- •1)Засяленне тэрыторыі Беларусі. Даіндаеўрапейскі і Індаеўрапейскі перыяды этнічнай гісторыі Беларусі
- •2)Раннефеадальныя княствы на тэррыторыі Беларусі, іх палітычнае і сацыяльнае развіццё. Вытокі беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці.
- •1. Старажытнаруская дзяржава (Кіеўская Русь) – агульная раннефеадальная дзяржава-манархія ўсходніх славян
- •§ 2. Полацкае і Тураўскае княствы – першыя раннефеадальныя дзяржавы-манархіі на тэрыторыі Беларусі
- •3)Увядзенне хрысціянства на беларускіх землях, яго ўплыў на жыццё феадальнага грамадства.
- •4) Культура Беларускіх зямель у IX-XII ст. Дзейнасць беларуских асветникащ.
- •5)Утварэнне вкл. Роля беларускіх зямель у станаўленні беларуска-літоўскай дзяржаўнасці.
- •6)Асаблівасці дзяржаўнага і саслоўнага ладу Вялікага княства Літоўскага. Статуты вкл.
- •7)Унутрыпалітычная барацьба ў вкЛу другой палове хіі-першай палове хiv. Палітычны крызіс1241 г.
- •8)Крэўская унія. Палітычная барацьба ў вкл.
- •9) Знешняя палітыка вкл у XIII-першай палове XVI ст.
- •12 Жніўня 1399 г. Войскі Вітаўта і Тахтамыша сустрэліся з войскамі Цімура на р. Ворскла. Войскі Вітаўта і Тахтамыша былі разбіты ўшчэнт.
- •19 Жніўня 1506 г. Ў Вільні памёр Аляксандр Казіміравіч. 8 снежня 1506 г. Жыгімонт быў абраны польскім каралём. Абедзве дзяржавы адразу пачалі рыхтавацца да новай вайны.
- •10) Асаблівасці эканамічнага развіцця беларускіх зямель
- •11) Культура беларусі другой пловы XII-першай палове XVI. Фарміраванне беларускай народнасці.
- •12) Перадумовы і прычыны Люблінскай уніі. Утварэнне рп.
- •13) Прававое і палітычнае становішча вкл у складзе рп.
- •14) Аграрная рэформа Сігезмунда-Аўгуста і станаўленне фальварачна-паншчыннай гаспадаркі.
- •1) Была разбурана сялянская абшчына ў Цэнтральнай і Заходняй Беларусі, дзе пачало ўкараняцца падворнае землекарыстанне;
- •2) Змяніліся катэгорыі сялян, іх прававое і эканамічнае становішча;
- •3) Сялянская гаспадарка пачала ўцягвацца ў рыначныя адносіны;
- •15)Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх зямель у другой палове XVI-XVIII ст.
- •1) Была разбурана сялянская абшчына ў Цэнтральнай і Заходняй Беларусі, дзе пачало ўкараняцца падворнае землекарыстанне;
- •2) Змяніліся катэгорыі сялян, іх прававое і эканамічнае становішча;
- •3) Сялянская гаспадарка пачала ўцягвацца ў рыначныя адносіны;
- •16)Барацьба беларускага народа супраць феадальнага прыгнету і польска-каталіцкай экспансіі. Сялянскія і гарадскія паўстанні.
- •17) Берасцейская царкоўная унія: яе прычыны, значэнні і вынікі.
- •18) Асноўныя этапы і асаблівасці беларускай культуры Адраджэння. Ф. Скарына.
- •1) Другая палова XVI ст. – рэфармацыйна-гуманістычны рух; 2) канец XVI – першая палова XVII ст. – эпоха контррэфармацыі і ўсталявання барока;
- •3) Другая палова XVII – XVIII ст. – панаванне ў мастацтве стылю барока і пачатак стылю класіцызму.
- •19) Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
- •1) Каралеўска-княжацкі, які абараняў інтарэсы манархаў і свецкіх феадалаў ва ўмацаванні сваёй улады і захопе зямных багаццяў царквы;
- •2) Бюргерска-буржуазны з яго пропаведдзю “мірскога аскетызму” і рэспубліканскага ўладкавання царквы;
- •3) Народны, які патрабаваў ліквідацыі царквы, феадальнага прыгнёту і ўзаконення роўнасці.
- •20) Узнікненне і развіццё беларускай літаратуры і кнігадрукавання. Вядомыя асветнікі.
- •21) Знешняя палітыка рп. Войны.
- •22) Тры падзелы рп: прычыны, плітычныя і эканамічныя фактары.
- •23) Далучэнне Беларускіх зямеь да Расійскай імперыі. Палітыка царызму на Беларусі.
- •3 Канца XVIII ст. Пачынаецца новы этап беларускай гісторыі, цесна звязаны з гісторыяй Расійскай дзяржавы.
- •24) Сацыяльнаэканамічнае і грамадска-палітычнае жыццё беларускіх губерняў у першай палове хіх ст.
- •25) Адмена прыгоннага права і асаблівасці сялянскай рэформы на беларусі.
- •26) Буржуазныя рэформы 60-70 гг. Хіх ст. Развіцце капіталізму ў эканоміцы беларусі пасля адмены прыгоннага права.
- •27) Паўстане 1863-1864 гг: прычыны, сілы, вынікі. К. Каліноўскі.
- •28) Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусіў канцы хіх ст. – 1917.
- •29) Грамадска-палітычнае сатановішча Беларусі ў канцы XIX – пачатку XX ст. Фарміраванне палітычных партый.
- •30) Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.
- •9 Студзеня 1905 г. У Пецярбургу было растраляна мiрнае шэсце рабочых, якiя накiроўвалiся да цара з просьбай палепшыць становiшча народа. Гэтая падзея выклiкала магутную хвалю пратэсту.
- •18 Кастрычнiка ў Мiнску на плошчы адбыўся мiтынг, у якiм удзельнiчалi каля 20 тыс. Чалавек. Каб разагнаць мiтынгуючых, губернатар Курлаў загадаў прымянiць зброю.
- •31) Беларускі нац. Рух (іі-я палова хіх-1914 г.) Дзейнасць Бел. Сац. Грамады.
- •32) Беларусь ва умовах і-й сусветнай вайны (1914-люты1917 г.). Беларускі нацыянальны рух.
- •33) Утварэнне бел. Нацыі. Култ. Бел ў хіх-пачатку хх ст.
- •34) Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. Бел нац рух.
- •6 Сакавіка 1917 г. Часовы ўрад перадаў уладу ў губернях і паветах сваім камісарам, якія выконвалі функцыі губернатараў.
- •36) Абвяшчэнне бнр.
- •37) Станаўленне беларуска савецкай дзяржаўнасці. Утварэнне бсср. Аб’яднанне бсср з лсср.
- •6 Ліпеня 1920 г., калі Чырвоная Армія перайшла ў наступленне, выказаўся за аднаўленне беларускай савецкай дзяржаўнасці.
- •39) Бсср на шляху нэпа (20-я гг хх ст).
- •40) Асаблівасці і вынікі палітыкі сацыялістычнай індустрыялізацыі на Беларусі.
- •41) Калектывізацыя сельскай гаспадаркі на Беларусі.
- •Iмкнуліся вырашыць адразу дзве задачы: у кароткія тэрміны правесці калектывізацыю вёскі і ўзяць у яе сродкі для патрэб індустрыялізацыі і абароны краіны.
- •42) Палітыка беларусізацыі ў бсср. Яе вынікі.
- •43) Развіцце адукацыі, навукі, культуры ў 20-30-я гг. Хх ст.
- •20-Я гады сталі часам нараджэння беларускай савецкай навукі.
- •20-Я гады ў гісторыі беларускага жывапісу былі часам збірання творчых сіл, першых спроб засваення новай тэматыкі, актыўнага ўкаранення мастацтва ў жыццё шырокіх пластоў народа.
- •44) Заходняя б у складзе Польшчы (1921-1939 гг.). Беларускі нацыянальна вызваленчы рух.
- •45) Уз’яднанне Зах Бел з бссРу 20-я – 30-я гг. Першыя пераутварэнні.
- •46) Грамадска-палітычнае жыццё ў бсср.
- •47) Пачатковы перыяд вялікай айчыннай вайны на тэррыторыі Беларусі.
- •23 Дні (з 4 па 27 ліпеня) савецкія войскі стрымлівалі націск танкавай групы Гудэрыяна на дняпроўскіх рубяжах, у раёне Магілёва. Больш месяца ішлі баі за Гомель.
- •48) Фашысцкі акупацыйны рэжым на тэр б. У гады вав. Дзеянне бел нацыяналістаў і калабарацыяністаў.
- •49) Барацьба бел народа супраць ням-фаш захопнікаў.
- •50) Вызваленне Бел ад ням-фаш захопнікаў. Уклад бел народа ў разгром фашыстаў.
- •51) Аднаўленне народнай гаспадаркі б пасля зак вав.
- •52) Асноўныя напрамкі сац-эк і пал развіцця б у 50-60 гг.
- •53) Асаблівасці сац-эк і пал развіцця б ў70-сяр 80-х ггХх ст.
- •56) Развіццё культуры б ў 1946-1985 гг.
- •§ 3. Літаратура і мастацтва
- •55) Палітыка перабудовы ў ссср і яе вынікі. Абвяшчэнне сувірынітэта Беларусі.
- •56) Сац-эк і палітычнае становішча б ў сучасны перыяд. Міжнародныя сувязі рб.
1)Засяленне тэрыторыі Беларусі. Даіндаеўрапейскі і Індаеўрапейскі перыяды этнічнай гісторыі Беларусі
Першае пранікненне людзей на тэрыторю сучаснай Беларусі адбылося толькі ў верхнім палеаліце, прыкладна 40 тыс. гадоў таму назад.
Вядомы дзве самыя старажытныя верхнепалеалітычныя стаянкі чалавека на тэрыторыі Беларусі.
У вельмі цяжкіх умовах жыцця чалавек вымушаны быў навучыцца здабываць агонь, будаваць прымітыўнае жыллё, удасканальваць спосабы палявання на буйных жывёл.
Па меры таяння і адступлення ледніка ў сярэднім каменным веку, мезаліце (8–5 тыс. гг. да н.э.) адбылося поўнае засяленне чалавекам тэрыторыі Беларусі.
Для жыцця і побыту людзей была характэрна радавая арганізацыя. Радавыя абшчыны аб’ядноўваліся ў плямёны. Асноўныя прылады працы вырабляліся з крэмню (крэмніевыя пласціны, сякеры, цяслы, разцы, скрабкі, скоблі), дрэва або касці.
Каменны век завяршыўся эпохай новага каменнага веку – неаліту (4–3 тыс. гг. да н.э.). З’явіліся гліняны посуд, прадзенне і ткацтва.
Этнас (ад грэч. ethnos – племя, народ) – устойлівая супольнасць людзей, якая склалася гістарычна на пэўнай тэрыторыі, мае агульную мову, культуру, побыт, псіхалагічныя рысы і самасвядомасць.
Індаеўрапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі пачаўся ў бронзавым веку з часу рассялення на яе тэрыторыі індаеўрапейскіх плямён. Яго храналагічныя рамкі: 3–2 тыс. гг. да н.э. – да нашага часу.
Прыкладна 3 – 2 тыс. гг. да н.э. адбыўся дэмаграфічны выбух, пачалося “вялікае перасяленне народаў”.
Інснуе некалькі канцэпцый прарадзімы індаеўрапейцаў. Адна з іх – канцэпцыя еўрапейскай лакалізацыі – Паўночнай Германіі і Паўднёвай Скандынавіі.
У канцы ХІХ – пачатку ХХ ст. узнікла званая балканская канцэпцыя прарадзімы індаеўрапейцаў.
Найбольш навукова абгрунтаванай з’яўляецца канцэпцыя пярэднеазіяцкай прарадзімы індаеўрапейцаў. У адпаведнасці з ёй праіндаеўрапейцы да міграцыі жылі ў Пярэдняй Азіі, там, дзе цяпер знаходзяцца Іран, Ірак, Афганістан
У 4–3 тысячагоддзі да н.э. пачалася міграцыя праіндаеўрапейцаў са сваёй прарадзімы.
Гэты магутны міграцыйны паток стаў крыніцай рассялення праіндаеўрапейцаў у Еўропе, у тым ліку і ў Беларусі.
Пры сустрэчы з мясцовым насельніцтвам індаеўрапейцы, якія знаходзіліся на больш высокай ступені сацыяльна-эканамічнага развіцця перамагалі яго і асімілявалі.
У выніку асіміляцыі мясцовага неалітычнага насельніцтва індаеўрапейцамі сфарміраваўся новы этнас – балты. Балты жылі на тэрыторыі сучаснай Беларусі да прыходу сюды славян.
Каменны век уступіў месца бронзаваму веку (3–2 тыс. гг. да н.э. – 1 тыс. гг. да н.э.). Агульная колькасць насельніцтва ў бронзавым веку магла быць ад 50 да 75 тыс. чалавек.
Бронзавы век уступіў месца жалезнаму веку (1 тыс. гг. да н.э. – IV–V стст. н.э.). Мясцовыя плямёны асвоілі жалезаапрацоўку.
Ёсць некалькі канцэпцый прарадзімы славян. Но найбольш навукова абгрунтаванай і распаўсюджанай з’яўляецца канцэпцыя цэнтральнаеўрапейскай лакалізацыі славян, паводле якой прарадзімай славян трэба лічыць тэрыторыю дзе сёння знаходзяцца Германія, Чэхія, Славакія, Польшча, самыя заходнія раёны Беларусі.
У IV–VII стст. адбылося другое “вялікае перасяленне народаў”. Аднак яго храналагічныя
Са сваёй прарадзімы частка славян пачала масавы рух на поўдзень. Сёння гэта – балгары, сербы, харваты, славенцы, македонцы і інш.
Другая частка славян са сваёй прарадзімы рухалася на ўсход. Яны асімілявалі мясцовае балцкае, фіна-угорскае і цюркскае насельніцтва. Усходнія славяне сёння – гэта беларусы, рускія і ўкраінцы.
У VI–VII стст. славяне пачынаюць пранікаць у балцкі арэал. У VIII–IX стст. пачынаецца масавае рассяленне славян на тэрыторыі сучаснай Беларусі.
У выніку славяна-балцкага ўзаемадзеяння ўзніклі крывічы, дрыгавічы, радзімічы – не непасрэдныя продкі беларусаў, а этнічныя супольнасці на тэрыторыі сучаснай Беларусі ў IX – першай палове XII ст.