69

Олар өз шығармаларын тылдағы еңбекшілерге арнап жазып, өз сөздері арқылы жауынгерлерге рух беріп, тылдағы өмір жайлы әдебиеттер жарық көре бастайды. Жауынгер-жазушылар өз шығармаларында жаяу әскер, теңіз флоты мен ұшқыштар туралы айтқан.

Соғыстан кейінгі кезеңде де корей әдебиетінде соғыс тақырыбы Хван Сун Вонаның «Тырналар», «Каин әулеті»; И Пом Сонның «Тырналар ауылының адамдары», Ким Донг Ридің «Жауынгердің оралуы» және «Хыннамнан келген Чхольсу» атты шығармаларында жазылған.

Олардың ішінде Ким Донг Лидің «Миль Да Вонның заманы», Ан Су Гиль Саның «Үшінші адам», Сон Чанг Саб Хенің «Қанды жол», «Қалдық адам»; Чжанг Енг Хактың «Иоаннаның жинағы», Ха Гын Чанның «Екі ұрпақтың азабы» атты шығармалары ерекше орын алды [1].

Осы кезеңдегі әдебиетте адам санасының бұзылуы, жаппай тәртіпсіздікте өмір сүрудің мәнсіздігі, босқа өткен уақытқа өкініш көрсетіледі. Адам болмысы, оның мәні әдебиетте үлкен маңыздылыққа айналады. Аталмыш тақырыптар Пак Енг Дюнаның «Енчо аралының жағалауындағы су», Сонг Бенг Судың «Жеке бекініс», «Кішкентай Ким», «Сенім», Хонг Санг Вонның «Д-дейдегі казарма» атты шығармасындасөзболады.СоныменқатарКимСонгХанның«Пабидо»,ОСангВонның«Қастандық», Сон Хваның «Террорист», «Ұшқын», Со Ги Вонның «Контурлы географиялық карта», Пак Кенг Лидің «Сенімсіздік мерзімі», «№ 213 пәтер», И Хо Чольдің «Жарылыс» атты шығармаларында жеке тұлға мен қоғамның арасындағы қайшылықтар, тағдыр тәлкегіне түскен адамдардың өмірі, адам мен оның әрекеттері туралы айтылады [1].

Жаңару кезеңінде бүгінгі таңдағы қазіргі корей әдебиеті қалыптаса бастады. Әдеби шығармаларда әлеуметтік теңсіздік туралы сыни ескертпелер көбейіп, әдебиет реалистік-сыни көзқараста дамиды.

Соғыстың ұзақ уақытқа созылған зардаптарына қарамастан халықтың алаңдаушылығы басылып,И Сынг Манның диктаторлық саяси жүйесі жойылады. 50 жылдарға тән прозалық шығармалардың аумағын кеңейте түскен Че Ин Хунның «Алаң» атты автор шығармасында сұрапыл соғыс шындығы, отарлау соғысынан бастап Корея соғысының ақырына дейінгі кезең суреттелген. Онда автор шындықты фантастикалық тұрғыдан қарастырады. Шығарманың бас кейіпкері И Менг Чжун мына әлемге және онда өмір сүріп жатқан адамдарға скептикалық және аналитикалық тұрғыда қарауға тырысады. Ол жемқорлық пен шексіз арсыздықты көріп қиналады, өмірден түңілген ол әкесі сияқты Солтүстікке кетеді. Оның сорына қарай қатал коммунистік жүйедегі Солтүстікте де осындай жағдайлар орын алған еді, соның салдарынан компартия қатарында жүріп И Мент Чжун тұтқынға түсіп, түрмеге қамалады. Әскери келісімнен кейін ол Индияға кетпекші болады, бірақ жолда суға секіріп өледі.

Ауыл адамдарының урбанизацияға деген қарсылығын көрсететін Син Ки Суктің «Чжаракол элегиясы», «Амтхэ аралы» атты шығармалары, Ким Чуннің «Самчжитколь» шығармасы, Чон Сынг Сенің «Накволь аралы», «Корольдің жаңа сарайы» және т.б. шығармаларда балықшылар ауылының, ауыл адамдарының шынайы өмірі суреттеледі. Прозалық шығармаларда индустриаландыру кезеңінің басталуы мен оның жағымсыз жақтары Хванг Сок Енгоның «Сампо жолы», «Жат ел», Чжо Сенің «Ергежейлінің жоғарыға лақтырылған кішкентай добы» және т.б. шығармаларда көрініс табады [4].

70 жылдары жарық көрген үздік шығармаларға Пак Кенг Ри, Хванг Сок Енг, Ким Чжу Енг сынды жазушылардың романдарын жатқызуға болады. Олар үзіліп қалған қоғамдық дәстүр тарихын жандандыруды ойлайды, ұлы тұлғаның өмір жолы арқылы Корея елінің тарихи деректері мен халықтың тағдырын асқан шеберлікпен суреттейді. Осы кезде пайда болған Хванг Соктың «Ауа райы» және «Түйенің көзі», Пак Енг Хванның «Жырақтағы Сангба өзені» сияқты романдарында демократия мен бостандық, еркіндік пен тәуелсіздік мәселелері де қарастырылады.

80жылдарыжазылғанИМунЕлдің«Атаусызарал», «Бізбақыттыболмайынша», «Жастықшақтың бейнесі», «Ол туған жерге орала алмайды»атты шығармаларында өнер, дін, идеологиялар арасындағы күрес туралы айтылады.

Қорыта келгенде, корей прозасы қазіргі кезде жазылған шығармаларда индустрияландыру мен саяси төңкерістер, жұмысшылар мен басшылардың арасындағы қақтығыстар, елдің екіге бөлінуі, өз құқықтары үшін күрескен студент жастардың толқулары сияқты мәселелер көтеріп, кейінірек халықтың сана-сезімі өзгеріп, енді қоғамдық мәселелерден гөрі күнделікті тұрмыс-тіршілік туралы мәселелерді көтереді. Осылайша көптеген жазушылар өз шығармаларында өмірдің мәні не, халықтың арманы қандай және осы арман-мақсаттарды жүзеге асыруға бөгет болатын не нәрсе деген сұрақтарға жауап іздей бастайды. Қазіргі корей прозасының даму тарихы түрлі қиыншылықтар мен ауыр кезеңдерді бастан өткергеніне қарамастан, бүгінгі күнге дейін дами отырып, проза саласында көптеген тамаша туындылармен толықты, әдебиет жарқын есімдерді анықтауда.

Әдебиеттер:

1.Көптілеуова Д.Т. Әлем әдебиеті: Оқулық. – Алматы, 2012. - 320 б.

2.Концевич Л.Р. Корейтану. – М.,2000.

3.Академия наук СССР институт востоковедения. Корейская литература, сбор статей. – М., 1959.

4.Солдатова М.В., Пак К.А. Современная литература Корей. Учебное пособие. – Владивосток, 2003.

201

Сәрсембаева А.Б.

4 курс студенті Ғылыми жетекші: проф. Авакова Р.А.

Түркі халықтарындағы әйелдер бейнесі: лингвомифологиялық парадигма

Бұл мақалада түркі мифологиясының сипаты мен ерекшеліктері қарастырылады. Түркілік дүниетанымның негізгі өзегі, әлем халықтарындағы мифтік таныммен ұқсастығы мен айырмашылығы талданады. Түркі мифтеріндегі адам мен табиғат байланысы, аспан мен жер туралы ежелгі түсініктер жүйесі мысалға алынып, тұжырымдар жасалады. Аруақ культінің көшпенділердің рухани кеңістігіндегі мәні белгілі ғалымдар пікірлеріне сүйене отырып түсіндіріледі. Көне түркі мифологиясының мәдени танымдағы орны туралы ой қорытылады.

Ата-бабаларымыз, яғни түркілер ежелден көшпелі ғұмыр кешкен. Табиғаттың қыр-сырын жанжақты тереңінен ұғыну, шеті меншегіжоқкеңістікте мал бағу, жазда жайлауға, қыстақыстауға көшіпқону – түркілерге тән қасиет. Көшпелі өркениет, көшпелі өмір салты оларды айнала қоршаған ортаға өзгеше көзбен қарауға үйретті. Табиғаттың қатал сынына төтеп бере жүріп, өздеріне ғана тән тіршілік қамын жасап, қиыншылықтарға қарсы тұруға машықтанды. Осыдан барып даналық таным, дүниетаным ұғымдары қалыптасады. Жалпы дүниетаным деген не? Ол туралы философиялық сөздіктерде мынадай анықтама берілген екен: «Дүниетаным – адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға моральдық нормаға тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі (бастапқы) сенім, қалып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас қалыптастырып, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Дүниетаным – адамдардың дүниені ақиқатпен теориялық және практикалық жағынан бірлікте тану мақсатындағы рухани тәсілі. Дүниетанымда тұтас адамзат әлемі моделі сияқты мәдениет категорияларының жүйесі көрініс тапқан» [1, 21].

Дүниетаным бір күнгі немесе бір жылдың ғана жемісі емес, ол адамдардың ғасырлар бойы жасаған өмір тіршілігімен тығыз байланыста дамып, жетілетін өнер мен мәдениетке жақын көзқарастар жиынтығы екен. Олай болса, түркі халқының ұлттық дүниетанымын оның сандаған жылдар бойында қалыптасқан дәстүрлер арқылы танытуымызға болады екен. Ақыл-парасат, сана-сезім иесі ретінде адамныңеңбастықасиеттерініңбірі– өзінқоршағанортанытаныпбілугедегенерекшеұмтылыс.Адам айналасындағы әлеуметтік дүниені, табиғи әлемді танып білу барысында олардың ішкі құпиясына үңіледі, қасиеттерін анықтайды, даму заңдылықтарын біледі, өзінің орнын, басқа адамдармен қарымқатынасын белгілейді. Осы негізде өзі белсенді іс-әрекетке араласады, мүдделерін, сұранымдарын қанағаттандырады. Сөйтіп, оның дүниені танып білуі нақты әлеуметтік сипатқа ие болады. Дүниені танып білудің негізінде құбылыстардың, адам санасында бейнеленуі жатады. Бейнелену теориясының мәні мынада: заттар, құбылыстар мен процестер және олардың қасиеттері мен маңызды байланыстары танып-білуші субьектіден тәуелсіз өмір сүреді.

«Таным – сыртқы заттар мен құбылыстардың, олардың қатынастарының адам санасында идеалды образдар жүйесі ретінде бейнеленуінің қайшылыққа толы күрделі процесі. Таным барысында адам өзінің қоршаған ортаны игереді, ол туралы білімі кеңейіп, тереңдей түседі; адамның заттар мен құбылыстар туралы жалпы мәліметі ішкі мәнге қарай ұмтылып, жүйелі, шынайы білімге айналады. Ендеше, танымды адамның жаңа әрі тың білімді игеріп, рухани баюы деп есептеуге болады» [2, 2].

Жалпыадамзаттық мәдениетте ерекше орны бар көшпелілер дүниетанымы, яғни табиғатқа барынша жақын түркілік таным негізінде туындаған фольклорлық-мифологиялық мұра қазіргі мәдени жады, рухани болмысымыздың негізгі қайнар көзі болса, Еуразия құрлығына кеңінен қанат жайып, жауынгерлігімен даңққа бөленген көшпелі түркі тайпалары дүниетанымының қайнар көзі табиғат екені белгілі. Табиғатпен біте қайнасқан түркілердің салт-дәстүрі, наным-сенімі, дүние туралы түсінігі «Түркі мифологиясы» атты ауқымды кеңістікті түзеді. Олар табиғатты жаратушы күшті «Тәңірі» деп таныса, табиғат – сол Тәңірінің жаратқаны, сондықтан да оған деген құрмет ерекше болу керек деп түсінді.

Түркіхалықтарыныңәлемнің жаралуы, дүниені танутуралы мифтерінде аспанды – әке,жерді – ана деп тану сенімі бар. Бұл жерде әлем халықтары мифологиясымен ортақ сипатты айта кеткен жөн. Шумер мифологиясында алғашқы жаратушы Апсу мен жаратушыана Тиамат делінед. Ежелгі Грек мифологиясында аспан Уран, ал, жер Гея бейнесінде сипатталған; Ежелгі Мысыр мифологиясында Атум құдайдан Шу мен Тефнут жаралып, олардан Геб пен Нут дүниеге келеді. Геб – жер құдайы (еркек), ал Нут – аспан құдайы (әйел). Ежелгі үнділердің ведалық мифологиясындағы аспан құдайы ДьяусПитар пен жер құдайы Притхиви дүниенің жаралуы туралы алғашқы түсініктердің үндестігін

202

танытады. Ежелгі Қытай мифологиясында аспан-еркек Ян және жер-әйел Инь түрінде түрінде сипатталады, бұл екеуі қарам-қарсы болғанымен бірінсіз бірі өмір сүре алмайды.

Түркі халықтары мифологиясында бұл танымды көрсететін мифтік образдар – аспан-әке-Тәңір мен жер-ана Ұмай. Мысалдарға назар аударсақ, әлемнің жаралуы туралы мифтік дүниетанымдарда еркектік және әйелдік бастау тұрғаны мифологиялық түсініктердегі ұқсас сипаттардан байқалады. Аспан мен жер туралы мифтік танымдағы жұп архетиптік бейнелер адамзаттық философия мен мәдениетте еркеше орын алғаны белгілі.

Ғылымға архетип ұғымын енгізген К.Г. Юнг атап көрсеткен Анима (еркектік бастау) және Анимус (әйелдік бастау) күллі әлем халықтары мифологиясына тән архетиптік бейнелер. Юнг тұжырымы бойынша, Анима мен Анимус әйел мен еркек психологиясының өзіндік ерекшеліктерін тануда маңыздықызметатқарады.Анимаөмірдіңархетипінтанытып,еркекрухытүріндеқабылданса,Анимус әйелдіңруханибейнесітүріндетанылады(3,89).Дүниетанымныңеңалғашқы,мәденисананыңтарихи формасысаналатынмифологиялықойлаужүйесіндедуалистіксипатеркекпенәйел,ақпенқара,ізгілік пен зұлымдық түрінде танылып, өмір осы екі жүйедегі қарам-қарсы ұғымдардың күресі мен бірлігіне негізделеді.

Көне түркілер үшін күллі жаратылыстың құдіретті иесі – Тәңірі. О «Көк», «аспан» ұғымдарымен үндеседі. “Аспан – шамандықтың ең құдіретті жаратушысы. Көк Тәңірі – көк аспан деп аталады. Қазақтар ұғымындағы бірінші аталатын сын есім “көк” – көріністі бейнелейді және заттық түсінікті білдіреді, ал зат есім (тәңірі) “көк” атауының баламасы (синонимі)… Тәңірі сөзін Шыңғыс хан заманында мұсылмандар “Алла” деп, ал, еуропалықтар “deus” деп аударған”, - деп көрсетеді Ш.Уәлиханов (4, 183). “Күлтегін” жазуындағы “Тағдырды Тәңірі жасар” деген тіркестің астарында бүкіл адам баласының тағдыры, амандық-саулығысол Тәңірінің қолында, ол өз билігін көк биігінен іске асырып отырады деген сенім жатыр.

Басқа халықтар мифологиясында аспан мен жердің арасында белгілі дәрежеде қарама-қарсылық болып, күрес жүрсе, түркілердің мифологиялық танымында көк пен жер өзара бірлікте, тұтастықта сипатталады. Мифтік әңгімелерде, фольклордың басқа да жанрларынан орын алған мифологизм көріністерінде ондай күрес, қайшылық мүлде жоқ. Керісінше, көк пен жер – түркілердің тірегі, бірі – әке, бірі – ана. Бұл байырғы мифтік танымның реминисценциясы ұлы Абайдың:

Анамыздай жер иіп емізгенде Бейне әкеңдей үстіңнен аспан төнер, - деген өлең жолдарындағы бейнелеуден анық көрінеді.

Ежелгі дәуірде адамдар бұғы, бөрі, кит, аққу, қаз, т.б.аң-құстар киелі деп сенген. Осыдан келіп мифологиялық ойлау кеңістігінде антропоморфтік бейнелер жүйесі түзілді. Қырғыз халқының бұғыана туралы мифіндегі тотемі – бұғы… Түркі тайпаларының басты тотемі – бөрі. Ең көне таным болып саналатын зороастризм адам мен жануарды қандас туыс деп түсіндіреді. Қытайдың көне дәуірден жеткен жазба шежіресі “Суйшуде” Ашин ордасының шыққан тегі туралы тарихи анықтамамен қоса “мифкенегізделгенаңыз”кезедесетінінеН.Я.Бичуринтоқталыпөтеді(5, 221).Мифтікмотивбойынша, анасы – бөрі, әкесі – адам көк бөрі (қытайша “ашина” – мейірімді бөрі) ұрпақтары түрфандық қызға үйленіп, түркілердің көк бөрі әулетін таратады.

Қазақ ең жақын, өте жақсы көретін адамына «күнім», «айым» дейді. Ай — қараңғы түндегі жалғыз сәуле болса, Күн — бүкіл әлемнің жарығы. Адам баласы сусыз, ауа мен жерсіз де өмір сүре алмайды, бірақ халық ешқашан «суым», «ауам», «жерім» деген теңеу айтпайды. Демек Күн мен Ай астарында ежелгі сенімнің көрінісі барын байқаймыз.

Осы ретте ұлы Абайдың мына өлең жолдарын еске алсақ:

«Күн — күйеу, жер — қалыңдық сағынышты, Құмары екеуінің сондай күшті …»

Немесе:

«Күн-күйеуін жер көксеп ала қыстай, Біреуіне біреуі қосылыспай, Көңілі күн лебіне толғаннан соң,

Жер толықсып, түрленер тоты құстай»

Тағы да:

«Безендіріп жер жүзін тәңірім шебер, Мейірбандық дүниеге нұрын төгер. Анамыздай жер иіп емізгенде, Бейне әкеңдей үстіңе аспан төнер…»

Осы жолдарда Күн мен Жер тірі жан иесі ретінде көрініп, анимистік сипат алғанымен қоймай, поэтикалық эстетикамен астасып кеткен. Немесе Абайдың осы өлеңінің мифтік астарын қарастырған

203

Сейіт Қасқабасовша айтсақ: «Көне замандағы, түркі қағанаты дәуіріндегі аспанды — еркек, жерді — әйел деп түсінетін мифтік ұғым қазақтың мифі мен діни нанымында ғана сақталып қоймаған. Ол ұлтымыздың көркем фольклоры мен классикалық әдебиетінде поэзиялық символға, көркем әдіске, метафораға айналған» (5, 210).

Халық фольклорында, ауыз әдебиетінде, әсіресе, ертегі-эпостарында ғайыптан туу мотиві кең кездеседі. Ғайыптан туумотивінің негізгі мәні — халықтыңойынаншығатындай «мінсіз»адам туралы арман, адамның ерекше сипатпен жаралып, өмірдеде айрықша текті болуына тілектестік. Күнді қастер тұтудың басты негізі халықтың оны Көк Тәңірімен тығыз байланыста, басқаша айтқанда, Тәңірдің «елшісі» деп түсінуінен болуы да мүмкін. Халық Күннің киесі бар деп ұқты, ал Жердің де қасиеті бар деп, әрдайым құт мекен іздеді. Оғыз қаған туралы шығарманы алайық: «Күндерде бір күн Оғыз қаған бір жерде Тәңіріге жалбарынып отыр еді. Қараңғы болды. Көктен бір жарық (сәуле) түсті. Күннен аян, айдан қуқылырық еді. Оғыз қаған (көк жарыққа қарай) жүрді, көрді. Көрсе // әлгі жарықтың арасында бір қыз бар екен, жалғызотыр екен. Артықша көрікті бір қыз екен. Ол қыздың маңдайында оттай сәуле шашқан бір меңі бар екен. Алтын-қазықтай екен. Осы қыз көрікті еді: күлсе Көк Тәңірі (нің өзі) күлетіндей,жыласаКөкТәңірі(ніңөзі)жылайтындайеді.Оғызқағанныңоныкөргендежанықалмады. (Ол) қызды алып үйіне (кетті). (Оны) сүйді, алды. // Бірге жатты. Тілегі қабыл болды. (Сол қыз) жүкті болды.Күнненкүнөтіп,түннентүнөтіп,көзіжарыды,үшербалатуды,БіріншісінеКүн(деп)атқойды,

екіншісіне Ай деп ат қойды, үшіншісіне Жұлдыз (деп) ат қойды» (7, 58).
Әйелдің	мифтік	бейнелердің	барлығы	–

бір бастаудан, Ұлы Ана бейнесінен өрбіп шыққан вариациялар екендігі, оның өзі іс жүзінде

Нұрдың, Ілкі Төрдің	тірі символы болып табылады. Мифологиялық	дәстүрлердің
басым көпшілігінде әйел,	ұрғашы кейіпіндегі тәңіриелердің ең бастысы осы	Ұлы Баба

.Ұлы Баба фольклорлық материалда тек адам кейпінде ғана емес,жануар немесе құбыжық кейпі нде көріне алады.

Қолданылған әдебиеттер:

1 Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. – Алматы: Раритет, 2004. – 21 б. 2 Кішібеков Д, Сыдықов Ұ. Философия. Оқулық. – Алматы, 2002. – 408 б.

3Юнг К.Г. Жанр: Западная философия . – М.: Алгоритм: 2013. – 304 б.

4Уәлиханов Ш. Көптомдық шығармалар жинағы 1-том. – Алматы: Толағай групп, 2010

5 Бичурин Н. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. – М – Л., 1977

6Қасқабасов С. . Қазақтың халық прозасы. – Алматы, « Ғылым», 1984

7Ежелгі дәуір әдебиеті. Хрестоматия. – Алматы: Ана тілі, 1991.

Сисенғали Ақмарал

магистрантка 1 курса кафедры китаеведения КазНУ им. Аль-Фараби Научный руководитель:

PhD Оразақынқызы Фарида

ОСОБЕННОСТИ ПЕРЕВОДА КОНЦЕПТУАЛЬНОЙ МЕТАФОРЫ С РУССКОГО НА КИТАЙСКИЙ ЯЗЫК

Аннотация: Концептуальная метафора является распространенным языковым явлением. Как способ выражения языка, метафора имеет интуитивно понятную и яркую эстетическую особенность, поэтому широко используется в литературных произведениях. Перевод должен носить когнитивный подход, выраженный переводом из языка исходной культуры в культуру целевого языка. Перевод метафоры стал одним из ключевых и трудных моментов в изучении перевода. Поскольку это специальное выражение, людям часто трудно понять в процессе перевода на китайском и русском языках. Эта статья сначала объясняет значение метафоры, а затем обсуждает ее существенные характеристики. На примерах обсуждаются препятствия и решения перевода концептуальной метафоры.

Ключевые слова: концептуальная метафора, когнитивное изучение, систематическое отображение, когнитивные средства.

204

Концептуальная метафора ( ) является одним из основных способов распознавания

объекта реальности и формирования художественного образа, а также основным способом создания новых значений. Теория концептуальной метафоры впервые была предложена в книге Лакоффа и Джонсона «Метафора, которой мы живём». Согласно концептуальной теории метафор Лакоффа и Джонсона, метафора - это систематическое отображение из конкретной концептуальной области в абстрактную, не только способ выражения языка, но и способ мышления, который объясняет реальность и оказывает существенное влияние на процесс принятия решений. Суть его теории заключается в том, что концептуальная метафора является средством познания природы, следующее постоянному принципу. Её использование носит когнитивный характер. Этот тезис направлен на изучение метафоры человеком с точки зрения когнитивной лингвистики, основанной на обширной истории китайских и западных исследований метафор. Этот тезис руководствуется концептуальной теорией метафор и использует механизм отображения метафоры для сравнения и анализа отношений между словами в русском и китайском языках. Благодаря работам Лакоффа особое место занимает переход из области-источника в областьмишень. Область-источник, как правило, более знакома и привычна, более конкретна и понятна и описана через непосредственный физический опыт. Так,

характерная для разных языков метафора «время -деньги» позволяет применить к абстрактному понятию вполне конкретные операции. Время, как и деньги, можно использовать ( ),тратить( ),терять( )ит.п.ПословамН.Д.Арутюновой,мы«ассоциируемабстрактныепонятия с конкретными осязаемыми предметами, поскольку это единственный способ, имеющийся у нас в распоряжении, для того, чтобы унифицировать мир идей и мир вещей» [2; 94]. Таким образом, метафора является важнейшим познавательным механизмом, позволяющим познавать сложное через простое, абстрактное через конкретное, неизвестное через известное. Рассматриваемая временная категория на протяжении всей истории человечества играла значительную роль в процессах мировосприятия,посколькуосознаниевремениявляетсяважнымкомпонентомчеловеческойкультуры и всей человеческой деятельности. В связи с этим актуальной проблемой современной лингвистики становится исследование восприятия и языкового отражения абстрактного концепта «время» посредством метафоры в русском и китайском языковых сознаниях.

При когнитивном подходе метафора воспринимается как часть когнитивной системы,посредством метафоры осуществляется доступ к ненаблюдаемому когнитивному миру человека, структурам его сознания. В связи с этим метафора является фрагментом языкового сознания. Концептуальные метафоры рассматриваются как ментальные, психологические и культурно обусловленные явления.

Революционная перспектива теории концептуальной метафоры способствует общему развитию когнитивнойсемантики.Какизвестно,концептуальнаяметафораиграетключевуюрольвсовременном обществе и во взаимодействии между людьми. Современная когнитивная лингвистика считает, что метафора является не только риторическим явлением, но и основным способом распознавания предметов людьми. Метафоризация, с точки зрения когнитивной теории метафоры, ясно показывает механизм мышления человека. Как отмечает А.Н. Баранов: «Метафоризация основана на взаимодействии двух областей знаний человека – «источника» и «цели». В процессе метафоризации некоторые области цели структурируются по образцу источника, иначе говоря, происходит «метафорическая проекция» [6,9]. О характеристике двух областей знаний исследователь пишет: «Областью источника называется более конкретное знание, получаемое человеком в процессе непосредственного опыта взаимодействия с действительностью. А область цели – это менее ясное, конкретное и определенное знание» [6,10]. Своеобразие концептуальной метафоры, следовательно, состоит в том, что в её основе «лежат не значения слов и не объективно существующие категории, а сформировавшиеся в сознании человека концепты. Эти концепты содержат представления человека о свойствах самого человека и окружающего его мира» [3,52]. Как познавательный способ, метафора имеет общность и национальность на разных языках. Концептуальные метафоры позволяют нам использовать известные вещи для понимания неизвестных вещей, а также для описания и выражения более абстрактных концепций с более конкретными концепциями. Люди движутся в определенном времени и пространстве, время - абстрактное понятие, метафора играет незаменимую роль в процессе описания расписания. «Метафора времени относится к использованию метафоры для представления времени и отображает понятия, выражения и отношения в других семантических категориях в категории времени, чтобы получить понимание и представление времени» [1,11].

В ходе исследования мной был проведен анализ концептуальных метафор времени в русском и китайском языковых сознаниях. Исследование показало, что между русскими и китайскими концептуальными метафорами существуют как сходства, так и различия. Среди сходств между двумя анализируемыми языковыми метафорами можно выделить следующие:

205

1) В русском и китайском языковых сознаниях временные метафоры объективируются в конкрентных физических предметах. К примерам, в русском языке говорят «искать удобный момент», «отнимать время у коголибо», «уделить время кому-либо», «убить время»; в китайском языке также

существуют подобные выражения: (буквальный смысл - «точить время», переносное значение - «убить время»); (буквальный смысл - «нажать время», переносное значение - «выделить время»), (буквальный смысл - «гнать время», переносное значение - «торопиться делать что-то»). Таким образом, в русском и китайском языках ощущение времени тесно связывается с ощущением тела у человека, в том числе частей тела - бровей, ресниц, глаз, головы, волос, пальцев, носа.

2) В русском и китайском яызковых сознаниях представление о категории времени находится в прямой зависимости от представлений о пространстве на основе представлений человека о пространстве. В двух сопоставленных языках для характеристики времени употребляются слова,

описывающие пространственные категории. Например, по-русски говорят «далекое прошлое»

, близкие экзамены «осень уже близко» , (буквальный смысл - «небо и земля длинные», переносное значение имеет в виду вечность времени). В обоих языках существуют словосочетания: «под Новый год» ( ), «на следующей неделе» ( ),

«несколько дней назад» ( ) «новая задача ждет нас впереди»( ). В этих выражениях временные элементы основываются на представлениях о пространстве (далекий/близкий, назад/впереди, на, в, под и т.п.). Это объясняется тем, что по отношению к временным пространственные отношения выступают как первичные, организующие, так как человек прежде всего ощущает себя в пространстве, а уж только затем во времени.

3) В китайском и русском языковых сознаниях выражение времени тесно связывается с природнымисиламиистихией.Кчислутакихметафоротносятсяследующиевыражения: «солнце»,«луна», «весна», «небо», «осень» и т.д. По-русски говорят «потемнеть», «рассветать», «закатиться», «восход» и т. д. По-китайски можно сказать: (буквальный смысл - «небо неурожайное и земля старая», переносное значение - «пережить очень долгое время»), (буквальный смысл - «солнце и луна собираются», переносное значение - «накапливать что-либо постепено день ото дня), (буквальный смысл - «солнце и луна двигаются, как челноки», переносное значение - «время летит, как стрела»), (буквальный смысл - «бороться за восход и закат солнца», переносное значение – «дорожить каждым днем и каждым часом»),

буквальный смысл - з»везды двигаются», переносное значение - «времена года сменяются»),

(буквальный смысл - «цвет неба уже темный», переносное значение - «время уже позднее»). Наличие в китайском языке большого количества концептуальных метафор с компонентом «стихия», «время года»объясняетсятем, что вдревности китайские люди определяли времяориентируясь на природные циклы (включая восход, закат, полноту и неполноту луны, цвет неба и т.п.), и потом появился китайский лунный календарь.

В двух анализируемых языковых сознаниях различия заключаются в следующих положениях:

1) В русском и китайском языковых сознаниях существует разное моделирование движения времени. В русском языке пространственный элемент «впереди» обозначает «будущее время» и «позднеее время» в значении времени, а пространственный элемент «назад» обозначает «раннее

время» и «прошлое время». В китайском языке пространственный элемент «впереди ( )» чаще всего обозначает«раннеевремя»и«прошлоевремя»,а«назад( )»обозначает«позднееевремя»и«будущее время». Например, десять лет назад( ), впредь не серди меня ( ), предыдущее поколение ( ), («впереди не было примера, позади и не будет подобного

примера», переносное значение - «беспримерный в истории»), («последние стали занимать

первое место»). Это объясняется тем, что в русском языковом сознании время находится в покое, человек двигается, а в китайском языковом сознании время двигается, человек находится в покое. В русском языковом представлении о времени человек идет вперед, значит к будущему, а то место, которое человек прошел, относится к прошлому и стоит позади его. В китайской языковой модели человек находится в покое, поэтому время придет и пройдет. То, что придет и находится последним, относится к будущему. То, что прошло и находилось впереди, относится к прошлому. В русском и китайском языковых сознаниях существуют разные направления движения времени. В китайском языковом сознании не только использованы пространственные элементы «вперед» и «назад», но и

«вверх» и «вниз». Например, « (дословно это «верхняя неделя», перевод - «прошлая неделя»)/

206

(буквальный перевод - это «нежняя неделя», переносный перевод - это «следующая неделя») ,(дословный переводэто «верхняя жизнь», переходный смысл - это «прошлая жизнь»/ (буквальный перевод - это «нижняя жизнь», переносное значение - это «следующая жизнь», «

(буквальный перевод - это «верхняя полночь», переносное значение, это «до полночи»)/ (буквальныйпереводэто «нижняяполночь»,переносноезначениеэто«послеполночи).Вметафорах русского языка присутствует лишь пространственный элемент «вниз», употребляемый в значении «далее». Например, под новый год , под сорок лет. Проведенный анализ показал, что концептуальные метафоры в русском и китайском языковых сознаниях интерпретируются в конкретных предметах, природных силах или стихиях, и пространственных восприятиях. Между русским и китайским языковыми сознаниями существуют как сходства, так и различия.

Литература:

1.Жэнь Шаоцзэн. Концептуальная метафора и её выражение в тексте. Многосторонний анализ текстов с концептуальной метафорой// Иностранные языки и преподавание иностранных языков. 2006 №10. С. 17.

2.Арутюнова Н. Д. Предложение и его смысл / Н. Д. Арутюнова. - М.: Наука, 1976. -175 с. 2.

3.Вахрушев В. С. Время и пространство как метафора в «Тропике Рака» Г.Миллера (к вопросу хронотопа) // Диалог. Карнавал. Хронотоп. 1992. № 1. С. 3543.

4.https://uchebnikfree.com/uchebniki-jurnalistika/vremennyie-metaforyi-kak-otrajenie-russkogo-15719.html

5.http://5literatura.net/sredstva-vyrazitelnosti/Metafora-v-jazyke/006-Metafory-v-kitajskom-jazyke.html

6.Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику. Автор. Баранов А.Н. Издательство. Эдиториал УРСС,2001.

Sadvakassova Indira

Student of 4 course of

Al-Farabi KazNU

Advisor: Maulit Bakytnur.

Chinese idioms as a part of Chinese world view

Abstract

The aim of work is to study Chinese phrasal verbs and idioms through history and culture of China. The importance of this statement is that idioms make language alive and show the wisdom of Chinese people. The purpose of my statement is to show the usage of idioms. In any language, if you can use them correctly it means that you mastered the language. Using Chinese idioms in daily conversations is a sign of understanding Chinese culture and way of thinking.

Research context:

Chinese idioms are one of the most important part of Chinese language. They make language sound unique and show nation’s wisdom.

Yunpey Sun’s dictionary one of the most famous dictionaries in the world, has 14, 000 idioms. It was published in 2000, but still shows the connection between modern and old languages. Idioms describe the variety of historical, cultural heritage of China, and help us to understand this country better. Chinese use idioms more often that other nationalities. Many idioms don’t have analogues in other languages.

First idioms appeared in 475221 BC. Some of them described the events happened during this time, and others were based on myths and legends. Each of the idiom is proved by life, and expresses Chinese culture and their mindset.

It is very difficult to find the equivalent for Chinese idioms in other languages, because their meaning is too deep, and based on myths, legends, or historical facts.

I. Chinese phrasal verbs consist of different components

1. Idioms (chengyu)

Idiom is a phrase, which consist of 4 characters.

(shuǐ dī shí chuān) – “Little strokes fell great oaks”.

2. Proverbs (yanyu)

Chinese proverbs express the wisdom of nation.(suìyuèbùráorén) – “Time has no mercy”.

3. Riddles (xiehouyu)

Riddle is the special type of national aphorism with truncate ending.

207

–

"The mouse met a cat" (difficult to escape).

4. Paradox (qishuo)

Sayings that show contradiction.

(Bu yao mudi shi yi zhong mudi) - "rejecting of having an aim is an aim".

5. Aphorism (geyan)

Aphorism is a phrase of an author of literary works.

(Yisuo buyu, wushi yu ren) - "Don’t hurt other people if you don’t want to hurt

yourself".

II. Characteristics of Chinese idioms

1.Deep meaning in short words;

2.Express culture and life;

3.Mythology;

4.Historical events and characters;

5.Easiness;

III. Historical idiom

“To see fish eye as a pearl”.

(yú mù hǔn zhū)

The story is about a character called Man Yuan, who once met a pearl seller. He liked the black pearl and couldn’t resist of buying it.

He bought this very expensive pearl and brought it home. Man Yuan made a beautiful box, and put the pearl in it. Later, other people found out about this pearl, and wanted to see it. But Man Yuan refused to show it. His neighbor Sou Lyan also had a black pearl which he found on the road.

One day Man Yuan and Sou Lyan’s mothers got sick. Doctor said that they need to make a medicine using the black pearl’s powder. Two men made a medicine, and Man Yuan’s mother felt better, but Sou Lyan’s mother didn’t. When doctor saw the pearl, he said that it wasn’t a pearl; it was just fish eye, that’s why the medicine didn’t help.

The idea of the idiom is to present lie as truth, sell fake things as originals, etc.

As a conclusion, my research states that idioms can help to understand Chinese people, culture and their way of thinking.

Research questions:

What is an idiom? When did first idioms appear? What components do Chinese idioms have? What kind of characteristics do Chinese idioms have? What are the meanings of historical idioms? Are there any Chinese idioms analogues in other languages?

Research Methods:

When I studied in China I had an ancient Chinese class. Professor read lectures about idioms, phrasal verbs, and interesting facts about them, which I used in my thesis. I also review an article from the “Young scientist” journal. Sample idioms are taken from the Zhi Zheng Sun’s “Chinese idioms” book.

Significance of research:

The importance of this work is to show that using idioms in your speech means that you can speak as native speaker. It’s not difficult to learn words and phrases, but it’s very difficult to use idioms correctly and in the right situation. If you can use idioms, it means that you have a better idea of the culture and world view of the people who speak that language.

Bibliography:

Barchukova K.V., Peskova A.V., Podkidysheva Y.I., Skromnyh V.E., “Phrasal verbs in Chinese language”, Young scientist Journal (2015), #18, 514-517

Zhi Zheng Sun, “Chinese idioms”, (2017)

Bin Yun Yi, “100 Chinese idioms and phrasal verbs”, (2007)

208

Рысқұлов Саламат

Әл Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің түркітану мамандығының 1-курс магистранты Ғылыми жетекшісі: Қыдыр Т.

АХМЕТ ИСАУИ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ ҒАШЫҚТЫҚ ӘЛЕМІНІҢ СЫРЫ

Сопылық әдебиет немесе тасаууф әдебиеті, ішкі рухани тереңдікке және Жаратқанға құштарлыққа бастайтын сөз өнері ретінде VIII ғасырда мұсылман елдерінде қалыптасқан. Сопылық әдебиет исламның қайнар көзі саналатын Құран мен хадистерден бастау алған. Иман тақырыбына терең бойлаған алғашқы сопылар жаратылыстың таңғажайып сырлары мен Құранның ішкі мәнін және адамның болмысын ұғынуға талпыныс жасады. Қасаңдыққа бой алдырмай, шынайы ықыласпен жасалған бұл талпыныс кезінде сопылар Құран мен тәпсірге, хадис пен сүннетке және шариғат қағидаларына сүйенді. Сопылық әдебиет құлқынның қалауына ерік бермей, нәпсіні тежеу, харам мен күдікті нәрселерге аса сақтықпен қарап, тақуа өмір кешу, фәни дүниенің рахатын тәрк етіп, өлместен бұрын өлу, осылайша сүйікті Жаратқанға қауышу сияқты ұғымдар арқылы өрбіді.

Сопылар негізінен Тәңірі алдында тізе бүгіп, қатесін ұғынып, тәубаға келуді, “ынталы жүрек, шын көңілмен” егіліп, Жаратқанға жалбарынуды, сүйіктіге мұңын шағып, оған құлшылық етуді насихаттады. Сопылықты “хәл ілімі” деп те атайды. Сопылық әдебиеттің өкілдері Алла мен оның елшісінеарналғанмахаббатыңтүрлітәмсіл-рәміздерменаллегориялар,ым-ишараларарқылыжеткізді, трансқа түсіп, Тәңірментілдесуді түрліше баяндады.Сопылық ілімі кез-келген адам түсіне бермейтін жүректіңтүбіндежатқанасылмаржантас.Абайайтпақшы«білгенгемаржан,білмескеарзан»дегендей түсіну үшін солардың халін бастан кешіру керек шығар.Алдымен сопы сөзінің түп-төркініне үңілетін болсақ, сопы сөзі араб тілінде бірнеше мағынаны береді. Бұл сөздің түбірі арабтың «саф» ( ﺎﻔﺻ, таза, шынайы) сөзімен байланысты деген пікір бар[5, 449 б]десе, келесі анықтамада бұл сөз арабтың «суф» ( فﻮﺻ, жүн) сөзінен шығып[5, 450 б], ертедегі сопылардың тек жүннен тоқылған киім үлгілерін кигенін білдіреді. Сопы сөзінің келесі бір мағынасы «көлеңке» деген мағынаны білдіреді.Пайғамбарымыз Мәдина қаласында мешіттің бір бұрышына құрма ағаштарынан көлеңкелік баспана салдырған. Көлеңкелікке арабшада «суффа» делініп, ол жерде тұрғандар «асхабы суффа» деп аталды. Суффа сахабалары туған-туыс, жақындарымен дүние-мүліктеріжоқкедейсахабаларболатын. Олар өз өмірін Құран үйреніп, Пайғамбарымыздан тәлім алу жолына арнап, күндіз ораза ұстап, түнде ғибадат етіп, дүниенің күйбең тіршілігінен бойларын алыс ұстап, алтын уақыттарын пайғамбардан естігендерін жаттап, кейінгілерге жеткізу жолында өткізді. Бұлардың саны 30 дан 700 ге дейін артты. Олар Исламның шынайы рухын басқа руларға, мемлекеттерге көркем түрде уағыздау арқылы, жанжаққа мұғалім етіп жіберілді[4, 16 б].Суффа сахабаларынан басталған сопылық дәстүр кейінгілерге ұласты. Атап айтсақ Уайс әл-Қарани (657), Хасан Басри (728), Әбу Хашим суфи (767), Ибрахим ибн Әтхам (777), Суфиян Саури (778), Рабият-ул Адауийя (804), Зу-и-нун әл-Мысри (796 – 861), Баязид Бистами (874), Жүнейд Бағдади (909), Халлаж Мансұр (921) сияқты ірі өкілдер сопылық әдебиеттің қалыптасуына ықпал етті.

Сопылық әдебиеттің мақсаты – Алла тағаланы әрдайым еске ала отырып, одан ғапыл қалмау, таңғажайып тылсым дүниенің көркем көріністеріне көз жіберіп, көңілге тоқу арқылы Алла тағаланың көркем есімдері мен сипаттарын білу, оның әмірлерін түсіну және қалтқысыз сезіммен оған құлай беріліп, сүю. Сопылар исламның қайнар бұлақтарынан бастау алған сопылық әдебиетте кемел адам,

мағрифат, шариғат, тариқат, хақиқат, мақам, пір, нұр, сабыр, зауқ, тақуа, қайғы-мұң, тәуба, сұхбат, тәуекел, уара, фана, тәсілім, тәсбих, шүкір, мухаббатуллах, ыхлас, зікір сияқты ұғымдарды пайдаланды.Сондай-ақ“жүрек”,“көңіл”,“көкіреккөзі”сындыұғым-түсініктердесопылықәдебиеттің тұрақты тіркестеріне айналды. Өйткені тасаууф ілімінде жүрек – иманның тұрағы, ұлы Жаратушыға деген сүйіспеншіліктің мекені болып табылады. Сопылық әдебиетте “Хақты танып, Хақиқатқа ұласу”, “Сырды түсінуге ұмтылу”, “Сүйіктіге ғашық болу”, “Жарға ынтық болу”, “Сүйіктімен сұхбат құру”, “Ақиқат шарабын ішу”, “Мас болып, естен тану”, “Көбелек болып, отқа күю”, “Өлмей тұрып өлу”, “Пәруанадай шыр айналу”, “Гүлге ынтызар бұлбұлдай сайрау” сияқты ұғымдар кеңінен қолданылады.

Сопылық әдебиетәсіресе, Қарахан мемлекеті тұсында, Қожа Ахмет Иасауи (1093-1166) шығармалары негізінде дамыды.Түркі әлемінің ең атақты сопы-ақыны Қожа Ахмет Иасауи “Диуани хикмет” шығармасымен қатар бірқатар еңбектер жазды және түркі халықтары әдебиетінде «хикмет» жанрының кең қанат жаюуына өз үлесін қосты. Ол көзі тірісінде көптеген шәкірттерді ғаріптерді

209

тәрбиеледі және бертін келе оның жолын ұстанушылар «иасауи» тариқаты деген атпен белгілі болды.

“Менің хикметтерім – “хадис қазынасы”, оны оқып таныр болсаң – бар мағынасы Құран” деп жырлаған Иасауидың “Диуани хикмет” еңбегі көшпелі түркі тайпалары арасында ислам дінінің кеңінен таралуына қызмет етті.Қожа Ахмет өзінің «Диуани Хикмет» атты еңбегінің 1-ші хикметінде өмір жолын баяндай келе, Арыстан бабпен кездесуін былайша жырлайды:

Жетіжаста Арыстан бабқақылдым салам, Мұстафаныңың аманатын бер деп маған. Сол мезетте мың бір зікір еттім тамам, Нәпсім тыйып Аллаға бет бұрдым, міне. Құрма берді, басым сипап, назар салды, Бір сәтте ол дүниеге сапар салды.

“Жеті жаста Арыстан Бабам іздеп тапты, құрма беріп пердеменен сырым жапты. “Бихамдила” көрдім бетін жүзімді өпті, сол үшін алпыс үште жерге кірдім”[2, 11-13 б]– депақынның өзі жырлағандай,оныңалғашқытәрбиешісіАрыстанбабболған.Ұстазыболашақақынныңжүрегінеиман нұрын сеуіп, оған Алланың Хақ жолы мен пайғамбардың үлгі-өнегесін үйреткен. Ержеткен Исауиді бертін келе Жүсіп Хамадани тәрбиелегені туралы дерек бар. Иасауи Құран мен хадисте, тәпсір мен фикхта кездесетін арабша жазылған күрделі ұғымдарды түркі тілінде түсінікті, жеңіл етіп, халық поэзиясы негізінде жеткізе білді.Қожа Ахмет Иасауи негізін қалаған жол – сопылық жол. Өз бағытын ұстанған ақын осы тариқатты өмірінің соңына дейін насихаттады. Оның бұл ойлары даналыққа жетелеуші хикметтерінен көрініс тауып жатты. Сондықтан да, бүгінде жалпы түркі халқы үшін Исауи мен сопылық атауы егіз ұғым.

Ғашықтық әлемі бұл – сыр. Исауидің жазғанындай, ол сырды жан баласына жеткізуге болмайды. Айтсаң болды, айнала төңірегіндегі тас жүректер сені жазалауға дайын. Парсы ақыны Фариуддин Аттардың:

Ей, жүрек, егер ғашықтық сырын ашар болсаң, Барар жерің дар мен оттан басқа ешнәрсе де емес, –[6, 44 б]

деп, жырлағаны соны меңзейді.Шайыр осы жолды арқылы сопылық тариқатта бұрын жан тәсілім еткендердің хәлінен мол мәлімет беріп отыр. От пен дар – ғашықтардың соңғы барар жері. Ол сырды ашып, қара тобырға түсіндірмекші болған Ибрахим Әдхам мен Мансұр Халлажды өлім құшты. Ахмет Исауидің:

Ишқ жолында ғашық болып Мансур өтті, Белін бағлаб Хақ ишқына мухкәм тутты,–

деп жазғанындай, ғашықтық шарабына мас болып Халлаж «Әнә әл Хақ» яғни «Мен Хақпын» деп, Алланың тоқсан тоғыз есімінің бірін өзіне теңестіріп еді, оның сөзі Алланың есімі адамға шағылыс екенін түсінбеген халық естен ауысқан диуана деп дар ағашына асып өлтірді. Ғылымдағы ақиқатты түсіндірмекші болған Галилей мен Бруно сияқты.

Сонымен сопылық дүниетанымдағы ғашықтық дегеніміз не? Қожа Ахмет Исауи шығармасында: Жаннан кешіп, жалғыз Хақты жанға қостым, Одан кейін дария болып толып, тастым...

Ғашық оты лапылдаса жанды қоймас, Көбелектей отқа түсіп өзін білмес, Бұл сырлармен дүниеден тойдым, міне.

Бір орында отырғызбайтын қандай ғашықтық дерт? Бұл сұрақтың жауабын Қожа Ахмет Исауиді ғашықтық әлеміне алып келген Жүсіп Хамаданидің еңбектерінен табамыз. Оның «Рутбатул хаят» («Өмір таразысы») деген шығармасында бұған мынадай анықтама беріпті: «Аллаға махаббат махлұқат (жаратылыс)махаббатынақарағандакүшті,қуаттыжәнеқұдіреттірек.Нәпсілікяғнишайтанимахаббат пен рахмани махаббат арасындағы айырмашылық мынада: махлұқат махаббатында естен тану және диуаналық жүзеге келеді. Ал, Алла Тағалаға ғашық болуда көңілде парасат, хикмет және мағрифат пайда болады. Себебі, шайтанның жолында тікен мен шөп-шалаң ұшыраса, Хақ тағаланың жолында тек қана, жұпар иісті лала кездеседі»[3, 6 б]

Бұл ғашықтық дегеніміз – Алланың дидарына жеткізетін бір құрал. Сопылардың өмірдегі бар мақсаты Алланың дидарын көру, сол жолда өзін тәрк етіп «фәнә филла» дәрежесіне жетіп, өзін жоқ етіп тек «Ол» бар, қалғанының барлығы «фәнә», яғни өткінші, фәни. Адам баласы уақытша, қолға ұсталатын, фәнилік затқа ғашық болса, одан айырылу үлкен азапқа толы қайғыәкеледі, ал мәңгілік

210