31. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі у др. Палове 19ст.

Змены ў сельскай гаспадарцы.

Адмена прыгоннага права і буржуазныя рэформы 60-80-х гг. паскорылі развіццё капіталіст. адносін у эк. Б. У вёсцы пераважала отработочная сістэма гаспадарання. Сяляне арандавалі зямлю ў сваіх былых гаспадароў і за гэта апрацоўвалі зямлю ў іх і за гэта апрацоўвалі памешчыцкія землі. Павялічыў. таварнасць сялянскіх гаспадарак. У другой палове XIX ст. Сяляне прадавалі на рынку ¼ частка збожжавых, ¾ - лёну, больш за палову бульбы. У іх гаспадарках стала шырока выкарыстоўваюцца. перадавая тэхніка і новыя метады земляробства.

Большая частка зямлі ў Б. (55,5%) належала памешчыкам. У шэрагу маёнткаў сталі ўжываць мастацтваў. ўгнаенні і машынную тэхніку. Аднак сялянскае гаспадарка заставалася адсталым. Пераважала пераважна руцінная тэхніка, хлеб і трава збіраліся ўручную. Захавання. сельская абшчына, чересполосица, што стрымлівала развіццё з / х.

У 80-90-х гг. істотна змянілася структура з / х. Прычынай гэтаму стаў сусветнай аграрны крызіс, які быў выкліканы ўвозам у Еўропу таннага хлеба з ЗША, Канады, Аўстраліі і Аргенціны. Асноўнай галіной з / х стала малочная жывёлагадоўля, павялічыцца. вытворчасць масла і сыру, ўзраслі пасевы кармавых траў. Значна пашыраны. пасевы тэхнічнай. культур - лёну, бульбы, канопляў.

Аграрны крызіс паскорыў працэс расслаення сялянства. У пошуках працы малазямельных сяляне выязджалі ў іншыя раёны краіны: на будаўніцтва ж / д і шахт, прамысловыя прадпрыемствы. Прамысловасць.

Характэрнай рысай стаў рост рамяства па асноўных паказчыках: коль-ці прадпрыемстваў і работнікаў, аб'ёмаў вытворчасці і г.д. Павялічыў. кол-у дробных капіталіст. прадпрыемстваў, на якіх было занята ад 5 да 6 наёмных рабочых.

Аднак вызначальнай тэндэнцыяй Прамыслов. развіцця Беларусі ў гэты перыяд быў пераход ад мануфактуры да фабрыкі, ад ручной працы да машыны. Аб'ём прадукцыі фабрык і заводаў павялічыўся ў 37 разоў. Узрасла тэхнічнай. аснашчанасць і энергаўзброеннасць прамысловага пра-ва. Бел. прадпрыемства спецыялізаваліся на перапрацоўцы мясцовай сыравіны. Першае месца па аб'ёму пра-ва належала харчовай прамысловасці, далей ішлі дрэва-і металаапрацоўчыя галіны. У выніку Прамыслов. перавароту сфармаваліся класы буржуазіі і наёмных рабочых.

Самае вялікае прадпрыемства на тэ-іі Беларусі тытунёвая фабрыка Шарашевского ў Гродне. У пачатку XX ст. Пачынаецца працэс аб'яднання капіталаў у форме акцыянерных таварыстваў. У Мінску - запалкавая фабрыка «Маланка», у Горадні - тытунёвая фабрыка «Нёман» і інш

Крэдытная сістэма і банкі.

Хуткае развіццё ўсіх форм гаспадарання, і ў першую чаргу ўзбуйненне прамысловага пра-ва, запатрабавала стварэння крэдытнай сістэмы. Узніклі такія формы арганізацыі крэдыту, як ссудной-ашчадныя грамадства, прыватныя акцыянерныя банкі, таварыствы ўзаемнага крэдыту, гарадскія камерцыйныя банкі. Вядучае месца сярод крэдытных устаноў займаў Мінскі камерцыйны банк. У Беларусі былі таксама невялікія банкірскія канторы, якія займаліся крэдытнымі аперацыямі па абслугоўванні дробных прамыслоўцаў і гандляроў.