На сортировку / 4 / шпор бт

1. Бес негізгі мєліметтер типтері. локальді, формальді и глобальді параметрлер. С тілі стандартында артурлі маліметтер типтеріне нускайтын 7 кілтті создер колд.ды. int, long, short, unsigned, char, float, double. Бірінші 4 кілтті создер бутін сандарды, ягни ондык тубір болігінсіз бутін санды белгілеуге пайд.ды. Олар программада болек н/е кейбір бірігулерден пайда болуы мумкін. Char созі аріптерге ж/е кейбір символдарга арналган. Сонгы 2 кілтті создер ондык нуктелі сандарды белгілеуге пайд/ды. Int, short, long тип/рі/н малімет/рі танбалы сан, ягни мундай типті айнымалы/р алатын мані тек кана он, теріс ж/е 0 саны бола алады.

2. # жєне ## препроцессордыњ операторлары. Кез-келген программасы 1 н/е бірнеше функциялардан ягни ол жиналатын негізгі модульдерден турады. С препроцессоры программанын алгашкы матінін сонгысы компилятордын кірісіне туспес бурын С тіліне ондейді. Препроцессор букіл макрошакыруларды кенейтеді ж/е букіл сырткы файл/рды кояды. Препроцессор командасын # белгілейді. #define макроны аныктау #include сырткы файлдан матін кою. Программа 1 н/е бірнеше функциялардан турады, тіпті олардын біреуі міндетті турде main болып аталуы керек. Ф/я суреттеу тақырыбынан ж/е денесінен турады. Такырып оз кезегінде #include ж/е т.б. препроцессор директива/рдан, функция атынан турады. Ф/н аты/н белгісі ретінде донгелек жакшалар кызмет аткарады. ф/я денесі жуйелі жакшага алынады. Аркайсысы нуктелі утір символымен аякталатын жиынтыгынан куралады.

3. С тіліндегі арифметика. Тењдік жєне ќатынастыќ операциялар. Кез-келген орнекті курастыру белгілі бір манді аныктаумен байл.ты. Алынатын манге б/ты орнектін типі де аныкталады. Егер орнектін мані бутін н/е накты сан болса, онда ол арифметикалык орнек болганы. Арифм/к орнек/р: +, -, *, /, % (модуль б/ша болу н/е бутин сан/рды болгендегі калдыкты табу). Бул операцияларда операнда/р ретінде арифм/к типке жататын константа/р мен айнымалы шама/рды, жакшага алынган орнек/рді пайд/уга б/ы. Орнек/рге инакремент ++, декремент – опер/я/ры да колд/ды. Катынас оператор/ры екі манді тексеру ушін колд/ды. С тілінде программалау кезінде колд/н опер/р <, <=, ==, >=, >,!=. Егер катынас акикат болса, онда шартты орнек/н мані 1ге тен, егер жалган болса, онда шартты ф/я/н мані 0-ге тен. Катынас опер/н устемдік/рі/н арналуына б/ты сайкес 2 топка жіктейді. Жогары устемдікке ие опер/р тобы: <, <=, >=, > ж/е томен устемдікке ие опер/р тобы: ==, !=.

4. #include жєне #define директивалары . #define константа /н символикалык аты шамаасы/н мані. Define директивасын символдык ж/е жолдык константа/рды аныктау ушін колд/ды. Программада ат бер/н препроцессорлык константа/рды колданганда о/н атын корсетумен катар программа матінінде препроцессор/н #include директивасы енгізіледі. #include <бас такырыптык файл аты> limits.h – бутін типтік дерек/р ушін float.h – накты типтік дерек/р ушін

5. if, if-else жєне switch тањдау структурасы. If тандау курылымында кайсыбір арекет не орындалады, егер шарт акикат болса, не откізіледі, егер шарт жалган болса. if-else тандау курылымында кейбір арекет орындалады, егер шарт акикат болса ж/е баска арекет орынд/ды осы шарт жалган болса. Switch тандау курылымында кайсыбір орнек/н маніне б/ты арекет/р жиынтыгы/н ішінен біреуі орынд/ды. If курылымы жалгыз тандау бар курылым д/а. ойткені онда 1 арекет тандалады н/е откізіледі. . if-else курылымы 2тандау бар курылым д/а. ойткені онда екі альтернативті арекет/н арасында тандау орынд/ды. Switch курылымы коп тандауы бар курылым д/а.

6. Салыстыру операторлары жєне логикалыќ операторлары. && (жане) //(немесе) !(жок), (емес).

1. f11&& f12 акикат, тек 2 орнек/н де ман/рі акикат болса 2. f11//f12 акикат, егер f11 ж/е f12 орнек/рі/н ен болмаганда 1-і акикат болса н/е 2-і де акикат болса. 3. ! f11 акикат егер орнек жалган болса ж/е керісінше.

7. for циклыныњ варианттары. Шексіздік жєне бос for циклы. For( орнек1, орнек2, орнек3) оператор; мундагу орнек1 адетте айнымалы/н бастапкы манін береді, орнек2 цикл/н жалгасу шарты, орнек3 адетте ар цикл орындалу кезіндегі цикл айнымалысы/н кандай да бір озгерісін берді. Орнек1 кандай да бір цикл операторын орындамай турып 1рет орынд/ды. Егер орнек2 мані акикат болса, цикл денесі орынд/ды да орнек3 есептелінеді. Сосын орнек2 мані тагы да аныкталады. Фор операторы алгашкы шартты цикл. Цикл денесін орындау керек н/е керек еместігін бастапкыда аныктайды. Оператор карапайым ж/е курылымды болуы мумкін.

8. while, do-while жєне for операторларыныњ айырмашылыѓы. While(орнек) оператор; орнек ретінде шартты оператор колд/ды, орнек кез-келген типті болуы мумкін. Оператор карапайым ж/е курылымды болуы мумкін. While циклы орындалу кезінде орнек мані есептелінеді. Егер ол акикат н/е жалпы турде 0-ге тен емес болса, онда оператор орынд/ды. Сосын орнек тагы да есептелінеді. Егер орнек жалган н/е жалпы жагдайда нольге тен болса, онда цикл аякталады. Do while оператор курылымды ж/е карапайым болуы мумкин. Цикл денеси аркашанда ен болмаганда 1рет орынд/ды, ойткені тексеру оператор/н жумысы біткеннен кейін б/ы. Тексерілетін шарт жалган н/е нольге тен болганга дейн орынд/ды.

9. return, goto, break жєне continue кошу операторлары. Break операторы цикл бітпей турып одан шыгу ушін колд/ды. Егер оператор кандай да бір ішкі цикл/н ішінде жазылса онда ол озі турган циклдан ган шыгады. Goto белгі; мундагы белгі кез-келген идентификатор операторын кате табылган кезде ішкі циклдар жиынынан шыгу ушін колд/ды. ф/я орындалганнан кейін натижесі кайтарылуга тиісті; ол ушін return операторы колд/ды. Бул опер/р шакырушы ф/яга кайтарады н/е баскаруды шакырушы ф/яга береді. Бас main() функциясында return операторы программа/н жумысы/н токтауына келтіреді.

10. Бір олшемді массивті енгізу жєне шыѓару. С тілінде 1 өлшемді массивті сипаттау келесі түрде жазылады: тип массив аты [элементтер саны]; мысалы int a[10]; бүтін сан/р/н 10 элементтен туратын массивін сипаттайды, бул 1олшемді массив, индекс мандері 0ден 9га дейінгі мандерді кабылдайды.

11. Екі µлшемді массивті енгізу жєне шыѓару. Екі олшемді массивті сипаттау келесі турде жазылады: float x[12][5]; онын бірінші индексі 0ден 11ге дейінгі мандерді, ал екінші индексі 0ден 4ке дейінгі мандерді кабылдайды.

12. Массив элементтерін инициалдаудыњ ‰ш тєсілі.

Массив элементтері массивті баяндаудың санына тендік белгісін ж/е утірмен болінген инициалданатын мандер тізімін кою жолымен инициалдауга б/ы. Егер массив/н элемент/ріне караганда ман/р/н саны аз болса, онда калган элемент/р автоматты турде 0дермен инициалданады. Егер инициалданатын ман/р/н тізімімен баяндауында массив/н олшемі корсетілмесе онда массив элемент/н саны инициалдау тізіміндегі элемент/р санына тен б/ы. С тілінде массив/р/н бірнеше индекс/рі болу мумкін коп олшемді массив/р жиі жол ж/е баган/р б/ша реттелген ман/рден туратын кесте/рді бейнелеу ушін колд/ды. Кесте/н накты элементін идентификафиялау ушін екі индекс корсетіледі. 1-шісі индекс жолын, 2сі- баганын корсетеді. Коп олшемді массив 1олшемді массив сиякты онын баяндалуында инициалдануы мумкін.

13. Массивті сурыптау. Статистика есептерінде н/е тажірибе натижелерін ондеуде жиі кездесетін есеп/р/н бірі- бер/н массив элементтерін белгілі бір тартіппен орналастыру. Массив элементтерін ман/рі/н осуі б/ша орналастыру кажет б/ы. Кайталау саны белгілі цикл аркылы жузеге асады. Массив/н ен кіші элементі мен о/н номерін табу алгоритмі колд/ды. .

14. Массивтердегі іздеу. Сурыптау есеп/рі/н ішінде бер/н шарт б/ша кажетті элемент/рді табуга арналган есеп/р де жиі кездеседі. Ондай есеп/рді іздеу есептері д/а. Мысалы, массив/н теріс ж/е бер/н аралыкта жаткан элемент/р/н санын табу. Булл жерде алгоритмді жузеге асыру ушін шартты оту IF ж/е циклдык FOR операто р/ры колд/ды.

16. Функцияны шаќыру єдістері: ман бойынша шаќыру жане сілтеме бойынша шаќыру. С тілінде сілтеме б/ша шакыруды уйымдастыру ушін корсеткіштер ж/е жанама адрестеу операциялары колд/ды. Аргументтері озгеріп отыратын ф/я шакырылса, онда бул жагдайда оган аргумент адресі беріледі. Адетте бул максатка мані озгеріп отыратын айнымалыга адресті алу амперсанд операциясы колд/ды. ф/яга айнымалы/н адресі берілгенде онын манін озгерту ушін жанама адрестеу (*) операциясы колданылуы мумкін.

17.Функцияны аныќтау. Функцияныњ аргументтері. Функция баяндау сиякты аныктау кезінде де екі стильді колдануга б/ы. Классикалык ж/е казіргі. Функцияны аныктау/н классикалык форматы келесідей: тип_ф/я аты(параметр/р аты) параметр/р аныктамасы;

{локалды баяндау;

Оператор/р;}

Казіргі стиль баяндалу форматы ф/я атынан кейін туратын жакша ішіндегі ф/я параметр/рі/н аныкталуын карастырады. Тип ф/я_аты (парам акпар1, парам акпар2); мундагы параметр аныктамасы парам акпар берілетін параметр (тип ж/е идентификатор) туралы акпаратты сактайды.

19. Функциядан басќаруды ќайтару. Void типті функция. Программа операторлардан курастырылган бірнеше ф/ялар жиынынан туратын матін турінде б/ы.сол ф/ялар ішінде main атты басты ф/я міндетті турде болуы тиіс. Ондай ф/ясыз программа орындалмайды. Ф/я атынын алдында сол ф/я кайтаратын ман/н типі корсетіледі. Егер ф/я ешкандай натиже кайтармайтын болса, онда void типі корсетіледі. Арбір ф/я/н сонын ішінде main ф/ясы/н да, параметр/рі болуы тиіс. Бірак олар жок та болуы мумкін, ондай жагдайда жакша ішінде (void) созі корсетіледі.

21. Автоматикалыќ жєне статикалыќ саќтау периоды. Олардыњ айырмашылыќтары.Ф/я/н ішінде баяндалган айнымалы/р auto класына жатады деп есептелінеді, егер жады класы/н баска айкын баяндалуы болмаса онда ф/я да баяндалган айнымалы/р автоматты б/ы. Бер/н ф/я/н ішінде гана баяндалганын корсету ушін auto сөзін колдану аркылы баяндайды. Auto түйінді созі баяндалган айнымалыдагы айнымалы типі/н спецификациясы/н алдында корсетіледі. Автоматты айнымалы/р/н колдану облысы локальды б/ы ж/е осы айнымалы баяндалган ф/я шакырылганда корсетілген автоматтык айнымалы/р белсенді б/ы. ф/н жумысы аякталганда автоматтык айнымалы/р жойылады ал осы автоматтык айнымалы/рга болінетін жады уяшык/ры баска айнымалы/р ушін кайтадан колданылуы мумкін. Сырткы айнымалы/р ф/н сыртында баяндалган айнымалы/р сырткы б/п таб/ды. Сырткы айнымалыны колд/н ф/яда extern туйінді созі аркылы баяндауга б/ы. Статикалык айнымалы/р/н колдану облысы локальды б/ы. Бірак автоматты айнымалы/рдан айырмашылыгы: егер осы айнымалы/р баяндалган ф/я озі/н жумысын аяктаса, статьикалык айнымалы/р жойылмайды. ф/н бір шакыруынан келесі шакыруына дейін компилятор статикалык айнымалы/р/н мандерін сактайды.

24. Функцияларѓа сілтейтін кµрсеткіштер. Корсеткіш – айнымалыны баяндау ж/е иницмалдау. Корсеткіш/р д/з мандері жады адрестері б/н айнымалы/рды айтады. Корсеткіште накты мані бар айнымалы/н адресі бар б/ы. Айнымалы манге тікелей сілтенеді, ал корсеткіш манге жанама сілтенеді. Манге корсеткіш аркылы жанама сілтеме жанама адрестеу д/а. кез-келген айнымалы/р сиякты корсеткіш/р де колданылмас бурын баяндалуы кажет. Кез-келген типті объектілерге сілтенетін корсеткіштерді баяндауга б/ы. Корсеткіштер баяндалу кезінде н/е меншіктеу операторы/н комегімен инициалдануы кажет. Корсеткіш NULL макросымен н/е адрес/н манімен инициалдануы мумкін. NULL манді корсеткіш ешнарсеге корсетпейді. Ноль манді корсеткіш/н инициалдануы NULL турактылы корсеткіш/н инициалдануымен бірдей. Бірак NULLді колданган маныздырак. Ноль мані меншіктелгенде ол сайкес типті корсеткішке турленеді. Ноль мані корсеткіш-айнымалыга тікелей меншіктелетін жалгыз бутін сан б/п таб/ды.

25. Кµрсеткіштер мен массивтер. Кµрсеткіштер мен массивтер арасындаѓы байланыс. Корсеткіштер символдык адрестермен жумыс істеуді уйымдастырады. Массивті белгілеу жасырын турде корсеткіш/рді колдану б/п таб/ды. Мысалы, массив/н аты сондай-ак сонгы элементті аныктайды. Ягни егер а[] массив болса онда сонгысы а[0] б/ы. Екі манде барлык программа/н барысында озгермейтін болгандыктан корсеткіш типті константа б/ы. Оларды корсеткіш типті айнымалыга меншіктеуге б/ы ж/е айнымалы/н манін озгертуге б/ы. Адрестеу/н бірлігі байт б/п таб/ды, бірак int типі 2 байтты, ал float типі 4 байтты колд/ды. «корсеткішке 1ді косу» компилятор 1ді жадыга косады, массив ушін бул келесі байт емес, келесі элемент/н адресіне кошу б/п таб/ды. Сондыктан да корсеткіш сілтенетін объекті/н типі арнайы ескертіледі.

а+2==&a[2] екеуі де бірдей адрес *(a+2)==a[2] екеуі де бірдей ман. Бул аракатынастар массивтер мен корсеткіш/р/н арасындагы байланысты корсетеді, ягни корсеткішті массив/н жеке элементін сондай-ак онын манін аныктау ушін колд/уга б/ы.

26. Ќатарлар мен символдар туралы маѓл±маттар. Ќатарларды т‰рлендіретін функциялар. С тілінде соз тіркестері char типті бір олшемді жиым ретінде карастырылады, ягни соз тіркесі – нолдік байтпен аякталатын char типті бір олшемді жиым. Нолдік байт – барлык биттері де нолге тен байт. Ол ‘\0’ символдык константасымен аныкиалады (тіркес соны белгісі н-е нол-терминатор). Сондыктан егер тіркестк к символ болса, онда жиымды сипаттауда к+1 элемент корсетілуі тиіс. Символдар тіркесін пернелерден енгізу ушін екі стандартты ф/я scanf() н/е gets() колд/ды, ао о/р/н прототиптері stdio.h такырыптык файлынды б/ы.

31. Структуралардыњ сипатталуы. Структураларды инициалдау. С тіліндегі курылым/р озара логикалык байл/н артурлі типті малімет/рді байланыстырады. Малімет/р/н курылымдык типтері келесі сипаттаумен аныкталады:

Struct курылым аты

{элементтерді сипаттау;}; курылымга комп жадынан орын болу ушін курылымдык айнымалыны аныктап алу к/к: Struct курылым аты айнымалы аты; курылымды аныктау барысында о/р/н элементтеріне бастапкы ман/рді меншіктеуге б/ы. Курылым элемент/рі/н мандерін енгізу ушін агымдык енгіз операторы cin>> н/е форматпен енг3зу операторы scanf колд/ды. Курылымдык айнымалы float, int, char типті айнымалылар пайд/ды. Егер курылымды сипаттаушы бер/н файлдагы барлык ф/я/р/н алдында орналасса онда ол курылымды осы файлдагы барлык ф/я/р пайдалана алады. Курылымдык айнымалыны аныктау барысында оган алгашкы мандерді менщіктеуге б/ы.

38. FILE типті структура. Файл сырткы есте сактау курылгыларында орналастырылган ж/е малімет ондеу, тасымалдау кездерінде біртутас куйде карастырылатын малімет/р жиыны. File типі <stdio.h> такырыптык файлында аныкталган курылым. Бул нускауышты корсетілген файлмен сол файл ашылганнан бастап байланыстырып кояга б/ы. Ол ушін келесі ф/я пайд/ды: fopen(“файл адресі/аты”, “катынасу типі”); ол файлга нускауыш манін кайтарады н/е кате болса NULL манін береді.

41. fprintf жєне fscanf файлдарымен енгізу-шыѓару операциялары. Fprintf – файлга информация жазу ушін, ал fscanf – файлдан информация оку ушін колд/ды.