2. Друк Зах Бел ў перыяд барацьбы за стварэнне антыфаш нар фронту (1934-1938)

Літ-я бел-я перыёдыка 20-30-х гг. - культурная з'ява нац знач. Пэуна, самая галоуная каштоунасць яе у тым, што тады быу закладзены моцны падмурак самасвядомасцi беларускага народа. Важнейшыя праблемы нацыянальнага адраджэння - беларуская мова, адукацыя, усе праявы культуры - даходзiлi да насельніцтва праз мастацкае слова. Яно вельмi хутка замацавалася у высокамастацшх вобразах лепшых творау вядомых i прызнаных беларускiх пiсьменюкау. Разам з iмi вырасла новае пакаленне мастакоу, якое магло б i не нарадзіцца у iншых умовах. Толькi спрыяльныя абставiны вольнай народнай творчасцi вылучылi са сваей глыбінi маладня-коускiя таленты, што з'яуляецца бясспрэчным фактам рэвалюцыйнага развіцця нашай нацыянальнай культуры.

Лiт-я газеты i часопісы у той час былi галоуным адлюстраваннем вобразау савецкай рэчаiснасці.

3. Газета “Звезда” у гады грамадзянскай вайны.

Галоунай газетай Заходняй вобласцi i фронту была «Звезда», пры дапамозе якой бальшавікі Беларусi рэалiзоувалi тактычныя мэты рэвалюцыйнага руху:

аб'яднанне ycix партыйных ячэек у ад-ну цэнтралiзаваную арганiзацыю; усебаковы пераход улады у рукi рабочых i сялян i утварэнне Саветау; нацыяналiзацыю зямлi, сродкау вытворчасцi i аднауленне гаспадаркi пад кантролем савецкай улады; мабілізацыю працоуных на барацьбу з інтэрвенцыяй i контррэвалюцыяй. Для дынамiчнай рэалiзацыi гэтых галоуных задач неабходна было «...перавыхаваць масы, (Ленін) а перавыхаваць iх можа толькi агітац i прапаганда».

У складаных палiтычных i ваенных умовах рэдакцыя «Звез-ды» прапагандавала матэрыялы з'ездау бальшавіцкай партыi, пастановы мясцовых органау, накіраваныя на умацаванне народауладдзя. Газета таксама давала глыбокi

аналiз працэсу рэвалюцыйных пераутварэнняу у Заходняй вобласцi, паказвала размеркаванне палітычных сiл, арыентавала працоуных на выбар сродкау, форм i метадау барацьбы супраць ворагау савецкай улады, вучыла своечасова распазнаваць захопніцкую, каланіяльную палiтыку кайзераускай Герм. У першыя паслякастрычніцкiя днi «Звезда» выстушла за умацаванне Саветау, аб'яднанне мае вакол бальшавіцкай партыi. Яна выходзiла пад лозунгам «Няхай жыве рэвалюцыя рабочых, салдат i сялянi Мы iдзём да мiру, зямлi i хлеба». Усе матэрыялы у газеце аб'ядноувалiся у адзiны заклік да барацьбы супраць бур-жуазі i памешчыкау, рэакцыi i контррэвалюцыi. Звяртаючыся да працоуных, «Звезда» тсала: «Рэвалюцыя выступала супраць ycix сваіх ворагау i не адмауляецца ад рэвалюцыйных i узброеных метадау абароны i барацьбы... Наш урад ёсць урад дыктатуры пралетарыяту i сялянства, ёсць урад савецкай дыктатуры... Яна не адмовіцца ад самых крутых мер, калi гэтыя меры будуць у інтарэсах большасцi народа - рабочых i сялян». Бальшавікі уводзiлі жорсткую тактыку барацьбы са сваiмi апанентамi i выкарыстоувалi дзеля гэтага перыядычныя выданнi. Газета развiвала стратэгію аб'яднання пралетарыяту i сялянства з салдацкімi масамi. Аб перавыбраннi салдацкіх камiтэтау, выгнаннi адтуль «агентау часовага урада» газета пісала як аб адной з найбольш галоуных задач развіцця рэвалюцыi. Яна заклікала салдат быць пільнымi, паслядоуна i абгрунтавана выкрывала утвораны у Мінску контррэвалюцыйны Камiтэт выратавання рэвалюцыi, якi імкнууся перацягнуць на свой бок армейскія падраздзяленнi. Газета замацоувала правы працоунага народа на паунату улады у дзяржаве, развiвала у рабочых i сялянах свядомасць неабходнасцi рашучых дзеянняу у барацьбе за Саветы. Выстауляючы сакрэты савецкай улады як заканадаучае права народа на умацаванне дыктатуры пралетарыяту, як цвёрдую аснову сацыяльных пераутварэнняу, газета сцвярджала: «Неабходна, каб за дэкрэтамi iшлi справы». Першаснай справай тады была бальшавiзацыя Саветау, утварэнне партыйных ячэек у вёсках, на прадпрыемствах, у вайсковых падраздз, лiквiдацыя Стаукi Вярхоунага Галоунакаманд у Магiлёве, крытыка п-кi Часовага урада.

Газета рыхтавала працоуных да абароны рэвалюцыi: «Мы перажываем не эпоху мiрнай класавай барацьбы, калi класы змагаюцца парламенцкiмi спосабамi,-пicay В. Кнорын у артыкуле «Улада i грамадзянская вайна». - Мы перажываем рэвалюцыю, г. зн. перыяд больш абвостранай класавай барацьбы, калi на месца слова i друку становіцца зброя». Ідэолагi рэвалюц сцвярджалi i пашыралi усеагульн узбраенне народа дзеля усталявання сав улады. «Звезда»-арыенцір у арганіз работы усяго партыйна-сав друку на Б. Буйнымi выдавецюмi цэнтрамi бальшавiкоу сталi Мiнск, Віцебск, Магілёу, Гомель i уезд-ныя гарады з партыйнымi арганізацыямi i выканкомамi Саветау.