Орловский Определенный интеграл.Практикум ч.1 2010
.pdfследовательно, |
|
|
|
|
|
lim xf(x) = 0. |
(5.23) |
||
|
x→0 |
|
|
|
В силу убывания функции f(x) |
|
|
||
∫1 |
f(x) dx = n−1 |
(k+1)/n |
|
|
∫ |
f(x) dx 6 |
|
||
|
∑ |
|
|
|
1/n |
k=1 |
|
6 k=1 |
∫ |
f |
(n) |
|
n−1 |
(k+1)/n |
|
k |
|
∑ k/n |
|
|
|
Аналогично
∫1 n∑−1 f(x) dx =
k/n
dx = n∑−1 f (nk ) n1 .
k=1
(k∫+1)/n
f(x) dx >
|
1/n |
|
|
|
k=1 |
k/n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
n−1 (k+1)/n |
k + 1 |
|
|
n−1 |
+ 1 |
1 |
|
||||||||||||||||||
∑ k/n |
|
|
|
|
|
|
|
|
∑ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
f ( |
|
|
|
|
|
|
(k n |
|
)n. |
|||||||||||||||
> k=1 |
∫ |
|
n |
|
|
)dx = k=1 f |
|
||||||||||||||||||
Отсюда получаем, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
n |
|
k 1 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
f(1) |
|
|
+ ∫ |
f(x) dx 6 k=1 f ( |
|
|
) |
|
|
6 |
|
|
|||||||||||||
n |
n |
n |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1/n |
|
|
|
|
|
|
∑ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
6 |
∫ |
f(x) dx + f ( |
|
) |
|
. |
|
(5.24) |
||||||||||||||||
|
n |
n |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1/n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Из (5.23) следует, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
lim |
1 |
f |
1 |
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
n→+∞ n (n) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
321
поэтому, переходя в (5.24) к пределу, получаем:
n |
|
|
|
|
1 |
∑ |
|
k 1 |
0 |
||
lim |
|
|
|
|
f(x) dx. |
n→+∞ k=1 f |
(n) n |
= ∫ |
2. Функция f(x) отрицательна в интервале (0; δ). Тогда функция g(x) = −f(x) положительна в интервале (0; δ) и удовлетворяет условиям задачи. Согласно предыдущему пункту
n |
|
|
|
|
1 |
∑ |
|
k 1 |
0 |
||
lim |
|
|
|
|
g(x) dx. |
n→+∞ k=1 g |
(n) n |
= ∫ |
Заменяя здесь g(x) на −f(x) и умножая полученное равенство на −1, получаем:
n |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
0 |
|
∑ |
|
k 1 |
|||
lim |
|
|
|
|
f(x) dx. |
n→+∞ k=1 f |
(n) n |
= ∫ |
2389. Доказать, что если функция f(x) монотонна и ограничена в интервале 0 < x < a и существует несобственный интеграл
∫a
xpf(x) dx,
0
то
lim xp+1f(x) = 0.
x→+0
Ввиду ограниченности функции f(x) сходимость несобственного интеграла не зависит от выбора верхнего предела интегрирования. Поэтому, уменьшая, в случае необходимости, значение a, можно считать, что f(x) знакопостоянна в интервале (0; a). Нетрудно также видеть, что если утверждение задачи
322
справедливо для функции f(x), то оно справедливо и для функции g(x) = −f(x). Поэтому, без ограничения общности, можно считать, что функция f(x) > 0 в интервале (0; a).
1. Функция f(x) убывает в интервале (0; a). Если p ≠ −1, то
x |
x |
|
1 |
|
|
∫ |
tpf(t) dt > ∫ |
tpf(x) dt = |
xp+1f(x), |
||
|
|||||
p + 1 |
00
аесли p = −1, то
x |
1 |
|
x |
1 |
|
|
∫ |
f(t) dt > |
∫ |
f(x) dt = f(x) ln 2. |
|||
|
|
|||||
t |
t |
0x/2
Таким образом,
∫x
0 6 xp+1f(x) 6 Ap tpf(t) dt,
0
где |
{ |
Ap = |
p + 1 , p ̸= −1; |
|
1/ ln 2 , p = −1. |
Так как несобственный интеграл от функции xpf(x) сходится, то
∫x
lim tpf(t) dt = 0,
x→0
0
следовательно,
lim xp+1f(x) = 0.
x→+0
2. Функция f(x) возрастает в интервале (0; a). Если p ≠ −1,
то
∫0 |
> |
∫x |
> |
∫x |
|
p + 1 |
|
2x |
|
2x |
|
2x |
|
2p+1 − 1 |
|
tpf(t) dt |
|
tpf(t) dt |
|
|
tpf(x) dt = |
xp+1f(x), |
|
|
|
|
|
323
а если p = −1, то
2x |
1 |
|
2x |
1 |
2x |
1 |
|
|
∫0 |
f(t) dt > |
∫x |
f(t) dt > ∫x |
f(x) dt = f(x) ln 2. |
||||
|
|
|
||||||
t |
t |
t |
||||||
Отсюда следует, что |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
2x |
|
||
|
|
0 6 xp+1f(x) 6 Bp ∫0 |
|
tpf(t) dt, |
||||
где |
|
|
(p + 1)/ 2p+1 − 1 , p ̸= −1; |
|||||
|
|
Bp = |
||||||
|
|
{ |
1/ ln 2 , (p = −1.) |
Так как несобственный интеграл от функции xpf(x) сходится, то
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
lim |
∫0 |
|
tpf(t) dt = 0, |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
следовательно, |
|
|
lim |
xp+1f(x) = 0. |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
x→+0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2390. Показать, что: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
1 |
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
||
а) v.p.∫ |
dx |
= 0; |
б) v.p.∫ |
|
|
dx |
= 0; в) v.p.∫ sin x dx = 0. |
||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||
x |
1 − x2 |
||||||||||||||||||
−1 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−∞ |
|
а). По определению главного значения |
|
x |
|
||||||||||||||||
|
|
∫ x = |
ε→0 |
∫ |
x + ∫ |
|
|
= |
|||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
−ε |
1 |
|
|
|
|
|||
|
|
v.p. |
|
dx |
lim |
−1 |
dx |
|
|
dx |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−ε |
|
|
|
1 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
= |
ε→0 (ln | x| |
|
|
1 + ln | x| |
ε) |
= |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
324
= |
|
lim ((ln ε |
− |
0) + (0 |
− |
ln ε)) = lim 0 = 0. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ε |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
б). По определению главного значения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1−ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
v.p. |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
= |
lim |
∫ |
|
|
|
|
|
|
dx |
+ |
∫ |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
= |
||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
1 |
|
|
x2 |
|||||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
− |
ε→0 |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
lim |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 + x |
|
1−ε |
+ |
|
|
1 |
ln |
|
1 + x |
|
+∞ |
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
= ε→0 ( 2 ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
1 x |
0 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 x |
1+ε) |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 2 |
− |
ε |
|
|
1 |
|
|
|
2 + ε |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
− |
ε |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
lim ln |
|
|
|
= 0. |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
− 2 |
|
ε |
) |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
ε→0 (2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
2 + ε |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
в). По определению главного значения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D→+∞ ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
v.p. |
|
|
sin x dx = |
|
lim |
|
|
|
|
sin x dx = |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
0 = 0. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
= |
|
D→+∞(− cos x) |
|
|
|
D |
= |
D→+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
2391. Доказать, что при x > |
0, x = 1 существует |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
̸ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
li x = v.p. ∫0 |
|
|
|
|
dξ |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln ξ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Рассмотрим функцию |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
φ(x) = |
|
1 |
|
|
− |
|
|
1 |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln x |
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−
Нетрудно видеть, что
lim φ(x) = 1.
x→0
325
Кроме того, применяя дважды правило Лопиталя, находим:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|||
|
|
x − 1 − ln x |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
||||||
lim φ(x) = lim |
|
|
= lim |
x |
|
|
|
= |
||||||||||
|
(x − 1) ln x |
|
|
|
x − 1 |
|
||||||||||||
x→1 |
x→1 |
|
x→1 ln x + |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
||||
= lim |
|
x − 1 |
|
= lim |
|
1 |
|
= |
1 |
. |
|
|
||||||
x ln x + x |
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||||||||
x→1 |
− 1 |
x→1 ln x + 2 |
|
|
|
Отсюда следует, что несобственный интеграл от φ(x) существует и совпадает с обычным интегралом от непрерывной функции
|
φ˜(x) = |
|
1 , |
x = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
φ(x) , x = 0, x = 1; |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
̸ |
|
̸ |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1/2 , |
|
|
x = 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таким образом, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
x |
(φ(ξ) + |
|
|
|
|
)dξ = |
|
|||||||||||
|
∫ |
|
dξ |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||||||
v.p. |
|
|
|
= v.p. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
ln ξ |
|
ξ |
1 |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ∫0 |
φ(ξ) dξ + v.p. ∫0 |
|
dξ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
ξ − 1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
и достаточно доказать, что существует |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v.p. ∫0 |
|
|
dξ |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ξ − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Существование этого интеграла проверяется непосредствен- |
||||||||||||||||||||||||||
но, исходя из определения главного значения |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
x |
|
|
dξ |
|
|
|
lim |
|
1−ε |
dξ |
|
|
|
x |
|
|
|
dξ |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
v.p. ∫ |
|
ξ |
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
ξ |
|
1 + ∫ |
|
ξ |
|
1 |
= |
||||||||
|
− |
1 = ε→0 |
|
|
− |
|
− |
|||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
1+ε |
|
|
|
|
|
|
326
|
|
|
1−ε |
|
x |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
= |
ε→0 |
(ln |ξ − 1| 0 |
+ ln |ξ − 1| 1+ε) |
= |
||
|
|
|
|
|
|
|
= lim ((ln ε − 0) + (ln |x − 1| − ln ε)) =
ε→0
= lim ln |x − 1| = ln |x − 1|.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Найти следующие интегралы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2392. v.p. ∫0 |
|
|
|
dx |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x2 − 3x + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Так как |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|||||||||||
∫ |
|
x2 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
+ C, |
|
||||||||
|
|
|
3x + 2 |
|
= ∫ (x 2 |
− x 1 )dx = ln |
x |
− 1 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v.p. |
+∞ |
|
|
dx |
|
|
= lim |
|
1− |
ε |
|
dx |
|
|
|
|
|
+ |
3/2 |
|
|
|
dx |
|
|
|
+ |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
∫ x |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
3x + 2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3x + 2 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
− |
3x + 2 |
ε→0 |
|
∫ |
|
x |
− |
|
|
|
|
∫ x |
− |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ε |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
+ lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
2−ε |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
+ |
+∞ |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
∫ |
x |
2 |
|
3x + 2 |
|
∫ |
|
|
x |
2 |
|
|
3x + 2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2+ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
= lim |
|
|
ln |
1 + ε |
− |
ln 2 |
+ |
|
0 |
− |
ln |
|
1 − ε |
)] |
+ |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
[( |
|
|
|
|
|
|
) ( |
|
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε − 0) + (0 − ln 1 + ε)] = |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
+ ε→0 [(ln 1 − |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= |
lim |
ln |
|
1 + ε |
|
− |
ln 2 |
] |
+ lim |
|
ln |
|
1 + ε |
|
= |
− |
ln 2. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 − ε |
|
|
1 − ε |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ε→0 [ |
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
[ |
|
|
|
] |
|
|
|
|
|
|
|
327
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2393. v.p. ∫ |
|
|
dx |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
Так как |
1/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
dx |
|
|
|
= ∫ |
d(ln x) |
= ln | ln x| + C, |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln x |
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|||||||||||||||
|
|
|
v.p. |
2 |
|
dx |
|
|
|
1−ε |
dx |
|
+ |
|
2 |
|
|
|
|
dx |
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln x |
|
|
x ln x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1/2 |
= ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1/2 |
|
|
|
|
|
|
1+ε |
2 |
)+ |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
[(ln | ln(1 − ε)| − ln |
ln |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(1 |
|
ε) |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
)] = lim |
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
+ (ln |
|
ln 2 |
|
|
|
|
|
ln |
|
ln(1 + ε) |
ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
| |
| − |
| |
ln(1 + ε) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
ε→0 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
Здесь учтено, что |
|
|
ln 2 |
|
= − ln 2| = ln 2. Предел |
полученного |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
выражения можно |
найти, применяя| |
правило Лопиталя: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ε) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
lim ln |
|
ln(1 − |
|
= ln |
|
lim |
ln(1 − ε) |
|
= ln |
lim |
|
−1 − ε |
|
= ln 1 = 0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + ε |
|
|
|
|||||||||||||
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||
|
ln(1 + ε) |
|
|
|
|
|
|
|
|
ε→0 ln(1 + ε) |
|
|
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v.p. ∫ |
|
dx |
|
|
= 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
1 + x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
2394. v.p. ∫ |
|
|
|
|
dx. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
1 + x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
Так как |
−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
∫ |
|
1 + x |
|
dx = |
∫ |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
+ ∫ |
x dx |
|
= arctg x + |
1 |
ln(1 + x2) + C, |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 + x2 |
|
1 + x2 |
1 + x2 |
|
2 |
328
то
|
+∞ |
|
|
|
D |
|
|
|
|
v.p. |
∫ |
1 + x |
|
dx = lim |
∫ |
|
1 + x |
|
|
1 + x2 |
|
1 + x2 dx = |
|||||||
|
D→+∞ |
|
|||||||
−∞ |
|
|
−D |
π |
|||||
|
|
lim |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
= |
2 arctg D = 2 · |
2 = π. |
||||||
|
D + |
||||||||
|
|
→ ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2395. v.p. ∫ |
arctg x dx. |
|
|
|
|
|
−∞
Согласно решению задачи 2258 интеграл от нечетной функции в симметричных пределах равен нулю, следовательно,
+∞ D
v.p. |
arctg x dx = lim |
∫ |
arctg x dx = lim 0 = 0. |
∫ |
D→+∞ |
D→+∞ |
|
−∞ |
−D |
|
Задача 32. Пусть a < c < b, функция f непрерывна на [a; b] и равна нулю только в точке x = c, причем в некоторой окрестности точки x = c функция f имеет первую производную. Пусть
также существует f′′(c) и f′(c) = 0. Доказать, что существует |
|||
|
̸ |
||
v.p. ∫a |
b |
||
|
dx |
||
|
|
. |
|
|
f(x) |
329
Решения и ответы к задачам
Задача 1. Пусть два числа являются пределами одной и той же функции φ. Допустим, что они не совпадают, обозначим через A меньшее из этих чисел, а через B – большее из них. Рассмотрим положительное число ε = (B − A)/2. По определению предела, существуют такие положительные числа δ1 и δ1, что для всех размеченных разбиений (T, ξ) с характеристикой λ(T ) < δ1 справедливо неравенство
|
φ(T, ξ) |
|
A |
< |
B − A, |
(1) |
|||
| |
|
− |
|
| |
|
2 |
|
|
|
а для всех размеченных разбиений ( T, ξ ) с характеристикой |
|||||||||
λ(T ) < δ2 |
φ(T, ξ) |
|
|
|
|
|
B − A. |
(2) |
|
| |
− |
B |
| |
< |
|
||||
|
|
|
|
2 |
|
|
Выберем произвольное размеченное разбиение ( T, ξ ) с характеристикой λ(T ) < min{δ1, δ2}, тогда для этого разбиения будут справедливы оба неравенства (1) и (2). Из неравенства (1) следует, что
φ(T, ξ) |
− |
A < |
B − A |
= φ(T, ξ) < |
A + B |
, |
|
||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|||
а из неравенства (2) получаем |
|
|
|
|
|
|
|||||||
φ(T, ξ) |
− |
B > |
− |
B − A |
= φ(T, ξ) > |
A + B |
. |
||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
Полученное противоречие доказывает утверждение задачи.
330