4.1 Сурет

4.5.3 Кирхгофтың бірінші заңын қолдана отырып және тоқтардың  (мәндерін есепке ала отырып), 4.1 суреттің қалған тармағындағы тоқтарды есептеңіз. Тоқтардың барлық мәндерін 4.2 кестеге келтіріңіз.

4.2 Кесте

Көрсеткіштер   Зерттеу түрлері

, В

, В

, мА

, мА

, мА

, мА

, мА

, мА

Тәжір Биелік

КТӘ

ТПӘ

Есеп тік

КТӘ

ТПӘ

 4.5.4  4.1 сұлбада түйіндік потенциалдар әдісі бойынша «в» түйінін ноль деп алып, осы түйіндік потенциалдар әдісінің есептеулігін келтіріңіз, n, m, d. Нәтижесінде түйінді потенциалдар мәндерін және әр тармақтардың тоқтарын анықтаңыз. Тәжірбиелік мәндермен есептік мәндерді салыстырыңыздар.

4.5.5 түйінді потенциал шартын қабылдау және потенциалдың қалған түйіндерін және а, n, m, с, d нүктелерін вольтметрмен өлшеңіз, барлық тармақтардағы тоқтарды анықтаңыз. 4.4 және 4.5 бөлімдердегі потенциалдармен тоқтардың мәндерін 1.3 кестеге енгізіңіз.

4.5.6 4.4 және 4.5 бөлімдердегі есептік және тәжірбиелік берілген сұлбалардың барлық тармақтарындағы кедергіні есептеу және алынған мәнін 4.1 кестемен салыстыру керек.

4.5.7 Ішкі контурдың потениалдық сызбасын салу, түйінді потенциалдың тәжірбиелік мәнін 4.2 кестедегі тоқтың мәнін қолдану.

4.5.8  4.2 суретті жинау. R_n реттегіш кедергіні ЭҚК E₂-мен, сондай-ақ V₂ вольтметрді де қолдану.

4.2 Сурет

4.5.9 Айнымалы кедергінің мәнін R_~=100÷800 Ом-ға дейін өзгерту, аспабтың көрсетуін 4.3 кестеге енгізу.

4.3 Кесте

R~	, мА	, мА	, мА	U2, В	, Вт
100
…
800
б. ж		0
қ. т				0

4.5.10 4.9 бөлімдегі тәжірбиелік берілген   тәуелділіктерін салу.

4.5.11 Эквиалентті генератор әдісін тәжірбиелік берілгенді қолдана отырып I₂тоқтың есептік мәнін өндіреміз. R_кір мәнін келесі кейіптеме бойынша анықтаймыз.

  мұндағы  - бос жүріс кернеуі;

- қысқа тұйықтау тоғы

Олардың мәндері 4.4 кестеден алынады.

R_~=100÷800 Ом бір мәнінде I₂ тоқтың тәжірбиелік нәтижесін тексеру.

4.5.12 Берілу қуатының активті қосполюсті жүктемеге R_~ бір мәніндегі ПӘЕ табу керек. 

4.6 Әдістемелік нұсқау 

1. Кернеулердің өлшенуі әртүрлі аймақтарда вольтметрмен біркелкі алынады.

2. Электр тізбегінің негізгі талдауы; теңдеулерді теңестіру, Кирхгофтың заңдарын құрастыру болып табылады. Электр тізбегінің түйініндегі ( түйін- тізбек нүктесі, кемінде үш тармақтың қиылысуынан болады) есептік тоқтың болымды бағыты түйін  мәлім, ал электр тізбегінің контурында  немесе  мұндағы - контурдың барлық элементтеріндегі кернеу, есептік қосындысы олардың болымды бағыты контурдың тексеру бағытымен сәйкес келеді.

Тәжірбиелік зерттеуде Кирхгофтың заңдарын қолдана отырып белгілерді анықтау және тоқтардың бағытын, зерттеу тізбегінің кернеуін дұрыстауға көз жеткізуге болады.

Тапсырманы орындау үшін екінші бөлімдегі түйінде потенциалдар әдісін қолданамыз, ал белгісіз мәндер түйінді потенциалдар сұлбасынан алынады.

Егер кез келген бір түйінді жерлесек (заземлить), яғни біздің сұлбамызда (4.1-сурет)  бұл жағдайда сұлбадағы тоқтар өзгермейді,  потенциалдарын анықтау керек. Потенциалдың белгісіз мәні теңдеудің мәніне тең, Т-1 ( Т- сұлбадағы түйіндер саны) Кирхгофтың бірінші заңымен құрастырылады.

Егер потенциалы белгілі болса, онда тармақтардағы тоқтар Ом заңы бойынша анықталады.

Түйін потенциалының мәні келесі кейіптеме бойынша анықталады

мұндағы - тармақтың өткізу қабілеті,  туындысы болымды түрде жазылады, егер ЭҚК түйіннен кейін бағытталса, онда болымсыз болады.

 тоғын есептеуде 1.11 бөлімдегі бір мәнін 4.2 – суретті эквивалентті сұлба деп қарауға болады, яғни “cd” тармағын болымды, ал қалған барлық бөлімдерді  эквивалентті генераторымен ауыстыруға болады және кіріс кедергісі барлық сұлбада болады.

,

мұндағы - бос жүріс кернеуі.

Өлшеу кезінде “c” және “d” нүктелер арасында өткізгішті ажырату.

мұндағы қысқа тұйықталу кезіндегі тоқтың мәні, осы жағдайда А₂ амперметр көрсеткішін өсіру керек.

- айнымалы жүктеме .

Эквивалентті сұлбада максимальды қуат келесі кейіптеме бойынша анықталады.

 кейде .

, толық қуат және эквивалентті генератордың шығарылуы келесідей .

Пайдалы әсер еселеуіші келесі кейіптеме бойынша анықталады.

.

Егер