17. Класіфікацыя спецыялістаў-карыстальнікаў па сельскай гаспадарцы і медыцыне.

Спецыялісты аграрнага комплекса падзяляюцца на спецыялістаў звышэйшай адукацыяй, якія працуюць у навуковых установах (навуковыя супрацоўнікі, аспіранты, выкладчыкі); спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй, якія працуюць у праектна-канструктарскіх бюро (інжынеры-канструктары с/г тэхнікі, праекціроўшчыкі новага абсталявання); спецыялісты с/г, якія працуюць аграномамі, заатэхнікамі, механікамі, тэхнолагамі перапрацоўчай прамысловасці; механізатары; рабочыя калектыўных с/г прадпрыемстваў і перапрацоўчых галін прамысловасці; фермеры; студэнты с/г ВНУ і каледжаў; кіраўнікі с/г прадпрыемстваў (дырэктары калектыўных с/г прадпрыемстваў, загадчыкі ўстаноў, фермаў, брыгад). Значную частку насельніцтва складаюць аматары (садаводы, дачнікі, аматары хатніх раслін і жывел, канструктары-аматары і інш.).

Сярод медыкаў выдзяляюцца катэгорыі навукоўцаў (вучоныя, выкладчыкі); практыкуючыя ўрачы (хірургі, тэрапеўты, фармаколагі, стаматолагі і інш); лабаранты; кіраўнікі сістэмы аховы здароўя.

19. Дакументальны паток па прыродазнаўстве: тыпа-відавы, колькасны, моўны аналіз.

Вiдавы састаў патоку дакументаў у Беларусi прадстаўлены кнiгамi i брашюрамi, артыкуламi з перыяд-ых выданняў i выданняў, якiя прадаўжаюцца, патэнтнымi i неапублiк-мi і дак-мi, тэхнiчнымi нарматыўна-прававымi актамi. На першым месцы па колькасцi ранжыравання ў патоку дак-аў знаходзяцца артыкулы з перыяд выд-яў, значную вагу маюць i патэнтныя дак-ты, асаблiва па хiмii, фiзiцы, матэматыцы. Размеркаванне дакументнага патоку па мэтавым прызначэннi ( тыпах выданняў). Сярод дзяржаўных выдавецтваў у 90-я гады вучэбныя выданнi складалi да 70% ад агульнай колькасцi выданняў па прыродазнаўстве, навуковыя – да25%, астатнюю колькасць складаюць выданнi даведачныя, навукова-папулярныя i вытворча-практычныя – да 5% разам. Сярод недзяржаўных выдавецтваў- выданнi вучэбнага характару- 61% i навуковыя выданнi - !8%. Але значна павялiчана колькасць навукова-папулярнай лiтаратуры-да12% i знiжана колькасць даведачнай i вытворча- практычнай лiтаратуры да 9% разам.

Размеркаванне дакументнага патоку па галiновай прымеце – 1 месца хiмiя 28%. На другiм месцы дак-ты па бiялагiчных навуках, далей – па фiзка-матэматычных навуках i геолога-геаграфiчных науках. У Бел дзяржаўныя, так i недзяржаўныя выдавецтвы больш за ўсе выдаюць лiт-ры па фiзiка-матэматычных навуках – каля 50%, далей - гэта лiт-ра па бiялагiчных навуках, ахове прыроды, геолага-геаграфiчных навуках, хiмii. Неапуб-ыя дак-ты: фізіка-матэматычныя навукі, біялагічныя, хімічныя, геалагічныя. А вось колькасць выданых патэнтаў на вынаходкі па хіміі значна вышэйшая, чым на іншых галінах і складае за апошнія 5 год – 742. На другім месцы знаходзяцца вынаходнікі па фізіцы (597). Выданых патэнтаў за апошнія 5 год найбольшая менавіта па фізіцы (362) і падае па хіміі.

Сучасная прыродазнаўчая лiтаратура ў свеце характарызуецца шматмоўем кнiжнай прадукцыi. Лiтаратура друкуецца амаль на семiдзесяцi мовах свету. Аднак размеркаванне дакументнага патока па прыродазнаўстве ў Беларусi паказала, што больш за 95% дакументаў выдаецца на рускай мове. Выданнi на беларускай мове ў патоку прадстаўлены недастаткова.

Па многiх пытаннях прыродазнаўчых навук iснуюць перыядычныя выданнi, якiя ўключаюць часопiсы i бюлетэнi. Найбольшая колькасць часопiсаў i бюлетэняў выдавалася ў першай палове 1970-х гадоў, калi iх выходзiла 20 назваў. У апошняе дзесяцiгоддзе колькасць iх стабiлiзуецца – 11–12 назваў у год. У наш час выдаюцца наступныя часопiсы: “Дифференциальные уравнения”, “Журнал прикладной спектроскопии”, серыi часопiса “Весцi НАН Беларусi”

– Бiялагiчныя навукi;

– Хiмiчныя навукi;

– Фiзiка-матэматычныя навукi i адпаведныя серыi “Вестнiка Беларускага дзяржаўнага унiверсiтэта. (Серыя: Фiзiка. Матэматыка. Механiка)”.

Такiм чынам, размеркаванне дакументнага патоку па прыродазнаўстве мае сваю спецыфiку, якая звязана з развiццём самой галiны i абумоўлена спецыфiкай дакументнай прадукцыi, якая ствараецца у сферы “навука”.

С КОНСПЕКТА

В мировом потоке док-ов наибольш развитие получил поток по химическим наукам (23%), геолого-географич (21%). Выпуском лит в Бел заним как гос изд-ва: изд лит по физико-матем наукам (50%), биолог. наук (15%), геолого-географич (10%), химич наук (6%), остальные (10%). и негос изд: изд лит по физико-матем наукам (48%)- ОДИНАКОВО. Видовой состав док: 1-статьи из переод продолжающ изд, 2-неопубл док (автореф. диссерт), 3-книги, 4-нормат-технич и патентные док (исключен по химии и физике – 50%). Распределение потока по типам док: гос-ые изд-ва- учебн изд (70%), научн изд (25%), справочн изд (4%), научно-популярн (3%) и негос изд-ва – учебн изд, научн изд, научно-попул (12%), справочн изд (9%). Языковой признак распределения потока: около 2% на белор яз, на иностран яз 1% и остальное кол-во на рус яз. Существуют переодич изд. которые составляют журналы и бюллетени. Наибольшее кол-во издавалось в 1 пол 70-х г., когда кол-во изд. превышало 20. После развала Советского Союза кол-во изд стабилизировалось. Сейчас 10-12 названий. В составе докум потока есть и неопубл док (автореф. диссер.) Т.О. распределение док потока имеет специфику, она связана с развитием самой отрасли и обусловлена спецификой док продукции, которая издается в сферы наука.