4.Вирустардың бұзуы кезіндегі іс-әрекет

Сіздің компьютерде вирус бар екеніне көз жеткізуге болады, егер:

• программа-детектор перативті жадыда, файлда және қатты дискідегі жүйелік аймақтарында оған белгілі вирустың бар екенін хабарласа;

• программа-ревизор өзгерілмейтін файлдардың өзгеру түр хабарласа. Осыдан өзгерістер ерекше тәсілмен орындалар. Мыс: файлдың мазмұны өзгерілген, ал оның модификациясының уақыты өзгерген жоқ.

• программа-ревизор қатты дискідегі басты жүктелу жазбасының (Master Boot, ал қатты дисктегі бөлу табысынан тұрады) немесе жүктелу жазбасының өзгеру түрі.

• программа-күзетші қандай да бір прграмма қатты дискіні өзгерткісі, қатты дискінің жүйелік аймағын өзгеркісі келетінін қалайтынын хабарлайды, ал сіз ешқандай программаға сол секілді іс-әрекетті орындауға рұқсат берген жоқсыз.

• программа-ревизор жадыда «көрінбейтін» вирустардың бар екенін хабарлайды.

• вирус сізге қажетті хабарламаны шығарып, өзі таныстырылды.

Сіз вирустың бар екеніне күдіктенуіңізге болады егер:

• Антивирустық программа белгісіз вирустың табылғанын хабарлайды;

• Экранға не принтерге басқа хабарламалар шыға бастайды, символдар және т.б.;

• Бірнеше файлдар бұзылған болып келеді;

• Бірнеше программалар жұмыс істеуін тоқтатады немесе дұрыс емес жұмыс істей бастайды;

• Компьютерде жұмыс жай жүреді;

Сонымен, ұқсас көрністер вирус болмайы мүмкін, ал дұрыс жұмыс істемейтін программа, аппаратурадағы үзілу болуы мүмкін және т.б.

Компьютердің вирус жұқтыруының 5 ережесі

Компьютердің вирус жұғуының 5 ережесін ескеруге болады:

1. Ең алдымен,асықпау керек. Қайталанғандай, «жеті рет өлшеп, бір рет кес» – ойланбаған іс-әрекет тек қана мәліметтердің жартысының жоғалуына әкеліп қоймай, компьютердің қайтадан жұқтыруына әкеледі.

2. Сонымен қатар, бір іс-әрекет жай орындалу керек. Егер сіз вирусты ал сіздің компьютер іске қосылғаннан бұрын тапсаңыз, онда вирус өзінің бұзушы іс-әрекеттерін жалғастырмау үшін компьютерді өшіру керек.

3. Вирусты талқылау әдетте қиын емес, бірақ әдетте ол өте қиын. Егер сіз компьютерді емдеуге жеткілікті біліміңіз және тәжірибеңіз жетпесе, сізге тәжірибелі адамды көмектесуге шақырыңыз.

4. Компьютерді вирустан емдеу – шығармашылық үрдіс, сондықтан осы жөніндегі кез-келген нұсқауды догма ретінде қабылдау қажет емес.

5. Бірнеше қолданушылар компьютерді «таза» дискіден жүктелмей, осылай тиімді деп, вирустан тазартуды жөн көреді.

Қорытынды

Қазіргі біздің заманымызда адам баласы қызметінің көптеген саласы компьютермен тығыз байланысты. Бұл машиналар біздің өмірімізге етене еніп отыр. Олар адам миын көптеген қажетті және жауапты мәселелерді жазудан босату арқылы өте маңызды мүмкіндіктерге ие. Компьютер өте үлкен көлемді ақпараттармен жұмыс істеп, оларды сақтай алады және ол ақпараттар қазіргі кезде өте құнды ресурстардың біріне жатады.

Компьютерлік жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді қайта жаңғыртып дамытқан сайын оның көлемі өсіп, ондағы деректердің сақталуы жоғарылайды. Бұл сақтаудың жоғарылау себебінің бір факторы болып бағдарламалары қуатты және ЭЕМ-дың жаппай өндірісі болып табылады және де ол компьютерлік вирустардың жаңа түрлерінің пайда болуына себепкер саналады. Бағдарламаның қамтамасыз етуі компьютерлік вирустар мен жарақаттау арқылы келген ең үлкен қауіп өмірлік қажетті ақпараттарды жойып жіберуі мүмкін, яғни ол тек қаржылық және уақыттық шығындарға әкеліп қана қоймай адам шығындарына да душар етуі мүмкін.

Компьютерлік вирустар кең таралып кетті және онымен күрес компьютерді пайдаланушыға көптеген келеңсіздіктер туғызады. Сондықтан онымен күресе білудің маңыздылығын түсінген жөн. Қазіргі таңда вирусқа қарсы бағдарламалар мен оларды қолдану әдістерін жасауда едәуір нәтижелер бар.Эвристикалық механизм, арқылы сканерлеу, файлдар мен архивтерді сканерлеу – бұлар оның мүмкіндіктерінің толық тізімі емес.

Касперский зертханасы жаңа вирустардың пайда болуын ұқыпты түрде қадағалап және жаңа вирусқа қарсы базалардың уақтылы шығарып отырады. Орындалатын файлдарды бақылауға алатын резиденттік монитор жасалып шығарылған.Вирусқа қарсы бағдарламалардың кең көлемде таралғанымен вирустар көбейіп азаймай отыр. Оларды жеңу үшін өзіне дейін жасалған бағдарламалардың оң саласын ескере отырып, анағұрлым сапалы да жаңа және әмбебап вирусқа қарсы бағдарламалар жасалуы тиіс. Өкінішке орай, қазіргі таңда вирустардың барлық түрінен 100% қорғауға кешігіп беретін вирусқа қарсы бағдарлама жоқ. Алайда кейбір фирмалар, мысалы «Касперский зертханасы», бүгінгі күні осы бағытта едәуір нәтижелерге жетіп отыр.Вирустан қорғану көбінесе компьютерді пайдаланушының сауаттылығына да байланысты болады. Қорғаудың барлық түрін пайдалану компьютердің, яғни ондағы ақпараттық жоғары қауіпсіздігіне жетуге мүмкіндік беруі.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Валендинскиий В.Д. Информатика. Компьютер терминдерінің сөздігі. М/ Аквариум, 1997.

2. Ермеков Н. Стифунина Н. Информатика: 7 сыныпқа арналған оқулық. Алматы; Жазушы 2000.

3. Ермеков Н.И. Информатика: 9 сыныпқа арналған оқулық. Алматы: Жазушы 2001.

24