Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.

Сабақтың мақсаты : Қоғамда меншік формаларының көп түрлі болуының заңды қажеттілігін түсіну. Меншік категориясын жан-жақты талдауға тырысу керек, әсіресе жеке меншіктің нарықтық шаруашылықтағы орны мен рөлін терең түсіну қажет. Сонымен қатар, нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері мен оның ерекшеліктерін қарастыру

Экономикалық жүйелердің үлгілерін ашып көрсету, практикалық мәнін түсіндіру және оның қай елде қолданылатынын қарастыру

1. Экономикалық жүйе дегеніміз не?

2. Негізгі экономикалық проблемаларды атаңыз?

3. Әртүрлі экономикалық жүйелерде таңдау проблемасы қалай шешілуде?

4. Дәстүрлі жүйе дегеніміз не?

5. Әкімшіл-әміршіл жүйенің ерекшеліктері қандай?

6. Нарықтық экономиканың мәні неде? Неліктен Қазақстан нарықтық экономикаға бет бұрды?

7. Нарықтық экономикаға өтумен байланысты қандай реформалар жүзеге асырылды?

Талдауға арналған сұрақтар:

1. Меншіктің түрлері және шаруашылық жүргізудің формалары

2. Меншік теориясы. Меншік экономикалық және құқықтық категория ретінде;

3. Нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері және оның ерекшеліктері;

4. Қазақстанда жеке меншік институтының қалыптасуы мен дамуының мәселелері.

Категориялар бойынша сұрау. Студенттерге төмендегі

негізгі экономикалық категориялар бойынша анықтама беру керек.

Экономика; Өндiрiс; Ресурстардың сиректiгi;

Өндiрiс факторлары; Қажеттiлiктер; Игiлiктер; Байлық;

Айырбас; Қайта бөлу; Тұтыну; Өндiрiстiк мүмкiндiктер қисығы.

4-Жүйелік семинар.

Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.

Талдау сұрақтары:

1. Еркін бәсекелік шаруашылығы және ұйымдастырылған нарық. Тауар айырбасы. Еңбек құн теориясы тауардың қасиеттері туралы.

2. Субъективті бағалау теориясы салыстырмалы құндылық негізінде тауар айырбасы туралы. Шекті құндылық ұғымы.

3. Тауар, оның қасиеттері және функционалдық формалары.

4. Тауарлар мен қызметтер құндарының қалыптасуы туралы балама теориялар.

5. Ақша-тауарлық қатынастардың дамыған формасы. Ақшаның қызметтері. Ақша жүйелері.

6. Тауарлық өндірістің экономикалқ заңдары. Бағалар мен тарифтер.

Қайталау сұрақтары:

1. Тауар, оның қасиеттері және функционалдық формалары;

2. Тауарлар мен қызметтер құндарының қалыптасуы туралы балама теориялар;

3. Ақша-тауарлық қатынастардың дамыған формасы.

4. Ақшаның қызметтері. Ақша жүйелері;

5. Тауарлық өндірістің экономикалық заңдары. Бағалар мен тарифтер.

5-Семинар. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс.

Семинар жүргізу жоспары:

Семинар сабағы «дөңгелек үстел» түрінде жүргізіледі. Студенттік топ санына байланысты 3-тен 6-ға дейін шағын топтарға бөлінеді. Әр топ 1-2 сұрақты дайындайды және басқа бір топтың жауаптарына оппонент болады. Ал арнайы құрылған топ қорытынды жасап, әр топтың жауаптарына баға береді. Ал 5-ші сұрақ бойынша СӨЖ-да берілген мысалдарды келтіре отырып, әр топ өздерінің жауаптарын беру керек.

Талдау сұрақтары:

1. Еркін бәсекелік шаруашылығы және ұйымдастырылған нарық. Тауар айырбасы. Еңбек құн теориясы тауардың қасиеттері туралы.

2. Субъективті бағалау теориясы салыстырмалы құндылық негізінде тауар айырбасы туралы. Шекті құндылық ұғымы.

3. Тауар, оның қасиеттері және функционалдық формалары.

4. Тауарлар мен қызметтер құндарының қалыптасуы туралы балама теориялар.

5. Ақша-тауарлық қатынастардың дамыған формасы. Ақшаның қызметтері. Ақша жүйелері.

6. Тауарлық өндірістің экономикалқ заңдары. Бағалар мен тарифтер.

Қайталау сұрақтары:

1. Тауар, оның қасиеттері және функционалдық формалары;

2. Тауарлар мен қызметтер құндарының қалыптасуы туралы балама теориялар;

3. Ақша-тауарлық қатынастардың дамыған формасы.

4. Ақшаның қызметтері. Ақша жүйелері;

5. Тауарлық өндірістің экономикалық заңдары. Бағалар мен тарифтер.

6-Жүйелік семинар.