Семінар 2. Гiсторыя крынiцазнаўства. Класiфiкацыя I сiстэматызацыя крынiц

1. Гiсторыя крынiцазнаўства:

• умовы зараджэння крыніцазнаўства як навукі; назапашванне практычнага вопыту работы з крынiцамi ў сярэдневякоўі;

• неабходнасць у асэнсаваннi гiстарычных крынiц у кан.XIX - пач.XX стст.; распрацоўка тэорыi i методыкi гiстарычнага крынiцазнаўства;

• стварэнне першых навучальных дапаможнiкаў i манаграфiй па пытаннях крынiцазнаўства: Э.Бернгайм, Ш-В.Ланглуа, Ш.Сеньобас;

• зараджэнне расійскай школы крыніцазнаўства; развіцце крыніцазнаўства ў Расійскай імперыі: В.В.Ключэўскі; распрацоўка тэорыi i методыкi крынiцазнаўства, А.С.Лаппо-Данілеўскі;

• развіццё крыніцазнаўства ў навейшы час: школа “Анналаў”, Л.Февр і М.Блок; дыскусіі аб сутнасці гісторыі і ролі гістарычных крыніц: “суб’ектыўная філасофія гісторыі” і “крытычная філасофія гісторыі”, Э.Карр; Ф.Бродель і Ж.Ле Гофф;

• крыніцазнаўства ва ўмовах таталітарных палітычных сістэм;

• распрацоўка тэорыі крыніцазнаўства савецкімі гісторыкамі ў 1970-1980-х гг.: С.О.Шмідт, В.М.Медушэўская і інш. Колькасныя метады вывучэння крыніц; І.Д.Кавальчанка;

• распрацоўка крыніцазнаўства гісторыі Беларусі: І.Лелявель З.І.Даўгяла, М.М.Улашчык, В.Чамярыцкі, В.Мянжынскі.

2. Класiфiкацыя і сістэматызацыя гістарычных крыніц:

• сутнасць і мэты класіыікацыі;

• спробы класiфiкацыi гiстарычных крынiц на "рэшткi" i "паданнi";

• падзел крынiц па спосабу фiксавання iнфармацыi на рэчавыя;

• падзел крынiц па формах адлюстравання рэчаiснасцi;

• тыпалагічныя класіфікацыі ў залежнасці ад знешніх прыкмет крыніц (С.О.Шмідт); і

3. Сістэматызацыя гістарычных крыніц. Віды сістэматызацыі.

4. Пісьмовыя крыніцы, іх роля ў вывучэнні гісторыі. Класіфікацыя пісьмовых крыніц:

• падзел пісьмовых крыніц на “рэшткі” і “паданні”;

• родавая класіфікацыя пісьмовых крыніц;

• дакументальныя і апавядальныя крыніцы, іх асноўныя віды.

Літаратура:

1. Беленький и.Л. Разработка проблем теоретического источниковедения в исторической науке (1969-1983). М., 1983.

2. Грицкевич в.П., Каун с.Б., Ходин с.Н. Теория и история источниковедения. Пособие для студентов гуманитарных факультетов. Мн.,2000.

3. Источниковедение истории СССР / Под ред. И.Д.Ковальченко. -М.: Высшая школа, 1981.

4. Источниковедение: Теория. История. Метод. Источники российской истории /И.Н.Данилевский, В.В.Кабанов, О.М.Медушевская, М.Ф.Румянцева. М.,1998.

5. Кабанов В.В. Источниковедение истории советского общества. М., РГГУ, 1997.

6. Медушевская О.М. Современное зарубежное источниковедение. М.,1983.

7. Пронштейн А.П., Данилевский И.Н. Вопросы теории и методики исторического исследования. М.,1986.

8. Пушкарев Л.Н. Классификация русских письменных источников по отечественной истории. М.,1975.

9. Фарсобин в.В. Источниковедение и его метод. М., 1983.

10. Ходзін С.М. Крыніцы гісторыі Беларусі: (гісторыка-генетычнае і кампаратыўнае вывучэнне). Мн.,1999.

11. Шмидт с.О. Современные проблемы источниковедения // Источниковедение. Теоретические и методологические проблемы. М., 1969. Семінар 3-4. Асновы методыкі даследавання крыніц

1. Пошук гістарычных крыніц:

• Рацыянальная арганізацыя працы даследчыка. Паняцце " крынiцазнаўчая эўрыстыка".

• Бібліяграфічная эўрыстыка. Бібліяграфічныя паказальнiкi і камп'ютэрныя бібліятэчныя каталогі.

• Тыпы і віды публікацый. Праблемы, якiя узнiкаюць ў працэсе працы над апублікаванымі крыніцамі .

• Архіўная эўрыстыка. Сетка архiўных устаноў Рэспублiкi Беларусь.

• Праца ў чытальнай зале архiўнай установы.

• Пошук гістарычных крыніц ў глабальнай камп'ютэрнай сетцы "Internet".