- •Пытанні па гісторыі беларусі.
- •2.Асноўныя гістарычныя крыніцы па гісторыі Беларусі. Крыніцы па гісторыі Беларусі. Асноўныя задачы навукі “Гісторыя Беларусі”
- •3.Асноўныя этапы і праблемы гістарыяграфіі гісторыі Беларусі.
- •4.Гістарычнае значэнне і змест перыяду першабытнага грамадства. Перыядызацыя. Гісторыя беларускіх земляў у час панавання першабытнага грамацтва (100 – 40 тыс.Г. Да н.Э.)
- •Мезаліт – 9-5 тысяч год да нашай эры; Неаліт – 5-3 тысячы год да нашай эры; Палеаліт (100-9 тыс. Г. Да н.Э.)
- •7.Змяненні клімата, матэрыяльнай культуры і сацыяльнай арганізацыі на тэрыторыі беларусі ў перыяд мезаліта. Мезаліт (9-5 тыс. Г. Да н.Э.)
- •8.Неалітычная рэвалюцыя, яе эканамічныя і сацыяльныя наступствы.
- •9.Беларускія землі ў бронзавым веку. Асноўныя археалагічсныя культуры. З’яўленне індаеўрапейцаў. Этнічныя працэсы.
- •10.Беларускія землі ў жалезным веку. Важнейшыя археалагічныя культуры. Жалезны век (7-6 ст. Да н.Э. – 6-7 ст. Н.Э.)
- •11.“Вялікае перасяленне народаў”. Індаеўрапейцы. Балты і славяне. Асноўныя археалагічныя культуры перыяду.
- •12.Канцэпцыі паходжання беларускага народа і назвы “Белая Русь”. Паходжанне беларусаў
- •13.Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства.
- •14.Беларуская міфалогія як часка усходнеславянскай міфалогіі. Язычніцтва.
- •16.Сутнасць сярэднявечча і яго месца ў гісторыі. Перыядызацыя. Гісторыя Беларусі перыяду сярэднявечча ў агульнаеўрапейскм кантэксце.
- •17Першыя дзяржаўныя ўтварэнні на тэрыторыі беларускіх зямель. Полацкае княства.
- •20.Сацыяльная арганізацыя і прававая сістэма ў беларускіх княствах х – хііі ст.
- •21.Сацыяльная структура грамадства, гаспадарчыя заняткі, гандаль на беларускіх землях х – хііі ст.
- •22.Матэрыяльная і духоўная культура беларускіх зямель х – хііі ст.
- •24.Рэгіянальная карціна феадальнай раздробленасці на беларускіх землях. Важнейшыя землі і іх палітычная гісторыя.
- •34.Барацьба паміж Вітаўтам і Ягайлам. Востраўскае пагадненне. Гарадзельскі прывілей.
24.Рэгіянальная карціна феадальнай раздробленасці на беларускіх землях. Важнейшыя землі і іх палітычная гісторыя.
25.Перадумовы стварэння Вялікага княства Літоўскага: міжнародная абстаноўка ў пачатку ХІІІ ст.
26.Перадумовы стварэння Вялікага княства Літоўскага: сацыяльна-эканамічнае развіцце літоўскіх і славянскіх зямель і іх стасункі на працягу ХІІ – ХІІІ ст.
27.Фактары і прычыны стварэння вялікага княства Літоўскага. Праблема вызначэння этнічнага характару і сутнасці ВКЛ у гістарыяграфіі.
28.Вяялікае княства Літоўскае пры Міндоўгу і яго бліжэйшых пераемніках. Стварэнне ядра дзяржавы і барацьба са ўзнешняй небяспекай.
29.Вялікае княства Літоўскае ў пачатку XIV ст. Кіраванне Віценя і павялічэнне тэрыторыі княства.
30.ВКЛ пры Гедыміне. Асаблівасці этнічнага і канфесійнага складу дзяржавы. Далучэнне новых тэрыторый. Знешнепалітычная дзейнасць Гедыміна.
31.Усталяванне дваяўладдзя Альгерда і Кейстута. Унутранае развіццё і знешняя палітыка ВКЛ пры Альгердзе.
32.Палітычны крызіс у ВКЛ пасля смерці Альгерда. Ягайла, Андрэй Полацкі, Вітаўт.
33.Крэўская унія: перадгісторыя, умовы заключэння, наступствы. Цэнтрализатарская палитыка и умацаванне уладывяликих князёу литоуских.Крэуская уния У к. 13 ст. пры Вицени (1293-1316)удалося дасягнуць адзинства дзяржавы. Аб’яднанне праходзіла рознымі шляхамі: на аснове пагадненняў паміж мясцовай палітычнай элітай і літоўскімі князямі, шляхам дынастычных шлюбаў, у некаторых выпадках – шляхам захопу. Пры Гед. увайшла большая частка сучасных бел. зямель.Прынцып яго дзярж. жыцця: «Не рушыць даунины, не уводзиць навизны». Ён азн. паважливыя адн. да зям. уладанняу феад. и захав. гист. традыцый, пераемнасць у палит.и грам. жыцци. Умацаванне адзинауладдзя пры Гедзимине(1316-1347). Уся яго дзейнасць была накиравана на далейшае умацаванне Вкл и пашыр. яго тэр. 1323- сталица Вильня. Ён упершыню ўвёў тытул “вялікі князь літоўцаў і рускіх”. Пал. разв. пассля яго смерци звязана з дзейнасцю яго стар. сына Альгерда(1345-1377).Ён пашырыу межы ВКЛ. У ліку першых, хто павёў барацьбу за цэнтраліза-цыю вялікакняскай улады, быў Ягайла (1377-1392). Прызначэнне яго вялікім князем пасля смерці Альгерда выклікала незадавальненне яго зводнага брата - Андрэя, які княжыў у Полацку. У 1381 г. супраць Ягайлы выступіў Кейстут і прымусіў яго адрачыся ад трона. Толькі на наступны год Ягайлу з дапамогай крыжакоў удалося аднавіць уладу. Яг. асцярагауся саперництва Кейст. и Андр. за вяликакн. уладу, бо Ягайлу як вялiкага князя не прызнау. Яг. запрасиу Кейстута разам з яго сынам Витаутам ў Крэўскі замак. Тут К. быў задушаны, Вітаўту удалося уцячы. У выніку дынастычная барацьба ўскладніла праблему цэнтралізацыі дзяржаўнай улады. У той самы час кандыдатура Ягайлы стала сур'ёзна разглядацца ў якасці прэтэндэнта на польскі трон. У 1382 г. пасля смерці караля яго спадкаемцам заставалася непоунагад. дачка Ядзвига. Яг. имкнууся замацаваць сваю великакняж. ул. у ВКЛ и различвау на падтрымку Польскага кар. Так сама, знеш. небяс. з боку крыжакоу рабила неабх. зближэнне ВКЛ и Польшчы. 14 жнiўня 1385 г. было закл. Крэускае пагадненне. Адной з умоу стала каб Яг.(36 лет) ажаниуся з Ядвигай(13 лет).Яшчэ павинен прыняць каталицкую веру и ахрысциць у катал. Литву. И дагавор абавязваў вялікага князя «назаўсёды далучыць свае Лiтоўскiя i Рускiя землi да каралеўства Польскага». Крэўская ўнiя была зацверджана ў 1386 г. пасля каталіцкага хры-шчэння Ягайлы, яго шлюбу з Ядзвiгай i урачыстай каранацыi у Кракаве. Ён набываў імя Ўладзіслаў. Ён выдау прывилей-грам., якая надавала дадатк. правы и вольн. феад. катал. веравызн. и не распаусюджвалася на правасл. феад. Княжанне Вит. звязана з имкненнем захаваць дзярж. самаст. Вкл. Барацьба супраць акаталичвання. У выніку 4 жніўня 1392 г. у Востраве, што непадалёк ад Лiды, паміж варагаваўшымі бакамі было падпiсана пагадненне. ВКЛ было гарантавана адасобленае дзяржаўнае існаванне, але ў саюзе з Польшчай і пад верхаўладдзем польскага караля. Ягайла прызнаў Вітаўта вялікім князем літоўскім (1392 – 1430). Витаут спрабавау разарв. васальныя адн. з Яг. Адстаяўшы незалежнасць ВКЛ, Вітаўт разам з тым вымушаны быў згадзіцца на пашырэнне каталіцкага ўплыву. У 1413 г. Вітаўт і Ягайла падпісалі Гарадзельскую унію, якая, з аднаго боку, юрыдычна аформіла палітычную самастойнасць ВКЛ (але найвышэйшым князем літоўскім па-ранейшаму заставаўся польскі кароль Ягайла), а з другога, пашырыла правы каталіцкай шляхты. У Вкл уводзиуся администрацыйны падзел- дзяленне тэр. дзярж. на частки. Так Гарадзельскі прывілей яшчэ больш паглыбіў раскол у грамадстве, што вылілася пасля смерці Вітаўта ў грамадзянскую вайну 1432 – 1436 гг. У ходзе яе адбыуся распад на дзве дзяржавы: Вялікае княства Літоўскае на чале з Жыгімонтам Кейстутавічам і Вялікае княства Рускае на чале са Свідрыгайлам Альгердавічам. Абранне новым кіраўніком дзяржавы 13-гадовага Казіміра Ягелончыка (1440-1492) здавалася кампрамісным варыянтам, тым больш, што праз 4 гады яму была прапанавана і польская карона. Палітычнай стабілізацыі паспрыяў прывiлей, выдадзены Казiмiрам у 1447 г., паводле якога князi, паны i баяры ўсяго ВКЛ, незалежна ад веравызнання, набывалі асабiстую недатыкальнасць, мелі права самастойна судзіць сялян і не выконвалі павiннасцей на карысць дзяржавы. Такім чынам, ураўнанне ўсёй шляхты ў палітычных правах і іх значнае пашырэнне прадухіляла міжусобныя войны і спрыяла цэнтралізацыі дзяржаўнага кіравання.