№2 Laboratoriyaliq jumis

Tema: C++ Builder ortalıǵı, Standard komponentalar bólimi: Panel hám CheckBox komponentaları. (6 caat)

Jumıstıń maqseti: C++ Builder ortalıǵında Standard komponentalar bólimindegi Panel hám CheckBox komponentalarınan paydalanıp baǵdarlamalar dúziwdi úyreniw.

Máseleniń qoyılıwı: Tómendegi kestede kórsetilgen tapsırmalardıń baǵdarlamasın C++ Builder ortalıǵında dúzip shıǵıń hám nátiyjesin alıń.

Metodikalıq kórsetpe:

Panel komponentası. Panel komponentası bir neshe komponentlerdi gruppalaw ushın isletiledi. Panel komponentasınıń bazı bir qásiyetlerin kórip shıǵamız:

Align – bul qásiyet Forma ólshemleri ózgertirilgende, komponentanıń Formada jaylasıw ornın anıqlaw ushın isletiledi. Align qásiyetiniń mánisleri hám olarǵa túsinderme:

alNone – Komponentanıń Formada jaylasqan ornı ózgermeydi. Dáslep komponentaǵa usı qásiyet ornatılǵan boladı.

alTop – Komponenta konteynerdiń joqarı bólegin tolıq iyeleydi. Programma islewi dawamında onıń keńligi konteyner keńligi ózgeriwine qarap ózgeredi. Bunda komponenta biyikligi ózgerissiz qaladı.

alBottom – Komponenta konteynerdiń tómengi bólegin tolıq iyeleydi. Programma islewi dawamında onıń keńligi konteyner keńligi ózgeriwine qarap ózgeredi. Bunda komponenta biyikligi ózgerissiz qaladı.

alLeft – Komponenta konteynerdiń shep tárepin tolıq iyeleydi. Programma islewi dawamında onıń biyikligi konteyner biyikligi ózgeriwine qarap ózgeredi. Bunda komponenta keńligi ózgerissiz qaladı.

alRight – Komponenta konteynerdiń oń tárepin tolıq iyeleydi. Programma islewi dawamında onıń biyikligi konteyner biyikligi ózgeriwine qarap ózgeredi. Bunda komponenta keńligi ózgerissiz qaladı.

alClient – Komponenta konteynerdiń bos qalǵan bólegin tolıq iyeleydi. Programma islewi dawamında onıń ólshemleri konteyner ólshemleri ózgeriwine qarap ózgeredi.

alCustom – Komponentanıń ornı CustomAlignPosition hám CustomAlignInsertBefore funktsiyaları arqalı anıqlanadı.

Alignment – bul qásiyet arqalı komponentaǵa jazılǵan tekstlerdi ońǵa, shepke hám ortaǵa tegislew múmkin. Alignment qásiyetiniń mánisleri hám olarǵa túsinderme:

taLeftJustify – Tekstlerdi komponentanıń shep tárepine tegisleydi.

taCenter – Tekstlerdi komponentanıń ortasına tegisleydi.

taRightJustify – Tekstlerdi komponentanıń oń tárepine tegisleydi.

CheckBox komponentası. CheckBox komponentasınıń bazı bir qásiyetlerin kórip shıǵamız:

Checked – CheckBox komponentasınıń tiykarǵı qásiyetlerinen biri bolıp esaplanadı. Eger Checked qásiyetiniń mánisi false bolsa komponenta belgilenbegen, eger true mánis bolsa komponenta belgilengen boladı.

Enabled – baǵdarlama iske túskennen keyin komponentanıń aktiv yamasa aktiv emes jaǵdayda bolıwın támiynleydi. Bul qásiyette ádette true mánis ornatılǵan boladı, yaǵnıy komponenta aktiv jaǵdayda boladı. Eger biz bul mánisti false mánisine ózgertsek komponenta aktiv emes jaǵdayǵa ótedi.

Visible – baǵdarlama iske túskennen keyin komponentanıń kórinip yamasa kórinbey turıwın támiynleydi. Bul qásiyette ádette true mánis ornatılǵan boladı. Eger biz bul mánisti false mánisine ózgertsek komponenta kórinbey qaladı.

Mısalı: CheckBox komponentası arqalı belgilengen Komponenta atların Label komponentası maydanına shıǵarıw hám Button komponentasın aktivlestiriwshi yamasa aktivlestirmewshi sonday-aq jasırıwshı yamasa kórsetiwshi baǵdarlama dúzilsin.

Baǵdarlama dúziw izbe-izligi:

Baǵdarlamanıń interfeysin tómendegi súwrette kórsetilgendey etip jaratamız.

Bunıń ushın:

• Forma konteyneriniń Caption qásiyetin 2-Laboratoriya jumisi etip ózgertemiz.

• Formaǵa Panel1 komponentası ornatıladı.

• Panel1 komponentası Caption qásiyetindegi Panel1 sózi óshirip taslanadı.

• Panel1 komponentası ústine CheckBox1 komponentası ornatıladı.

• CheckBox1 komponentası Caption qásiyeti Panel komponentasi etip ózgertiledi.

• Panel1 komponentası ústine CheckBox2 komponentası ornatıladı.

• CheckBox2 komponentası Caption qásiyeti CheckBox komponentasi etip ózgertiledi.

• Panel1 komponentası belgilenip onıń Font qásiyetine kirip, shriftin Arial, jazılıw stilin Jirnıy, reńin Tyomnosiniy hámde ólshemin 12 etip isleymiz.

• Panel1 komponentası hámde ústindegi CheckBox komponentaları súwrettegidey etip tegislenedi.

• Formaǵa Button1 komponentası ornatıladı.

• Button1 komponentası Caption qásiyeti Saylangan komponentalar etip ózgertiledi.

• Button1 komponentası Font qásiyetine kirip, shriftin Arial, jazılıw stilin Polujirnıy hámde ólshemin 12 etip isleymiz.

• Button1 komponentası súwrettegidey etip tegislenedi.

• Formaǵa CheckBox3 komponentası ornatıladı.

• CheckBox3 komponentası Caption qásiyeti “Saylangan komponentalar” tuymesin aktivlestirme etip ózgertiledi.

• CheckBox3 komponentası belgilenip onıń Font qásiyetine kirip, shriftin Arial, jazılıw stilin Jirnıy, reńin Tyomnosiniy hámde ólshemin 12 etip isleymiz.

• Formaǵa CheckBox4 komponentası ornatıladı.

• CheckBox4 komponentası Caption qásiyeti “Saylangan komponentalar” tuymesin jasiriw etip ózgertiledi.

• CheckBox4 komponentası belgilenip onıń Font qásiyetine kirip, shriftin Arial, jazılıw stilin Jirnıy, reńin Tyomnosiniy hámde ólshemin 12 etip isleymiz.

• CheckBox3 hám CheckBox4 komponentaları súwrettegidey etip tegislenedi.

• Formaǵa Label1 komponentası ornatıladı.

• Label1 komponentası Caption qásiyeti Saylangan komponentalar atlari shigatugin orin etip ózgertiledi.

• Label1 komponentası belgilenip onıń Font qásiyetine kirip, shriftin Arial, jazılıw stilin Jirnıy, reńin Krasnıy hámde ólshemin 12 etip isleymiz.

• Label1 komponentası súwrettegidey etip tegislenedi.

• Forma konteyneri súwrettegidey etip tegislenedi.

Baǵdarlama kodın jazıw ushın tómendegi izbe-izlik orınlanadı:

• Button1 (Saylangan komponentalar) komponentasınıń OnClick hádiysesine 2 márte basıp yamasa Button1 komponentasınıń ózine 2 márte basıp ashılǵan kodlar aynasına tómendegi kodlardı jazamız.

//Label11 komponentasi Caption qasiyeti bosatiladi

Label1 -> Caption = " ";

//Eger CheckBox1 komponentasi belgilengen bolsa Label1 ge shigariladi

if(CheckBox1 -> Checked)

Label1 -> Caption = Label1 -> Caption + " " + CheckBox1 -> Caption;

//Eger CheckBox2 komponentasi belgilengen bolsa Label1 ge shigariladi

if(CheckBox2 -> Checked)

Label1 -> Caption = Label1 -> Caption + " " + CheckBox2 -> Caption;

• CheckBox3 (“Saylangan komponentalar” tuymesin aktivlestirme) komponentasınıń OnClick hádiysesine barıp 2 márte basıp (yamasa CheckBox3 komponentasınıń ózine 2 márte basıp) ashılǵan kodlar aynasına tómendegi kodlardı jazamız.

//Eger CheckBox3 belgilengen bolsa Button1 komponentasi aktiv emes jagdayda boladi

if(CheckBox3 -> Checked)

Button1 -> Enabled = false;

//bolmasa Button1 komponentasi aktiv jagdayda boladi

else

Button1 -> Enabled = true;

• CheckBox4 (“Saylangan komponentalar” tuymesin jasiriw) komponentasınıń OnClick hádiysesine barıp 2 márte basıp (yamasa CheckBox4 komponentasınıń ózine 2 márte basıp) ashılǵan kodlar aynasına tómendegi kodlardı jazamız.

//Eger CheckBox4 belgilengen bolsa Button1 komponentasi korinbey qaladi

if(CheckBox4 -> Checked)

Button1 -> Visible = false;

//bolmasa Button1 komponentasi korinip turadi

else

Button1 -> Visible = true;

Nátiyje:

Tapsırma variantları:

№	Máseleniń shárti
1.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Adam atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
2.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Noutbuk atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
3.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Miywe atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
4.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Programmalastırıw tilleri atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
5.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Qalalar atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
6.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Mámleketler atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
7.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Planetalar atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
8.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Universitet atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
9.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Pán atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
10.	CheckBox komponentası arqalı belgilengen Uyalı telefon atların Label komponentası maydanına shıǵarıwshı baǵdarlama dúzilsin.
11.	CheckBox komponentası járdeminde Label komponentasın jasırıwshı yamasa kórsetiwshi baǵdarlama dúzilsin.
12.	CheckBox komponentası járdeminde Label komponentasın aktiv yamasa aktiv emes halatqa keltiriwshi baǵdarlama dúzilsin.
13.	CheckBox komponentası járdeminde Edit komponentasın jasırıwshı yamasa kórsetiwshi baǵdarlama dúzilsin.
14.	CheckBox komponentası járdeminde Edit komponentasın aktiv yamasa aktiv emes halatqa keltiriwshi baǵdarlama dúzilsin.
15.	CheckBox komponentası járdeminde Panel komponentasın jasırıwshı yamasa kórsetiwshi baǵdarlama dúzilsin.