- •IV тарау. Жеке тұлғаның базалық мәдениетінің құралуы
- •1.2 Жеке тұлғаның даму факторлары
- •1.3. Жеке тұлғаның дамуындағы қозғалыс күші, қарама – қайшылықтар.
- •2.Тәрбиенің маңызы
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.2. Тәрбие және даму
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.3 Әрекетшілдік және тілдесудегі жетілу
- •3. Қазіргі тәрбие мақсаттары
- •3.1. Тәрбиелеу мақсаты туралы ұғым
- •3.2.Тәрбиелеу мақсаттарының қоғамдық-тарихи шарттастырылуы
- •3.3. Жеке тұлғаның гармонды және жан-жақты жетілуін қалыптастыру
- •4. Тәрбиенің заңдылығы мен қағидалары
- •4.2 Тәрбиенің метақағидалары
- •4.3. Тәрбиелеудің жеке принциптері
- •5. Тұлғаның өзін өзі тәрбиелеуі
- •5.2.Өзін-өзі тәрбиелеудің негізгі тәсілдері
- •5.3. Өзіне-өзі әсер ету тәсілдері
- •1.Тұлға, индивд, даралық ұғымдарына түсініктеме беріңдер
- •6.Адамгершіл тұлғаны сипаттау
- •6.2. Гуманисті құндылықтар
- •6.3. Адамгершілік қасиеттердің қалыптастыру белгілері
- •7.1. Гуманистік жеке тұлғаны қалыптастыру шарттары
- •7.2. Гуманистік қарым-қатынасты(тілдесуді) қамтамасыз ету
- •7.3. Білім алудың гуманизациясы мен гуманитаризациясы
- •8. Гуманистикалық тәрбие
- •8.3. Гуманды – жеке тұлғалы педагогика
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9.Отбасындағы адамгершілік тәрбиесі
- •9.1. Отбасы тәрбиесі және оның мәселелері
- •9.2. Отбасындағы баланың орны
- •9.3. Отбасындағы адамдық тәрбиенің негізгі ережелесі
- •III бөлім.Азаматтық тәрбие
- •10.Азаматтық тәрбие және азаматшылық.
- •10.1. Азаматтық тәрбие туралы түсінік
- •10.2.Құқықтық тәрбие
- •10.3.Патриоттық және интернационалдық тәрбие
- •11.Өзара әркеттестік мәдениетін көпұлтты ортада қалыптастру
- •11.1.Ұлтаралық тілдесу мәдениетінің ерекшеліктері
- •11.2.Көпмәдениетті компетенттілік
- •11.3.Азаматтық бірлікті қалыптастыру
- •12. Жауапкершілік және міндет сезіміне тәрбиелеу.
- •12.1. Азаматтың жауапкершілігі және міндеті.
- •12.2. Экологиялық жауапкершілігі
- •13. Дүниетаным қалыптастыру
- •13.1 Дүниетаным туралы түсінік
- •13.2 Дүниетаным сенім туралы түсінік
- •13.3 Оқушының дүниетанымын қалыптастыру
- •IV бөлім. Тұлғалық мәдениетті қалыптастыру.
- •14.1.Адамгершілік мәдениеті туралы түсінік
- •14.2.Саналы тәртіпке тәрбиелеу
- •14.3.Мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру
- •16.Еңбек тәрбиесі
- •16.1.Еңбек тәрбиесінің мазмұны
- •16.2.Оқушылардың еңбек әрекетін ұйымдастыру шарттары
- •16.3.Еңбек процессінде тұлғаның адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру
- •17.1 Ұғым туралы эстетикалық мәдениет
- •17.2 Өнер эстетикалық мәдениеттің құралымында
- •17.3. Қоршаған орта және эстетикалық мәдениет
- •18. Дене шынықтыру
- •18.1. Оқушының дене тәрбиесі
- •18.2.Физикалық тәрбиенің құрау құралдары
- •18.3. Дене тәрбиесі және салауатты өмір салты
- •V бөлім. Тұлғаның тәрбиесі мен әлеуметтендіру
- •19.Жеке тұлғаны әлеуметтендіру
- •19.1.Социализация туралы түсінік
- •19.2.Социализацияның негізгі мақсаттары
- •19.3. Әлеуметтену факторлары
- •20. Тұлғаның қоғам меншігіне айналуы
- •20.1. Тұлғаның әлеуметтену компоненттері
- •20.2. Тұлғаның әлеуметтену технологиялары
- •21. Тұлғаның өз–өзін билеуі
- •21.1 Өз-өзін билеу ұғымы
- •21.2. Өзін-өзі кәсіпті билеу
- •21.3 Тұлғаның өмірлік орны және оның социализациясы
- •22.Оқушының кәсіби бейімделуі
- •22.1Кәсіби бейімделу және тұлғаның өз өзін анықтауы.
- •22.2.Кәсіби бейімделудің негізгі ұстанымдары
- •22.3 Профильдық тәлім- тәрбие және кәсіптік бағдарлама.
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтар
- •VI бөлім.Тәрбиеленушінің спецификалаық өзгешеліктері
- •23. Дербес және фас өзгешеліктер
- •23.2. Кіші сынып оқушының және бозбаланың өзгешеліктері
- •23.3. Жоғары сынып оқушысының өзгешеліктері.
- •24.Оқушылардың жыныс айырмашылықтары
- •24.1. Жыныстық айырмашылықтар және тәрбие
- •24.2 Жыныстық өзгешеліктің мінездемесі.
- •24.3. Жыныстық тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.2. Интеллект дарындылықтың компоненті ретінде
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •Өз-өзін бақылау сұрақтары:
- •Рефераттар тақырыбы
- •Әдебиет
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •VII. Тарау. Мектептегі тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •27.1. Мектептегі тәрбие беру әдістерінің классификациясы
- •27.2. Тұлғаның санасын қалыптастыру әдістері
- •Стимуляция және мотивация әдісі
- •28. Мектептегі тәрбие жұмысының формалары
- •28.1. Тәрбие ісі
- •28.2. Тәрбие беру ісінің тиімді шарттары
- •28.3.Тәрбие жұмысының бағыты
- •Ұжымда тәрбиелеу және ұжым арқылы тәрбиелеу
- •Тәрбиелеуші балалар ұжымы
- •Оқушылық ұжым дамуындағы негізгі шарт
- •30. Сыныптағы тәрбие жұмысы
- •30.1. Сынып жетекшісі және оның негізгі міндеттері
- •30.2. Сыныптағы тәрбие жұмысының формалары
- •30.3. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жұмысы
26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
Негізгі ұғымдар: тәрбие беру қиындылығы, педагогикалық тәртіпке бағынбау, девианттық мінез-құлық, даму факторлары, қайта тәрбиелеу
26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
Оқушылар арасында шағын топта нашар бейімделетін, қоршаған ортаның құбылыстарын дұрыс қабылдамайтын, баяу дамуымен ерекшеленетін, түрлі тәртіп бұзушылық жасайтын, тәрбиеге бағынбайтын, тіпті оған ашық немесе жасырын түрде қарсылық көрсететін балалар көп кездеседі. Мұндай балалар “қиын” қоғамдық тәртіпке бағынбайтын “қиын тәрбиеленетін” деп аталады. Педагогикалық тәртіпке бағынбайтын оқушылар дегеніміз – оқушы тәртібінің қоғамдық нормаларға сәйкес келмеуі. Оқушының тәрбие қиыншылығы тұйықталу, белсенділігі баяу, адамдармен сөйлеспеу түрлерінде байқалуы мүмкін; тәртіпті жиі бұзуға әкеліп соғатын тым жоғары белсенділік те, өзгелермен қарым-қатынаста қиыншылықтар туғызатын қияңқылық және өзіне сенімділікте байқалуы мүмкін. Қиын оқушыларда ұжымға қажет тұлғалы қасиеттер дұрыс қаыптаспайды. Олардың әдетте өмірлік мақсаттары шектеулі.
Қиын оқушыларға әлеуметтік көзқарас, қызығушылық және қатынастар саласындағы жаман қасиеттерімен байланысты бағыт тиіс. Қиын оқушылар тұлғасының жалпы бағыты, олардың ұмтылыстары, талаптары, қызығушылықтары оның мінез-құлығын жағымсыз жағынан көрсетеді. Олар өз арманына, мүдделеріне жетуі үшін барлық ұмтылыстарын жинап бастама, зеректік және жігерлік көрсетеді. Олардың әлеуметтік тәжірибелері шектеулі; олар достық, бауырмалшылдық, жәрдем, әділеттік, батылдық сияқты көңіл құндылықтарын өтірік құндылықтар ретінде қабылдайды. Қиын балалардың жағымсыз болу бағыты өз міндеттеріне жауапкершіліксіз қаруларымен анықталады. Педагогтар және ата-аналар мұндай балаларға ерекше назар аудару қажет және оларды дамыту мақсатымен олардың мінез-құлықтарын жөндейтін үлкен тұлғалы жұмыс керек.
26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
Тәрбие беру қиыншылығы оқушымен тікелей байланысты себептермен шартталуы мүмкін. Мұндай себептерге жататындар:
Бала дамуының күйзелісті кезеңдері, әсіресе алғашқы жасөспірім жасы;
Балалардың тұлғалы ерекшеліктері: қырсықтық, жауапкершіліксіздік, тіл табыспау, өз еркіндік, менменшілдік және т.б.
Оқушуның денсаулығы;
Ата-анасынан қалған қиыншылық, стрессті жағдайларға қиын бейімделу, мазасыздықжағдайы;
Баланың қатаймаған психикасы, оның әлі қалыптаспаған ағзасы, тұлға дамундағы тұрақсыздық.
Және тағы да басқа сыртқы себептері болады. Сыртқы себептерге жататындар:
Тұлғаның әдепті қалыптасуына ықпал ететін жағдайсыз жай-жапсарлар, ұжымдағы бауырмашылсыз жағдай;
Білім беру жүйесіндегі, оқушы бос уақытын өткізетін ұйымдаодағы азаматтық, рухани, еңбек және адамдық қасиеттерін тәрбиелеуінің жетіспеушіліктері;
Мемлекеттік құқық қорғау органдарының және қоғамдық ұйымдарының қайраткерліктерінің кетік-кетіктері;
Ата-аналарының, достарының және өзге тұлғалардың жаман үлгісі;
Оқушыны құық бұзуға азғыру және кіргізу;
Тәрбие кезінде педагогикалық кетік-кетіктермен байланысты ерекшеліктер, оқушының дамуының жастық және жыныстық ерекшеліктерін жеткіліксіз меңгеру;
Мектептегі мәселелер, отбасындағы жағдайсыз шарттар тудыратын тұрақты психолгоиялық дискомфорт.
Әр аталған себептердің біреуісі қиын тұлғалардың дамуын тоқтататын шешуші факторы болуы мүмкін. Әдетте түрлі себептер жиыны тәрбие беру қиыншылықтың негізі үлкен қиындықтарға әкеледі. Қоршаған адамдар және тәрбие беру қиыншылығының қалыптасуна ықпал етеді.