- •Мазмұны
- •Оқытушылар туралы мәліметтер
- •Пән туралы мәліметтер
- •Пререквезиттері
- •Постреквезиттері
- •Пәннің қысқаша сипаттамасы.
- •Пәннің мазмұны
- •6.1. Дәріс сабақтарының жоспары
- •6.2. Семинарлық сабақтардың жоспары:
- •7. Пән бойынша студенттердің өзіндік жұмысты орындау және тапсыру кестесі
- •8. Студенттің өзіндік жұмысты ұйымдастыру туралы нұсқаулары
- •8.1. Негізгі әдебиеттер:
- •8.2 Қосымша әдебиеттер:
- •9. Курстың саясаты
- •Бағаларды қою саясаты
- •Пән бойынша білімді бағалау кестесі
- •Студенттердің білімдерін емтиханда бағалау
- •Студенттердің білімін бағалау шкаласы
- •3. Курстың түсіндірме сөздігі (глоссарий)
- •Абстрактылы еңбек - тауар айырбасы кезінде көрінетін жалпы адам
- •4. Дәріс жинағы
- •1 Бөлім. Экономикалық теория ғылым ретінде
- •1 Тақырып. Экономикалық теория пәні мен әдістері
- •Экономикалық теория.
- •Экономиканың зерттеу әдістері.
- •Экономикалық теорияның функциялары.
- •2 Тақырып. Қоғамдық өндірістің негіздері
- •2. Қоғамдық өндірістің құрылымы.
- •3.Өндіріс және ұдайы өндіріс.
- •1. Меншік қатынасына байланыстылар:
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •Орташа ауыспалы шығындар жалпы ауыспалы шығындарды өндірілген өнімдердің санына бөлу арқылы құрылады:
- •Таза нарықтық экономикалық жүйенің сипаттамасы:
- •2 Бөлім. Экономикалық теорияның фундаменталдық негіздері.
- •Жекешелендірудің тәсілдері
- •5 Тақырып Қоғамдық шаруашылықтың түрлері.Тауарлы шаруашылық.
- •Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық.
- •Тауарлы шаруашылықтың мәні.
- •Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.
- •6 Тақырып. Нарық шаруашылықтың жалпы сипаттамасы.
- •Нарықтың мәні және түрлері.
- •Нарық механизімінің негізгі элементтері: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке қабілеттілігі.
- •Нарықтың атқаратын қызметтері. Нарықты экономиканың артықшылықтары мен кемшіліктері.
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •7 Тақырып. Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бақылау сұрақтары
- •8 Тақырып. Кәсіпкерліктің әлеуметтік экономикалық мәні.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бақылау сұрақтары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бақылау сұрақтары
- •Шығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •11 Тақырып. Өндіріс факторлар нарығы жӘне факторлық табыстардың қалыптасуы.
- •Еңбек нарығы және жалақы.
- •Капитал және процент.
- •Жер нарығы және жер рентасы.
- •Өндіріс факторлар нарығы
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Мерзімдік
- •Жұмыс х Бір сағаттың
- •Мерзімді
- •Аккордты
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •Бақылау сұрақтары
- •Ұлттық экономика жүйе ретінде.
- •Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •Макроэкономикалық тепе-теңдік.
- •Мұнда а – амортизациялық жарнаның сомасы.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бақылау сұрақтары
- •13 Тақырып. Жұмыссыздық пен инфляция макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде.
- •Жұмыссыздықтың мәні мен түрлері.
- •Жұмыссыздықтың зардаптары.
- •Инфляция түсінігі және қазіргі кездегі инфляцияның салдары.
- •Инфляция түрлері. Инфляция қарсы саясат.
- •Фрикциондық жұмыссыздық
- •Бақылау сұрақтары
- •Экономикалық өсудің факторлары:
- •Дағдарысқа қарсы саясат
- •Бақылау сұрақтары
- •15 Тақырып. Мемлекеттің ақша – несие жүйесі.
- •Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
- •Ақша нарығындағы тепе-теңдік.
- •Несиенің мәні мен формалары.
- •Қазақстан Республикасының банктік жүйесі.
- •Несиенің түрлері
- •Несиелік белсенділікті басқару
- •Акция Ақша массасы Банк
- •5. Семинар сабағының тапсырмалары
- •6. Студенттердің өзіндік жұмысқа дайындалу тапсырмалары (сөж)
- •Фрикциондық жұмыссыздық
- •Дағдарысқа қарсы саясат
- •Акция Ақша массасы Банк
- •7. Аралық бақылау сұрақтары
- •8. Емтиханға арналған тестлік сұрақтар
- •9. Есеп-жаттығулары
- •10. Қолданылатын әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер:
- •Қосымша әдебиеттер:
Акция Ақша массасы Банк
Вексель
Инвестициялық банк
Ипотекалық банк
Коммерциялық банк
Құнды қағаз
Мультипликатор
Несие
Несиелік жүйе
Облигация
Эмиссия
Эмиссиялық банк
Бақылау сұрақтары
Ақшаның түсінігі мен қызметтері.
Ақша жүйесі.
Несие түсінігі.
Несие жүйесі.
Қазақстан республикасының банктік жүйесі.
Қазақстанның ақша несие саясаты.
Айналымдағы ақша санын есептеу.
Ақша айналымының жылдамдығы.
«Арзан ақша саясаты».
«Қымбат ақша саясаты».
5. Семинар сабағының тапсырмалары
1 ТАҚЫРЫП. Экономикалық теория пәні және әдістері
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Экономикалық теорияның даму кезеңдерін және теорияның зерттеу әдістерін, экономикалық игіліктерін, мектеп өкілдерінің еңбектерін анықтау, жеткізу
Талқылауға арналған сұрақтар:
Экономикалық теорияның даму кезеңдері.
Экономикалық теорияның зерттеу әдістері.
Экономикалық теорияның категориялары мен функциялары.
Мектеп өкілдерінің көзқарастары, еңбектері.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша талдау
Категорияларға анықтама
Тапсырма: Төменде берілген мәліметтерді пайдаланып логикалық оймен өндірістегі мақта өнімінің қосылған жалпы құнын және сатылу құнын есептеп, дүрыс жауабын табу керек. Ж/б: Жалпы құны – 2800тг., 2900тг. Сатылған құны – 710тг., 810тг. қайсысы дұрыс?
1. Шикізатты өндіру – 100теңге
2. Шикізатты өңдеуге әкелу – 160теңге
3. Шикізатты өңдеу – 300теңге
4. Өңделген шикізатты фабрикаға әкелу – 370теңге
5. Соңғы өнім дайындау – 550теңге
6. Соңғы дайын өнімді көтерме сатушыға әкелу – 610теңге
7. Соңғы дайын өнімді бөлшектеп сату – 710теңге
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі:
Әубәкіров Я., Нәрібаев Қ., Есқалиев К. «Экономикалық теория негіздері» оқулық, Алматы: 1998ж.
Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: «Жалпы экономикалық теория». Алматы-Ақтобе, 2002ж.
2 ТАҚЫРЫП. Қоғамдық өндірістің негіздері және оның құрылымы
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Өндірістің құрылымын және өндіріс факторларын, экономикалық ресурстарды, өндіріс типтерін және теорияның зерттеу негіздерін, нысандарын анықтау, өндіргіш күштерін сипаттау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Қоғамдық өндірістің сатылары.
Экономикалық ресурстар және олардың түрлері.
Өндіргіш күштерге сипаттама.
Өндіріс құралдары және оларлың түрлері.
Қоғамдық өндірістің түрлері.
Ұдайы өндіріс және оның типтері.
Қоғамның экономикалық таңдауы.
Тиімділік проблемасына сипаттама.
Өндіріс мүмкіншілігінің қисық сызығы.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Тапсырма: Логикалық оймен өндірістегі тауар өнімінің тұтынуға шығарылған халықтың тұтыну көлемін және инвестиция көлемін 3 амалмен анықтаңыз. Ж/б: Тұтыну көлемі – 3400теңге, Инвестиция көлемі – 120 теңге.
Нақты табыс – 4000 теңге
Мемлекеттің тауарлар мен қызметтерді сатып алуы – 300теңге
Тікелей салықтар – 600теңге
Экспортқа шығару -740 теңге
Импортқа шығару -560теңге
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі:
1. Экономикалық теория. Алматы. Қазақ университеті, 1999ж., бет 28-32.
2. Чепурина М.Н., Киселевой Е.А.: Курс экономической теории. Киров «Аса», 2001ж. с 48-63
3. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
3 ТАҚЫРЫП. Экономикалық жүйелердің типтері мен даму заңдылықтары
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Меншік қатынастарымен ұйымдастырылу түрлеріне, экономикалық жүйенің элементтеріне меншік негізінде қалыптасқан әлеуметтік – экономикалық қатынастар шаруашылықты ұйымдастыру мен басқару әдісі. Экономиканы реттеуші механизм және кәсіпорындар мен басқада шаруашылық субъектісі арасындағы нақты экономикалық байланыстар қоғамдық өндірістің негізін құрайтын мәселені шешу әдістерін анықтайды.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Экономикалық жүйе және оның түрлері.
Экономикалық жүйедегі аралас жүйенің негізгі үлгілері.
Экономикалық жүйелерді ұйымдастыру үлгілеріне жалпы сипаттама.
Қазақстан Республикасындағы нарықтық экономикаға өтуінің ерекшеліктері
“Қазақстан – 2030 стратегиясының” басым бағыттары.
Экономиканы реформалаудағы меншіктің орны.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығулар. Төменде экономикалық көрсеткіштер берілген (млн.теңге) ЖҰӨ көлемін анықтаңыз.
Тұтынушы тауарлары – 634
Ұзақ мерзім пайдаланылатын тауарлар – 817
Халыққа көрсетілген қызметтер – 1673
Өндірістік инвестициялар – 5380
Өндірістік емес инвестициялар – 3410
Тауар запастарының өсу деңгейі – 38
Федералды мемлекеттік сатып алулар – 374
Жергілікті билік органдарының сатып алуы -483
Халыққа зейнетақы мен жәрдемақы беру – 90
Экспорт – 44
Импорт – 56
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: 1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
4 ТАҚЫРЫП. Меншік қатынастары және кәсіпкерлік, экономикадағы ролі
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Меншік – қоғамдық құрылыстың негізі, экономикалық категория ретінде өндіріс құрал – жабдықтарды өндірілген өнімдерді иемденуге байланысты адамдар арасында туындайтын қоғамдық қатынастар. Меншік қатынастарын дұрыс түсіну үшін, оны иемдену қатынастарымен салыстыру қажет. «Меншік» және «иемдену» деген түсініктерді ажыратып, әрқайсын жеке танып білу қажет.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Меншіктің экономикалық мазмұны.
Меншіктің құқықтық мазмұны.
Қазақстан республикасындағы меншіктің формалары
Қазақстан республикасындағы жекешелендіру және мемлекет иелігінен алу процесі.
Жекешелендіру тәсілдері.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі. 2004 ж. өндірілген тауар өнімінің жарты жылдық сатылу бағасының (R)- шығынын және (уа)-айырмашылығын табу керек. Кестеде белгіленген бағаның құнын есептеп толтыру және соңғы жиынтығын мына формуламен есептеп шығару. R(а)2= Σ(х* у(факт)) -Σ(у(факт) -у(f)2–(у(факт) *х)+(х2 * у(f)) + Σ((у(факт) *х)+(у(факт) -у(f)) * 100% =
х – сатылған тауар саны;
у(факт) – тауар бағасының нақты құны;
у(f) – тауар бағасының өткізілетін құны.
у(а) - шығынның айырмашылық бағасы
№ |
2004 ж. айлары |
х |
у(факт) |
у(f) |
(у(факт) - у(f)) |
(у(факт) – у(f))2 |
у(факт) *х |
(х2 * у(f)) |
(у(факт) - у(f))2 - (у(факт) *х) + (х2 * у(f)) |
у(а) |
1 |
Қаңтар |
1 |
2236 |
2395 |
|
|
|
|
|
|
2 |
Ақпан |
4 |
2395 |
2555 |
|
|
|
|
|
|
3 |
Наурыз |
3 |
2555 |
2716 |
|
|
|
|
|
|
4 |
Сәуір |
2 |
2716 |
2878 |
|
|
|
|
|
|
5 |
Мамыр |
5 |
2878 |
3041 |
|
|
|
|
|
|
6 |
Маусым |
6 |
3041 |
3205 |
|
|
|
|
|
|
7 |
Жиынтық |
21 |
15821 |
16790 |
|
|
|
|
|
|
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: 1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
2. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1998ж. бет117-119 з/Камева В.Д.: Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
5 ТАҚЫРЫП. Қоғамдық шаруашылықтың нысандары. Тауарлы өндіріс. Ақша
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Қоғамдық өндіріс түрлерін, формаларын және натуралды шаруашылық және тауарлы шаруашылықты анықтау. Натуралды және тауарлы шаруашылық ерекшеліктерін сипаттау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық.
Тауарлы шаруашылықтың мәні.
Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі. Берілген мәліметтерді қолдана отырып, инфляцияның өсу қарқынын және баға деңгейінің екі еселенуінің мерзімін анықтау.
Жылдар |
1997ж. |
1998ж. |
Тұтынушы бағасының индексі |
121,2 |
132,4 |
Азық-түлік тауарлары |
113,8 |
120,3 |
Азық-түліктік емес тауарлар |
105,9 |
110,5 |
Халыққа ақылы қызмет көрсету |
187,0 |
195,3 |
Натуралды және тауарлы шаруашылықты сипаттау ж/е анықтау?
Натуралды шаруашылық |
Тауарлы шаруашылық |
1. |
1. |
2. |
2. |
3. |
3. |
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: 1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
2. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1998ж. бет117-119 з/Камева В.Д.: Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
6 ТАҚЫРЫП. Нарық және оны реттеу механизмдері. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Нарық, айырбас айналыс категорияларын өзара тығыз байланыстыра отырып анықтама беру. Экономикалық проблемаларды тиімді шешуді қамтамасыз ететін тауарларды өндіру айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығын, шаруашылықты ұйымдастыруды талдау және анықтамалар беру.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Нарықтың мәні және түрлері.
Нарық механизімінің негізгі элементтері: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке қабілеттілігі.
Нарықтың атқаратын қызметтері. Нарықты экономиканың артықшылықтары мен кемшіліктері.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі. Бір тауарға деген сұраныс пен ұсыныс теңдеуі келесідей берілген:
Qd = 200-P
Qs = 2P+20
Анықтау керек:
А) тепе-теңдік баға және тепе-теңдік көлемін.
Б) Баға деңгейі 3 ақша бірлігі деп есептесек тапшылық және артықшылық көлемі қандай болады.
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: Жүнісов Б.А., Мамбетов Ұ.Е., Байжомартов Ұ.С. Нарықтық экономиканың негіздері. Ақтөбе 1993ж. 1-бөлім бет 65-77. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1999ж. бет 65
7 ТАҚЫРЫП. Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Сұраныс пен ұсыныстың тікелей әсер етуін талдау міндеті.
Сұраныс пен ұсыныс нарықтық экономиканың ең маңызды элементтері. Сұранысты ақшалай камтамасыз етуге тұтынушының қажеттілігін сұраныс пен төлем қабілеттілігін, қажеттілігін анықтау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Сұраныс заңы. Сұраныстың қисығы
Ұсыныс заңы. Ұсыныс қисығы
Сұраныс пен ұсыныстың бірөбіріне әсер етуі.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі.
1. Сұраныс пен ұсыныс келесідей деп есептесек,
P = 10-0,2Qd
P = 2+0,2Qs онда,
А) тепе-теңдік көлемін және тепе-теңдік баға деңгейі қандай болады.
Б) Нарықтық жағдайы қандай болады, егер баға деңгейі 4 ақша бірлігі болса.
2. Сұраныс пен ұсыныс қисықтары келесідей формуламен көрсетілген:
Qd = 600-2P
Qs = 300+4P
Табу керек:
А) тепе-теңдік баға және тепе-теңдік көлемін.
Б) Егер баға деңгейі 60 ақша бірлігі болған жағдайдағы нарықтағы тапшылықтың және артықшылық көлемі қандай болады.
3. Сұраныс пен ұсыныс функциялары
Qd = 300-P
Qs = -60+0,8P
Табу керек:
А) тепе-теңдік баға және тепе-теңдік көлемін.
Б) Баға деңгейі 150 ақша бірлігі болған жағдайда нарықта не орнайды (тапшылық, артықшылық).
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: Жүнісов Б.А., Мамбетов Ұ.Е., Байжомартов Ү.С. Нарықтық экономиканың негіздері. Ақтөбе 1993ж. 1-бөлім бет 65-77. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1999ж. бет 65
8 ТАҚЫРЫП. Кәсіпкерліктің әлеуметтік-экономикалық мәні
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Кәсіпкерліктің белсенділігін және іскерлігін, адамдардың еркін өмір сүруі туралы ежелден келе жатқан қабілеті. Орта ғасырдан басталған көпестер, саудагерлер, қол өнері қызметкерлері туралы мәліметтерді анықтау. Кәсіпкерлік қабілеттілік функциясын түсіндіру және жеткізу.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Кәсіпкерліктің әлеуметтік экономикалық мәні.
Қазақстандағы кәсіпкерлікті ұйымдастырудың негізгі формалары.
Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің дамуы.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі.
1. Төмендегі келісімдердің қайсысы ЖҰӨ-ге кіреді және қайсысы кірмейді? Неге?
А) Жанұя өзінің ескірген пәтерін 12 млн. теңгеге сатып, жаңа салынып жатқан үйде пәтерді 2,5 млн. теңгеге сатып алды.
Б) Фирма басқа бір фирмадан қолданылған 10 компьютерді сатып алды.
В) Жанұя «А» компаниясының акцияларын 140 мың теңгеге сатып алды.
Г) Фирма 100 млн. теңгеге тауар өндірді, оның жартысын фирма дүкені арқылы сатып, екінші жартысын қоймада сақтайды.
Д) Баспа үйі қоймада сақталынып жатқан кітаптарды 500 мың теңгеге сатып жатыр.
2. Бір тауарға деген сұраныс пен ұсыныс теңдеуі келесідей берілген:
Qd = 200-P
Qs = 2P+20
Анықтау керек:
А) тепе-теңдік баға және тепе-теңдік көлемін.
Б) Баға деңгейі 3 ақша бірлігі деп есептесек тапшылық және артықшылық көлемі қандай болады.
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: Жүнісов Б.А., Мамбетов Ұ.Е., Байжомартов Ү.С. Нарықтық экономиканың негіздері. Ақтөбе 1993ж. 1-бөлім бет 65-77. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1999ж. бет 65
9 ТАҚЫРЫП. Капитал (қорлар): Ауыспалы айналым мен айналым
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Тауар өндірісі пайда болып қалыптасқаннан бері, капитал мынадай тарихи формалар алған: сауда капиталы, өсімқорлық, өнеркәсіптік. К.Маркс капиталдың қызмет етуінің нақты формаларын зерттеумен қатар, ол оның мәнін, мазмұнын тұжырымдау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Негізгі және айнымалы капитал.
Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы.
Инвестиция өндірістік қорлардың қаржыландыру көзі.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі.
1. Тұрақты жалпы шығындар 60 теңге, ал өзгермелі шығындар кестеде көрсетілген. Кестені толтырыңыз.
-
Өндіріс
Көлемі
FC
VC
TC
AFC
AVC
ATC
MC
0
0
1
45
2
85
3
120
4
150
5
185
6
225
2. Кестеде ұзақ мерзім кезеңіндегі жалпы шығындар берілген.
-
Өндіріс көлемі
(1апта ішіндегі
1 дана)
Жалпы шығындар
теңге
Орташа шығындар
теңге
Шекті шығындар
теңге
0
0
1
32
2
48
3
82
4
140
5
228
Ұзақ мерзімдегі орташа және шекті шығындар көлемін анықта.
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: Жүнісов Б.А., Мамбетов Ұ.Е., Байжомартов Ү.С. Нарықтық экономиканың негіздері. Ақтөбе 1993ж. 1-бөлім бет 65-77. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1999ж. бет 65
10 ТАҚЫРЫП. Кәсіпорынның шығындары мен табыстары
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Тауар өндірісінде өндіріс факторларын (еңбек, жер, капитал, кәсіпкерлік қабілеттілігі) сатып алуға шығатын шығындарды талдау қажеттілігі туындайды. Шығындар - нарықта құн формасынан алынған ресурстар шығындары. Яғни өнім өндіріп өткізілетін өндірістік ресурстарды пайдаланудың ақшалай көрінісі.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Шығындардың мәні.
Шығындардың түрлері.
Табыс және пайда.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есебі.
ЖҰӨ = 7500 теңге, тұтынушы шығындары = 350 теңге, мемлекет шығындары = 900 теңге, ал таза экспорт = 180 теңге. Табу керек:
А) Инвестиция көлемін.
Б) Импорт көлемін, егер экспорт = 430 теңге деп есептесек.
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Есеп шығару,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: Жүнісов Б.А., Мамбетов Ұ.Е., Байжомартов Ү.С. Нарықтық экономиканың негіздері. Ақтөбе 1993ж. 1-бөлім бет 65-77. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1999ж. бет 65
11 ТАҚЫРЫП. Өндіріс факторлар нарығы және факторлық табыстардың қалыптасуы
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Өндірістің құрылымын және өндіріс факторларын, экономикалық ресурстарды, өндіріс типтерін және теорияның зерттеу негіздерін, нысандарын анықтау, өндіргіш күштерін сипаттау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Еңбек нарығы және жалақы.
Капитал және процент.
Жер нарығы және жер рентасы.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша талдау
Тестілік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығулар.
1. Берілген көрсеткіштерді пайдалана отырып, ( мың адам) жұмыссыздық деңгейін және ЖҰТ-ң үзілісін анықтау керек (табиғи жұмыссыздық деңгейі 2% (мың адам))
-
Жылдар
1990
1991
1992
1993
1994
Жұмыс күші
7039
7050
7080
7195
7200
Жұмыспен қамтылғандар
6854
6840
6930
6950
7100
2. Төмендегі кесте негізінде инфляция деңгейін және бағаның екі еселену кезеңін анықтау керек
-
Жылдар
Тұтынушы бағасының индексі
1992
200
1993
286
1994
354
1995
430
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі:
1. Экономикалық теория. Алматы. Қазақ университеті, 1999ж., бет 28-32.
2. Чепурина М.Н., Киселевой Е.А.: Курс экономической теории. Киров «Аса», 2001ж. с 48-63
3. Шеденов Ө.Қ., Байжалартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
12 ТАҚЫРЫП. Ұлттық экономика жүйе ретінде. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Нарық экономикасы екі дәрежеде қызмет атқарады, ол «макроэкономика» және «микроэкономика» болып бөлінеді, осыған сәйкес талдау да – «макроэкономика» және «микроэкономика» деңгейінде жүргізіледі.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Ұлттық экономика жүйе ретінде.
Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
Макроэкономикалық тепе-теңдік.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығулар. ЖҰӨ = 6000 теңге, Инвестиция көлемі = 5200 теңге, тұтынушы шығындары = 2200 теңге, ал таза экспорт = 280 теңге. Табу керек:
А) Мемлекеттік шығындар көлемін.
Б) Импорт көлемін, егер экспорт = 310 теңге болса.
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: 1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
2. Әубәкіров Я: Экономикалық теория. Алматы: Санат,1998ж. бет117-119 з/Камева В.Д.: Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
13 ТАҚЫРЫП. Жұмыссыздық пен инфляция макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Жұмыссыздық - еңбек нарығының біртұтас элементі болып табылады. Жұмыссыздық өте күрделі құбылыс және қоғам даму барысында әр түрлі экономикалық мектептердің көзқарастары әр түрлі болған. Осы көзқарастарға қысқаша тоқталып назар аударайық.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Жұмыссыздықтың мәні мен түрлері.
Жұмыссыздықтың зардаптары.
Инфляция түсінігі және қазіргі кездегі инфляцияның салдары.
Инфляция түрлері. Инфляция қарсы саясат.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша және жазбаша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығу- есептер.
1. Төмендегі көрсеткіштерді қолданып, жұмыссыздық деңгейін және ЖҰӨ-нің үзілісін анықтау керек. Табиғи жұмыссыздық деңгейі 5%
-
Жылдар
1994
1995
1997
1998
Жұмыс күші
7889
7875
7931
7960
Оның ішінде, жұмыспен қамтылғандар
7231
7150
7032
7029
2. Берілген көрсеткіштер негізінде 1981 жылдағы жұмыссыздық салдарынан жалпы ұлттық өнім көлемінің үзілісін анықтау керек. Табиғи жұмыссыздық деңгейі 5%:
-
Жылдар
Жұмыссыздық деңгейі
1979
5,8%
1980
7,0%
1981
7,5%
1982
9,5%
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі: 1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
14 ТАҚЫРЫП. Экономиканың циклдық дамуы және экономикалық өсу.
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Экономикалық теорияда экономиканың құбылыстарын, «экономикалық толқулар» немесе «экономикалық цикл» Экономикалық цикл – бұл дағдарыстар арасындағы мерзім және осы кезде оның төрт фазасын анықтау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Нарықтық экономиканың циклдық дамуы.
Экономикалық цикл және оның кезеңдері.
Экономикалық өсу түрлері және себептері.
Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығулар.
Берілген мәліметтерді қолдана отырып, инфляцияның өсу қарқынын және баға деңгейінің екі еселенуінің мерзімін анықтау.
-
Жылдар
1997ж.
1998ж.
Тұтынушы бағасының индексі
121,2
132,4
Азық-түлік тауарлары
113,8
120,3
Азық-түліктік емес тауарлар
105,9
110,5
Халыққа ақылы қызмет көрсету
187,0
195,3
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі:
1. Экономикалық теория. Алматы. Қазақ университеті, 1999ж., бет 28-32.
2. Чепурина М.Н., Киселевой Е.А.: Курс экономической теории. Киров «Аса», 2001ж. с 48-63
3. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж. 1-бөлім, бет 45-56.
15 ТАҚЫРЫП. Ақша несие жүйесі, қаржы жүйесі
Семинарлық сабақ
Сабақ мақсаты: Жалпы мемлекеттік заңдармен реттелген елдегі ақша айналысын ұйымдастыру, қазіргі кезеңде ақша өз айналысында қолма-қолдан ақшаға айырбас жүйелерінің қызметтері мен функцияларын сипаттау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
Ақша нарығындағы тепе-теңдік.
Несиенің мәні мен формалары.
Қазақстан Республикасының банктік жүйесі.
Бақылау түрлері:
Сұрақтарды ауызша талдау
Тестік жүйеде білімдерін тексеру
Жаттығулар.
Төмендегі кесте негізінде инфляция деңгейін және бағаның екі еселену кезеңін анықтау керек
-
Жылдар
Тұтынушы бағасының индексі
1992
200
1993
286
1994
354
1995
430
Бақылау нысаны:
СОӨЖ қысқаша конспект сұрақтары,
Ауызша талдау сұрақтары,
Категориялар бойынша жұмыс жүргізу,
Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау.
Әдебиеттер тізімі:1. Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: Жалпы экономикалық теория. Алматы-Ақтобе, 2002ж., бет 309-316 2. Әубәкіров Я.Ә., Байжұмаев Б.Б.: