2. Рэспубліка беларусь у міжнародным супольніцтве. Беларуская дыяспара.

Абвяшчэнне незалежнасці Беларусі паклала пачатак новаму этапу ў развіцці знешнепалітычнай і знешнеэканамічнай дзейнасці рэспублікі. Зыходзячы з актаў аб яе дзяржаўным суверэнітэце Вярхоўны Савет Беларусі прыняў 2 кастрычніка 1991 г. Заяву “Аб прынцыпах знешнепалітычнай дзейнасці РБ”. Краіна падцвердзіла сваю прыхільнасчь прынцыпам статута ААН, усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека, невакарыстання і адмовы ад пагрозы сілы, непарушнасці існуючых межаў, мірнага рэгулявання спрэчных пытанняў. 26 лютага Рэспубліка Беларусь падпісала Хельсінскі заключны акт. Беларусь адкрыта заявіла пра безядзерны статус рэспублікі і без усялякіх папярэдніх умоў вывела са сваёй тэрыторыі ўсю тактычную і стратэгічную ядзерную зброю. У поўным аб’ёме былі выкананы абавязацельствы па знішчэнні звычайных узбраенняў. Усе гэта практычнае пацвярджэнне міралюбівай палітыкі нашай краіны, канкрэтны яе ўклад ва ўмацаванне міру і бяспекі ў Еўропе і ва ўсім свеце.

Знешняя плітыка РБ заснавана на прынцыпах шматвектарнасці і прагматызму. Разам з тым аб’ектыўна вылучаецца галоўны кірунак знешнепалітычных і знешнеэканамічных сувязей Беларусі – гэта Расія і краіны СНД. 2 красавіка 1996 г. быў падпісаны дагавор аб стварэнні Супольнасці Беларусі і Расіі, а 2 красавіка 1997 г. Дагавор аб Саюзе Беларусі і Расіі, 8 снежня 1999 г. – Дагавор аб стварэнні Саюзнай Дзяржавы і Праграмы дзеянняў РБ і РФ па рэалізацыі палажэнняў гэтага Дагавора.

Суверэнная Беларусь надае вялікае значэнне наладжванню ўзаемавыгадных адносін і з краінамі далекага замежжа. На пачатак 2003 г. наша рэспубліка падтрымлівае дыпламатычныя і гандлевыя сувязі амаль з 150 краінамі свету. Асноўнымі гандлевымі партерамі рэспублікі з’яўляюцца Расія, Германія, Украіна, Літва, Латвія, Польшча. Краіны Заходняй Еўропы – асноўныя замежныя інвестары, галоўныя пастаўшчыкі ў рэспубліку сучаснага абсталявання і тэхналогій. У рэспубліцы дзейнічаюць многія сумесныя прадпрыемствы. Практычна ва ўсіх абласных цэнтрах створаны свабодныя эканамічныя зоны.

Беларусь займае пазіцыю канструктыўнага супрацоўніцтва з міжнароднымі арганізацыямі: ААН, МВФ, Сусветным банкам, Сусветнай гандлевай арганізацыей, ЮНЕСКА і інш. Наша рэспубліка скіравана на шірокае супрацоўніцтва па пошуках цывілізаваных вырашэнняў праблем, што стаяць як перад Беларуссю, так і перад усей сусветнай супольнасцю.

БЕЛАРУСКА ДЫЯСПАРА.

Слова “дыяспара” паходзіць ад грэчэскага “diaspora” , што азначае рассяленні пражыванне значнай часткі этнасу па-за межамі этнічнай тэрыторыі.

Першая хваля масавай эміграцыі з Беларусі адбылася на мяжы ХІХ – ХХ ст., другая - ў часы імперыялістычнай вайны 1914-1918 гг. і савецка-польскай вайны 1919-1920 гг. У міжваенны перыяд (1921-1939 гг.) асабліва значнай была эміграцыя насельніцтва з Заходняй Беларусі. Шмат жыхароў Беларусі апынуліся па-за межамі рэспублікі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, пался далучэння Беласточчыны да Польшчы (1945 г.), пад час узаемнай рэпатрыяцыі палякаў з Беларусі ў Польшчу і беларусай з Польшчы ў Беларусь, у выніку прымусовага высялення ў іншыя рэгіоны СССР. Па перапісу 1989 г. 2131000, або кожны 5 беларус пражывалі у іншых рэспубліках былога СССР. На пачатку ХХІ ст. у Расіі пражывала больш за 1 млн. 200 тыс. беларусаў, ва Украіне 460 тыс., у Латвіі – каля 120 тыс, у Літве – 63 тыс. Шмат беларусаў пражывае ў краінах Еўропы, Амерыкі, Азіі, Аўстраліі. Усяго за межамі Беларусі зараз пражывае больш за 3 млн. беларусаў. Толькі ў ЗША ў розня часы іх асела каля 650 тыс.

Пазітыўны паварот на дзяржаўным узроўне ў адносінах да беларускай дыяспары пачаўся пасля абвяшчэння 27 ліпеня 1997 г. дзяржаўнага суверэнітэту БССР. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь (арт.10) гарантуе дзяржаўную абарону правоў і законых інтэрэсаў грамадзян не толькі на сваёй тэрыторыі, але і за яе межамі.

ПЫТАННІ ДЛЯ САМАКАНТРОЛЮ:

1. Назавіце асноўныя накірункі знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь.

ЗАКЛЮЧЭННЕ.

Гіторыя Беларусі – калектыўная памяць народа, невычарпальная крыніца гістарычнага вопыту і духоўнасці, шлях за пераадолення гістарычнага невуцтва і нацыянальнага негілізму. Яна з’яўляецца важным сродкам выхавання ў людзей пачуцця патрыятызму, гонару за прыналежнасць да беларускай нацыі, павагі да людзей усіх нацый і народнасцей, адданасці сваей Айчыне.

Гістарычны вопыт з’яўляецца багаццем краіны, састаўной часткай яе інтэлектуальнага патэнцыялу і культурных здабыткаў, асновай нацыянальнай самасвядомасці. Народы, якія не ведаюсь сваей гісторыі, не маюць будучыні. Гісторыя Беларусі – гэта летапіс стваральнай працы людей, іх дасягненняў у матэрыяльнай і духоўнай вытворчасці. Яна сведчыць пра шлях беларускага народа і яго далёкіх продкаў ад каменай сякеры да сучаснай вытворчасці з сістэмай машын і механізмаў, срадкамі аўтыматызацыі, інфарматыкі і радыёэлекторнікі, ад амаль суцэльнага непісьменства да адной з самай адукаваных, інтэлектуальна багатых нацый у сусветным супольніцтве.

Гісторыя Беларусі – гэта летапіс барацьбы за свабоду і незалежнасць, супраць заваёўнікаў і рабаўнікоў. Нашым продкам часта прыходзілася адраджаць свой край, уздымаць яго з руін і папялішчаў. Толькі ў ХХ ст. па нашай зямлі пракаціліся віхуры сусветных войнаў 1914-1918 гг. і 1939-1945 гг. У 1986 г. наш народ напаткала чарнобыльская бяда.

Гіторыя Беларусі – гэта летапіс барацьбы за захаванне беларускага этнасу, яго культура, мовы, побыту, звычаяў і традыцый, за нацыянальна-культурнае адраджэнне, стварэнне і развіццё беларускай дзяржаўнасці.

Беларускі народ ніколі не быў простым сведкам і назіральнікам сусветнага гістарычнага працэсу. Будучы неад’емнай часткай чалавецтва і еўрапейскай цывілізацыі, ён заўседы быў актыўным суб’ектам і ўдзельнікам тых гістарычнх падзей, якія так ці інакш закраналі яго самаго, блізкіх і больш далекіх суседзяў, усе чалавецтва. Вось чаму гістарычны вопыт і гістарычная памяць нашага народа – магутны рэсурс, неабходны для асэнсавання і пабудовы нашай будычыні ў новым ХХІ ст. Бо як трапна зазначыў у свой час вядомы рускі гісторык В.В.Ключэўскі, “История народа, научно-воспроизведенная, становится приходно-расходной его книгой, по которой подсчитываются недочеты и передержки его прошлого».