5. Ана телен исәпкә алу принцибы

Икенче телне өйрәнү вакытында бала, ихтыярсыз рәвештә, лингвистик материалны ана теле күренешләре белән чагыштыра. Бу - телне үзләштерү процессын җиңеләйтә. Димәк, һәр сыйныфка программа материалын сайлаганда, балаларның ана теле буенча белемнәр системасын исәпкә алу зарур. Яңа грамматик кагыйдәләр бары тик ана телендә өйрәнелгәннән соң гына кертелә бара, ә дәреслекләрдә грамматик кагыйдәләрнең рус һәм татар телендә бирелүе укучыларның белем сыйфатын күтәрүгә зур этәргеч булып тора.

Татар теленнән программаның тематик эчтәлеге 5 нче сыйныф. Елга 105 сәгать атнага 3 сәг

№	Тема	сәгать саны	лексика	грамматика
1	Без мәктәптә	15	Сөйлим,урын җыям,сөртәм,юынам,иртәнге аш ашыйм,барам,кайтам,алам Укыта,сорый,куша,әйтә,арып кайта һаман,шаян,борыла,кыен Киңәшче,ярдәмче.ертма,почмакларын бөкләмә.пычратма башта,икеле,чирек азагы җитә Кәеф,инде,вакытында,сүзендә тора алмады,ничәле чыгар,чирек азагында,мөсиәкыйль эш,рус теленнән күнегү Кәеф,инде,вакытында,сүзендә тора алмады,ничәле чыгар,чирек азагында,мөсиәкыйль эш,рус теленнән күнегү	Зат-сан кушымчаларын дөрес куллану Исемнәрнең тартым белән төрләнеше хикәя фигыльнең үткән заман формасы Исемнәрнең килеш белән төрләнеше Бәйлек сүзләр
2	Мин өйдә булышчы	14	уяндым,әлбәттә,урын җыям.юынам Коймак,һәрвакыт,киенә,үзе,ипи кисә,һәркем,чәй әзерли Тыйнак,мактанчык,ялкау,начар,ихтирамлы,дус, Туа,тәмамлый,булып эшли,иҗат итә,ошамый,әллә,кыстыйлар,һаман,тимер,алтын,көмеш,булыша, Кичке аш,мәче уйный,өй эше бирмәделәр,онытканмын,мәсьәлә чишәсе бар,алдаша,яхшы булышчы,,яхшы булышчы түгел	боерык фигыль,үзем алмашлыгы алмашлыклар.Фигыль ләрнең юклык формасы Синонимнар,антонимнар Хикәя фигылЬнең үткән заман формасы Ашыйсы килә,ашыйсы килми формалары Кирәк,түгел,бар сүзләрен сөйләмдә куллан
3	Бергә эшлә,бергә аша	12	Ярдә итәргә уйлады,булышырга уйлады,булышырга чакырды,үзем өчен,синең өчен һәм өйдәге хезмәт лексикасын кабатлау. Орлык,тегермән,ипи изә,мичкә яга,икмәк пешә,алып бара,алып кайта Әллә ниләр ,чишмә,су алып кайта,ишегалды,кр көри,буш вакыт,маҗаралы Көн буе,төн буе,урам себерә,арый имеш	Минем өчен...,безнең өчен...төрләнеше.Бу китап аның өчен структурасы зат алмашлыклрын,күрсәтү алмашлыкларын куллану Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык,юклык формасы Сорау формасын,киңәш бирү,кушу формаларын искә төшерү Эш кушу формалары: эшлә,эшләргә+кирәк
4	Ничек эндәшсәң,шулай җавап бирерләр	11	Тәмле сүз,тәмле телле,ачу килде,оялды,беркөн Бит.күптән,алып чык,кәшәкә таягы,бозыла,ялгыз,күңелсез Шалтырый,шалтырата,телефон трубкасы,күрше,чакырыгыз әле	Сыйфат дәрәҗәләре Интонация Инфинитив+кирәк формасы Балалар бакчасы төзелмәсе
5	Минем туган көнем	11	Күрше,мәшәкатьләре,тиздән,туганнар,чакырам Очрады,шунда,булышмыйммы,күтәрәм Түрдән уз,яңа гына,кыста,ашап кара.тук Тиз-тиз,хуҗабикә,кырый,ян,ас,өс,каршы Әдәпле,кунакта,карбыз,кулын сузды,куйды,беркөн	Булышырга кирәк,чакырырга телим формалары Саннар.Кибетнең эш сәгатьләрен әйтә белү. Бәйлек сүзләрне урынлы һәм дөрес куллану Фигыльләрнең үтән заман формасы.Бәйлек сүзләр. Боерык фигыльнең 3 нче зат барлык,юклык формасы Рәвешләр.Сыйфатлар
6	Минем дустым бар	12	Игътибарлы,гадел,ярдәмчел,шәфкатьле.алдашу Кунакка чакырырга рөхсәт ит,класстан чыгарга ярыймы,буярга ярыймы? Әйтергә онытканмын,куркам,сындырырсың.саклап тотармын,капма,очлама,күп ясама Елга аркылы,урман аша,агачка менә,агачтан төшә,каршысына чыга,качкан,яткан.исни,кире киткән,батыррак төшә,каршысына чыга,качкан,яткан.исни,кире киткән,батыррак	Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнеше Инфинитив+рөхсәт ит,инф.+ярый,инф.+мөмкин структуралары Бәйлек сүзләр.Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе.Хикәя фигыльнең билгесез үткән заман формасы Фигыльләрдә зат-сан кушымчалар
7	Дүрт аяклы дусларыбыз	9	Хөрмәт итә,ягымлы,койрыгын болгый	Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.
8	Без спорт яратабыз	5	Чана шуа,кызына,хоккей уйный,йөзә,спорт түгәрәге	Исемнәрнең тартым,килеш белән төрләнүе.Үз алмашлыгы.
9	Татарстанда яшибез	11	Үз флагы,төсле,җитез,яңгырый,тантаналарда,һәрвакыт,басып җырлыйлар Җиләк-җимеш агачлары исемнәре;кош-җәнлек исемнәре Буйлап,дип атлыйлар,чакрым,кушыла.борынгы исем Буйлап,дип атлыйлар,чакрым,кушыла.борынгы исем Танылган,атаклы,кыр эшләре беткәч,көн җылынгач,үлән белән капланган,ашъяулык,бүләк җыялар.	Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнүе Минем туган телем-рус теле структурасы Сыйфатлар.Синоним,антоним сүзләр. Идел елгасы сүзтезмәсенең килешләр белән төрләнеше Кебек,төсле,сыман,шикелле бәйлекләре Сорау алмашлыклары Җөмләдә сүз тәртибе.Фигыль формалары:үткән,киләчәк заманнар Русча сөйләшә структурасы
10	Светофор-минем дустым	5	юл аша,яна,кузгала,җәяүле,җәяү,боза,тукталыш,юл йөрү кагыйдәләре сулга,уңга,як-якка кара,өлкәннәргә урын бир	Фигыль заманнары Боерык фигыль

№	Дәрес номеры	Дәрес темасы	Коммуникатив максат	Контроль төре	Үзләштерергә яки камилләштерергә тиешле белем һәм күнекмәләр.			Искәрмә		Дата
					Лексика	Грамматика	План			Факт
1	2	3	5	6	7	8	9		10		11