2 Құрастырылған сұрақтың жетістігі

• Сұрақ анық және науқастар тобы айқындалған

• Көмек түрі таңдалған

• Бағалау нысаналары мен салыстырмалы тобы анық

• Осы іс-әрекетті қолдану арқылы алынатын нақты мақсат қойылған

Мәліметтер іздестіру үшін алдын-ала қандай жағдайларды білу қажет?

• Пациент.Популяция, Жағдай

• Іс-әрекет (көмек, шара), Болжама жағдай

• Салыстыру (бақылау)

• Өлшенетін ақыры(нәтиже)

• Клиникалық сұрақтың түрі

• Біз пайданалатын клиникалық сынақтың (зерттеулердің) түрі

Клиникалық сұрақтар түрі

1.Ем - емдік іс-әрекеттердің тиімділігін бағалау. Клиникалық ақыры-науқастың жағдайының жақсаруы немесе асқынулар даму қаупының төмендеуі.

2.Қауыптілігін бағалау – науқастың хәліне әсер ететін қолайсыз жағ- дайлардын болуын бағалау, сырқаттанушылық және өлім.

3.Диагностика - әр түрлі диагностикалық әдістердің мәліметтілігін бағалау.

4.Болжау - дерттің келешек ағымын бағалау

Сапалықтың көрсеткіштері – клиникалық сынақтар

сапалығының түпнұсқасы (стандарттары)

Клиникалық сұрақтар түріне сәйкес зерттеу түрлері таңдалады

Ем тиімділігі - Екі жақты жасырынды рандомизациялық бақылаулы

клиникалық сынақтар

Дерттің болжамы - Ұзақ уақыт қорытындысы бақыланатын проспективті когорттық зерттеу

Диагностикалық

әдістің тиімділігі - Жеке жасырынды түрде басқа әдіспен салыстыру, кейіннен басқа науқастар тобында қайта тексеру немесе сынау

Этиологиясы / қатерлі әсері - Нәтижесі нақты бағаланған «когорттық» немесе «дамыған жағдай – бақылау тобы» сынақтар түрі

Бұл клиникалық зерттеулер сапалығы анықтаушыларының «алтын түпнұсқасы (стандарттары)»!!!

Дәйектемелерді іздеп табу

• Алдымен басылым шығармаларын қарау

• Қорытындылар (Evidence Reports, Cochrane ревю, ACP Journal Club- дәйектемелер есептері)

• Электрондық қор

- электрондық журналдар

- СD-ROM и интернет

- Medline

- Health Star

- Регистр контролируемых исследований Cochrane

Арнайы зерттеулер қоры

• Журналдар, конференциялар мәліметтері (басылымдар), кітаптар

• Мәліметтердің электрондық қоры

• Библиографиялық мәліметтер

• Зерттеулердің тіркелген тізімдері

• Күнделікті басылымдар

• Басылымға шыққа мәліметтер

-фарм.компаниялардың және өідіріс фирмалардың

-медициналық әдебиеттің

• Қызметтестер және зерттеушілермен жеке қарым-қатынас

Анықталған дәйектемелерді баға беру (сараптау)

• Бақылау (салыстырмалы) тобы бар ма?

• Рандомизация сапасы

• Пациенттер саны

• Пациенттер мен клиницистер жасырын түрде анықталды

• Алынған нәтижелерге статистикалық өңдеу (өлшеу, санау) нақты және толық жүргізілді

ДМ дірігерге мына сұрақтардан бас тартуын талап етеді: Бұл не?Бұл қалай түсіндіріледі? Бұл неге бұлай болады? – бұл «бастапқы» сұрақтар – этиология, патогенез. Бұл сұрақтарға жауап қызық болуы мүмкін, бірақ бұл сұрақтар белгілі бір науқасқа көмек көрсету үрдісіне қатыстығы аз.

ДМ дұрыс сұраққа бағыт береді – не жасау қажет? Туралап айтқанда: А атты көмек В атты жағдайға С атты нәтижеге жету үшін тиімді ме?–яғни, тәжірибеде қалай жасалу керек? деген сұраққа жауап береді – аста-рында нақты бір дерті бар науқасқа көмек көрсетудегі арнайы білімділікті талап етеді және оның 4 құрастырушысы бар - PIСO (ПКСА).