5. Кестедегі мәліметтер бойынша графиктер тұрғызылады.

Масштабта иінді біліктің φ айналым бұрышының өзгерісіне байланысты P, P_j, S, N, K ,Т толық күштерінің және p, p_j, p_s, p_N, p_K, p_T үлесті күштердің өзгеріс графиктерін тұрғызады.

№ 9 практикалық жұмыс.

Поршень тобы бөлшектерін есептеу.

Мақсаты: поршеньді топтың ең напряженный элементтерінің есептеуін жүргізу.

Поршеньді топтың ең шиеленіскен элементтері деп жоғары газды, инерционды және жылулық жүктемені қабылдайтын поршеньді айтады (1 сурет). Оның негізгі қызметі: цилиндр ішіндегі кеңістікті нығайту және қысымның газды күшін мүмкін болатын ең аз шығынмен иінді-шатунды механизмге тасымалдау. Поршень конструкциясы жағынан да, оны дайындау материалы мен технологиясы жағынан да күрделі бөлшек болып табылады.

Қазіргі кездегі қозғалтқыштардың поршеньдерін жаңартудың негізгі беталыстары олардың массалық – габариттік параметрлерін азайту, беріктігін және тозу беріктігін жоғарлату мен шынығусыз поршень мен цилиндр арасында минималды жылулық саңылауды алу үшін маңызды болатын сызықтық ұлғаю коэффицентін азайту.

1 Сурет. Поршень сызбасы.

9.1-кесте . Поршень элементтерінің мөлшерлерінің негізгі конструктивті қатынастары.

Поршень элементінің атауы	Бензинді қозғалтқыш	Дизельдер
Поршень түбінің қалыңдығы,	0,05-0,09	0,12-0,20
Поршень биіктігі,	0,08-1,20	1,00-1,50
Поршеннің қызу белдеуінің биіктігі,	0,06-0,09	0,11-0,20
Бірінші сақиналы маңдайшаның қалыңдығы,	0,03-0,05	0,04-0,06
Поршеньнің жоғарғы жағының биіктігі,	0,45-0,75	0,60-1,00
Поршень етегінің биіктігі,	0,60-0,75	0,60-0,70
Поршеньнің ішкі диаметрі,
Поршень басының қабырғасының қалыңдығы,	0,05-0,10	0,05-0,10
Поршень етегі қабырғасының қалыңдығы, , мм	1,50-4,50	2,00-5,00
Сақинаның радиалды қалыңдығы,: компрессорлық май сыдырғыш	0,035-0,045 0,030-0,043	0,040-0,045 0,038-0,043
Поршень жырасындағы сақинаның радиалды саңылауы, Δ, мм: компрессионды май сыдырғыш	0,70-0,95 0,90-1,10	0,70-0,95 0,90-1,10
Сақинаның биіктігі, a, мм	1,50-4,00	3,00-5,00
Бос және жұмыс қалпындағы сақинаның құлып саңылауларының шамаларының арасындағы айырым,	2,50-4,00	3,2-4,0
Поршеньдегі май тесіктерінің саны,	6-12	6-12
Май каналының диаметрі	0,3-0,5	0,3-0,5
Бобышканың диаметрі,	0,3-0,5	0,3-0,5
Бобышка бүйірлерінің (торец) арасындағы ара қашықық,	0,3-0,5	0,3-0,5
Поршень саусағының сыртқы диаметрі,	0,22-0,28	0,30-0,38
Поршень саусағының ішкі диаметрі,	0,65-0,75	0,50-0,70
Саусақ ұзындығы, : бекітілген «қалқымалы»	0,85-0,90 0,78-0,88	0,85-0,90 0,80-0,85
Шатун басының ұзындығы, : бекітілген саусақ пайдаланған кезінде «қалқымалы» саусақ пайдаланған кезінде	0,28-0,32 0,33-0,45	0,28-0,32 0,33-0,45