3.8. Газбен қамтамасыз ету жайлы қысқаша мағлұмат

Соңғы жылдары қарқынды түрде газ өндірісі дамуда және оның негізінде ауылдық мекемелерде, қалаларда кең ауқымды газдандыру жүзеге асырылады.

Газдандыру бойынша жұмыстардың кең ауққымды қысымды реттеу және газды шолу үшін газдың қондырғылар негізі болып табылатын көптеген залалдар мен ауылдық мекемелерде жаңа газдың шаруашылығын құруға қажеттілік тудырады. Газдың жүйелері әр түрлі тұтынушыларға газды беру үшін құбырлардың күрделі инженерлік жүйесін құрайды.

Өндіріс үшін жергілікті төмен сортты жанар майлар түрлі пайдалануға мүмкіндік бере алатындай халық шаруашылығында маңызды мәселе.

Газбен қамтамасыз ету тәжірибесінде химиялық құрамы,физикалық маңызы және алынатын орны болуы қарапайым немесе табиғи жасанды,сұйық және қатты отыннанөңделетін болып бөлінеді.

Табиғи газдар таза газдың орнындағы скважинадан алынады.

Таза газдың орындарынан алынатын газдар аздаған мөлшердей көмірсутегі және метаннан тұрады. Мұнайлы орындардан алынатын газдарда метанмен қатар ауыр көмірсутегілер саны бар (пропан және бутан). Табиғи газ иіссіз болып келеді, сондықтан да жүйеге өткізуге дейін оған аздаған мөлшерде органикалық заттарды қосады, шатыспай табуға мүмкіндік береді. Жасанды газ арнайы газ-бензин зауыттарында өңделеді, сондай-ақ мұнайды өңдеу бірнеше зауыттарда немесе жанама өнім ретінде металлургиялық зауыттарда көмірді жағу арқылы алады. Жанама газдан жергілікті орындардан газбен қамтамасыз ету үшін басты түрде басты жергілікті орындарын газбен қамтамасыз ету үшін басты түрде төмендетілген көмірсутекті газдарды пайдаланылады. Олар пропан (С3 Н8),бутан және изобутан (С4 Н10) тұрады. Дербес жағдайда қоспаққа пропилен (СН), изопилен (СН) қосылады.

Көмірсутекті газдар мен олардың қоспаларының маңызды қасиетімен орташа температурада және орташа тосын жағдайда сұйық түрге тез өтуін айтуға болады. Қысымды төмендету кезінде газдың қайта газдау жағдайда өтеді. Көмірсутекті фракциялар сұйық жағдайын сақтау және тасымалдау кезінде сұйықтарға тән артықшылыққа ие болады.

Жанама таспа көмір газдардың көбі көп көлемді жоғарғы улылықты көміртекті оксидтен тұрады. Газ құрамында көміртекті оксидтер және басқа улы заттардың болуы қажетсіз, себебі осы пайдалану жұмыстары орындауға қабылданады және үй жайларда газдың аз мөлшерде өтіп келуі уланып қалу қаупін тудырады.