Тапсырмалар:

1. Қандай байланыс жүйелерін білесіз?

2. 1992 жылы Алматы қаласында не болды?

3. Мәтінге сөздік құрыңыз.

4. Үшінші абзацты орыс тіліне аударыңыз.

Кейс№3

“Қазақтелеком” ақ компаниясының құрылу тарихы.

Ұлттық байланыс операторының құрылу тарихы Қазақстан телекоммуникацияның өзіндік саласының қалыптасу және даму тарихымен тығыз байланысты.

Қазақстан телекоммуникациясының жеткізу нүктесі, 1862 жылы Верный мен Пішпек қалаларын байланыстырған телеграф желісі болды. Сол кезеңде Қазақстан қалалары мен жалпы барлық өңірін қоршаған ортамен тез байланыстыратын жалғыз тиімді құрал болды. Келесі жылы телеграф желісі бойынша байланыс Верный қаласы мен Жетісу – Жәркент, Лепсі, Сергиопол, Қапал уездік қалалары арасында, ал содан кейін батыста – Ташкентте және солтүстікте – Семей мен Омбыда орнатылды.  1934 жылы Алматының поштамп, телеграф, қалааралық, халықаралық телефон станциялары орналасқан Алматы Байланыс үйінің құрылысы аяқталған кезде өте маңызды оқиға болды. 1934 жылдың наурызында телеграф құрамында алғашқы қалааралық телефон станциясы ұйымдастырылды, ол кейіннен өз алдына кәсіпорын болды. 1939 жылы алғашқы рет қазақстандық телеграф желісі бойынша фотобейне – қазақтың ұлы ойшылы және ақыны Абай Құнанбаевтың портреті жіберілген болатын.  1943 жылдың наурызында Қарағанды мен Ақмола арасында Алматы жоғары жиілікті телефон байланысы ұйымдастырылды. Содан кейін осы желі Мәскеуге дейін тартылды. Сол кездегі осы қуаттылығы жоғары Алматы – Мәскеу телеграф магистралінде жалпы алғанда 5 мың км асатын мыс сым тартылды.  Саланың нақты дамуы соғыстан кейінгі жылдары ғана жаңғыра бастады. 1945-1946 жылдары Алматыдан Семейге дейін және одан әрі Новосибирскіге дейінгі жолдар арқылы түрлі-түсті металдан телефон торлары тартыла бастады. Осы кезеңде Алматы – Ташкент учаскесінде қолданыстағы торапты нығайту жүзеге асырылды, ол Алматы мен Жамбыл, Шымкент, Ташкент және Мәскеу арасындағы сөйлесу сапасының жақсаруына мүмкіндік берді.  1955 жылдың ақпанында Қазақ КСР Байланыс министрлігі құрылды және соның көмегімен Қарағанды, Целиноград, Көкшетау арқылы Алматыдан Петропавловскіге дейін магистральды кәбіл тартуға қол жеткізілді. Бар-жоғы 15 жылдың ішінде тың жерді игеру басталғаннан кейін аймақтарда 91 % ауыл кеңесі, 99,5% совхоз, 99,8% колхоз телефондандырылды. 1970 жылы барлық совхоз, колхоздар мен ауыл кеңестерін телефондандыру аяқталды. Бұл барлық желіні бірыңғай автоматтандыруға ауыстыруға мүмкіндік берді. Автоматты қызмет көрсету әдісіне қалааралық байланыс та көшірілді.  Басқа сөзбен айтқанда, телекоммуникация саласындағы ұлттық операторды – компания құру қажеттілігі туралы мәселе туындады. Бұл 1994 жылы болды. 1994 жылдың 17 маусымы күні – “Қазақтелеком” ҰАК компаниясының құрылған күні, оның атымен біздің еліміздегі телекоммуникация саласының тағдыры байланысты. Бұл сала бойынша еліміздің көптеген көрсеткіштермен жоғары орындарға шығуына мүмкіндік берген біздің экономикамыздың стратегиялық маңызды облыстарының бірі болуға алғашқы қадам болды. Бүгінгі күні “Қазақтелеком” компаниясынсыз және ол ұсынатын байланыс қызметінсіз біздің қоғамның өмірі мүмкін еместігі баршамызға белгілі.