94
.pdfҚұрастырғандар: Н.С.Жексембиева техн.ғыл.канд., доцент, «Энергетика» кафедрасының меңгерушісі; К.Т.Куптлеуова аға оқытушы «Энергетика» кафедрасы;
Рецензент: Ф.М.Камалиев техн.ғыл.канд., доцент.
5В071800-«Электр энергетикасы» мамандығына арналған оқу - әдістемелік нұсқау ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру 3.08.3442006 стандартына сәйкес дайындалды және ҚРБЖҒМ-нің 23.12.2005 жылғы №779 бұйрығымен, ЖОО кейінгі білім берудің РОӘК 22 маусым 2006 жылғы хаттамасымен «Электрмеханикасы және электртехникалық жабдықтар» пәні бойынша бекітілген типтік бағдарламаға негізделіп жасалды.
5В071800 – «Электр энергетикасы» мамандығына «Электрмеханикасы
және электртехникалық жабдықтар» пәнінің «Электртермиялық қондырғылар және құрылғылар» бөлімі бойынша практикалық жұмыстарды орындауға арналған
(оқу - әдістемелік нұсқау)
«Энергетика» кафедрасының отырысында талқыланды. Хаттама № ____ «_____» _________________ 2011ж.
Политехникалық факультеттің оқу-әдістемелік Бюросымен ұсынылды.
Хаттама № ___ «_____» _________________ 2011ж.
«Электр энергетика» мамандығы үшін Жәңгір хан атындағы БҚАТУнің оқу-әдістемелік Кеңесімен келісілді.
Хаттама № ___ «_____» _________________ 2011ж.
Оқу-әдістемелік нұсқау 5В071800 – «Электр энергетикасы» мамандығының студенттеріне «Электрмеханикасы және электртехникалық жабдықтар» пәнінің «Электртермиялық қондырғылар және құрылғылар» бөлімі бойынша практикалық жұмыстарды орындауға арналған.
Бұл оқу-әдістемелік нұсқауда электрлі, электродты су қыздырғыш қондырғыларының, бу қазандарының жалпы ұғымы және олардың жылулық, электрлік есептелуі туралы мәселелері қаралған.
© РМҚК «Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлықтехникалық университеті»
1
Мазмұны
КІРІСПЕ............................................................................................................... |
4 |
1.№1 Практикалық жұмыс.
|
1.1 Электр қыздырғыш қондырғысының жылулық есебі |
....................6 |
2. |
№2 Практикалық жұмыс |
|
|
2.1. Қыздырғыштың электрлік есептелуі ............................................. |
14 |
3.№3 Практикалық жұмыс Электродты суқыздырғыштардың және бу қазандарының есептелуі
...................................................................................................................20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДIҢ ТIЗIМI………………………....30 ҚОСЫМША........… ………………….....................................................…..31
2
Кіріспе
Бұл «Электрмеханикасы және электртехникалық жабдықтар» пәнін оқитын, «Электртермиялық қондырғылар және құрылғылар» бөлімі бойынша практикалық жұмыстардың теориялық ілімдерінің сұрақтарына толығымен жауап беретін оқу-әдістемелік нұсқау.
Практикалық жұмыстар - пәннің теориялық бөлімдері бойынша студенттердің алған білімдерін, тәжірибе жұмыстарын орындау кезінде машықтандырады, машықтану барысында әртүрлі электр қыздырғыш қондырғыларының жұмыс параметрлерінің жылулық, электрлік есептелулерінің әртүрлі тәсілдерін, заңдылықтарын формула жүзінде қолдану, электр техникалық қондырғылары мен жүйелердің құрылысын білу, пайдалану мәліметтерін үйретеді.
Мақсаты:
Электрмеханиканың және электртехникалық жабдықтардың құрылымын, электр энергиясымен тұтынушыларды қамтамасыз ету концепциясын дамыту негізі бойынша студенттерге білім беру және теориялық іліми білімі мен машықтық дағдысы бар маман дайындау.
Міндеттері:
электрмеханика және электртехникалық қондырғылар жүйесінің құрылысын, жұмыс парқын үйрету;
халық шаруашылығының әр түрлі саласындағы электр энергиясын тұтынушылар құрамы жайлы түсінік беру;
энергияның электрмеханикалық және электрлік түрлену үрдісін үйрету;
өндірісте және басқа да халық шаруашылығы саласындағы қазіргі заманғы электрмеханикалық жүйелерін оқып үйрену;
өндірістік ғимараттарды жарықтандыру жұмыстары мен жағу сұлбаларын білу;
электрмеханикалық, электрондық қондырғылардың бір жүйеге қосылуын, құру принциптерін үйрету.
Практикалық дағдысы:
Тәжірибелік зертханалық жұмыс жасап жүргізу;
энергия шығыны, реактивті қуатты пайдалану;
машық сабақтарында әртүрлі типтегі электр жетек жұмыс режимдері үшін қозғалтқыштар қуатын таңдау;
тәжірибе жүзінде өндірістік бөлмелерді жарықтандыру, жарықтехникалық түстерді есептеулер жүргізу;
электржетекке әсер ететін момент және күштерді есептеу;
электрмеханикалық қондырғылардың қосылу сұлбасын жасау.
3
Электрлі бакалавр мамандықтары үшін |
практикалық |
жұмыс |
төмендегідей түсініктік білім алуын көздейді: |
|
|
Пәнді игеру нәтижесінде студент:
Білу қажет:
Энергияның электрмеханикалық түрлену үрдісін;
электрлі оқшауламаның жұмыс шарттарын;
индукциялы, диэлектрикті қыздыру қондырғыларының сұлбасын тұрғызудың принципін;
Электртермиялық құрылғылар және қондырғылар, олардың пайдалану облыстарын;
Кедергімен қыздыру қондырғыларын, электрлік кедергінің физикалық мәнін; кедергілі электрлі пештерді;
Доғалық пештер, электрлік доғаның қасиеттері, классификациясын, электрдоғалық разрядтар қасиеті, теориясы;
Электрхимиялық және электр физикалық өңдеу қондырғылары;
Электролиздік қондырғыларды, гальванотехника және анодтық, электр эрозиялық өңдеу, электрхимиялық және механикалық, магнитті импульсті, электргидравликалық, ультрадыбысты
электр технологиялық өңдеу тәсілдерін; Плазмалы технологиялық процесстер мен қондырғылар, төмен
температуралы плазмалық өндірістік қондырғылар, электронды сәулелік қыздыру қондырғыларын, оптикалық кванттық генераторларды, электронды ионды технология негіздерін;
газоразрядты шамдардың жағу сұлбасын, жарық және оптикалық сәуле шығару көздерін, шағылысу теориясын;
Жарықтехникалық қондырғылар, оларды есептеудің негізгі ережелерін;
Спектрдің оптикалық аумағының сәуле шашуы, сипаттамаларын, фотометрияның метрологиялық негіздерін;
автоматтандырылған электр жетектің даму перспективаларын.
«Электрмеханикасы және электртехникалық жабдықтар» пәні негiзінен келесі тараулардан тұрады:
электр механикасы;
электрлік оқшаулама және кабельді техника,
электртехникалық қондырғылары және жүйелері,
жарық техникасы және жарық көздері,
технологиялық кешендердің автоматизациясы және электржетегі.
Бұл оқу-әдістемелік нұсқауда «Электртермиялық қондырғылар және құрылғылар» бөлімі бойынша электрлі, электродты қыздырғыштар, бу қазандарының электрлік, жылулық есептелулерінің әртүрлі заңдылықтары мен тәсілдері көрсетілген практикалық жұмыстардың есебі орындалады.
4
№1 ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС
ЭЛЕКТР ҚЫЗДЫРҒЫШ ҚОНДЫРҒЫСЫНЫҢ ЖЫЛУЛЫҚ ЕСЕБІ
Электр қыздырғыш - электр энергиясын жылу энергиясына түрлендіретін, электртермиялық қондырғының ең басты элементі.
Электртермиялық қондырғылар және құрылғылар – ток түріне,
жиілігіне, жылу берілісіне, технологиялық белгісіне, электр энергиясының жылу энергиясына түрленуіне байланысты жіктеледі.
«Электрлік термия» деген түсінік материалдар мен бұйымдарды электр энергиясының көмегімен қыздыруға негізделінген көптеген технологиялық процестерді біріктіреді. Олар экономиканың әр түрлі салаларына да жатады. Электр энергиясын қыздыруға пайдаланудың негізгі артықшылықтары: қоршаған ортаны ластауды айтарлықтай төмендету; қыздыру температрасының берілген мәндерін жоғары дәлдікпен алу; шоғырланған қарқынды жылу ағындарын тудыру; қыздырылатын кеңістікте берілген температуралық өрістерді жасау мүмкіншілігі; энергияның бөліну ұзақтылығын қатаң бақылау және дәлдікпен реттеу; энергия ағындарын икемді басқару; химиялық құрамы әр түрлі келетін газдық орталарда және вакуумде материалдар мен бұйымдарды қыздыру мүмкіншілігі; қыздырылатын заттың өзінде жылу энергиясын бөлу.
Электр термиялық қондырғылар және құрылғылар - белгілі бір технологиялық операцияларды орындау, электртехникалық қондырғыларды жоспарлағанда технологиялық қажеттіліктерді анықтау үшін арналған. Олардың орындалуы үшін қыздырудың көптеген түрлерін, сонымен қатар электрлі, жылу техникалық, гидравликалық және механикалық параметрлерінің мәндерін қолдануға болады. Электр термиялық қондырғылардың толық есебі жылулық, электрлік, аэродинамикалық, гидравликалық және механикалық деп бөлінеді.
Жылулық есебі - техникалық қажеттіліктерді қамтамасыз ететін қондырғылардың техникалық берілгендерін (қуат, жылуберіліс қарқындылығын, жылу оқшаулағыш параметрін, жылулық пайдалы әсер коэффициентін) анықтау мақсатында орындалады.
Электрлік есебі - жылулық есебімен тығыз байланысты және қорек кернеуімен, ток түрін, жиілігін, қыздырғыштың геометриялық өлшемдерін анықтағанда, электр ПӘК-н және қуат коэффициентін, қуатының басқару сұлбасын реттеу тәсілінде қолданылады.
Аэродинамикалық есеп - қондырғыдан өтетін ауа шығынымен,
желдеткіш таңдауымен, ауаөткізгіштердің қимасының анықталуымен |
және |
||
тарату торларының өлшемдерімен |
байланысты. Осы жағдайлардың |
||
дұрыстығына байланысты, |
қыздырғыш |
элементтердің жылу берілісі, |
содан |
кейін жарамдылық мерзімі, |
жылулық және электрлі ПӘК анықталады. |
|
|
|
|
5 |
|
Гидравликалық есебін - қондырғыдан өтетін сұйық шығынын анықтау, сорғыш пен тұрбаөткізгіштердің қимасын таңдау үшін қолданады.
Механикалық есеп - қондырғылардың геометриялық өлшемдерін, салмағын, материал сиымдылығын анықтау мақсатында қолданады.
Сондықтан қыздырғыштың осындай есептелулерінің бірнеше тәсілдерін қарастыра отырып, қажеттісі жылулық есептелуін орындау керек. Осы бағыттағы негізгі тапсырма – электр қыздырғыш қондырғысының қуатын, ПӘК-ін және оптималдық геометриялық өлшемін, сонымен қатар жылу оқшаулағышының пайдалы қалыңдығын анықтау.
Электр қыздырғыш қондырғысының берілген қуаты, кВт.
k3PПОТР ; |
(1.1) |
мұндағы ПОТР тұтынылатын қуат, кВт |
|
k3 - жылу шығынының өсуін |
келтіретін, жылу |
оқшаулағышының ескіруін, сонымен қатар қыздырғыш элементтің меншікті электрлік кедергісінің жоғарылауына алып келетін, материалдың ескіруін және қоректендіретін кернеудің мүмкінді төмендеуін ескеретін қор коэффициенті (kз 1.1 1.2);
ПОТР ПОЛ ВСПОМ ОГР ПОТ Э ; |
(1.2) |
мұндағы ПОЛ пайдалы қуат, кВт;ВСПОМ көмекші құрылғыларды қыздыруға жұмсалатын қуат
(таразылар, тасымалданатын құрылғылар), кВт; |
|
||
ОГР қондырғының |
көптеген |
бөлшектерін |
қондыруға |
жұмсалатын қуат, кВт;ПОТ қондырғының қоршаған ортадан, сыртқы ортаға кететін
жылу шығынының орнын толтыру үшін жұмсалатын қуат, кВт;Э түрлендіргіштер мен басқару жүйелеріне жұмсалатын
электр қуаты, кВт.
Төменгі жиілікте қолданылатын ауылшаруашылық төменгі температуралы қондырғылары үшін ВСПОМ және ОГР қажет қуаттың аз бөлігін құрайды. Сондықтан оларды ескермеуге болады.
Пайдалы қуат, кВт
ПОЛ = |
cm K |
H |
gm |
; |
(1.3) |
|
3600t |
|
|||
|
|
|
|
|
мұндағы c - қыздырылатын материалдың меншікті жылу сиымдылығы,
кДж/(кг*°С);
m-қыздырылатын материалдың салмағы, кг;
6
К және Н сәйкесінше қыздырудың соңы мен басындағы материалдың температурасы,°C;
g қыздырылатын материалдың фазалық түрленуінің меншікті жылуы, кДж/кг;
t қыздыру уақыты, сағ.
ПОТ |
қуаты қоршаған ортаға шығындалатын Фпот жылу ағынына тең. |
|||
Жылу ағыны, кВт |
|
|||
|
пот= |
ВН НАР |
10 3 ; |
(1.4) |
|
|
|||
мұндағы ВН және температурасы,°С;
RT қондырғы қоршауының толық термиялық кедергісі, Вт. Толық термиялық кедергі,°C/Вт, жазық бет (түйіспелі, яғни контакталы
кедергіні есептегенде) Бірқабаттық:
|
RТПС |
RКВН |
RТСТ |
RКНАР |
|
= |
|
1 |
|
|
|
|
h |
|
1 |
; |
(1.5) |
|||||||||||
|
|
|
АВН |
АСР |
НАР АНАР |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ВН |
|
|
|
|
|
||||||||
|
Көпқабаттық: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
RТ |
|
= |
|
1 |
|
|
h |
|
|
|
h2 |
|
... |
|
hn |
|
|
|
1 |
|
; |
|
(1.6) |
|||||
ПС |
|
|
|
А |
|
А |
|
|
A |
|
|
|
А |
|
|
|||||||||||||
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
НАР |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
ВН |
ВН |
1 СР |
|
|
2 |
СР |
2 |
|
|
|
n СРn |
|
|
|
|
НАР |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
мұндағы h-қабырғаның қалындығы, м; |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
ВН және НАР қабырғаның ішкі және сыртқы жағының жылу |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
алмасу коэффициенті Вт/(м²°C); |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
Авн және Анар - ішкі және сыртқы бет жағының ауданы, м²; |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
қабырға материалының жылу өткізгіштігі, Вт/(м² °C); |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
СР қабырғаның орташа |
|
есептік |
ауданы, м2; |
(ішкі және |
|||||||||||||||||||
|
|
|
сыртқы ауданға тең емес болғанда |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
AСР = |
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1.7) |
|||||||
|
|
|
|
|
АВН АНАР |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Цилиндрлік беттің толық термиялық кедергісі,°C /Вт
Бірқабаттық:
7
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
ln |
dНАР |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
RТЦС = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
НАР dНАР Н ; |
|
|
|
(1.8) |
|||||||||||||||||||||||||
ВН dВН Н |
|
2 Н |
|
|
|
|
dBН |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Көпқабаттық: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
R |
= |
1 |
|
( |
|
1 |
|
|
1 |
|
ln |
|
d1 |
|
... |
|
1 |
|
|
ln |
dn |
|
|
|
1 |
|
); |
(1.9) |
|||||||||||||
|
|
|
|
d |
|
2 |
|
|
dвн |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
||||||||||||||||||||||
ТЦС |
|
Н |
ВН |
ВН |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
d |
n 1 |
|
HAP |
HAP |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
мұндағы |
|
dBН |
|
және |
|
dНАР беттің |
|
|
ішкі |
және сыртқы |
диаметрі, м; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
беттің биіктігі, м; |
|
n қабат бетінің саны, дана. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Қабаттар шекарасындағы көпқабаттар бетінің температурасы,°С |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ГР,СЛ |
ВН |
ПОТ RТ ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1.10) |
||||||||||||||||
|
мұндағы |
|
RТ |
қабат |
|
шекарасына |
|
дейін |
қарастырылатын, жылу |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ағынының |
|
|
|
|
ПОТ |
бағытындағы қабаттар шекарасындағы термиялық |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
кедергінің қосындысы. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
Мысалы, қабаттар шекарасындағы екі қабаттық жазық беттің |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
температурасы,°C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
ГР,СЛ |
ВН |
ПОТ |
( |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
h1 |
|
|
); |
|
|
|
|
|
|
(1.11) |
||||||||||||||
|
|
|
|
ВН |
А |
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ВН |
|
|
|
|
1 СР1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Жылы күйінде қоршаған ауаға берілетін жылу ағыны, кВт |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
( ПОВ НАР ) 10 3 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1.12) |
|||||||||||||||||||
мұндағы ПОВ және НАР жылу беретін және қоршаған ортадағы ауаның сәйкесінше температурасы,°C; жылу беретін ортаның ауданы, м².
Қара дененің сәулелену ағыны, Вт (Стефан-Больцман заңы)
S |
cS |
( |
|
)4 ; |
|
(1.13) |
|
|
|||||
|
|
100 |
|
|
|
|
мұндағы |
cS |
Стефан-Больцман |
тұрақтысы, |
Вт/(м²К ); |
||
[cS 5,7Вт/(м²К )];
Т дененің абсалюттік температурасы, К.
8
Дененің сәулелену ағыны, Вт |
|
|||
S |
Cs( |
T |
)4 ; |
(1.14) |
|
||||
|
100 |
|
|
|
мұндағы дененің сәулелену коэффициенті.
Жылу ағыны, Вт. 1 және 2 екі дене арасындағы сәулелік жылу алмасуы, олардың біреуінің келесісіне жұтылуы
|
|
|
|
|
c |
|
A |
|
|
|
T |
4 |
|
T |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
; |
(1.15) |
||||||
1.2 |
|
|
|
|
S |
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||
|
|
A1 |
|
1 |
|
|
|
|
|||||||||||
|
1 |
|
|
|
100 |
|
100 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
A2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Қыздырғыш қондырғының жылулық ПӘК-і:
1.Үздіксіз істейтін қондырғы үшін
|
Т |
|
|
QПОЛ |
|
|
|
|
|
|
|
|
PПОЛ |
; |
(1.16) |
|||||||
Q |
ПОЛ |
Р |
ПОТ |
t |
P |
|
|
P |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПОЛ |
|
|
ПОТ |
|
|
|
||||||
2.Периодтық жүйеде істейтін қондырғы үшін |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Т |
|
|
|
|
|
|
QПОЛ |
|
|
|
|
|
; |
(1.17) |
||||
|
|
|
|
Q |
ПОЛ |
Q |
ОГР |
P t |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПОТ |
|
|
|
||||||
мұндағы |
QПОЛ материалды |
|
қыздыруға жұмсайтын |
пайдалы жылу, |
||||||||||||||||||
кДж; |
|
|
QОГР қондырғының қоршаған конструкцияларын қыздыруға |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
шығындалатын жылу, кДж; |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
ПОТ |
қуат шығыны, кВт; |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
t қондырғы жұмысының ұзақтығы, с. |
|
||||||||||||||||
Тұтынылатын қуаты, кВт; қондырғының жылулық |
және электрлік |
|||||||||||||||||||||
ПӘК-і: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
РПОЛ |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
(1.18) |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПОТР |
|
|
|
Э |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Т |
|
|
|
|
||
Қондырғының меншікті процессі және өнімділігінің энергосиымдылығы |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ПОТ ЭУД Q ; |
|
|
(1.19) |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
мұндағы Эуд – меншікті энергосиымдылығы, кВтсағ.\кг; Q – меншікті өнімділігі; кг\сағ.
Қоршаған ортаға жылу беру коэффициенті
ПОТР kА ВН НАР ; |
(1.20) |
мұндағы k 1
Rt жылу беру коэффициенті, Вт/(м²°С);жылу беретін беттің ауданы, м²;
Минимальды беттің берілген көлемде жылу беру шартынан қондырғының оптимальды геометриялық өлшемдерін анықтауға болады.
Цилиндрлік формадағы қондырғы үшін бұл шарт орындалады, егер цилиндрдің диаметрі D оның H биіктігіне тең болса.
Жылу оқшаулағыштың минимум шартынан берілген меншікті оптимальды қалыңдығының шығыны (егерде металл беттің шамалы термиялық кедергісін алмағанда)
|
|
|
|
|
t |
S |
Э |
|
и |
|
ВН |
|
НАР |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|||
|
|
и |
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1.21) |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
10Sи |
pа EН |
|
|
|
|
ВН |
|
|
и ; |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
НАР |
|
|||||||||||||
мұндағы |
t қондырғының бір жылға жуық жұмысының сағаты; сағ. |
||||||||||||||||||||||
SЭ бағасы, |
1кВт*сағ. |
электр |
энергияның |
құны, |
тенге/(кВт*сағ.); |
||||||||||||||||||
и жылу |
өткізгіш |
|
материалдың |
жылу оқшаулағышы, Вт/(м*°С); |
|||||||||||||||||||
Sи 1м3 |
жылу |
оқшаулағыштың |
|
|
құны, |
тенге/м; |
амортизацияға |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а =12%; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
||||
жылдық шығарылуы, |
|
Н |
15% - экономикалық тиімділіктің |
||||||||||||||||||||
нормативтік коэффициенті. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
ЕСЕПТЕЛУ ЖОЛДАРЫ:
№1 мысал. Сиымдылығы 0,6 м3 суқыздырғыштың тиімді геометриялық өлшемдерін, жылу оқшаулағышын, ПӘК-ін және қуатын анықтау. Суқыздырғыш арқылы өтетін судың көлемдік шығыны Qv 0,15м³/сағ., судың бастапқы температурасы Н 6,5°С, соңғы температурасы К 95°С. Жылу өткізгіштің жылу оқшаулағышы и 0,06Вт/м*°С, жылулық амортизаторлық
шығуы 12%. |
Жылу оқшаулағыштың құны Sи |
тг/м². Электр энергиясының |
|
құны SЭ |
тг/(кВт*сағ.). Қор коэффициенті |
kЭ 2. Суқыздырғыш |
|
орнатылған бөлменің ауа температурасы НАР |
18°С. |
Қыздырғыштың сыртқы |
|
жылу беру коэффициенті НАР 15Вт(м²°С). |
|
|
|
10