5 №2 Зертханалық жұмыс. Активті және реактивті элементтерді тізбектей қосу

5.1 Жұмыстың мақсаты

Тармақталған тізбектің тұрақты тоғын оқып үйрену, құрамындағы активті және реактивті кедергілер, кедергі және қуаттармен кернеулердің ұшбұрыш сызбаларын салу. 

5.2 Қондырғылардың сипаттамалары 

Құрылғы активті кедергіден, айнымалы сыйымдылықтан және индуктивтіктен тұрады, қорек көзіне тиісті өлшеу аспаптары-амперметрлер, вольтметрлер және  ваттметрлер жалғанады.

Стендте сұлбаларды жинастыру және өлшеу жұмыстарын орындағанда УИЛС стендінің сипаттамасы қолданылады. 

5.3 Жұмысқа дайындық 

5.3.1 Алдын-ала  берілген нұсқа бойынша есептеулер жүргізулер .

5.3.2 Векторлық сызбасын активті-индуктивті және активті сыйымдылықты жүктеме бойынша бейнелеу.

5.3.3 Егер тізбектей қосылғанда активті және индуктивті кедергілер белгілі болса, толық кедергіні қалай есептейді?

5.3.4 Реактивті-индуктивті жүктеме тізбегінің реактивті қуаты, активті есептеу кейіптемесін жазыңыз.

5.3.5 Активті-сыйымдылық тізбегінің активті, реактивті қуатын, толық кедергіні қалай анықтайды?

5.3.6 Активті-сыйымдылық жүктеме тізбегінің кедергісін және қуатын, кернеу ұшбұрышын бейнелеңіз. Активті-индуктивті жүктеменің ұшбұрыштан айырмашылығы неде?

5.3.7 Косинус бұрышы фаза аралық қозғалу векторының кернеуі мен тоғы қай кейіптеме бойынша анықталады?

5.3.8 Тоқты әр түрлі жиілік бойынша бір векторлық сызбамен бейнелеуге бола ма?

5.3.9 Ом заңы және кешенді түрдегі Кирхгоф заңдарын қалай жазады?

5.3.10 Берілген кешенді тоқтың лездік мәніне өтуі қалай?

5.3.11 Әрекеттегі белгінің электрлік шамасы (ток, кернеу) қалай аталады?

5.3.12  Тоқтың, кернеудің, ЭҚК-тің лездік мәні қалай аталады? 

 

5.4 Жұмыстың орындалу реті 

5.4.1 Тізбектерді (5.1-Сурет) бойынша жинастырыңыз, берілген нұсқа бойынша U, R, L  мәндерін қосыңыз.

Әрбір элементте, активті қуатты, кернеуді, тоқты өлшеңіз. Өлшеу және есептеу нәтижелерін 5.1-Кестеге жазыңыз.

5.1 Сурет

5.1 Кесте

Нұсқа

Есептік

R Ом

L мГн

f Гц

U В

Ом

Ом

В

В

мА

Вт

вар

ВА

Тәжірбиелік

 

5.4.2 Тізбектерді (5.2-Сурет) бойынша жинастырыңыз, берілген нұсқа бойынша U, R, C, f  мәндерін қойыңыз.

Әр элементте, активті қуатты, кернеуді, тоқты өлшеңіз. Өлшеу және есептеу нәтижелерін 5.2-Кестеге жазыңыз.

5.2 Сурет

5.4.3 Тізбектерді (5.3-Сурет) бойынша жинастырыңыз, берілген нұсқа бойынша U, R, , , f  мәндерін қойыңыз.

Әр элементте, активті қуатты, кернеуді, тоқты өлшеңіз. Өлшеу және есептеу нәтижелерін 5.3-Кестеге енгізіңіз.

 

5.3 Сурет

 

5.5 Тәжірибе нәтижесін өңдеу 

5.5.1 Тәжірибе нәтижесі бойынша (5.1-5.3-Сурет) толық кедергі шамасын, cosφ-қуат еселеуішін, тізбектің активті (P), реактивті (Q) және толық қуаттарын (S) есептеңіз. Осы қуатпен байланысты, арақатынасын тексеру. Нәтижесін 5.1-5.3-Кестеге жазыңыз.

5.5.2 Зерттелуші тізбектің (5.1-5.3-Сурет) тоқ пен кернеулерінің әсерлік  мәндерін есептік және тәжірбиелік мәліметтер бойынша масштабтарын ескере отырып векторлық сызбаларын салу.

5.5.3 Есептік және тәжірбиелік мәліметтер бойынша масштабтарын ескере отырып кернеулер, кедергілер және қуаттар ұшбұрыштарын салу.

5.5.4 Синустың, тангенстің тригонометриялық функциялары бойынша 5.5.3 б. ұшбұрыштарының φ бұрышын анықтау және cosφ–қуат еселеуішімен салыстыру қажет.

 

5.2 Кесте -Жұмыстың есептік нұсқасы

нұсқа №	U, B	f, Гц	L, мГн	С, мкФ	, Ом
1	8	1000	8	8	50
2	6	1000	6	2	60
3	4	1000	4	4	50
4	5	1000	4	2	60
5	10	1000	8	4	50
6	7	1000	6	8	60

 

5.6 Әдістемелік нұсқау

5.6.1 Тізбектің құрамында 5.3-Суретте активті индуктивті кедергі активті кернеу векторы  тоқ векторымен сәйкес, индуктивті кернеу векторы 90⁰ тоқпен  анықталады, (5.3-Сурет: а, б, в, г) толық кернеу φ бұрышына тоқ векторымен анықталады.

       а)                               б)                      в)                         г)