3.9. Қалған тізбектерге нақтылы өлшемдер бойынша электр аппаратттарын таңдау

1. 110 кВ ажыратқыш пен айырғыш таңдау

Таңдау шарты:

U_нак= 110 кВ

I_нак = 2000 А

U_нак = нақтылы кернеу

I_нак = нақтылы тоқ

Кесте 28

Ажырат. түрі	Нақтылы кернеу Uнак,кВ	Нақтылы тоқ Iнак,А	Нақтылы өшіру тоғы Iнак ошр, кА	Нақтылы қосу тоғы		Термика. тоқ төзімділігі
				Үлкен мәні	Бастапқы тоқ құраушысы
SL-145-110	110	2000	40	102	40	50/3

Әдеб.7.243-бет

Кесте 29

Айырғыш түрі	Нақтылы кернеу Uнак,кВ	Нақтылы тоқ Iнак,А	Нақтылы қосу тоғы		Термика. тоқ төзімділігі
			Үлкен мәні	Бастапқы тоқ құраушысы
BCVB-С6VB 145-110	110	2000	100	40/3	40/1

Әдеб.7.243-бет

2) 110 кВ тоқ және кернеу трансформаторын таңдау

Кесте30

Тоқ трансфор. түрі	Нақтылы кернеу UH, кВ	Нақтылы тоқ		Нақтылы жүктеме	Эл. динамик. төзімділік ίдин кА	Термикал. төзімділік Iтер кА
		бірінші I1нак, А	екінші I2нак, А	r2, Ом
ТОГ-110	110	1000	1	20	212	68/3

Әдеб.7.304-бет

Кесте31

Кернеу трансфор. түрі	U1нак кВ	U2нак В	Uкош.н. В	Нактылы қуатының дәлдік класы, ВА				Max қуат, ВА
				0,2	0,5	1	3
НОГ-110	110	100	100	50	400	600	1200	2200

Әдеб.7.306-бет

3.10. Синхрондалу тәсілін таңдау.

Синхронды машинаның параллельді жұмысқа қатысуының әдістері

а) Г₁ және Г₂ екі синхронды генератордың дәлдік синхрондалуы немесе синхронды генераторының тарамын папаллель жұмысын орындау үшін мынандай шарттар болуы керек.

1. генератордың жиілігі мынаған тең болуы керек.

f1=f2

2. Генератордың кернеуі амплитуда және фаза бойынша мынаған тең болуы керек.

U₁=U₂ немесе U=0

3. Генератордың фазаларының кезектесуі бірдей болуы керек.

Дәлдік синхронизациясының шарттарын орындасақ онда генератордың параллель жұмысында тоқтың және моменттің соққысы болмайды. Егер осы алдағы айтылған шарттар орындалмасса онда генератордың қауіпті бұзылуларына алып келуі мүмкін.

б) r₂ қозбайтын синхронды генераторының өзіндік синхрондалуы мына жиілікке айналады w₂=w₂(1±S), r₁ қозатын генератор (немесе тараммен) к₁₂ ажыратқышының бір уақытты қосылуы жүргізіледі және автомат алаңының сөндірілуі түйіспенің зақымдалуында болады. Қоздырғышымен алдын алса кернеудің мәні r₂ шамасына дейін қоздырылған екінші генератордың қоздыру орамымен қосылады. Бұдан бұрын қоздыру орамы өрісті автоматты сөндіргіштің екінші түйіспесінің көмегімен резистордың ағымының өшуімен тұйықталған. I_r2 қоздыру тоғының көбею процесінде роторға турбинаның айналу моменті әсер етеді, синхронды және синхронды айналу моменті S=0, өзара әсерлестіктің есебінде пайда болады. r тоқ якорінің айнымалы өрісінде демферлік және қоздыру орамында индукцияланады. Қосылатын генератордың синхронизмге тарату осы шарттар арқылы орындалады.

1.|S|← 2-3 %

2. df₂/df←0,5c -3 ( f₁=const)

3. Uf2/rј2=lј2≈lјx

Дәлдік синхонизацияға қарағанда өзіндік синхронизация аз уақытты талап етеді бірақ, өтпелі тоқтардың пайда болуымен қатар жүреді. Ол екінші генератордың номиналды тоғынан бірнеше есе көп болады.

Тоқ соққысы 3,5 мәнінен аспағанда сонда өзіндік синхрондалу қолданылады.

Синхронды машиналардың автоматты қосылуының қатар жұмысы

ДАС төменде алынғандай өзіндік синхронизация әдісінің автоматты қосылуы.

Тағайындау: синхронды машинаны қатар қосылу шартының немесе адамдардың қатысуын аз талап ететін операцияны атқарады.

Техникалық және экономикалық әсер

ДАС немесе АӨС синхронды машинаның автоматты жіберілуінің операциясын аяқтайды, ол энергожүйеге соңғы қосуды қысқартады, электростансаның толық автоматталуына және электр қондырғысына кепілдік етеді. Сонымен қатар адамдардың машинаны қате қосуының зардаптарын алдан алады.

АӨС-нің қолдану ауданы

Өзіндік синхрондалу әдісімен автоматты қосылу мыналарға қолданылады:

1. Синхронды компенсатор және қозғалтқыштар.

2. Тоқ қосудың көлемінің тәуелсіздігіне қарамастан генератордың қуаты 3000 кВт болады.

АӨС 3000 кВт су және бу генераторларының дұрыс операция ретінде жіберіледі және қосылу тоғының өтпелі құраушысының мәні 3,5 болады.

I_*қос=1,05/х^'_*d+х_*с ≤ 3,5

Мұндағы: х^'*_d –генератордың өтпелі реактивті кедергісі, х*_с- генератордың қуатына келтірілген энергожүйенің реактивті кедергісі.

АОЭ-нің артықшылықтары:

Қысқа тұйықталу тоғының бірінші момент эквивалентіне қосылған машинаның өзіндік синхрондалу тәсілі машинаның жоғары өтпелі реактивті кедергісі мынаған тең:

U'_*қос = Е_*жүй (х''_*d=x_*доп) /( х''_*d+х_*с)

Мұндағы: x_*доп –машинаның қуатына келтірілген реактордың (синхронды қозғалтқыштар мен компенсаторлар) немесе трансформатордың (блоктар) кедергісі. Тоқ құраушысының жоғары өтпелі өшуінің нәтижесі ПӘК өсуі және пайда болуы.

АӨС-і құрылысының жалпы мақсаты

Синхронды генераторлар. Агрегат турбинаны синхрон асты жылдамдығына дейін айналдырады, тайғанау кезінде 2-3 % әр түрлі жиіліктегі реле генератордың өшуіне себеп болады.

Сихронизмге тартылудан алдын алу үшін тура өріс моментінің есебіне ротордың қозатын. Өрісі дұрыс емес өріске статордың тарамға тез арада қосылуына беріледі. Бұған дейін ротордың орамы резисторға тұйықталған (ол өшіру өрісіне де қызмет етеді) ТЭС-те АӨС операциясы жартылай автоматтандырылған.