Лексіка-граматычныя разрады назоўнікаў

Разрады	Што абазначае	Марфалагічныя прыметы	прыклады
Агульныя	Аднародныя прадметы, з’явы, жывыя істоты, паняцці	Маюць форму адз. і мн. ліку	сяло, сонца, вучань, рака
Уласныя	Імёны, прозвішчы, назвы гарадоў, краін, фабрык, твораў і інш.	Маюць форму аднаго ліку: часцей – адз., радзей – мн.	Максім, Мінск, Беларусь, Нёман, фабрыка “Спартак”
Адушаўлёныя	Асоб	Супадае В. і Р.скл. мн.л., цацкі, шахматныя і картач-ныя фігуры, міфала-гічныя істоты	беларус, вожык, валет, зубр, салавей
	Жывых істот
Неадушаўлёныя	Прадметы нежывой прыроды, з’явы, пачуцці	Супадае Н. і В.скл.мн.л. прадметы расліннага свету, назоўнікі, якія абазначаюць сукупнасць жывых істот	Кніга, тэатр, смех, статак, натоўп, яблыня, кветка
Канкрэтныя	Канкрэтныя прадметы, жывыя істоты	Маюць форму адз. і мн.ліку, спалучаюцца з колькаснымі лічэбнікамі, іх можна лічыць	аловак, вёска, трактарыст /два клёны, тры вавёркі/
Абстрактныя	Абстрактныя, адцяглыя паняцці, уласцівасці, пачуцці і інш.	Маюць пераважна форму адз. ліку. Не спалучаюцца з лічэбнікамі, іх нельга лічыць	пачуццё, адвага, гора, цяпло, роспач
Зборныя	Сукупнасць прадметаў ці асоб як адно цэлае	Маюць толькі форму адз. ліку	калоссе, моладзь, беразняк, дзетвара
Рэчыўныя	Рэчывы, якія можна вымераць, дзяліць на часткі, але нельга лічыць	Маюць форму толькі аднаго ліку: часцей – адз.л, радзей – мн. /прадукты харчаван-ня, хімічныя элементы і інш./	вугаль, цукар, рыс, мука, аспірын, духі

Род назоўнікаў

Род	Паказчыкі роду
	Назоўнікі з асновай	Маюць у Н.скл.адз.л. канчаткі	Спалучаюцца са словамі	Прыклады
Мужчын.	На цвёрды Зацвярдзелы Мяккі зычны І на г, к, х	Нулявы Нулявы Нулявы Нулявы	Ён, мой	сусед вуж дзень стог
Жаночы	На цвёрды Зацвярдзелы Мяккі зычны І на г, к, х	-а -а, нулявы -я, нулявы -а	Яна, мая	брыгада мяжа песня дарога
Ніякі	На цвёрды Зацвярдзелы І на к, х На мяккі зычны На мяккі зычны На - мя	-о^΄/-а/ -о^΄/-а/ -о^΄/-а/ -е/-ё/ -я /-ё/ -я	Яно, маё	сяло збожжа малако зерне дзіця цяля імя
Агульны	На цвёрды Зацвярдзелы Мяккі зычны І на г, к, х	-а -а -я -а	Ён, мой, яна, мая	плакса кніганоша мямля задавака чысцёха

Памятайце! Назоўнікі медаль, стэп, цень, сабака, боль, яблык, капыт, палын, надпіс, насып – мужчынскага роду;

Жырафа, гусь, таполя – жаночага роду

Іншамоўныя словы адносяцца да:

Мужчынскага роду1/ назвы асоб мужчынскага полу, а таксама жывёл і птушак:

калібры, кенгуру, шымпанзэ, фламінга;

2/ нязменныя геаграфічныя назвы: Баку, Сочы, Тбілісі;

Жаночага роду 1/ назвы асоб жаночага полу: мадам, фрау, міс, пані, ледзі;

2/ назвы дзяржаў, рэк, гор, пустынь: Чылі, Місісіпі, Гобі;

Ніякага роду назвы неадушаўлёных прадметаў: атэлье, фае. Журы.