- •1.Прадмет гісторыі дзяржавы і права Беларусі, яго задачы і асаблівасці.
- •3.Дзяржавы на тэррыторыі беларусі 9-12 в. І палітычны лад.Службовыя асобы.
- •4.Права старажытных беларускіх дзяржаў і яго асноўныя рысы.Адлюстраванне звычаявага права ў пісанам заканадаўстве.
- •5.Міжнародныя пагадненні і вассальныя дагаворы-крыніцы старажытнага беларускага права ў пісаным заканадаўстве.
- •6. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага. Фарміраванне тэрыторыі дзяржавы. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне ў хiii–хvi ст.Ст.
- •7. Дзяржаўны лад вкл в 13-16в.Вышэйшыя органыдзяржаўнай ўлады.Службовыя асобы дварцовай адміністрацыі.
- •8. Мясцовыя органы дзяржаўнай улады ў Беларусі ў хiii–хvi ст.Ст. Мясцовыя органы ўлады і кіравання: намескнік вялікага князя (да ўтварэння ваяводстваў і паветаў).
- •9. Органы кіравання ў гарадах Беларусі ў хiii–хvi ст.Ст. Магдэбургскае права ў гарадах Беларусі.
- •10. Крэўская унія Вялікага княства Літоўскага з Польшчай. Востраўскае пагадненне (гісторыка-прававая характарыстыка: прычыны заключэння, сутнасць, значэнне, наступствы).
- •11. Віленска-Радамская і Гарадзельская уніі (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •12. Клас феадалаў і саслоўе шляхты ў Беларусі ў хіv–хvіі ст.Ст.
- •13. Прававое і сацыяльнае становішча сялян Беларусі. Змены ў прававым і сацыяльным становішчы сялян ў хvі ст.
- •14. Прававое і сацыяльнае становішча гараджан Беларусі ў хіv–хvіі ст.Ст
- •15. Люблінская унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •16. Берасцейская царкоўная унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •18. Палітыка- прававая думка ў Беларусі ў хіі – хvі ст.Ст
- •20. Агульназемскія граматы (прывілеі) – крыніцы права Вялікага княства Літоўскага.
- •21. Абласныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.
- •22. Валасныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне
- •23. Граматы беларускім гарадам на Магдэбургскае права (сутнасць, змест, значэнне). Крыніцы Магдэбургскага права
- •24. Судзебнік Казіміра 1468г.: крыніцы, структура, змест
- •25. Статут Вялікага княства Літоўскага 1529г.: крыніцы, структура, змест, значэнне
- •26. Статут Вялікага княства Літоўскага 1566г.: прычыны распрацоўкі, важнейшыя палажэнні і асноўныя змены ў параўнанні з Статутам 1529г
- •27. Статут Вялікага княства Літоўскага 1588г.: працэдура распрацоўкі і прыняцця, новыя нормы і важнейшыя палажэнні, значэнне
- •28. Канстытуцыйнае права Вялікага княства Літоўскага
- •29. Крымінальнае права вкл 15-16
- •30. Грамадзянскае права вкл
- •31. Працэсуальнае права вкл.
- •32. Брачно-сямейнае права Беларусі. Сацыяльнае палажэнне жанчын.
- •33. Судебная реформа 16 в. В вкл. Состав компетенція новых судов.
- •34. Центральные судебные учрежденія в вкл. Главный суд (трібунал).
- •35. Замковые суды в Беларусі.
- •36. Местные суды знаті: состав, компетенція, значімость.
- •37. Суды для городского населенія Беларусі в 13-18 в.
- •38. Суды для крестьян Беларусі.
- •40. Государственный строй рп. Ограніченность власті короляю Сейм і его деятельность. Государственно-правовое положеніе вкл в составе рп.
- •41. Генрыкаускія артыкулы. Пакта Канвента.
- •42. Попытки проведения реформ рп во 2-ой половине 18 в. 1-ый раздел рп.
- •43. Чатырохгадовы сойм рп, яго законадаучыя акты. Канстытуцыя рп 1791. Таргауская канфедэрацыя. 2-гі падзел рп.
- •44. Паустанне 1794. 3-і падзел рп. Прычына распада рп.
- •45. Сістэматызацыя права Беларусі у 19 ст. Праект увядзення мясцовых органау у заходнія губерніі. Закрыцце Віленскага універсіцета.
- •46. Адміністрацыйна-тэрэтарыяльнае дзяленне Беларусі кон 18- нач 19. Органы улады, мясцовае упрауленне, суды.
- •47. Упраздненіе крепостного права в Белю Реформа местных органов.
- •48. Судовая рэформа 1864. І асаблівасці яе правядзення у Беларусі.
- •49. Земская реформа 1864 і асаблівасці правядзення у Беларусі.
- •50. Беларусь в нач 20. Дзеянне бел. Нац. Арганізацый. Февральская революція.
- •51. Устануленне савецкай улады на Бел. Аблвыканкам заходняй вобласці і фронта. Снк зах вобласцей.
- •52. Попыткі ажыццяулення самазавызначэння. Усебел з’езд 1917.
- •53. Брест-літоускі мірны договор. Правазглашэнне бнр. Устауныя граматы.
- •30 Снежня 1918 года ў Смаленску склікаецца 6-я паўночна-заходняя абласная партыйна канферэнцыя ркпб.
- •55. Первое правітельство бсср і его маніфест.
- •56. Першы з’езд саветау Бел. Деклараціі с’езда.
- •57. Першая канстытуцыя бсср.
- •58. Литовсвско – Беларуская сср: образование, деятельность, ликвидация.
- •59. Воссозданіе Белорускрй сср в 1920г. Декларація о незавісімості ссрб
- •60. 2 Съезд Советов Белоруской сср. Дополнения к конституции бсср
- •61. Государственно-правовые отношенияБеларуской сср и рсфср и другими.
- •62. Образованіе госудасртвенного аппарата в бсср в 1921-1922гг. Вход бсср в состав ссср.
- •63. Политика нац.-гос. Строительства в бсср
- •64. Возвраўеніе в состав Беларуской сср восточных районов Беларусі.
- •65. Крімінальнае і крімінально-працэсуальнае право Беларуской сср в 1920-1930-я гг.
- •66. Гражданское и гражданско-процессуальное право бсср в 1920-1930-я гг.
- •67. Конституция бсср 1927 г.
- •69. Конституция бсср 1937 г.
- •71. Начало второй мировой войны и разгром Польского государства. Образование временных органов народовластия в Западной Беларуси в 1939 г.
- •72. Народнае сабранне ўтварэнне новых органаў ўлады.
- •73. Советское государство в вов. Акупацыённы рэжым. Партызанскі рух.
- •74. Вызваленне Беларуси ад немцаў. Аднаўленне дзяржаўнага апарата.
- •Беларуск. Дзярж и права 60-80, конституция бсср
- •Международная дзейнасць бсср 50-80.
43. Чатырохгадовы сойм рп, яго законадаучыя акты. Канстытуцыя рп 1791. Таргауская канфедэрацыя. 2-гі падзел рп.
Галоўнай мэтай патрыётаў было ўмацаванне дзяржаўнай улады Рэчы Паспалітай (шляхта). Чатырохгадовага сойма (1788-1792 гг.), які аб'явіў сябе канфедэрацыяй, што паралізавала дзеянне прынцыпу «ліберум вета» — усе пытанні прымаліся простай большасцю галасоў. 359 дэпутатау, іх 181 – патрыеты. Пераўтварэнні ў дзяржаўным ладзе РП ен пачаў з выкладання асноўных прынцыпаў канстытуцыйнага права, замацаваных у «Кардынальных правах» прынятых у студзені 1791 г. Невялікі па аб'ё-му — усяго 11 артыкулаў — гэты дакумент па сваёй сутнасці быў дэкларацыяй аб прынцыпах існавання РП як самастойнай, незалежнай дзяржавы. «Кардынальныя правы» надавалі некаторыя канстытуцыйныя правы абывацелям, гэта значыць грамадзянам РП. Дамінуючай дэкларавалася свабода іншых хрысці-янскіх веравызнанняў. Правы: свобода слова і друку (толькі шляхціцы, якія бралі ўдзел у пасяджэннях сойма). «Кардынальнымі правамі» РП аб'яўлялася прававой дзяржавай, у якой вяршэнства нале-жьшь толькі закону, прынятаму соймам. Буржуазны характар рэформ выявіўся ў Законе аб сойміках ад 24 сакавіка 1791 г. і Законе аб гарадах ад 21 красавіка 1791 г. Згодна з Законам ад 24 сакавіка выбарчае права атрымлівала толькі аселая шляхта не маладзей за 24 гады. Відавочна, што ў аснову закона быў пакладзены класавы прынцып. мяшчане атрымалі такое ж права асабістай недатыкальнасці. Закон пашырыў правы мяшчан, даў ім магчымасць прадстаўляць свае інтарэсы ў соймавых камісіях. Мяшчанам дазвалялася займаць ніжэйшыя пасады ў дзяржаўных установах і судах, а таксама працаваць адвакатамі. Яны атрымалі права набываць маёнткі разам з залежнымі сялянамі. Праект Канстытуцыі быў прадстаўлены на абмеркаван-не сойма 3 мая 1791 г.
Канстытуцыя складалася з прэамбулы і 11 раздзелаў. Пануючай рэлігіяй удзяржаве аб'яўляўся каталіцызм, прад-стаўнікам іншых канфесій гарантавалася свабода выканання рэлігійных абрадаў. За шляхтай прызнаваліся ўсе палітыч-ныя і эканамічныя правы і яе вяршэнства ў жыцці краіны. Сяляне заставаліся ў прыгон-най залежнасці. Чацвёртым раздзелам Канстытуцыі ім было гарантавана толькі заступніцтва закона і ўрада краіны.
Дэмакратычны прынцып падзелу ўлады на заканадаўчую, выканаўчую і судовую (раздзел V).
Па новай Канстытуцыі заканадаўчая ўлада належала двухпалатнаму пастаянна дзеючаму сойму, які выбіраўся на два гады. Палата дэпутатаў (204 дэпутаты) і Сенат (132 чала-векі). Рашэнне прымалася простай большасцю галасоў (Сенат + парламент).
Канстытуцыяй адмянялася права «ліберум вета», забараняліся ўсялякія канфедэрацыі. Сойму былі прадастаўлены вельмі шырокія паўнамоцтвы. У прыватнасці, ён разглядаў усе праекты за-конаў наогул.
Выканаўчая ўлада належала цэнтральнаму ураду РП. у які ўваходзілі кароль як старшыня, кіраўнік каталіцкай царквы - прымас і пяць міністраў: палі-цыі, унутраных і замежных спраў, ваенны і фінансаў. Мі-ністраў прызначаў кароль.
Кароль надзяляўся шырокімі паўнамоцтвамі. Ён быў вышэйшым распарадчыкам усіх узброеных сіл дзяржавы, прызначаў і здымаў службовых асоб органаў дзяржаўнага кіравання, сенатараў, біскупаў. Аднак усе акты караля патрабавалі подпісу адпаведнага міністра, які і адказваў перад соймам за дадзены акт. У выпадку, калі міністр не згаджаўся ставіць свой подпіс, пытанне пераносілася на раз-гляд сойма.
Была зроблена спроба ажыццявіць прынцып парламенцкага спосабу кіравання.
У студзені 1793 г. Прусія дамовілася з Расіяй аб другім падзе-ле Рэчы Паспалітай, у выніку якога да Расіі далучалася цэнтральная частка Беларусі, на якой была ўтворана Мін-ская губерня.
Сойм Рэчы Паспалітай, які сабраўся ў чэрвені 1793 г. у Гародні, прызнаў другі падзел дзяржавы, а таксама адмяніў Канстытуцыю 3 мая і прыняў новую, асноўны змест якой заключаўся ў наступным: аднаўляліся Пастаянны савет і выбарнасць караля; сойм заставаўся вышэйшым за-канадаўчым органам краіны, які павінен быў склікацца кожныя чатыры гады на восем тыдняў; рашэнні ў сойме прымаліся большасцю галасоў; кароль меў права вета на соймавыя рашэнні, якія тычыліся асноўных законаў. Аднак і гэта Канстытуцыя засталася на паперы, бо РП страчвала сваю незалежнасць.