Даверанасць(даручэнне)

Калі каму-небудзь давяраюць атрымаць грошы, пасылку, абсталяванне для кабінетаў і іншае, пішуць даверанасць. Яна можа выдавацца ўстановай або службовай ці прыватнай асобай,

У даверанасці называюцца: а) установа, якая давярае, або прозвішча, імя і імя па бацьку таго, хто давярае; б) пасада, прозвішча, імя і імя па бацьку таго, каму давяраюць; в) што і адкуль трэба атрымаць; г) дата і подпіс.

Унізе даверанасці, выдадзенай установай, падпісваецца кіраўнік і ставіць пячатку. Калі даверанасць дае прыватная асоба, яе подпіс завяраецца на месцы вучобы або працы (у дэканаце, канцылярыі, аддзеле кадраў).

Некалькі прыкладных тэкстаў.

Даверанасць

дата

Дэканат філалагічнага факультэта Беларускага педагагічнага універсітэта давярае кіраўніку літаратурнага гуртка Семенкжу Івану Фёдаравічу атрымаць у кнігарні "Светач" раней выбраныя і аплачаныя (рахунак № 384) кнігі. Подпіс /расшыфроўка подпісу/

М.П.

Даверанасць

Я, Дземідовіч Марыя Іванаўна, студэнтка філалагічнага факулыпэта Гродзенскага універсітэта, давяраю Гардзей Людміле Антонаўне атрымаць на пошце пасылку, дасланую на маё імя.

18 верасня 2001 г. Дземідовіч

Подпіс студэнткі Дземідовіч М. I. сведчу:

Дэкан філалагічнага

факультэта Гродзенскага універсітэта Подпіс

18 .09.2002.

Заданне 11. Складзіце прыкладны тэкст даручэння на імя вашага сябра. Не забудзьце ўказаць поўнае найменне таго, хто даручае (Я, Стома Пётр Міхайлавіч, навучэнец); розвішча, імя, імя па бацьку таго, каму даручаецца; што даручаецца выканаць, а таксама тэрмін сапраўднасці паперы. Помніце, што колькасць рэчаў (грошай) пішацца словамі і лічбамі. Асабісты подпіс павінен быць засведчаны адказнай асобай і пячаткай.

Задане 12. Знайдзіце і выпраўце памылкі ў афармленні даручэння. Адрэдагуйце тэкст.

Доверенность

Я. Шевчук Л.А., доверяю моему мужу Шевчук И.С. получить мою зар­плату за первую половину декабря. В связи с тем, что я нахожусь в больнице.

16 декабря 1994 годв

Л.А.Шевчук

Заданне 13 /хатняе/. Напішыце даручэнне на атрыманне: а) стыпендыі за летнія месяцы; б) каштоўнай бандэролі, дасланай на групу.

Заданне 14 /хатняе/ выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 109-111 /с.158-159/.

Практычная работа № 11

Правілы скарачэнняў. Правапіс уласных імёнаў. Вялікая літара ў дакументах. Правілы афармлення цытат.

Мэты: уменне правільна выкарыстоўваць скарачэнні; выпрацоўка ўмення афармляць цытаты; фарміраванне ведаў на арфаграфічным узроўні.

Асноўныя паняцці: абрэвіятуры (складанаскарочаныя словы), вялікая літара, цытаты.

Абсталяванне рабочага месца: падручнікі, сшытак, карткі.

Змест і віды работ: скарочаны запіс слоў, выпраўленне недакладнасцей у скарачэнні слоў, выбар словаформы, метад каменціраванага пісьма, афармленне цытат.

Справаздача: выкананае практычнае заданне.

Кантрольныя пытанні:

1. Назавіце асноўныя тыпы і віды скарачэнняў.

2. Раскажыце пра ўжыванне вялікай літары ў тэкстах дакументаў.

3. Якім правіламі мы павінны карыстацца пры афармленні цытат?

Літаратура:

1. Бурак Л.І., Бурак І.Л. Сучасная беларуская мова.- Мн., 1993.

2. Культура устной и письменной речи делового человека.- М.,1998.

3. Рахманин Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- М., 1998.

4. Русецкий В.Ф. Культура речи учителя. Практикум.- Мн., 1999.

Заданне 1. Прачытайце §§23 - 25 па падручніку Бурака Л.І., Бурак І.Л. Сучасная беларуская мова.- Мн., 1993 - С. 96-98. Выканайце Пр. 116-118/с. 96-98/.

Заданне 2. Запішыце скарочана словы з дадзеных словазлучэнняў.

1. Вологодская область; почтовый ящик № 15; станция "Луговая"; отделение связи Дмитровского района; город Минск; озеро Байкал.

2. Кандидат педагогических наук; заведующий лабораторией; член-корреспондент Академии наук; исполняющий обязанности руководителя центра; главный помощник капитана.

3. Техническое задание; специальный заказ; государственный стандарт.

4. Смотри на странице 710; документ сего года; так далее; ому подобное; в 1996-1997 отчетном году.

5.Промышленный строительный банк; Научно-исследовательский институт стали; Российская академия государственной службы.

Заданне 3. Запішыце скарочана словы з дадзеных словазлучэнняў.

Член-карэспандэнт, самнтыметр, квадратны метр, грам, кілаграм.., прафесар, назоўны склон, складаназалежны сказ, адзіночны лік, устарэлае слова, гістарызм, напрыклад, гэта значыць, стараславянскі, 11-14 стагоддзі, раён, горад, таварыства, новы стыль, астраномія, жаночы род.

Заданне 4. Растлумачце правапіс назваў наступных арганізацый і ўстаноў.

1. Прокуратура Российской Федерации; Всемирный Совет Мира; Совет Безопасности. 2. Европейский банк по реконструкции и развитию; Правительство Российской Федерации; Ассоциация крестьянских хозяйств и кооперативов.

3. Российский государственный педагогический университет м. А.И. Герцена; Дом актера; Львовский автобусный завод.

4. Государственный академический Большой театр; Дворец культуры Метростроя; Театр драмы и комедии на Таганке.

Заданне 5. Прачытайце параграф § 22 па падручніку Бурака Л.І., Бурак І.Л. Сучасная беларуская мова.- Мн., 1993 - С. 91-93.

Заданне 6. Запішыце па тры-чатыры поўныя назвы: 1) дзяржаўных устаноў і арганізацый Беларусі; 2) беларускіх вышэйшых навучальных устаноў; 3) ганаровых званняў і вышэйшых пасад; 4) ордэнаў і медалёў; 5) газет і часопісаў. Растлумачце напісанне вялікай літары.

Заданне 7. Растлумачце напісанне вялікай літары.

Багдановічавы вершы, коласаўскія раманы, Коласаўскія чытанні, дамоклаў меч, ахілесава пята, Алесеў сын, Мележаў раман, мележаўскі стыль, Давыд-Гарадок, Мар’іна Горка, Белавежская пушча, Ціхі акіян, Зеўсаў агонь, Вялікае княства Літоўскае, Мегеланаў праліў, эзопаўская мова, Троіцкае прадмесце, Зялёны Луг (раён Мінска), Рэнесанс, Рэфармацыя.

Заданне 8 выканайце па падручніку Бурака Л.І., Бурак І.Л. Сучасная беларуская мова.- Мн., 1993- Пр. 112-115 /С. 93-96/.

Заданне 9 выканайце па падручніку Бурака Л.І., Бурак І.Л. Сучасная беларуская мова.- Мн., 1993- §46, Пр. 184 /С. 190-191/.

Заданне 10. У даныя фрагменты ўключыце цытаты як самастойныя сказы.

1. Проблему, что есть культура и что есть цивилизация, нужно решать лишь с точки зрения взаимодействия духа и материи, ибо культура есть явление духа, действующее согласно закономерностям его энергетики.

"Множество людей полагает вполне возможной замену слова ''культура" цивилизацией. При этом совершенно упускается, что сам латинский корень "культ" имеет очень глубокое духовное значение, тогда как "цивилизация" в корне своем имеет гражданственное, общественное строение жизни". (Н.К. Рерих)

2. Рерих обращает наше внимание на то, что во взаимодействии культуры и цивилизации приоритет должен принадлежать Культуре, что избавит цивилизацию от многих искажений, ей свойственных.

"... Самое важное для нас будет дух и творчество, затем идет здоровье и лишь на третьем месте богатство". (Н.К. Рерих)

Заданне 11. Выкарыстайце цытату пасля двухкроп’я. З якой літары (вялікай ці малой) неабходна пачынаць цытату? Чаму?

1. Один из крупнейших и глубочайших русских философов Н.А. Бердяев определял культуру следующим образом...

"Культура связана с культом предков, с преданиями и традициями. Она полна священной символики, в ней даны знания и подобия иной духовной действительности. Всякая культура (даже материальная культура) есть культура духа, всякая культура имеет духовную основу - она есть продукт творческой работы духа над природными стихиями". (Н.А. Бердяев)

2. Машинная, техногенная цивилизация подменяет культуру развлекательной индустрией, на базе которой возникает "массовая культура", призванная обслуживать материю общества, а отнюдь не питать его дух. Бердяев с горечью пишет... "...старая Европа изменила своему прошлому, отреклась от него. Безрелигиозная мещанская цивилизация победила в ней старую священную культуру". (Н.А. Бердяев) 3. Буржуазные революции, носившие прагматический и материалистический характер, укрепили и развили разрыв, образовавшийся в целостном теле явления "культура - цивилизация". Началась эпоха отчуждения культуры от цивилизации. Материя, как никогда раньше, завладела господствующими позициями, агрессивно и бесцеремонно потеснила дух и лишила общество людей необходимой ему коллективной энергии...

"... в цивилизации иссякает духовная энергия, угашается дух - источник культуры. Тогда начинается господство над человеческими душами не природных сил, а магического царства машинности и механичности, подменяющей подлинное бытие". (Н.А. Бердяев)

Заданне 12. Уключыце цытату ў аўтарскі сказ пасля падпарадкавальнага злучніка. З якой літары ( вялікай ці малой) пачынаецца цытата? Чаму?

1. Казалось бы, в научную биографию должны включаться только социально значимые факты, но никак не бытовые /'мелочи". Однако не возникнет ли в результате такого подхода мертвая схема образа? Да и само понятие "мелкого" факта неопределенно. Плутарх говорил...

"Часто какой-нибудь ничтожный поступок... лучше обнаруживает характер человека, чем битвы, в которых гибнут десятки тысяч, руководство огромными армиями и осады городов". (Плутарх)

2. Известны и пессимистические ("финалистские") концепции дальнейших судеб нашей цивилизации. Например, российский ученый Л. Лесков пишет...

"Испытав стремительный подъем, космические цивилизации неизбежно гибнут: либо утрачивая вкус к жизни в кущах "потребительского рая", либо задохнувшись в технологических отходах, либо, наконец, сгорев в огне ракетно-ядерных катастроф". (Л.В. Лесков)

Заданне 13. Прачытайце фрагменты, у якіх цытаты аформлены няправільна. Знайдзіце і выпраўце памылкі. Запішыце правільны варыянт.

1. Тайна личности была бы нарушена, а вместе с ней нарушена и свобода самоопределения личности. Между тем "Все духовное и великое возникает в жизни - таинственным образом из себя самого и через самого себя... Так воспламеняется любовь; так человек молится; так творится искусство; так строится наука; так преодолеваются духовные кризисы; так крепнет духовный характер человека; так совершаются героические поступки". (В источнике: "Все духовное...".)

2. Акцент на любви рассматривается в этой связи как фактор установления тоталитаризма и авторитаризма. Именно так рассуждает автор, который, в частности, пишет: "любить человека - значит желать сделать его счастливым. Однако из всех политических идеалов те, которыми вдохновляются стремления сделать человека счастливым, пожалуй, наиболее опасны". (В источнике: "Любить человека...".)

3. Вл. Соловьев, определяя достоинство личности, пишет, что: "Никакой человек ни при каких условиях и ни по какой причине не может рассматриваться как только средство... – он не может быть только средством или орудием ни для блага другого лица, ни для блага целого класса, ни, наконец, для так называемого общего блага". (В источнике: "Никакой человек...".)

Заданне 14 /дадатковае/. У даны фрагмент уключыце цытату як самастойны сказ. Скараціце тэкст цитаты.

Но самая, пожалуй, важная причина интереса Бердяева в том, что Леонтьеву было свойственно особенно обостренное чувство истории.

"Чуткость и прозорливость К.Н. Леонтьева, особенно в последние годы, изумительны. Он острее и глужбе всех понимал и характер русского народа, и процессы, совершающиеся в России. Он, по существу, оказался более прав, чем все славянофилы и западники, чем Достоевский и Соловьев. У него было катастрофическое чувство наступления новой эпохи".

Заданне 15 /дадатковае/. Уключыце цытату ў аўтарскі сказ пасля падпарадкавальнага злучніка.

Эти мысли развиваются К. Леонтьевым и во многих его печатных трудах. Не случайно он утверждает...

"Высшая эстетика есть в то же самое время и самая высшая социальная и политическая практика".

Заданне 16 /дадатковае/. Выкарыстайце цытату пасля двухкроп’я.

К этой позиции был близок и А.Н. Бенуа. В статье "Художественные ереси" он писал:

"Красота есть последняя путеводная звезда в тех сумерках, в которых пребывает душа современного человечества. Расшатаны религии, философские системы разбиваются друг о друга, и в этом чудовищном смятении у нас остается один абсолют, одно откровение - это красота. Красота намекает на какие-то связи "всего со всем".

Заданне 17/дадатковае/. Прачитайце фрагменты, у якіх цытаты аформлены няправільна Знайдзіце і выпраўце памылкі.

С точки зрения Соловьева, это другое, высшее, не может быть единством государственным или национальным, ибо: "Нация в своей наличной, эмпирической действительности есть нечто само по себе условное" (в источнике "Нация в своей...").

Заданне 18 /самастойная праца/. Адзначце выпадкі памылковага ўжывання скарочаных напісанняў.

1. Карач-ий мех. з-д просит выделить дополнительные фонды на металл по следующему списку. 2. Московская об., гор. Щелково, Лесной пр., д. 7. Маслову Н.Н. 3. Граж. Петрову оплатить ком-у в двухдневный срок. 4. Т. Иванцову освободить от занимаемой должности. 5. Протокол техн. сов. при зам. дир-ра за-да "Красный Пр-й". 6. Коллектив взял обяз. на 1994—5^ий год и не выполнил их. 7. Поручить гл. инж-у ин-та Козлову продолжить раб. по проектированию цеха.

Заданне 19 /хатняе/ прачытайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- §73 /с.162/ і зрабіце выснову. Праілюстрыруйце прыкладамі з тэсктаў дакументаў ужыване і афармленне цытат.

Заданне 20 /хатняе/ выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 115 /с.170-171/.

Практычная работа № 12

Рэдактарскі аналіз якасці фактычнага матэрыялу ў дакументах

Мэты: уменне правяраць фактычны матэрыял; уменне выяўляць і выпраўляць у ім памылкі; фарміраванне прафесіянальнай ахайнасці ў навучэнцаў.

Асноўныя паняцці: фактычны матэрыял: лічбы, дата,прозвішчы, пасады; аб’ява, заява.

Абсталяванне рабочага месца: сшытак, падручнік, раздатачны матэрыял.

Змест і віды работ: чытанне тэкстаў, аналіз тэкстаў, складанне тэкстаў дакументаў, праўка фактычнага матэрыялу ў тэкстах.

Справаздача: выкананае практычнае заданне, напісанне самастойнай працы.

Кантрольныя пытанні:

1. Што ўяўляюць сабой такія дакументы як аб’ява, заява? Якое іх прызначэнне?

2. Якія фактычныя даныя неабходна ўлічваць пры складанні аб’явы, заявы?

Літаратура:

1. Культура устной и письменной речи делового человека.- М.,1998.

2. Лепешаў І.Я., Малажай Г.М., Панюціч К.М. Практыкум па беларускай мове.- Мн., 2001.

3. Рахманин Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- М., 1998.

Заданне 1. Азнаёмцеся з інфармацыяй.

Аб'ява

Калі неабходна абвясціць, што адбудзецца нейкае мерапрыемства (сход, дыспут, сустрэча з пісьменнікамі, канферэнцыя, заняткі гуртка і інш.), на відным месцы вывешваюць аб'яву. У кожнай аб'яве дакладна называецца дата, час і месца правядзення сходу, нарады, сустрэчы. Унізе, з правага боку, звычайна паказваецца, хто робіць аб'яву. Вось два ўзоры.

Аб'ява

10 кастрычніка ў 14 гадзін у актавай зале адбудзецца сустрэча з галоўным рэдактарам часопіса "Роднае слова"

Кафедра беларускага мовазнаўства

Аб'ява

Заўтра, 2 сакавіка, пасля заняткаў, у аўдыторыі № 16 збіраюцца сябры Таварыства беларускай мовы імя Ф. Скарыны

Рада ТБМ

У аб'явах пра сход паведамляюць таксама парадак дня і называюць адказных за падрыхтоўку вынесеных на абмеркаванне пытанняў, напрыклад:

Аб'ява

13 лютага, 14.00 Аўдыторыя № 46

Адбудзецца прафсаюзны сход філфака

Парадак дня:

1. Вынікі зімовай сесіі і задачы на другі семестр. — Даклад члена прафбюро Асташонак М. В.

2. Пра падрыхтоўку да студэнцкай навуковай канферэнцыі. -- Інфармацыя старшыні Савета СНТ факультэта Ярашэвіч Т.І.

Прафсаюзнае бюро

Заданне 2. Скласці аб'яву пра сустрэчу. У аб'яве даць кароткую інфармацыю пра чалавека, сустрэча з якім адбудзецца (настаўнік-метадыст, пісьменнік, ветэран вайны).

Заданне 3. Напісаць аб'яву пра ўрачысты вечар, прысвечаны юбілейнай даце. У аб'яве паказаць парадак вечара.

Заданне 4. Напісаць аб'яву пра дыспут па кнізе, папярэдзіць, што на дыспуце будзе прысутнічаць аўтар кнігі.

Заданне 5. Азнаёмцеся з інфармацыяй.

Заява

Калі афіцыйна звяртаюцца да службовай асобы, ва ўстанову, грамадскую арганізацыю, пішуць заяву. У гэтым дакуменце звычайна просяць прыняць на вучобу, у члены арганізацыі, на работу, просяць вырашыць якое-небудзь пытанне. Такім чынам, заява — гэта пісьмовая просьба асобы (групы асоб) ва ўстанову, арганізацыю ці да службовай асобы.

У залежнасці ад таго, куды падаецца заява, аўтар яе можа выступаць як «грамадзянін», «студэнт», «навуковы супрацоўнік» і г. д.

Дамашні адрас у заяве не пішацца, калі аўтар адрасуе яе кіраўніку сваёй установы. Неабавязкова пісаць і прозвішча, імя і імя па бацьку асобы, да якой звернута заява, дастаткова толькі ўказаць пасаду.

Пры афармленні заявы часам узнікае пытанне, як правільна пісаць прозвішча, імя, імя па бацьку аўтара дакумента: у форме роднага склону без прыназоўніка ці з прыназоўнікам (Мальца Сяргея Іванавіча ці ад Мальца Сяргея Іванавіча). Звычайна перавага аддаецца першаму варыянту, хаця з пункту гледжання логікі і нормы літаратурнай мовы дапушчальныя абедзве формы. Часта ўзнікаюць спрэчкі і па другім пытанні: з якой літары (вялікай ці малой) трэба пісаць слова «заява»? I ці ставіцца пасля яго кропка? Ёсць меркаванні на карысць розных варыянтаў. Але перавагу, напэўна, варта аддаць наступнаму: з вялікай літары і без кропкі.

Дэкану філалагічнага факультэта дацэнту Назарэвічу I. А.

ЗАЯВА

19.09.2003.

Прашу перавесці мяне на індывідуальны графік заняткаў. Усе пяпярэднія экзаменацыйныя сесіі я здаў на "выдатна", цяпер буду адначасова вучыцца і працаваць лабарантам кафедры беларускага мовазнаўства.

Студэнт трэцяга курса Подпіс В.А. Жывіневіч

Заданне 6. Прааналізуйце наступную заяву. Ці ўлічаны пры яе напісанні патрабаванні афіцыйна-дзелавога маўлення?

Дэкану факультэта беларускай філалогіі і культуры БДПУ імя Максіма Танка

дацэнту Міхалевічу I. А.

студэнткі 401 групы Новікавай Ларысы Пятроўны

ЗАЯВА

Прашу дазволіць мне праходзіць педагагічную практыку ў СШ № 95 г. Мінска ў сувязі з тым, што я працую ў гэтай школе настаўніцай беларускай мовы і літаратуры.

Да заявы дадаецца даведка з месца працы.

25 студзеня 1999 г. Новікава

Заданне 7. Напішыце заяву з просьбай: а) прыняць у члены прафсаюза; б) паслаць на практыку ў той раён, дзе жывуць родныя; в) дазволіць датэрмінова здаць экзамен (прычына — работа летам у будаўнічым атрадзе); г) прыняць на працу (на курсы).

Заданне 8. Знайдзіце памылкі, зробленыя аўтарам заявы. Адрэдагуйце тэкст.

Директору автобазы № 2 от Никифорова Л.Н.

Заявление

Товарищ директор, к вам обращается шофер автобазы Никифоров Л.Н. по такому вопросу.

Очень прошу Вас освободить меня на время от работы на дальних рейсах. Я сейчас прохожу лечение в поликлинике, справку могу представить. Очень прошу не отказаться в моей просьбе и подписываюсь

Никифоров Л.Н. 2 марта 2002.г.

Заданне 9 /самастойная праца/ выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 113/с.159-160/. Тры варыянты.

Заданне 10 /хатняе/ выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 112 /с.159/.

Практычная работа № 13

Кампазіцыйныя асаблівасці службовых дакументаў. Рэквізіты і іх размяшчэнне.

Мэты: азнаямленне з кампазіцыйнымі асаблівасцямі дакументаў; уменне правільна размяшчаць рэквізіты ў дакументах; набыццё навыкаў у складанні тэкстаў дакументаў.

Асноўныя паняцці: кампазіцыя дакумента, структурныя часткі тэксту, рэквізіт; загад, дамова, даручэнне, дакладная запіска, распіска.

Абсталяванне рабочага месца: узоры дакументаў, падручнікі, раздатачны матэрыял.

Змест і віды работ: чытанне тэкстаў, аналіз тэкстаў, складанне тьэкстаў дакументаў і выпраўленне памылак у кампазіцыйнай будове..

Справаздача: выкананае практычнае заданне

Кантрольныя пытанні:

1. Якая тэкставая форма службовых дакументаў?

2. Якія кампазіцыйныя асаблівасці маюць загад, дамова, даручэнне, дакладная запіска, распіска?

3. Дзе размяшчаюцца рэквізіты ў пазначаных вышэй дакументах?

Літаратура:

1. Каўрус А.А. Дакумент па-беларуску.- Мн, 1994.

2. Колтунова М.В. Язык и деловое общение. Нормы, риторика,этикет.-М,2000.

3. Культура устной и письменной речи делового человека.- М.,1998.

4. Лепешаў І.Я., Малажай Г.М., Панюціч К.М. Практыкум па беларускай мове.- Мн., 2001.

5. Рахманин Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- М., 1998.

Рэквізіт — абавязковая састаўная частка кожнага дакумента. Сукупнасць рэквізітаў, пэўным чынам размешчаных у дакуменце, складае яго фармуляр.

Заданне 1 выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 116-117 ( 1-4) /с.175-176/.

Заданне 2. Прааналізуйце кампазіцыю тэксту. Адкажыце на пытанне :якая мэта напісання заявы? Кампазіцыя дадзенага тэксту свабодная ці стэарэатыпная? На якія часткі можна падзяліць тэкст заявы? Які змест гэтых частак? Хто, як правіла, з’яўляецца адрасатам заявы? Што адбываецца з заявай пасля яе напісання? Якія Асаблівасці тэксту сведчаць аб яе прыналежнасці да афіцыйнага стылю?

Дырэктару Абласнога цэнтра

інфарматыкі і статыстыкі

Палежаеву В.П.

ЗАЯВА

20.03.2003.

Прашу дазволіць выкарыстанне архіўных матэрыялаў Абласнога цэнтра інтарматыкі і статыстыкі для стварэння выставы ў каледжф, прысвечанай юбілею Мінскага дзяржаўнага політэхнічнага каледжа.

навучэнец гр.11А1 подпіс А.У.Хруленка

Заданне 3. Прааналізуйце кампазіцыю тэксту. Адкажыце на пытанне :якая мэта напісання пратакола? Кампазіцыя дадзенага тэксту свабодная ці стэарэатыпная? На якія часткі можна падзяліць тэкст пратакола? Які змест гэтых частак? Што адбываецца з пратаколам пасля яе напісання? Якія асаблівасці тэксту сведчаць аб яго прыналежнасці да афіцыйнага стылю?

Протокол

заседания школьного совета по самоуправлению средней школы № ... г. Ростова-на-Дону от 15 марта 1999 года

Слушали: Об организации школьной выставки, посвященной юбилею г. Ростова. на-Дону.

Выступили: I. Ученик 10 В класса Крылов А.К, с предложением об организации школьной выставки, посвященной юбилею г. Ростова-на-Дону.

2. Преподаватель истории Трифонов А. В. с информацией о возможныхисточниках получения документов и фотографий ля выставки.Преподаватель труда Замков М. Е. с информацией о материальных возможностях создания выставки.

Постановили: 1. Организовать школьную выставку, посвященную юбилею г. Ростова-на-Дону. 2. Ответственным за организацию школьной выставки назначить ученика 10-В класса Крылова Л. К.

Председатель школьного совета

по самоуправлению Рябов Л. П.

Секретарь Лапина Д. М.

Заданне 4 /дадатковае/. Напішыце тэкст пратакола схода. Якія неабходныя абавязковыя элементы павінен утрымліваць пратакол? Пералічыце асблівасці вашага тэксту, якія сведчаць пра яго прыналежнасць да афіцыйнага стылю.

Заданне 5. Выпраўце тэкст загада, адзяліце канстатуючую частку ад распараджальнай. Аформіце і дапішыце дакумент у адпаведнасці з неабходным стандартам. Звярніце ўвагу на выкарыстанне суадносных дадзенаму дакументнаму віду моўных клішэ.

Приказ

Во исполнение решения Коллегии Министерства угольной промышленности приказываю: ввести в действие… обязать главного инженера… утвердить сетевой график… Контроль за исполнением приказа возложить на…

Заданне 6. Састаўце загады, у якіх можа адсутнічаць канстатуючая частка: а) аб назначэнні на пасаду; б) аб вызваленні ад займаемай пасады; в) аб пераводзе. Праверце правільнасці выбраных вамі моўных сродкаў.

Заданне 7. Састаўце дамову аб выкананні работ для кааператыва, размясціце ў правільнай паслядоўнасці элементы трафарэтнай дамовы. Напоўніце дадзеную дамову канкрэтным моўным зместам.

Элементы трафарета договора

24. При невыполнении пп. 1 и 2 договор может быть расторгнут досрочно по инициативе одной из сторон.

При досрочном расторжении договора по вине гр.

При досрочном расторжении договора по вине кооператива

ІІ.Договор

Кооператив «_______________________” лице его председателя___________, с одной стороны, и гр.________________, с другой стороны, заключили договор о нижеследующем:

III. Кооператив «________ « обязуется предоставить гр._________ для выполнения этих работ:

2.1.

2.2.

2.3.

и оплачивать гр. Выполненную им работу в размере___рублей в месяц или сдельно в соответствии с прейскурантом кооператива “_______”

IV. Срок действия договора с по _____________

При обоюдном желании сторон и при отсутствии взаимных претензий договор подлежит автоматическому продлению на следующий срок.

24. Юридические адреса сторон:

Кооператив « «

Гражданин

Дата Подписи

VI. Гражданин обязуется выполнять для кооператива________ следующие работы:

1.1.

1.2.

1.3.

1.4.

VII. Все споры по настоящему договору разрешаются в порядке, установленном Основами гражданского законодательства Ресрублики Беларусь.

Заданне 8. Прачытайце дакументы. Якія з неабходных рэквізітаў прапушчаны аўтарамі? Прааналізуйце тэксты з пункту гледжання іх суадноснасці нормам літаратурнай мовы, пры неабходнасці адрэдагуйце.

Бухгалтерия Уральского государственного университета

Доверенность

Я, Смирнов Игорь Александрович (паспорт У-АИ № 546078, выдан Кировским ОВД г. Свердловска 10 ноября 1977 г.), доверяю получить мою зарплату за декабрь месяц моей жене Смирновой Нине Сергеевне (паспорт Х-АИ № 809764, выдан 3 о.м. г. Москвы 30 июля 1980 г.).

20 декабря 1995 г.

Докладная записка

24 ноября 1995 г. В 14 час. 45 мин. Бухгалтер А.И. Миронова во время обеденного перерыва, выходя из столовой, поскользнулась и сломала ногу. Ее увезли на лечение в больницу, где она пробудет два месяца, а то и больше. 24.11.95 г.

Главный бухгалтер

Свиридова Л. Г.

Расписка

Мною получено для проведения практических занятий у зав. Лабораторией 5 (пять) микроскопов. Обязуюсь вернуть через неделю.

Лаборант

Ф. Семенов

Заданне 9 /хатняе/ прачытайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.-§ 76 /с.171/.

Заданне 10 /хатняе/ выканайце па падручніку Рахманина Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- Пр. 116 (5-6) /с.176-177/.

Практычная работа № 14

Суразмернасць частак дакумента. Рубрыкацыя ў дакуменце.

Мэты: выпрацоўка навыкаў кампазіцыйна правільна складаць тэксты дакументаў, уменне карыстацца рубрыкацыяй, удасканаленне навыкаў складання тэксту акта і пратакола.

Асноўныя паняцці: суразмернасць частак дакумента, рубрыкацыя: запіс лічбаў, загаловак, абзац; акт, пратакол,

Абсталяванне рабочага месца: дошка, узоры дакументаў, падручнік.

Змест і віды работ: чытанне тэкстаў, складанне тэкстаў, рэдагаванне дакументаў, пераклад тэксту дакумента на беларускую мову.

Справаздача: выкананае практычнае заданне, напісанне самастойнай працы.

Кантрольныя пытанні:

1. Што такое рубрыкацыя? Што адносіцца да рубрыкацыі?

2. Якія кампазіцыйныя асаблівасці мае акт і пратакол?

Літаратура:

1. Беларуска-рускі, руска-беларускі слоўнік справаводнай і архіўнай тэрміналогіі.-Мн., 1997.

2. Каўрус А.А. Дакумент па-беларуску.- Мн, 1994.

3. Культура устной и письменной речи делового человека.- М.,1998.

4. Лепешаў І.Я., Малажай Г.М., Панюціч К.М. Практыкум па беларускай мове.- Мн., 2001.

5. Рахманин Л.В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов.- М., 1998.

6. Розенталь Д.Э., Джанджалова Е.В.,Кабанова Н.Л. Справочник по правописанию, произношению, литературному редактированию.-М., 1999.

ГЭТА НЕАБХОДНА ВЕДАЦЬ

РУБРЫКАЦЫЯ

Логіка выкладу і законы тэкставай арганізацыі ў мове дакументаў аб’яднаны адным прынцыпам – прынцыпам фармальна-лагічнай пабудовы тэксту. Гэты прынцып заключаецца ў тым, што часткі тэксту (абзацы, рубрыцыраваныя часткі) ўяўляюць сабой фрагменты, мікратэмы якіх у замацаванай паслядоўнасці ўяўляюць мікратэму цэлага. Непазбежная іерархічнасць тэкставай арганізацыі выражаецца ў дзяленні тэксту дакумента на раздзелы, параграфы, пункты, падпункты, якія, як правіла, нумаруюцца.

Выбар таго ці іншага варыянта нумарацыі залежыць ад зместу тэксту, яго аб’ёма, састава, кампазіцыйнай структуры. У самых простых выпадках выкарыстоўваюцца аднатыповыя знакі – арабскія лічбы ці літары. Тэксты складанай арганізацыі патрабуюць абазначэння частак рознымі сродкамі.

Больш буйныя ў параўнанні з абзацамі рубрыкі ( частка, раздзел, глава, параграф) абазначаюцца рымскіміці арабскімі лічбамі і называюцца. Напрыклад:

1. Агульныя палажэнні.

2. Кваліфікацыйныя патрабаванні і неабходны ўзровень ведаў.

3. Абавязкі.

4. Правы.

5. Адказнасць.

Пры падзеле тэксту на рубрыкі кжная састаўная частка, якая адпавядае паняццям пункта і падпункта, атрымлівае свой нумар (выкарыстоўваюцца арабскія лічбы), пасля якога ставіцца кропка. Нумар кожнай састаўной часткі ўключае ўсе нумары адпаведных састаўных частак больш высокіх ступеняў падзелу. Напрыклад: