14. Методические указания 2
.pdfИндивидуальное задание и его решение
ЛАиАГ). Другая линия – прямая, график которой расположен в полуплоскости положительных значений переменной х. Поэтому изобразим лишь одну ветвь гиперболы.
Фигура D симметрична относительно оси Ох и площадь её равна
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 £ x £ 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SD = 2SD |
= |
|
|
||||||
удвоенной площади фигуры D1 |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
£ y |
£ |
|
|
|
|
x |
2 |
- 4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
3 |
|
|
|
|
x2 −4 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= 2∫dx ∫dy = 2∫dx × y |
|
0 x2 −4 = 2∫ |
x 2 - 4 |
dx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
0 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xdx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
u = |
|
|
x 2 - 4 du = |
|
|
|
= 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 - |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 - 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x 2 - 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dv = dx v = x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
3 |
|
x 2 dx |
|
|
|
|
|
|
3 |
(x 2 − 4)+ 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
3 |
|
dx |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 2∫ x 2 − 4dx −8∫ |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
− 2∫ |
|
|
|
|
|
|
|
= 6 5 |
− 2∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx = 6 5 |
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
x 2 − 4 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
x 2 − 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
x 2 − 4 |
|||||||||||||||||||||||||
Следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
−8 ln(3 + |
|
|
)+8 ln 2 |
|||||||||
|
4∫ |
|
x 2 − 4dx = 6 |
|
|
−8ln |
x + |
x 2 − 4 |
|
|
|
= 6 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
5 |
5 |
5 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SD = 3 5 + 4 ln |
|
|
|
|
|
» 2,86 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение задачи 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В случае, |
|
когда область D является |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
частью круга или кольца, чаще всего удобно |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
перейти к полярной системе координат (см. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лекцию |
14 |
|
|
|
|
ЛАиАГ). |
Связь |
между |
Оp х декартовыми и полярными координатами
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
осуществляется согласно формулам |
||||||
|
у |
|
|
|
x2 − y 2 = 4 |
(63) (ЛАиАГ). |
В данной ситуации |
|||||||||
5 |
|
|
|
|
|
|
область D – |
круг радиуса p, и |
||||||||
|
|
|
|
D |
|
x = 3 |
намерение |
перейти |
к |
полярным |
||||||
|
|
|
|
|
координатам вызвано значительным |
|||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
упрощением описания этой области |
|||||||
|
О |
2 |
|
3 |
х |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
системой |
неравенств |
в |
полярных |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
координатах |
по сравнению с |
|||||
- 5 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 £ j £ 2p |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
декартовыми: |
|
|
. |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D : |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 £ r £ p |
|
|
Выразим подынтегральную функцию через полярные координаты: |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
1 - |
|
y 2 |
= 1 - |
r 2 sin 2 j |
= 1 - tg 2j = 2 - |
1 |
|
. |
|
|
||
|
|
|
|
|
x2 |
|
cos2 j |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
r 2 cos2 j |
|
|
|
|
118
Индивидуальное задание и его решение
Для вычисления двойного интеграла в полярных координатах воспользуемся формулой (50) (см. также П.47):
|
|
y |
2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2π |
π |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 − |
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||
|
∫∫ 1 − |
x |
|
dxdy = ∫∫ 2 − |
cos |
|
|
rdrdϕ = ∫dϕ∫ |
|
|
|
|
rdr = |
|
||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
D |
|
ϕ |
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
cos |
|
ϕ |
|
||||||||||||||||
|
|
2π |
|
|
|
|
|
2 |
|
π |
|
|
π |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
(2ϕ −tgϕ) |
|
2π |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
= ∫ |
2 − |
|
|
dϕ |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
0 |
|
= 2π |
|
≈ 62 . |
|
|||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
0 |
cos |
ϕ |
2 |
|
0 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение задачи 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Сделаем чертёж и далее будем действовать как в примере 48. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Центр тяжести данной фигуры |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
определим |
по |
|
формулам |
(54), |
|||||||||||||||||||
y 2 = 4x + 4 |
|
|
|
2 |
y 2 = −2x + 4 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
которые, в силу того, что плотность |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
постоянна, |
|
приобретают |
вид: |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫∫xdxdy |
|
|
|
|
∫∫ydxdy |
|
||||||||||
|
-1 |
|
|
|
|
О |
|
2 |
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
= |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c |
D |
|
, |
c |
|
D |
|
|
|
|
. Следует |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
-2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
∫∫dxdy |
|
|
2 |
|
|
∫∫dxdy |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
также заметить, что полученная |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
фигура |
симметрична |
|
относительно |
|||||||||||||||||
оси Ох, из чего можно сделать вывод, что c2 = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Найдём значение c1 . Опишем область D, как область второго типа:
|
− 2 ≤ y ≤ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4−y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
4 − y 2 |
|
|
y 2 |
− 4 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
D : y 2 − 4 |
≤ x |
≤ |
|
4 − y 2 |
∫∫dxdy = ∫dy |
∫dx = ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
dy = |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
y2 −4 |
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
2 |
|
|
3y |
2 |
|
|
|
|
|
|
y |
3 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
= ∫ |
3 − |
|
|
|
|
|
|
dy = 3 y |
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
3 2 − |
|
|
|
|
|
|
+ 2 − |
|
|
|
|
|
|
= 8 |
; |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
4 |
|
|
12 |
|
|
|
|
|
12 |
|
12 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 − y 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(4 − y2 )2 |
|
|
|
(y2 − 4)2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
∫∫xdxdy = ∫dy |
|
∫xdx = |
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dy = |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
y |
2 |
−4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3y |
4 |
|
|
3y |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
3y |
5 |
|
|
|
y |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
∫ |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
+ 3 dy = = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
+ 3y |
|
|
|
|
|
|
= 3,2 . Согласно |
||||||||||||||||||||||
2 |
16 |
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
80 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
формулам (54) c |
= |
= 0,4 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение задачи 8
119
Индивидуальное задание и его решение
Одно из приложений двойного интеграла – возможность вычисления объёма тела, боковой поверхностью которого является цилиндрическая поверхность (см. лекцию 15 ЛАиАГ). Например, если образующие этого тела параллельны оси Оz, основание D лежит в плоскости хОу, а сверху тело ограничено поверхностью z = f (x, y), то
искомый объём вычисляется по формуле: V = ∫∫ f (x, y)dxdy .
D
|
z |
6 |
y = 5 |
z = 3x
|
|
О |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
5 у |
||
|
|
|
|
|
|
|||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
х |
|
|
|
y =1 + x2 |
|
|||
|
|
0 ≤ x ≤ 2 |
. Тогда |
|||||
D : |
+ x2 ≤ y ≤ 5 |
|||||||
1 |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Как следует из чертежа, полученное тело удовлетворяет всем условиям для применения
записанной формулы: |
сверху |
||||
оно |
ограничено |
плоскостью |
|||
z = 3x ; |
боковую |
поверхность |
|||
образуют |
параболический |
||||
цилиндр |
y =1 + x 2 |
и плоскость |
|||
y = 5 |
параллельные |
оси |
Оz; |
||
основание D лежит в плоскости |
|||||
z = 0 . |
|
|
|
|
|
|
Опишем |
область |
D |
||
системой |
|
неравенств: |
|
2 |
|
|
5 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
V = ∫∫3xdxdy = ∫3xdx ∫dy = ∫3xdx × y |
|
15+x2 |
= ∫3x(5 - (1 + x2 ))dx = |
||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
D |
0 |
1+x2 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|||
|
2 |
|
3 |
|
|
|
2 |
|
3x |
4 |
|
2 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
= ∫(12x −3x |
|
|
6x |
− |
|
|
|
|
|
|
=12 . |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
)dx = |
|
4 |
|
|
|
|
|||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение задачи 9
Данный интеграл принадлежит к классу криволинейных
интегралов 2-го рода, |
|
ориентированная кривая L |
парметризована |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
cost |
|
|
|
|||||||
уравнениями |
|
|
(t )= |
|
|
|
|
|
|
, |
а подынтегральная |
вектор-функция |
||
r |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
sin t |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
- y 2 x |
. Применим формулу (41) |
для вычисления |
|||||||
имеет вид: F (x, y)= |
|
|
2 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
этого интеграла (см. также П.41), где
120
Индивидуальное задание и его решение
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−sin t |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
- sin t |
cos t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
cos t |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a = 0 , b = |
, F (r (t ))= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
r ′(t )= |
|
|
|
cos t |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
cos t |
sin t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
sin t |
|
||||||||||
|
|
( |
|
(t ))× |
|
¢(t )= -sin t |
|
|
× |
|
− |
sin t |
|
+ cos t |
|
× |
|
cos t |
|
= |
1 |
. |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
cos t |
sin t |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
F |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
r |
r |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 cos t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 sin t |
2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
π ≈ 0,785. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
∫x 2 ydy − y 2 xdx = |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
∫dt = |
t |
= |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
0 |
|
2 |
|
|
|
0 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
121
Индивидуальное задание и его решение
ОБРАЗЕЦ ИНДИВИДУАЛЬНОГО ЗАДАНИЯ ПО ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНЫМ УРАВНЕНИЯМ Задача 1
Решить дифференциальные уравнения:
1) y′e x = y ln 2 y ; |
|
|
′ |
= |
1 + y 2 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2) |
xtgydx − (x2 − 2)dy = 0 ; |
9) y |
1 |
− x2 ; |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
|
|
yy′′ = (y′)2 ; |
|||||||||||||||||||
|
|
′ |
|
x + y |
10) |
|
|||||||||||||||
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
3) |
y |
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
y′′ = x |
|
; |
||||||||
|
y − x |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
11) |
|
y′ |
||||||||||||||||
|
xy′ − y = (x − y) |
|
; |
|
|
|
|
|
|
2x |
|||||||||||
4) |
ln(x − y) − ln x |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12) |
|
y′′ + |
|
y′ = 2x ; |
|||||||
|
|
|
|
|
y |
|
x2 +1 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
5) |
xy′ = xe |
|
+ y ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
x |
13) |
3xdy = ( y + 6x2 )dx ; |
|||||||||||||||||||
6) |
y′cos x = −y sin x + 2x ; |
14) |
(4xy − 3)y′ + y 2 =1; |
||||||||||||||||||
7) |
x2 y′ − 2xy = 2x5 y ; |
15) |
|
x(ln y + 2ln x −1)dy = 2 ydx |
|||||||||||||||||
8) |
x( y′ + y) = e−x ; |
(Ввести |
|
|
|
|
замену |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z = ln y + 2ln x −1). |
Задача 2
Решить линейные однородные дифференциальные уравнения 2-го порядка:
1) y′′ − 3y′ + 2 y = 0 ; |
5) y′′ − 3y′ + 8 y = 0 ; |
|
|||||
2) |
y′′ +16 y = 0 ; |
6) y′′ − 3y′ = 0 , |
при |
||||
3) |
y |
′′ |
+ 7 y |
′ |
= 0 ; |
′ |
|
|
|
y(1) = 2, y (1) =1; |
|
||||
4) |
y′′ − 6 y′ + 9 y = 0 ; |
7) y′′ + 2 y′ + 5 y = 0 , при |
|
||||
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
y(0) =1, y (0) = 3 . |
|
Задача 3
Решить линейные неоднородные дифференциальные уравнения 2-го порядка:
1) y′′ − 25 y = 6e2 x ; |
|
5) y′′ − 4 y′ = 4x +10 , при |
||
|
2 |
y(0) = 4, |
′ |
= −7 ; |
2) y′′ + 5 y′ + 6 y = x + 4 ; |
y (2) |
|||
|
|
|
122
Индивидуальное задание и его решение
3) y′′ + 4 y = cos 5x ; |
6) |
y′′ − 2 y′ +1y = e x + sin x ; |
||
4) y′′ + 6 y′ + 9 y = 4e−3x , при |
7) |
y′′ + 36 y = xe−7 x . |
||
y(1) = 4e |
−3 |
′ |
|
|
|
, y (0) = 3 ; |
|
|
Задача 4
Решить методом вариации произвольной постоянной:
|
′′ |
|
|
1 |
|
|
1) y |
− 3y + 2 y = 2 |
+ e−x |
; |
|||
|
2) y′′ − 25 y = 6e2 x
РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ Решение задачи 1
1) Решить дифференциальное уравнение: y′e x = y ln 2 y .
2
Преобразуем данное уравнение: y′ = y ln y ; e x
Разделим переменные:
|
|
dy |
= |
|
y ln2 y |
|
|
dy |
|
|
= |
|
dx |
|
∫ |
|
dy |
|
= ∫e−x dx . |
||||||||||||||||||
|
|
dx |
|
|
e |
x |
|
y ln |
2 |
y |
|
e |
x |
y ln |
2 |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|||||||||||||||
Вычислим первый интеграл: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
∫ |
|
dy |
= |
|
ln y = t |
|
= ∫ |
dt |
= |
∫t −2 dt = −t −1 + C = − |
|
|
1 |
|
+ C ; |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
dy = dt |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
y ln2 y |
t 2 |
ln y |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Таким образом, получаем: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
= −e−x + C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−x |
|
|
||||||||||||
|
− |
|
|
|
|
ln y |
= |
|
|
|
|
|
y = e e |
|
−C . |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
ln y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
−x − C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2) Решить дифференциальное уравнение: xtgydx − (x2 − 2)dy = 0 .
Разделяя переменные, получим:
dy |
= |
|
x |
dx ∫ctgy dy = ∫ |
|
x |
dx . |
|
(x |
2 |
(x |
2 |
|||
tgy |
− 2) |
|
− 2) |
|
Второй интеграл найдем методом подстановки:
123
Индивидуальное задание и его решение
|
|
|
|
x |
|
|
|
x2 - 2 = t |
|
|
1 |
|
|
dt |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||
∫ |
|
|
2 |
|
dx = |
2x dx = dt |
= |
|
∫ |
|
|
= ln |
t |
+ ln C = ln |
x |
|
- 2 |
+ ln C = ln |
x |
|
- 2 |
|
|
× C |
||||||||||||||||||||
|
(x |
|
- 2) |
|
|
|
|
x dx = |
1 |
dt |
|
|
2 |
|
|
t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Получим |
|
|
|
|
|
общий |
|
|
интеграл |
|
исходного |
|
уравнения: |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln |
sin y |
|
|
x |
2 |
- 2 |
2 |
|
|
, |
где |
C — |
произвольная |
положительная |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
= ln |
|
|
|
|
× C |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
постоянная. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Из полученного равенства выразим y : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
sin y = |
x2 - 2 |
|
|
× C |
|
|
|
|
|
|
y = arcsin |
x |
2 - 2 |
|
|
× C |
|
, |
где C |
— |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
произвольная постоянная.
3) Решить дифференциальное уравнение: y¢ = x + y . y - x
Разделим числитель и знаменатель дроби, стоящей в правой части
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + |
y |
|
|
|||||
уравнения на x . Полученное уравнение имеет вид (4): y¢ = |
x |
. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
y |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-1 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
Для решения этого уравнения введем замену: |
|
y |
= z, y¢ = z¢x + z . |
|||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Получаем: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
1 + z |
|
|
1 + 2z − z 2 |
|
|
dz |
|
|
|
z 2 − 2z −1 |
|
|
|
|
||||||||||
z¢x + z = |
|
|
z′x = |
|
|
|
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
z -1 |
z −1 |
dx |
(z −1)x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
(z −1)dz |
|
= − |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
z 2 − 2z − |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В полученном уравнении переменные разделены, поэтому можно брать интегралы от левой и правой частей:
∫ |
|
(z −1)dz |
= −∫ |
dx |
|||
|
|
|
|
|
. |
||
z |
2 |
− 2z −1 |
|
||||
|
|
|
x |
Вычислим первый интеграл:
124
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Индивидуальное задание и его решение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
(z −1)dz |
|
|
(z − |
1)dz |
|
|
|
|
|
|
|
|
(z −1)2 − 2 = t |
|
1 |
|
|
|
dt |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
= ∫ |
|
|
|
|
|
= |
2(z −1)dz = dt |
= |
∫ |
= |
ln |
|
t |
|
+ C = |
ln |
|
(z −1) |
2 |
− 2 |
|
+ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
z |
2 |
− 2z −1 |
(z −1) |
2 |
− |
2 |
2 |
t |
2 |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
(z −1)dz = |
1 |
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Имеем: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
1 |
ln |
|
(z −1)2 − 2 |
|
= −ln |
|
x |
|
+ C ln |
|
(z −1)2 − 2 |
|
= −2ln |
|
x |
|
+ ln C |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 − 2 |
|
= ln(x |
−2C ) |
|
(z −1)2 − 2 |
|
= x |
−2C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
ln |
(z −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(z −1) |
2 − 2 = ±C x−2 |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
где C1 — произвольная положительная постоянная.
Последнее выражение можно записать одной формулой:
|
|
|
|
(z −1)2 − 2 = Cx −2 , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
где С — произвольная постоянная. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Таким образом, получаем: z = |
|
|
|
Cx −2 + 2 |
+1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Общее решение имеет вид: y = x( |
|
|
|
|
|
|
|
|
+1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
Cx −2 + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
4) |
Решить |
|
|
дифференциальное |
|
|
|
|
|
|
|
уравнение: |
||||||||||||||||||||||||
xy′ − y = (x − y) |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
ln(x − y) − ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
Преобразуем |
данное уравнение: y′ − |
y |
|
= (1 − |
y |
) |
|
ln(1 − |
y |
) — это |
|||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x |
|||||||
однородное д.у. первого порядка (см. (4)). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Как и в предыдущей задаче введем замену: |
|
y |
= z, |
|
|
y |
′ |
′ |
+ z . |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
= z x |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Получаем: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 − z) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dz |
|
|
|
|
|
ln(1 − z) |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
z x + z − z = (1 − z) ln(1 − z) |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
dz |
|
|
|
|
= |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
(1 − z) |
|
|
ln(1 − z) |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
dz |
|
|
|
|
|
= ∫ |
dx |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
(1 − z) |
ln(1 − z) |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
125
Индивидуальное задание и его решение
Вычислим интеграл, стоящий в левой части равенства:
|
dz |
|
|
|
ln(1 − z) = t |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
∫ |
|
= |
− |
|
|
|
1 |
dz = dt |
= −∫ |
|
= −2 t = −2 |
ln(1 − z) . |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
(1 − z) |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
ln(1 − z) |
|
t |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
− z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Имеем: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
− 2 |
|
|
= ln |
|
x |
|
+ ln C |
|
= − |
1 |
ln C |
|
x |
|
|
|||||||||||||||
|
|
ln(1 − z) |
ln(1 − z) |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(1 − z) = ln 2 (C x ) z =1 − eln 2 C x ,
где C — произвольная положительная постоянная.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln2 |
C |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Получаем общее решение исходного д.у.: y = x 1 |
− e |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5) Решить дифференциальное уравнение: xy′ = xe− |
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
+ y . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Разделим обе части уравнения на |
|
x . Исходное уравнение примет |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
вид (4): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y′ = e− |
y |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Введем следующую замену: |
|
|
y |
= z, |
|
|
|
y |
′ |
|
|
|
|
′ |
+ z . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
= z x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Тогда получим: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
′ |
−z |
|
|
′ |
= |
e−z |
|
|
|
|
|
|
|
dz |
= |
e |
−z |
|
z |
|
= |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
z |
|
= ∫ |
dx |
|||||||||||||||||
z x + z = e |
|
|
|
|
+ z z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
|
dz |
|
|
|
|
|
∫e |
|
dz |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e z = ln |
|
x |
|
+ C z = ln(ln |
|
x |
|
+ C ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Общее решение имеет вид: y = x ln(ln |
|
x |
|
+ C ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
6) Решить дифференциальное уравнение: y′cos x = −y sin x + 2x . |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Преобразуем исходное д.у., разделив обе |
его части на |
cos x . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Получим |
|
|
линейное |
|
неоднородное |
|
|
|
|
д.у. |
1-го |
|
порядка |
(см. |
(5)): |
y′ + ytgx = 2x . cos x
126
Индивидуальное задание и его решение
Разобьем решение этого уравнения на несколько этапов.
a) |
|
y = uv, y |
′ |
|
|
′ |
′ |
|
|
′ |
|
′ |
+ uvtgx = |
2x |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
= u v + uv |
|
|
u v + uv |
|
cos x |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
′ |
|
|
|
|
′ |
+ vtgx]= |
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
u v + u[v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
б) v′ + vtgx = 0 |
dv |
= −vtgx |
|
dv |
= −tgxdx |
|
∫ |
dv |
= −∫tgxdx |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
v |
|
|
|
|
v |
|
|
|
||||
ln |
|
v |
|
= ln |
|
cos x |
|
v = cos x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Заметим, что при вычислении v знак модуля мы просто опустили, |
так |
как согласно общей методике достаточно иметь одну функцию v , обращающую в нуль квадратные скобки.
в) u′cos x = |
2x |
u′ = |
2x |
|
u = 2∫ |
x |
|
dx . |
||
cos x |
cos |
2 |
|
cos |
2 |
|
||||
|
|
|
x |
|
x |
К полученному интегралу применим формулу интегрирования по частям:
|
x |
|
|
|
|
|
dv = |
|
dx |
|
|
|
|
u = x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
dx = |
cos2 x |
|
|
= x tgx − |
|
tgxdx = x tgx + ln |
|
cos x |
|
+ C . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
∫cos2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
v = tgx |
|
|
|
du = dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Таким образом получаем: u = 2(x tgx + ln |
|
|
cos x |
|
+ C ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
г) Общее решение имеет вид: y = 2cos x(x tgx + ln |
|
cos x |
|
|
+ C) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7) Решить дифференциальное уравнение: x2 y′ − 2xy = 2x5 y . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Приведем данное д.у. к виду (5): y′ − |
2 y |
= 2x3 y . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
′ |
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
′ |
|
|
2uv |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
а) |
|
|
y = uv, y |
|
|
+ uv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
= 2x |
uv |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
= u v |
|
|
|
|
|
|
|
u v + uv |
|
|
x |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
′ |
|
|
′ |
|
2v |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
u v + u v |
|
|
− |
|
|
= |
2x |
uv . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
б) v′ − |
2v |
= 0 |
dv |
= |
2v |
|
dv |
= |
2dx |
|
∫ |
dv |
= 2∫ |
dx |
ln |
|
v |
|
= 2ln |
|
x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
x |
|
|
v |
|
|
|
x |
|
|
|
|
v |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
127