- •1)Засяленне тэрыторыі Беларусі. Даіндаеўрапейскі і Індаеўрапейскі перыяды этнічнай гісторыі Беларусі
- •2)Раннефеадальныя княствы на тэррыторыі Беларусі, іх палітычнае і сацыяльнае развіццё. Вытокі беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці.
- •1. Старажытнаруская дзяржава (Кіеўская Русь) – агульная раннефеадальная дзяржава-манархія ўсходніх славян
- •§ 2. Полацкае і Тураўскае княствы – першыя раннефеадальныя дзяржавы-манархіі на тэрыторыі Беларусі
- •3)Увядзенне хрысціянства на беларускіх землях, яго ўплыў на жыццё феадальнага грамадства.
- •4) Культура Беларускіх зямель у IX-XII ст. Дзейнасць беларуских асветникащ.
- •5)Утварэнне вкл. Роля беларускіх зямель у станаўленні беларуска-літоўскай дзяржаўнасці.
- •6)Асаблівасці дзяржаўнага і саслоўнага ладу Вялікага княства Літоўскага. Статуты вкл.
- •7)Унутрыпалітычная барацьба ў вкЛу другой палове хіі-першай палове хiv. Палітычны крызіс1241 г.
- •8)Крэўская унія. Палітычная барацьба ў вкл.
- •9) Знешняя палітыка вкл у XIII-першай палове XVI ст.
- •12 Жніўня 1399 г. Войскі Вітаўта і Тахтамыша сустрэліся з войскамі Цімура на р. Ворскла. Войскі Вітаўта і Тахтамыша былі разбіты ўшчэнт.
- •19 Жніўня 1506 г. Ў Вільні памёр Аляксандр Казіміравіч. 8 снежня 1506 г. Жыгімонт быў абраны польскім каралём. Абедзве дзяржавы адразу пачалі рыхтавацца да новай вайны.
- •10) Асаблівасці эканамічнага развіцця беларускіх зямель
- •11) Культура беларусі другой пловы XII-першай палове XVI. Фарміраванне беларускай народнасці.
- •12) Перадумовы і прычыны Люблінскай уніі. Утварэнне рп.
- •13) Прававое і палітычнае становішча вкл у складзе рп.
- •14) Аграрная рэформа Сігезмунда-Аўгуста і станаўленне фальварачна-паншчыннай гаспадаркі.
- •1) Была разбурана сялянская абшчына ў Цэнтральнай і Заходняй Беларусі, дзе пачало ўкараняцца падворнае землекарыстанне;
- •2) Змяніліся катэгорыі сялян, іх прававое і эканамічнае становішча;
- •3) Сялянская гаспадарка пачала ўцягвацца ў рыначныя адносіны;
- •15)Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх зямель у другой палове XVI-XVIII ст.
- •1) Была разбурана сялянская абшчына ў Цэнтральнай і Заходняй Беларусі, дзе пачало ўкараняцца падворнае землекарыстанне;
- •2) Змяніліся катэгорыі сялян, іх прававое і эканамічнае становішча;
- •3) Сялянская гаспадарка пачала ўцягвацца ў рыначныя адносіны;
- •16)Барацьба беларускага народа супраць феадальнага прыгнету і польска-каталіцкай экспансіі. Сялянскія і гарадскія паўстанні.
- •17) Берасцейская царкоўная унія: яе прычыны, значэнні і вынікі.
- •18) Асноўныя этапы і асаблівасці беларускай культуры Адраджэння. Ф. Скарына.
- •1) Другая палова XVI ст. – рэфармацыйна-гуманістычны рух; 2) канец XVI – першая палова XVII ст. – эпоха контррэфармацыі і ўсталявання барока;
- •3) Другая палова XVII – XVIII ст. – панаванне ў мастацтве стылю барока і пачатак стылю класіцызму.
- •19) Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
- •1) Каралеўска-княжацкі, які абараняў інтарэсы манархаў і свецкіх феадалаў ва ўмацаванні сваёй улады і захопе зямных багаццяў царквы;
- •2) Бюргерска-буржуазны з яго пропаведдзю “мірскога аскетызму” і рэспубліканскага ўладкавання царквы;
- •3) Народны, які патрабаваў ліквідацыі царквы, феадальнага прыгнёту і ўзаконення роўнасці.
- •20) Узнікненне і развіццё беларускай літаратуры і кнігадрукавання. Вядомыя асветнікі.
- •21) Знешняя палітыка рп. Войны.
- •22) Тры падзелы рп: прычыны, плітычныя і эканамічныя фактары.
- •23) Далучэнне Беларускіх зямеь да Расійскай імперыі. Палітыка царызму на Беларусі.
- •3 Канца XVIII ст. Пачынаецца новы этап беларускай гісторыі, цесна звязаны з гісторыяй Расійскай дзяржавы.
- •24) Сацыяльнаэканамічнае і грамадска-палітычнае жыццё беларускіх губерняў у першай палове хіх ст.
- •25) Адмена прыгоннага права і асаблівасці сялянскай рэформы на беларусі.
- •26) Буржуазныя рэформы 60-70 гг. Хіх ст. Развіцце капіталізму ў эканоміцы беларусі пасля адмены прыгоннага права.
- •27) Паўстане 1863-1864 гг: прычыны, сілы, вынікі. К. Каліноўскі.
- •28) Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусіў канцы хіх ст. – 1917.
- •29) Грамадска-палітычнае сатановішча Беларусі ў канцы XIX – пачатку XX ст. Фарміраванне палітычных партый.
- •30) Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.
- •9 Студзеня 1905 г. У Пецярбургу было растраляна мiрнае шэсце рабочых, якiя накiроўвалiся да цара з просьбай палепшыць становiшча народа. Гэтая падзея выклiкала магутную хвалю пратэсту.
- •18 Кастрычнiка ў Мiнску на плошчы адбыўся мiтынг, у якiм удзельнiчалi каля 20 тыс. Чалавек. Каб разагнаць мiтынгуючых, губернатар Курлаў загадаў прымянiць зброю.
- •31) Беларускі нац. Рух (іі-я палова хіх-1914 г.) Дзейнасць Бел. Сац. Грамады.
- •32) Беларусь ва умовах і-й сусветнай вайны (1914-люты1917 г.). Беларускі нацыянальны рух.
- •33) Утварэнне бел. Нацыі. Култ. Бел ў хіх-пачатку хх ст.
- •34) Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. Бел нац рух.
- •6 Сакавіка 1917 г. Часовы ўрад перадаў уладу ў губернях і паветах сваім камісарам, якія выконвалі функцыі губернатараў.
- •36) Абвяшчэнне бнр.
- •37) Станаўленне беларуска савецкай дзяржаўнасці. Утварэнне бсср. Аб’яднанне бсср з лсср.
- •6 Ліпеня 1920 г., калі Чырвоная Армія перайшла ў наступленне, выказаўся за аднаўленне беларускай савецкай дзяржаўнасці.
- •39) Бсср на шляху нэпа (20-я гг хх ст).
- •40) Асаблівасці і вынікі палітыкі сацыялістычнай індустрыялізацыі на Беларусі.
- •41) Калектывізацыя сельскай гаспадаркі на Беларусі.
- •Iмкнуліся вырашыць адразу дзве задачы: у кароткія тэрміны правесці калектывізацыю вёскі і ўзяць у яе сродкі для патрэб індустрыялізацыі і абароны краіны.
- •42) Палітыка беларусізацыі ў бсср. Яе вынікі.
- •43) Развіцце адукацыі, навукі, культуры ў 20-30-я гг. Хх ст.
- •20-Я гады сталі часам нараджэння беларускай савецкай навукі.
- •20-Я гады ў гісторыі беларускага жывапісу былі часам збірання творчых сіл, першых спроб засваення новай тэматыкі, актыўнага ўкаранення мастацтва ў жыццё шырокіх пластоў народа.
- •44) Заходняя б у складзе Польшчы (1921-1939 гг.). Беларускі нацыянальна вызваленчы рух.
- •45) Уз’яднанне Зах Бел з бссРу 20-я – 30-я гг. Першыя пераутварэнні.
- •46) Грамадска-палітычнае жыццё ў бсср.
- •47) Пачатковы перыяд вялікай айчыннай вайны на тэррыторыі Беларусі.
- •23 Дні (з 4 па 27 ліпеня) савецкія войскі стрымлівалі націск танкавай групы Гудэрыяна на дняпроўскіх рубяжах, у раёне Магілёва. Больш месяца ішлі баі за Гомель.
- •48) Фашысцкі акупацыйны рэжым на тэр б. У гады вав. Дзеянне бел нацыяналістаў і калабарацыяністаў.
- •49) Барацьба бел народа супраць ням-фаш захопнікаў.
- •50) Вызваленне Бел ад ням-фаш захопнікаў. Уклад бел народа ў разгром фашыстаў.
- •51) Аднаўленне народнай гаспадаркі б пасля зак вав.
- •52) Асноўныя напрамкі сац-эк і пал развіцця б у 50-60 гг.
- •53) Асаблівасці сац-эк і пал развіцця б ў70-сяр 80-х ггХх ст.
- •56) Развіццё культуры б ў 1946-1985 гг.
- •§ 3. Літаратура і мастацтва
- •55) Палітыка перабудовы ў ссср і яе вынікі. Абвяшчэнне сувірынітэта Беларусі.
- •56) Сац-эк і палітычнае становішча б ў сучасны перыяд. Міжнародныя сувязі рб.
19) Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
Праваслаўе да 1385 года было амаль дзяржаўнай рэлігіяй. Але пасля Крэўскай уніі пануючай рэлігіяй у ВКЛ становіцца каталіцтва. На глебе барацьбы паміж свецкай і духоўнай уладамі прарасла Аармацыя.
Рэфармацыя – грамадска-палітычны і рэлігійны рух, накіраваны супраць каталіцкай царквы як ідэйнай асновы феадалізму. У Рэфармацыі можна выдзяліць тры напрамкі:
1) Каралеўска-княжацкі, які абараняў інтарэсы манархаў і свецкіх феадалаў ва ўмацаванні сваёй улады і захопе зямных багаццяў царквы;
2) Бюргерска-буржуазны з яго пропаведдзю “мірскога аскетызму” і рэспубліканскага ўладкавання царквы;
3) Народны, які патрабаваў ліквідацыі царквы, феадальнага прыгнёту і ўзаконення роўнасці.
Шляхту і заможных гараджан Рэфармацыя прывабіла магчымасцю падарваць магутнасць царквы, якая ўшчымляла іх правы.
Найбольшае пашырэнне ў княстве атрымаў кальвінізм, абаронцам якога стаў Мікалай Радзівіл Чорны. Ён заснаваў у Вільні першую пратэстанцкую абшчыну.
У 60-я гады XVI стагоддзя на Беларусі, у Літве і на Украіне з кальвінізму вылучыўся больш радыкальны напрамак – арыянства, ці антытрынітарызм.
Папства зрабіла стаўку ў выратаванні каталіцкай царквы на ордэн езуітаў. У ВКЛ езуіты з’явіліся на наступны год пасля Люблінскай уніі, выкліканыя віленскім біскупам для барацьбы з Рэфармацыяй.
К канцу XVII стагоддзя контррэфармацыя ў княстве перамагла.
Да сярэдзіны XVII стагоддзя польскія каралі практычна падпарадкавалі сабе праваслаўную царкву.
Такім чынам, на працягу ўсяго існавання Рэчы Паспалітай беларускі народ вымушаны быў весці цяжкую барацьбу за сваю веру, мову, культуру.
20) Узнікненне і развіццё беларускай літаратуры і кнігадрукавання. Вядомыя асветнікі.
Літаратура. Агульнадзяржаўныя летапісы і хронікі паступова саступаюць месца новым літаратурным відам і жанрам: публіцыстыцы, гісторыка-мемуарнай літаратуры, палітычнай сатыры, паэзіі.
Сымон Будны (1530–1593) упершыню ў сусветнай літаратуры выдаў Евангелле. Ён адстойваў чалавечую прыроду Хрыста, выступаў супраць замагільнага жыцця, Боскай Троіцы. Крытыкаваў феадальнае самавольства, захопніцкія войны, быў абаронцам верацярпімасці і інтэлектуальнай свабоды.
Васіль Цяпінскі (1540–1600) у прадмове да Евангелля, якое ён выдаў на беларускай мове, крытыкаваў палітыку акаталічвання беларускага народа, выступаў за развіццё беларускай мовы, быў прыхільнікам збліжэння славянскіх народаў.
Лявонцій Карповіч (1580–1620) – змагар за веру продкаў і нацыянальныя традыцыі. Яго асноўныя творы – “Казанні”.
Афанасій Філіповіч – абаронца інтарэсаў сацыяльных нізоў беларускага і ўкраінскага народаў. Ганьбіць знешнюю і ўнутраную палітыку, а таксама духоўных і свецкіх феадалаў за іх імкненне да раскошы.
Мялецій Сматрыцкі (1572–1630) – аўтар “Граматыкі”. У сваіх творах Сматрыцкі звяртаецца да народа з заклікам еднасці ўсіх сіл у барацьбе з наступаючым каталіцызмам.
Сімяон Полацкі (1629–1680) – паэт і драматург, кнігавыдавец і грамадскі дзеяч. Ён лічыў, што пашырэнне асветы ўсталюе поўную гармонію і мір. Ён асуджаў багацце, апяваў беларускія землі, асабліва Полацк і Віцебск. Ён піша п’есы на біблейскія тэмы.