Тэма VII. Беларусь у гады Другой сусветнай вайны і Вялікай Айчыннай войны (1939−1945 гг.).

(2 гадзіны)

Семінарскія заняткі

Барацьба беларускага народа супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў

План

1. Станаўленне і развіццё партызанскага руху на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

2. Падпольная барацьба ў населеных пунктах Беларусі.

3. Вызваленне Беларусі. Уклад беларускага народа ў разгром фашысцкай Германіі.

Прыкладныя тэмы рэфератаў:

1. Баявыя дзеянні летам 1941 г.

2. Гераічная абарона Брэсцкай крэпасці.

3. Станаўленне партызанскага руху ў Беларусі.

4. Развіццё падпольнай барацьбы ў гарадах Беларусі.

5. Падрыхтоўка, этапы, вынікі і значэнне аперацыі “Баграціён”.

Пытанні і заданні для самападрыхтоўкі

1. Калi пачалася i закончылася Другая сусветная вайна i Вялiкая Айчынная вайна?

2. Як адбылося ўз’яднанне Заходняй Беларусi з БССР? Дзе і калі былі прыняты пастановы аб уключэнні тэрыторыі Заходняй Беларусі у склад СССР і ўз’яднанні яе з БССР?

3. Назавiце прычыны паражэння савецкiх войск у пачатку вайны?

4. Якiя формы i метады барацьбы супраць нямецкiх акупантаў выкарыстоўвалi партызаны i падпольшчыкi?

5. Дзе i якiя партызанскiя зоны дзейнiчалi на акупiраванай тэрыторыi рэспублiкi?

6. Якiя метады знiшчэння насельнiцтва Беларусi выкарыстоўвалі фашысты ў час вайны?

7. Як называлася ваенная аперацыя па канчатковаму вызваленню тэрыторыi Беларусi ад фашысцкiх акупантаў? Якое яна мела гістарычнае значэнне?

8. Якi ўклад унёс беларускi народ у ваенную перамогу над фашысцкай Германiяй?

Тэсты

Выберыце правільны варыянт адказу

1. Калі адбылося ўз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР?

а) у верасні 1939 г.;

б) у лістападзе 1939 г.;

в) у студзені 1940 г.;

г) у чэрвені 1941 г.

2. Калі фашыстамі быў захоплены Мінск?

а) 28 чэрвеня 1941 г.;

б) 28 ліпеня 1941 г.;

в) 27 ліпеня 1941 г.;

г) 28 верасня 1941 г.

3. Калі была акупіравана ўся тэрыторыя Беларусі нямецка-фашысцкімі захопнікамі?

а) у чэрвені 1941 г.;

б) у сярэдзіне ліпеня 1941 г.;

в) да пачатку верасня 1941 г.;

г) у сярэдзіне лістапада 1941 г.

4. Хто ажыццявіў дыверсійную акцыю, у выніку якой быў знішчаны генеральны камісар Беларусі В. Кубэ?

а) В. Харужая, А. Мазанік, М. Осіпава;

б) А. Мазанік, М. Осіпава, А. Траян;

в) М. Осіпава, В. Харужая, М. Казей.

5. Хто ўзначальваў Цэнтральны штаб партызанскага руху?

а) І. Сталін;

б) К. Варашылаў;

в) П. Панамарэнка;

г) С. Прытыцкі.

6. Першы этап “рэйкавай вайны” праводзіўся:

а) у лістападзе 1942 г. – студзені 1943 г.;

б) з 3 жніўня да сярэдзіны верасня 1943 г.;

в) у другой палове верасня – кастрычніку 1943 г.;

г) напярэдадні і ў ходзе вызвалення ўсёй тэрыторыі Беларусі;

д) у жніўні – верасні 1944 г.

7. У выніку асенне-зімовага (1943–1944 гг.) наступлення савецкіх войск было вызвалена 40 раёнаў якіх абласцей?

а) Віцебскай;

б) Магілёўскай;

в) Гомельскай;

г) Палескай;

д) усе адказы правільныя.

8. Калі пачалася ваенная аперацыя “Баграціён”?

а) лістапад 1943 г.;

б) 23 чэрвеня 1944 г.;

в) 22 ліпеня 1944 г.;

г) 4 мая 1945 г.

9. Хто з’яўляўся камандуючым 1-га Беларускага фронту?

а) Г. Ф. Захараў;

б) І. Д. Чарняхоўскі;

в) К. К. Ракасоўскі;

г) І. Х. Баграмян.

10. Калі нямецка-фашысцкія захопнікі былі поўнасцю выгнаны з беларускай зямлі?

а) у лістападзе 1943 г.;

б) у маі 1944 г.;

в) у чэрвені 1944 г.;

г) да канца ліпеня 1944 г.

Літаратура

Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны): Учебное пособие для студентов высших учебных заведений Республики Беларусь/ под редакцией профессора А.А. Ковалени и профессора Н.С. Сташкевича. – Минск, 2004. – С. 39 – 49, 74 – 82, 89 – 113, 134 – 153, 187 – 202.

Новік, Я.К. Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны): Курс лекцый / Я.К. Новік, Н.Я. Новік. – Мінск, 2006. – С. 30 – 40, 63 – 71, 99 – 141, 159 – 161, 175 – 178.

Гісторыя Беларусі: падручнік: У 2 ч. Ч. 2. Люты 1917 – 2006 г. / Пад рэд. Я. К. Новіка, Г. С. Марцуля. – Мінск: Выш. шк., 2007. – С. 199 – 255 (спіс літаратуры на с. 255 – 256).

Новік, Я. К. Гісторыя Беларусі. Ад старажытных часоў – па 2008 г.: вучэб. дапам. / Я. К. Новік, І. Л. Качалаў, Н. Я. Новік. – Мінск: Выш. шк., 2009. – С. 370 – 426.

Беларусь в годы Великой Отечественной войны 1941 – 1945 / А.А. Коваленя (руководитель авторского коллектива), А.М. Литвин, В.И. Кузьменко и др. – Минск, 2005.

Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941 – 1945: Энцыклапедыя. – Мінск, 1990.

Беларусь у перыяд Вялікай Айчыннай вайны: погляд у свеце новых крыніц / пад рэд. С.Я. Новікава, У.І. Лемяшонка. – Мінск, 2005.

Долготович Б.Д. Военачальники – сыны Беларуси на фронтах Великой Отечественной войны. – Минск, 2003.

Иоффе И. Ах, война, что наделала подлая: О потерях Беларуси в Великой Отечественной войне // Беларуская думка. – 2000. – № 8.

Коваленя, А.А. Беларусь. 1939–1945: война и политика / А.А. Коваленя. – Минск, 2001.

Літвін, А.М. Акупацыя Беларусі (1941–1944): пытанні супраціву і калабарацыі / А.М. Літвін. – Мінск, 2000.

Мацко, А., Кобяк С. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з БССР – акт гістарычны і справядлівы/ А. Мацко, С. Кобяк.–Мінск, 1989.

Новікаў, С.Я. Эканамічная палітыка нацысцкай Германіі ў Беларусі 1941–1944 / С.Я. Новікаў. – Мінск, 2002.