соч.

Себеп-салдар сал.қ.-причинно-следственные сл. соч.

Талғаулықты сал.қ.-разделительное, с выборочными отношениями

Кезектес сал.қ.-сл.соч. с чередующимися отношениями

Сабақтас құрмалас сөйлем-сложноподчиненное предложение

Мезгіл бағыныңқылы сабақтас-Придаточные предложения времени

Шартты бағыныңқылы сабақтас -Сл.под. предложения с придаточным условия

Қимыл-сын бағыныңқылы сабақтас- Сл.под. пр.с придаточным образа действия

Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас - Сл.под.пр. с придаточным причины

Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас-Сл. под. пр.с уступительными придаточными пред.

Оқшау сөздер-обособленные слова

Қаратпа сөз-обращение

Қыстырма сөз-вводные слова

Төл сөз-прямая речь

Төлеу сөз-косвенная речь

Автор сөзі- слова автора

Тыныс белгілері-знаки препинания

Нүкте-точка

Үтір-запятая

Тырнақша-кавычки

Сызықша- тире

Қос нүкте-двоеточие

Сұрау белгісі-вопросительный знак

Леп белгісі-восклицательный знак