45.Акупацыйны рэжым фашысцкіх захопнікаў на б.

Акупац. рэжым – сiст. палiт., эканам., ваенн., iдэалагiчных мер, накiрав. на лiквiд. грам. i дзярж. ладу, рабаванне нац. багац. i рэсурсаў, зняволен., крывавы тэрор, знiшч. бел. нар.. Згодна плану «Барбароса» была знiшч. дзярж. смаст. i тэрыт. цэласн. рэсп.. Яна была падзелена на часткi, якiя перайшлi да ўсх. Прусii ( наун.-зах. раены Брэсц. і Беластоц. абл., Гродна, Ваукав.), рэйхскамiсарэятау «Остланд» (тэр. (Віц., Магіл., час. Гом., усх. р-ны Мінс. абл.), «Украiна» (пауд. р-ны Брэсц., Пінс., Палес., Гом. абл.), генер. акругi Лiтвы (паун.-зах. р-ны Вілейс. вобл.) i iнш. Уся паўната ўлады належала фаш. ваеннай i цывiльнай акупац. адмiнiстр.. Гал. сродкам падтрым. «новага парадку» былi войскi, службы СС, СА, СД, гестапа, жандармерыi i iнш.

Гал. сродкамi ажыццяўл. плана «Ост» была палiт. генацыду – планамернага знiшч. нас.: камунiстаў, ваеннаслуж., сав., партыйных, камсам. актывiстаў, яўрэяў, цыган. Для гэтага выкарыстоўв. сiст. мер: заложнiцтва, аблавы, пагромы, турмы, карныя экспедыц., лагеры смерцi, больш 100 гета i iнш. Для фiзiчн. знiшч. людзей немцы арганiзавалi на Бел. больш 260 лагераў смерцi, iх фiлiялаў i аддзялен.. Сярод iх Вялiкi i малы Трасцянец, Азарычы, Масюкоўшчына i iнш. Страшэнныя зверствы чынiлi фаш. над партыз., подпольшч., мiрным нас.. Было праведзена больш за 140 карных экспедыц. пасля якiх цэлыя раены перуатварылiся ў зоны пустынi. За гады акуп. спалена больш як 628 весак разам з людзьмi, каля 200 з iх так i не аднавiлiся пасля вайны. У рабства на Нямеччыну было вывезена па няпоўн. падлiках 380 тыс. юнакоў i дзяўчат. Вярнулiся дамоў толькi каля 120 тыс. Фаш. рабавалi нац. багаццi рэсп.. Было выве. 90 % тэхнiчн. абсталяв., разрабав. 10 тыс. калгасаў, знiшчаны лес i г.д. Акупац. ўлады рабiлi ўсе, каб знiшч. бел. культ., навуку, мастацтва, закрыць доступ да адукацыi: разрабавалі усе ВНУ, АН БССР, НДІ, музеі, галерэі, знішчылі помнікі таражытнасці, вывезлі у Герм. частку кніжнага фонду. Каб раскалоць адзiнства бел. нар., знайсцi сабе апору, гiтлераўцы спрабавалi ствараць наццыяналістычныя арганiз.: Бел. народн. самапомач (БНС), Бел. корпус самааховы (БКС), Саюз бел. моладзi (СБМ), Бел. цэнтр. рада (БЦР), Бел. краявая абарона (БКА) i iнш. Выкарыстоўваючы ўсе сродкi агiтацыi i прапаганды, гiтлер. iмкнулiся ўздзейнiчаць на нас., зрабiць яго пакорным, паслушэнным, зламаць яго волю да барацьбы. Т.ч. у час вайна гітл. імкнул. шырока выкарыст. у сваіх мэтах мясц. нас., прымушаючы яго супрацоунічаць з імі.

46.Партызанскі рух і падпольная барацьба на Беларусі

47.Вызваленне б. Ад немцаў.Аперацыя Баграціён

Восенню 1943 г., пасля разгр. ням. войск пад Курскам, пачалося вызвал. тэр. Бел.. 23 верас. 1943 г. вызвал. першы раенны цэнтр – г. Камарын. Сумесна з Чырв. Армiяй дзейнiчалi 1-я польс. дывiзiя iмя Т.Касцюшкi, партыз. атрады. Было вызвал. 40 р-наў Магiл., Вiцеб., Гомельс., Палес. абласцей. У 1944 г. пачаўся завярш. этап ВАйч вайны. Вызваленне ўсей тэр. Бел. ажыццяўлялася па плану «Баграцiен». Удзельнiч. войскi 1, 2, 3-га Бел. франтоў, 1-га Прыбалт., а таксама Дняпроўская ваен. флатылiя, франц. добраахвотнiцкi авiяполк «Нармандыя-Неман», партыз. злучэннi. Супраць Чырв. армii вораг сканцэнтраваў групу армiй «Цэнтр» колькасцю 1,3 млн. чал., каля 10 тыс. гармат i мiнаметаў, каля 1 тыс. танкаў, больш 1300 самалетаў. Нягледз. на жорсткае супрацiўл., Чырв. Армiя здолела акружыць i знiшчыць шматлiкiя групоўкi войск (Вiцебс., Бабр., Мiнскi кацел). Вялiкi ўклад у вызвал. Бел. ўнеслi партыз. злучэннi. За месяц наступлення сав. войскi ачысцiлi ад ворага ўсю тэр. Бел., большую частку Лiтвы, частку Латвii, усх. р-ны Польшчы. Аперацыя «Баграцiен» мела гiстар. знач.. Была знiшчана варожая групоўка армiй «Цэнтр» (28 дывiзiй з 38), забiта 381 тыс., узята ў палон 158 тыс. салдат i афiцэраў. Сав. армiя падыйшла да гранiц Усх. Прусii, што стварыла спрыяльн. ўмовы для вызвал. шэрагу краiн Еўр. i разгрому фаш. Герм.. Саюзнiкi па антыгiтлераўс. каалiцыi ўбачылi,што СССР сваiмi сiламi знiшчыць ворага, i ў 1944 г. адкрылi другi фронт. Вялiкая кольк. партыз., падпольшч., дапрызыўнай моладзi ўлiлiся ў рады Чырв. Армii. Вызваленая Бел. пачала адраджаца i працаваць на патрэбы фронта перамогi. Была адноўл. дзярж. мяжа СССР.

Дзякуючы паспяховым дзеянням Сав. армii, фаш. Герм. была разгромлена. 8 мая Герм. падпiсала акт аб безагаворачнай капiтуляцыi. 9 мая было аб`яўлена Святам Перам.. 9 жнiўня 1945 г. Чырв. Армiя i Флот пачалi баявыя дзеяннi супраць мiлiтарысцкай Японii, была лiквiдавана гал. сiла – Квантунская армiя. Ужо пасля гэтага адбылiся атамныя бамбардзiр. ЗША Хiрасiмы i Нагасакi. 2 верасня 1945 г. Японiя падпiс. акт аб безагаворачнай капiтуляцыi.

Адзначаюцца наступн. тэатры ваен. дзеянняу: 1) Еурапейскі – у складзе Усх. фронту (ССР супр. Герм.) і Зах. фронту (ЗША,Англ, Франц. і інш. супр. Герм., Італіі) 2) Ціхаакіянс. – ЗША і Англ. супр. Япон. (снеж. 1941) і ССР супр. Япон. (жнів. 1945) 3) Паун.-Афрык. – 1942-1943 Анг.,ЗША,Франц. супр. Герм., Італ. 4) Сяродземнаморскі – Англ., ЗША супр. Герм., Італіі.

Сусв. супольніцтва аддае даніну усім змагар. з фаўыз., але гал. ролю адводзіць Сав. Саюзу, таму што 1) на Сав.-Герм. фронце разгромл. 607 дывізій Герм. і саюзн., а ЗША і Англ. разгр. толькі 176 дыв.. 2) больш. частка авіяц., артылер, танкав. злуч. была знішч. на Сав.-Герм. фронце 3) з агульн. людс. страт узбр. сіл Герм. у кольк. 13,5 млн чал. на Сав.-Герм. фронце склалі амаль 7 млн. Акрамя таго саюзн. – Італ., Венгр., Румын., Фінлянд. – панеслі страты каля 1,7 млн чал. на сав.-герм. фронце 4) у гады вайны загінула 27 млн, 8,7 млн чал. Сав. саюза. (у Бел. – звыш 2,2 млн.). Страты ЗША склалі крыху больш за 400 тыс. чал.

Галоуны урок вайны – зрабіцб усе залежнае ад нас, ад сусв. супольнасці, каб сусв. вайна больш не паутарылася