30. Грам-паліт. Працэсы на Бел. У к.’80х-пач.’90х. Абвяшчэнне незалежнасці рб

Красавік’85 – Пленум ЦК КПСС – перабудова (Гарбачоў). Асн.ідэя – хуткі ўздым эк-кі за кошт пераразмеркавання фінансав. срод-ў і новай структурнай палітыкі. Абвешчаны курс на ўдасканальв.сацыялізму. Стратэгічн.мэта: да 2000г падвоіць эканам.патэнцыял + кожнай сям’і – па кватэры. Стрыжань пераўтварэнняў – дэмакратызацыя ўсіх сфер жыцця, рэфармаванне паліт.ін-таў. З сяр.’87 – галоснасць (на старонках друку – палеміка аб становішчы ў краіне) => узнікненне нефармальных клубаў і аб’яднанняў. На Бел. – цікавасць да праблем нац. к-ры і яе вытокаў (клубы “Талака”, “Узгор’е”, “Рунь”). ’87 – рэабілітаваны Жылуновіч (Ц.Гартны). ’88 – 19 канферэнцыя КПСС прапанавала ажыццявіць рэформу паліт.сіс-мы: у партыйных камітэтах скасаваны гаспадарча-галіновыя аддзелы, уведзены выбары на альтэрнатыўнай падставе. Але! не было дакладнай праграмы партыйнага развіцця. Хацелі пераўтварыць яе ў партыю парламенцкага тыпу. Аднаўленне паўналаддзя Саветаў. Задача: ажыццявіць неабходныя прававыя і арганізац. мер-вы па рэформе выбарчай сіс-мы. Сакавік’89 – выбары нар. дэпутатаў СССР (праходзілі на альтэрнатыўнай аснове – некалькі кандыдатур). Сакавік’90 – па-новаму праведзены выбары ў ВС і мясцовыя Саветы нар. дэпутатаў. ’90 – закон СССР аб грам. арг-цыях => нас-ва атрым. права на стварэнне суполак, тав-ваў і паліт. партый. Чэрвень’89 – аформіўся грам-паліт. рух “Адраджэнне”. ’91 – “Аб’яднаная дэмакратычн. партыя Беларусі”, “Бел. сял. партыя”, “БСДГ”. 27 ліпеня 1990 ВС БССР прыняў “Дэкларацыю аб дзярж. суверэнітэце БССР” => Беларусь – суверэнная дз-ва. 25 жніўня ’91 ВС прыняў пакет рашэнняў аб нез-ці, паліт. і эканам. сам-ці Бел. Дэкларацыі б. нададзены статус канстуцыйн.закона. 19 верасня 1991 былі зацвердж. назва – РБ, герб “Пагоня” і бел-чырв-белы сцяг. 8 снежня ’91 – стварэнне СНД 15 сакавіка’94 – Канстытуцыя РБ. Лукашэнка – 1ы прэзідэнт (’94, ліпень). Рэферэндум – ’95г => змена сімволікі, канстытуцыі.

Тэндэнцыі сац-экан разв Бел у 1991-2009гг.

04. 85г. – пленум ЦК КПСС, 27 з’езд 86г. – новы паліт курс – паскарэнне сац-эк разв. Курс канкрэтызав у рашэн 19 усесаюзн парт канфер (88), 28 з’ездзе КПСС (90). Перашкода: адмін -кам сіст. Крызіс, пагарш умоў жыцця. Паліт курс не рэаліз. Прыняты законы: аб кааперацыі, індывід прац дзейн, прэндзе, падатках, аб удаснасці, прадпр-х, зямлі.

03.90 – пасада прэзід СССР. Пераход да рыначн экан. Умовы: раздзярж, прыватыз, дэманапаліз. 8.12.91 у Белав пушчы падпіс пагадн аб утвар СНД. 21.12.91 у Алма-Аце падп пратакол да белав пагадн. СНД: Азерб, Армен, Бел, Казах, Кыргыз, Малд. Рас, Таджык, Туркмен, Узбек, Укр.

01.92 – пераход да паліт свабодн цэн. 12-я пяцігод (86-90) – разв дынамічн. 86-88 – створ 424 узоры новай тэхн, пабуд 24 нов прадпр. З 89 экан крызіс, 92 – новая фаза эк кр, спад вытв. 93 – скачок цэн на паліўн – энерг рэсурсы, зніж рэнтаб, перабоі паставак, скарач вытв.

92 – увод бел рубля. Прыватыз дзярж уласн: 91г. – 19 прадпр пераўтв у акцыян тавар, 93 – 236 тавар-ў. Адсутнасць стабільн закон, бюракр, падатк паліт. Прадпрымальн спецыяліз не на вытв, а на гандл- пасрэдн дзейн.

С/Г 11.91 Дзяржаграпром пераўтв у Мін С\Г і харч БССР. Заахвочв толькі дзярж уласн, абмяж калг-кааперат, ігнаравал індывід. У к80-х гг БССР па вытв с\г прад на узроўні разв краін. У пач 90-х – крызіс: талонная сіст, перабоі з прадукт. 12.90 – Кодэкс БССР аб зямлі. 03.91 – Законы аб сял (ферм) гаспад. 06.93 – “Аб праве уласн на зямлю”. 94г. – 2726 ферм гасп.

Правядз рэф 92-94гг. Ствар мінімум асн рыначн інстыт, нарм-прав дакум. Мадэль рыначн рэф метадам “шокавай тэрапіі” пацярп правал.20.10.96 – на І усебел нар сходзе рпыняты “Асноўн напрам сац-эк разв РБ на 96-2000гг.”

АСАБЛІВАСЦІ: 1. У цэнтры сац-эк разв – чалавек; 2. Сац-арыент мадэль рыначн экан, абараняе інтарэсы усіх класаў; 3. Дзярж рэгуляванне экан; 4. Прыпынена неабмежаваная прыватызац, цяпер праводзіцца пад кантр дзярж; 5. Калгас, с\г вытворч кааперат, фермер гасп маюць роўныя правы; 6. Адкрыта лдя інвестыцый.