5.4 Электрэнергияға кеткен шығынды есептеу

Техникалық мақсатта электр энергиясының шығыны келесі талаптармен анықталады:

а) берілген реттегі шығын шамасы немесе жабдықтың төлқұжатындағы көрсетілген жұмыс шығыны;

ә) қолданыстағы көтерме баға мен электр энергиясының тарифі;

б)жабдықтың қолданыстағы және бекітілген жұмыс уақыты.

Электр энергиясына кеткен шығынды келесі формуламен анықталады:

(5.2)

Мұндағы Т ‒ жабдықтың жұмыс жасау мерзімі, сағ

М_эл.дв ‒ қолданылатын жабдықтағы электроқозғалтқыш қуаты, сағ

Ц_кВт ‒ 1 кВт/сағ кеткен энергия бағасы.

Электр энергиясына кеткен шығынның есебі 5.2‒кестеде келтірілген.

5.2 ‒ Кесте ‒ Электр энергияға кеткен шығын мөлшері

Жабдықтың атауы	Жұмыс уақытының ұзақтығы, сағ	Кернеу жабдығы, кВт/сағ	Қолданбалы энергия, кВт
Электроқозғалтқыш АИР 180 МА8 СН	24	45	32400
Барлығы	720000

1 кВт/сағ электр энергиясының құны 21,69 тг, сонда 123 кВт/сағ энегияға

З_эл=3282,87тг

1. Демек, 1 айға электр энергиясына 3282,87 тг шығындалады. Майлау материалдарына кететін шығындар

1. Мойынтірек және сальниктерді майлауға кететін май шығыны, В_{м ц}

базалық үшін В_{м ц} = 0,041 кг/сағ

жаңасы үшін В_{м ц} = 0,032 кг/сағ

2. Механизм қозғалысындағы штокты жууға құйылатын майдың жалпы саны, Q_м

базалық үшін Q_м = 31,5 г/см²

жаңасы үшін Q_м = 13,5 г/см²

3. Майды ауыстыру жиіліктілігі

t_май = 1000 сағ

4. Жылына майды ауыстыру саны мына формула бойынша анықталады.

n = Т_қ / Т_май (3.8)

n = 3650 / 1000 = 3,7

5. Механизм қозғалысына кететін май шығыны

В_{м қ} = Q_м · n (3.9)

базалық үшін В_{м қ} = 31,5 · 3 = 116,6 кг/жыл

жаңасы үшін В_{м қ} = 13,5 · 3 = 49,9 кг/жыл

6. Цилиндр мен сальниктерді майлауға кететін 1 т майдың бағасы:

Ц _{ц м} = 72 600

7. Механизм қозғалысына кететін 1 т майдың бағасы:

Ц _{ц м} = 51 700

8. Майлау материалдарына кететін жылдық шығындар мына

формуламен анықталады:

= (В_{м ц} · Т_қ · Ц _{ц м} + В_{м қ} · Ц _{м қ}) · а_n (3.10)

= (0,027 · 3 650 · 72 600 + 116,6 · 51 700 ) · 3 = 76 814 тг.

Жаңа техника үшін:

= 0,047 · 3650 · 7260 + 50 · 51700 = 38 252 830 тг.

9. Тұтынушының бір жылдық шығыны мына формуламен анықталады:

= З_эн + Ц_су + Ц_м (3.11)

= 4 787 + 881 + 71146 = 76814 мың тг

ал жаңа техника үшін

= 1970 + 268 +38252 = 40490 мың тг

5.5 Жалақыны және төлем ақыны есептеу

Оператордың жалақысы бір айда 165000 тг құрайды. Жұмыс істеу мерзімі ‒ 1 ай, жұмысшы саны1. Осылайша, жұмысшылардың 1 айлық жалақысы 165000 тг құрайды.

Сақтандыру қорына, жалақының жалпы соммасы 10 пайызын береді және ол мынаған тең:

165000·0,10=16500тг

Еңбек қорына ‒ 10 пайызын береді :

155232·0,10=16500 тг

Барлық аударымдармен есептеген жалақы мөлшері:

165000+16500+16500=198000 тг

Слесарь жалақысы бір айда 133056 тг құрайды. Жұмыс істеу мерзімі ‒ 1 ай, жұмысшы саны 1. Осылайша, жұмысшылардың 1 айлық жалақысы 133056 тг құрайды.

Сақтандыру қорына, жалақының жалпы соммасы 10 пайызын береді және ол мынаған тең:

133056·0,10=13305,6 тг

Еңбек қорына ‒ 10 пайызын береді :

133056·0,10=13305,6 тг

Барлық аударымдармен есептеген жалақы мөлшері:

133056+13305,6+13305,6=159667,2 тг

Барлық слесарлардың бір айдағы жалақысы 319334,4 тг құрайды. Жұмыс істеу мерзімі ‒ 1 ай, жұмысшы саны 2. Осылайша, жұмысшылардың 1 айлық жалақысы барлық аударымдармен есептегенде 319334,4 тг құрайды.

Жалпы 1 айда барлық жумысшыларға шығындалатын сомма мөлшері 517334,4 тг құрайды.