4. Мемлекеттік құрылысы

Германия – федеративті парламенттік республика. Жоғарғы заң шығарушы органы-парламент.

Германия парламенті екі палатадан – Бундесрат (жоғарғы) және Бундестагтан (төменгі) тұрады. Бундесрат үкімет өкілдері 68 мүшеліктен тұрады. Егер федералдық президент болмаған немесе ол өзінің міндетін атқаруды мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда мемлекет басшысының міндеті Бундесрат төрағасына көшеді. Ал Бундестагтөрт жыл мерзімге жасырын дауыс беру арқылы сайланған 603 депутаттан тұрады. (әр өлкеден 3-5 өкілден). Атқарушы билік – федералдық үкіметтің құрамына германдық Бундестагта сайланған Федералдық канцлер мен федералдық министрлер кіреді. Президент ресми түрде мемлекет басшысы деп саналғанымен, негізінде тек өкілділік міндетті атқарады. Федералдық канцлермемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқындайды. Қазіргіфедералды канцлері-Ангела Меркель.

1. . Языков Е.Ф. История стран Европы и Америки — Москва, 1971год, стр 151

2.Қазастан Ұлттық Энциклопедиясы, 3 том, Алматы,2001 жыл, 9-10 бет

Әкімшілік-аумақтық бөлінісіне қарай ГФР 16 аймақтан тұрады. Олар:

1.Бранденбург 9.Бавария

2.Берлин 10.Шлезвиг-Гольштейн

3.Саар 11.Гамбург

4.Рейнланд-Пфальц 12.Бремен

5.Гессен 13.Төменгі Саксония

6.Тюрингия 14.Мекленбург-Алдыңғы Померания

7.Саксония 15.Солтүстік Рейн-Вестфалия

8.Баден-Вютемберг 16.Саксония-Антальт

Әр аймақтың өз конституциясы, парламент (ландтаг және қалалық жиын) және билігі бар. Негізгі заңы – конституция 1949 жылғы 23 мамырда қабылданған. Елдің федералдық президенті Федералдық жиналыста бес жыл мерзімге сайланады. Қазіргі Федералдық президенті Кристиан Вульф, ол 2010 жылдың 2 шілдесінде сайланған./1/

Негізгі Заңды федеральды конституциялы сот қадағалайды.

Германия Федеративті Республикасында бірқатар саяси партиялар қызмет етеді:

1.1869 жылы құрылған Германия Социал-демократиялық партиясы;

2.1945 жылы құрылған Христиан демократиялық одағы. Бұл партияны Федералдық канцлер Ангела Меркель басқарады. Негізгі мақсаты – Батыс елдерімен интеграция жасау және әлеуметтік нарықтық экономика.

3. Христиан әлеуметтік одағы;

4.Еркін демократиялық партиясы;

5.Демократиялық социализм партиясы және 1990 жылы құрылған “Жасылдар” одағы.

5.Халқы:

а)Халқының динамикалық өсімі

Қазіргі кезде Германияның 82 млн.-ға жуық халқы бар. Германия мемлекеті — әзірше Еуропадағы халық саны жөнінен ең ірі мемлекет. Елдің демографиялық жағдайы өте күрделі, 70 жылдардың басында- ақ өлім туудан басым болып, соңғы кезде саяси босқындар тасқыны қосылып отырған тұрақты еңбек иммиграциясы салдарынан күшті депуляциядан құтылуға мүмкіндік болуда. Иммигранттардың саны жөнінен ГФР Еуропада бірінші орын алады олардың жалпы саны 7 млн. адамнан асып, барлық тұрғындардың 9%-ын құрайды. Әсіресе,1961 жылы 686 мың, 1970 жылы 2300 мың, 1982 жылы 4409 мың адамды құрады. Иммигранттардың негізгі бөлігі ірі қалаларға қоныс тепкен. Бұл жөнінен елдің ірі іскерлік, қаржы және маңызды өнеркәсіп орталығы Майндегі Франкфурт ерекше.

Табиғи өсім 1946 жылдан 1965 жылға дейін төмен болды, 5-8 %₀, одан кейінгі жылдары одан да қатты төмендеп кетті.1972 жылдардан бастап, өлім-жітім туу көрсеткішінен жоғары болды. Қазірдің өзіңде туу көрсеткіші 10%₀-ні құрайды, кейбір жылдары 8 %₀ дейін жеткен. Табиғи өсім 2 %₀, өлім-жітім 12 %₀. /2/

1. Малая энициклопедия стран «Торсинг», Мосвка, 2002год, стр 54

2. Қазастан Ұлттық Энциклопедиясы, 3 том, Алматы,2001 жыл, 9-10 бет

б)Этникалық құрылымы

Елдің 99% немістер, сонымен бірге датттар мен голландықтар да тұрады.

Ерте кезден бастап ІІІ-ІҮ ғасырларда бұл аймақта славяндықтар мен кельттер мекен еткен. Неміс ұлтының негізін қалаған германдық көшпелі тайпалар бавар, сакс, алеман, тюрингендер болды. 90 жылдардың ортасында ГФР тұрғындарының ішінде (мың адам) түріктер - 1855, бұрынғы югославтар –шамамен 1000, итальяндықтар -560, гректер-350, поляктар-285, австриялықтар -185, румындар-165,испандар-135, француздар-90, чех және словактар-65, венгрлер-60, мароккалықтар-80, ливандар-55, Шри-Ланкадан шыққандар-45, ауғанстандықтар-40, үндістаннан-45 мың адам болды. Бұған сонымен бірге ТМД елдерінен келген немістер мен басқа эмигранттарды қосуға болады./1/

Халқының этникалық құрамы, 1984 жыл

Халық	Мың. адам	Халық	Мың. адам
Германдық топ	55 824	Словяндық топ	672
Немістер	55 200	Югославтар	595
Австриялықтар	170	Поляктар	50
Голландықтар	140	Чехтар	27
Даттар	80	Семиттік топ	115
Американдықтар	71	Мароккалықтар	44
Ағылшындар	54	Тунистіктер	25
Еврейлер	28	Йондандықтар	14
Фломандықтар	15	Египеттіктер	12
Шведтер	9	Түріктер	1 500
Фриздар	6	Гректер	271
Романдық топ	952	Цығандар	55
Итальяндықтар	592	Үнділер	25
Испандықтар	174	Парсылар	20
Португалдықтар	106	Венгрлер	18
Француздар	60	Корейлер	15
Румындықтар	10	Жапондықтар	11

Кесте 1, /2/

в) Тілі

Ресми тілі және мемлекеттік – неміс тілі. Неміс тілінің диалектісі орталық аудандардағы немістер тобында ерекше байқалады. Ал жоғарғы және төменгі немістер арасындағы жер шалғайлығына қарамастан,оларда ортақ әдеби тіл бар. Әдеби неміс тілінің негізі жоғарғы немістер құраған диалект-саксондық тіл. Диалект айырмашылығы, әсіресе бұрынғы ГДР және ГФР арасында қатты байқалады./2/

1.Гладкий Ю.Н. Экономическая и социальная география зарубежных стран –Москва, 2009 год, 2-е издание, стр 71

2. С.И.Брук, Население мира , «Наука»,Москва, 1986

г)Таралуы мен қоныстануы

ГФР халқының орналасуы ең алдымен өте жоғары орташа тығыздығымен сипатталынып (1 шаршы шақырымға 230 адамнан), сонымен бірге кейбір аудандарында тығыздық 1 шаршы шақырымға 1000-2000 адамнан және одан да көп келеді. ГФР Еуропадағы халқы ең тығыз орналасқан елдердің бірі. 2009 жылы 1км ² –ге 229 адамнан келеді. Оның ішінде солтүстіктегі Рейн-Вестфалияда 1км ² –ге 500 адамнан, Саарда 1км ² –ге 440 адамнан, Төменгі Саксонияда 1км ² –ге 150 адамнан келеді. Халық әр аймақта әр түрлі таралған. Халықтың ең тығыз орналасқан жері-Рейн, Майн, Неккар өзендерінің аңғарлары мен Саар облысында. Мұнымен бірге ГФР –дүниежүзілік ең жоғары урбанизациянған елдердің бірі, түрлі дәрежелі қала агломерацияларының санынан бұл аймақта бірінші орын алады. Халқының 75 % -тен астамы қалада тұрады./1,2/

Германия халқының аймақтар бойынша таралуы, 2009 жыл

Қала	Ауданы, км^2	Халық саны	Тығыздығы
Баден-Вюртемберг	35 752	10 717 000	300
Бавария	70 549	12 444 000	176
Берлин	892	3 388 000	3 798
Бранденбург	29 478	2 568 000	87
Бремен	404	663 000	1641
Гамбург	755	1 735 000	2298
Гессен	21 115	6 089 000	288
Мекленбург- Померания	23 179	1 720 000	74
Төменгі Саксония	47 620	8 001 000	168
Солтүстік Рейн-Вестфалия	34 084	18 075 000	530
Рейнланд-Пфальц	19 853	4 061 000	205
Саар	2 569	1 056 000	411
Саксония	18 415	4 296 000	233
Саксония-Анхальт	20 446	2 494 000	122
Шлезвиг-Гольштейн	15 763	2 829 000	179
Тюрингия	16 172	2 355 000	146
Германия Федеративтік Республикасы	357 046	82 491 000	229

Кесте 2 , /3/

1.Көкебаева Г.К. Европа және Америка елдерінің қазіргі заман тарихы, Алматы, 2003 жыл,120 бет.

2.С.И.Брук, Население мира , «Наука»,Москва, 1986 стр211

3. poltava-repres.narod.ru

д)Діні

Діннің таралуы: Рим-католиктік шіркеуі-33%, протестант-33%, мұсылмандар-3%, 2007 жылы иудейліктер-0,1% (100 мыңға жуық адам). Немістердің көпшілігі христиандықтар 64 % құрайды. 31 % тұрғын-атеисттер (бұрынғы ГДР аймағында 70 % атеисттер).

Шлезвиг-Гольштейн, Төменгі Саксония, Гамбург, Бременде толығымен протестант діні таралған. Ал Гессенде 63 %-ы протестанттықтар. Католиктердің жартысынан көбісі Баден-Вюртембург, Рейнланд-Пфальце және Солтүстік Рейн-Вестфалия, Бавария, Саарда. Сонымен қатар 1,7 млн. мұсылман бар. Мұсылмандардың көбісі түріктер, арабтар, пакистандықтар, парсылар және т.б./1/