- •5 Экономикалық бөлім
- •5.1 Жабдықты жобалаудың экономикалық негізі
- •5.2 Экономикалық нәтижелікті анықтау
- •5.3 Негізгі және қосалқы материалдар шығынын есептеу
- •5.1 ‒ Кесте ‒ Негізгі және қосалқы материалдар шығыны
- •5.4 Электрэнергияға кеткен шығынды есептеу
- •5.2 ‒ Кесте ‒ Электр энергияға кеткен шығын мөлшері
- •5.5 Жалақыны және төлем ақыны есептеу
- •5.6 Жалпы шығын соммасын есептеу
- •5.3‒Кесте‒Жалпы шығын соммасы
- •5.7 Зерттеу жұмысының экономикалық эффектілігін есептеу
- •5.8 Зерттеудің экономикалық нәтижелігін және рентабелін (тиімділігін) есептеу
- •5.9 Техника ‒ экономикалық көрсеткіштер
5.6 Жалпы шығын соммасын есептеу
Шығындардың жалпы соммасы негізгі және қосалқы шығындарға, электр энергияға, құрал ‒ жабдықтар мен қызметкерлерге төленетін жалақыны қамтидыы. Осы баптар бойынша жалпы сомманы есептеген кезде алынған шығындар соммасы 5.3 ‒ кестеде келтірілген.
5.3‒Кесте‒Жалпы шығын соммасы
Шығындар атауы |
Шығындар соммасы, тг |
Негізгі және қосалқы материалға кеткет шығындар |
129000 |
Электр қуаты |
3282,87 |
Жалақы |
517334,4 |
Майлау материалы |
40490 |
Барлығы |
1134380,07 |
Сонымен жалпы кеткен шығын сомма 1134380,07 тг құрайды.
5.7 Зерттеу жұмысының экономикалық эффектілігін есептеу
Бұл дипломдық жобада тербелмелі ‒ станоктың төзімділік процесі қаралады.
Жинақ қоры (А) келесі формуламен есептеледі:
А=Сn·Io·0.33 (5.3)
мұндағы Сn ‒ жабдықтың бастапқы бағасы,
0,33 ‒ экономикалық эффектілігі,
Io ‒ 1,082 тең индексация (нарықты экономикада индекс коэффициенті есептеледі).
Сонымен, 1 айда құраған жинақ қорының соммасы:
А=0,33·1,082·3500000=124971 тг
Сонда бір жылда жинақ қорының (А1) соммасы мына формуламен анықтаймыз:
А1= Сn·0,33· Io·(1+е)1 (5.4)
мұндағы е ‒ тиімділік коэффициенті, ол 0,1 тең:
А1=350000·0,33· 1,082·(1+0,1)1=137468,1 тг
Ал екінші жылға, мына формуламен есептейміз:
А1= Сn·0,33· Io·(1+е)2 (5.5)
А2=350000·0,33· 1,082·(1+0,1)2=151214,91 тг
Жобаның құны (В) келесі формуламен есептейміз:
В=З+А (5.6)
мұндағы З ‒ шығынның жалпы соммасы.
Сонымен жобаның құны:
В=1134380,07+124971=1884206,07 тг
5.8 Зерттеудің экономикалық нәтижелігін және рентабелін (тиімділігін) есептеу
Рентабелі 10% болғанда, экономикалық нәтижелігі мынаны құрау керек:
Э0=(З+А)·0,1·1/12 (5.7)
Эо=[З+Cn·Io·0.33(1+e)1·0.1·1/12] (5.8)
Эо=[1134380,07+2100000·0,33· 1,082·(1+0,1)1·0,1·1/12]=1141253,475 тг
Жұмыс, бір ай жүзгізілгендіктен уақыт бойынша экономикалық нәтижелігі, мынаған тең:
Э1=[З+Cn·Io·0.33(1+e)1] ·0.1·1/12 (5.9)
Э1=[1134380,07+2100000·0,33· 1,082·(1+0,1)1] ·0,1·1/12=16326,57 тг
Рентабель 10% болғанда:
Э1=[З+Cn·Io·0.33(1+e)1·1/12]·0,1 (5.10)
Э1=[1134380,07+2100000·0,33· 1,082·(1+0,1)1·1/12] ·0,1=120311,412 тг
Сонымен, тербелмелі‒станоктың экономикалық нәтижесі 10% кезіндегі ретабелі мынаған тең:
16326,57+120311,412=136637,982 тг
5.9 Техника ‒ экономикалық көрсеткіштер
Бір жылдық пайданы есептеу:
П=Ц ‒ С (5.11)
мұндағы П ‒тербелмелі ‒ станоктан түсетін жылдық пайда;
Ц‒6 831 450 тербелмелі ‒ станоктың шығыны;
С‒5 882 638жетілдірілген тербермелі ‒ станок шығыны
П=6831450‒5882638=948812 тг
Пайданың толық мөлшері:
948812·50=47440600 тг
Пайданың 30% көлемінде мемлекеттік корпоративтік салық төленеді, яғни таза пайда:
47440600·70/100=33208420 тг
Жетілдірілген тербелмелі ‒ станоктан келетін пайда:
33208420/50=664168,4 тг
Есептелінген мәліметтер бойынша, берілген тербелмелі ‒ станоктың техника ‒ экономикалық көрсеткіштері 5.3 ‒ кестеде көрсетілген.
5.3 ‒ кесте ‒ Тербелмелі ‒ станоктың техника ‒ экономикалық корсеткіші
Көрсеткіштері |
Мәндері |
Жабдыққа кеткен жалпы шығындар |
6831450 |
Электр энергиясына кеткен жалпы шығындар |
3282,87 |
Жалақы мен аударымдарға кеткен жалпы шығындар |
809947,2 |
Бірінші жылда зерттеуге кеткен жинақ қоры, тг |
749826 |
Екінші жылда зерттеуге кеткен жинақ қоры, тг |
907289,46 |
Жылдық пайда, тг |
948812 |
Жылдық таза пайда, тг |
33208420 |
Өтілу мерзімі, ай |
1 |
10% рентабелінің экономикалық тиімділігі, тг |
136637,982 |