- •Жалпы медицина факультеті Тәжірибелік сабақтарға әдістемелік ұсыныстар
- •2013 Ж.
- •1.Тақырыбы: Жүрек оралымы және оның кезеңдік құрылымы. Жүрек соғу дыбысытарының пайда болу механизмдері. Электрокардиография. Балалардағы ерекшеліктері.
- •4. Тақытыптың негізгі сұрақтары:
- •№1 Тәжірибелік жұмыс. Жүрек ұшының серпіндісін табу
- •№2 Тәжірибелік жұмыс. Жүрек АускультацияСы
- •МысалСіздің нәтижелеріңіз
- •7.Бақылау:
- •Тәжірибелік сабақтардың әдістемелік өндеулер (тәжірибелік, семинарлық, лабораторлық)
- •Астана, 2013ж.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Практикалық жұмыс №1. Адамның артериялық қысымын анықтау.
- •Практикалық жұмыс №2. Жүрек- қан тамыр жүйесінің функционалды сыналуы.
- •Ортостатикалық сынау.
- •Функционалды сынау.
- •«Реограф» құрылғысындағы сфигмограмма анализі
- •6. Әдебиет.
- •7.Бақылау:
- •Жалпы медицина факультеті Тәжірибелік сабақтарға әдістемелік ұсыныстар
- •2013 Ж.
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •№1 Тәжірибелік жұмыс. Жүрек рефлекстері.
- •№2 Тәжірибелік жұмыс.
- •№3 Тәжірибелік жұмыс. Тыныштық күйде және физикалық қысымнан кейін қан тамырлардағы перифериялық қарсыласуын есептеу.
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау:
- •Қорытынды бақылау тестілері:
Қорытынды бақылау тестілері:
1. Автомат градиенті нені білдіреді:
А) барлық түйіндердің және жүректің талшықты өткізгіш жүйесінің әр уақыттағы автоматиясын;
В) СА- нен Пуркинье талшықтарына қарай автоматияның өсуі;
С) атриовентрикулярлық түйіндегі автоматияның өсуі;
Д) СА – нен жүрек ұшына қарай автоматияның төмендеуі;
Е) атриовентрикулярлық импульстің кешігуі.
2. Жүректің изометрлік жиырылуы кезеңінің соңында оң және сол жақ
қарыншаларда қысым қандай болады, сәйкес түрде (мм.с.б.):
А) 4-6 және5-8 мм с.б.;
В) 10-12 және40-50 мм с.б.;
С) 15-20 және70-80 мм с.б.;
Д) 25-30 және 110-130 мм с.б;
Е) 0-ге жуық және25-40 мм с.б.
3. ЭКГ-ныңRтісшесіненісипаттайды:
А) қозудың АВ-түйін арқылы өтуін;
В) қарынша аралық пердемен өтуін;
С) қарыншалар түбімен қозудың өтуін;
Д) қарыншалардың толық қозуымен;
Е) қозудың жүрекшелермен өтуін.
4. Жүрек тондарын тыңдау – аускультация әдісі арқылы болады. І – тон (систолалық) анық естіледі:
А) оң жақ 2-қабырға аралықтан;
В) сол жақ 2-қабырға аралықтан ;
С) оң жақ 4-қабырға аралықтан ;
Д) сол жақ бұғана ортаңғы сызығы 5-қабырға аралықтан және семсер
тәрізді өсінді қасынан;
Е) барлық аталған нүктелерден.
5. Ацетилхолинжүреккеқандайәсеретеді:
А) қозуды арттырады ;
В) өткізуді жақсартады;
С) тахикардия тудырып, жиырылуды артырады;
Д)брадикардия тудырып, жиырылуды бәсеңдетеді;
Е) жүрек автоматиясын арттырады.
6. Экстросистола дегеніміз:
А) СА-түйін ритмінің өсуі;
В) АВ-түйін ритмінің өсуі;
С) АВ-түйін ритмінің азаюы;
Д) қарыншалар қызметінің артуы;
Е) эктопиялық қозу орталығы әсерінен болатын кезектен тыс жиырылу.
7. Жүректіңавтоматиялықбейімділігідегеніміз:
А) жүрекшелердің қанға толғаннан жиырылуы;
В) жүректен тыс нервтердің әсерінен қозуы;
С) сыртқы тітіркендіргіш әсерінен қозбауы;
Д) сыртқы әсерінсіз жүректің өздігінен қозуы;
Е) қарыншалардық қанға толғаннан жиырылуы.
8. СА-түйінжүрексоғужиілігініңкелесіритмдерінбереді(имп/мин):
А) 15-20;
В) 30-40;
С) 90-120;
Д) 60-80;
Е) 40-50.
9. ЭКГ-ның S-тісшесі нені бейнелейді:
А) қозудың АВ-түйін арқылы өтуін;
В) қарынша аралық пердемен өтуін;
С) қарыншалар түбімен қозудың өтуін;
Д) қарыншалардың толық қозуымен;
Е) қозудың жүрекшелермен өтуін.
10.АВ-түйініқандайжиіліктегіжүрекжиырылуынбереді?
А) 15-20;
В) 30-40;
С) 90-120;
Д) 60-80;
Е) 40-50.
11. Жүректің изометрлік жиырылуы кезеңінің соңында оң және сол жақ қарыншаларда қысым қандай болады, сәйкес түрде (мм.с.б.):
А) 4-6 және 5-8 мм с.б.;
В) 10-12 және 40-50 мм с.б.;
С) 15-20 және 70-80 мм с.б.;
Д) 25-30 және 110-130 мм с.б;
Е) 0-ге жуық және 25-40 мм с.б.
12.Қандай тамырлар қан ағысына ең үлкен кедергі тудырады?
А) капилярлар;
В) артериолалар;
С) аорта жєне іріартериялар;
Д) веналар;
Е) венулалар.
13. Тыныштық күйде қарыншалар жиырылу ұзақтығы (с):
А) 0,08 – 0,25;
В) 0,3 – 0,33;
С) 0,05 – 0,12;
Д) 0,09 – 0,16;
Е) 0,1 – 0,2.
14. Кезбежүйкесінтітіркендіргендеалынатынәсер:
А) жүрек жиырылу жиілігінің төмендеуі және күшеюінің артуы;
В) жүрек жиырылу жиілігінің мен күшеюінің артуы;
С) жүрек жиырылу жиілігінің төмендеуі және күшеюінің әлсіреуі;
Д) жүрек жиырылу жиілігі мен күші өзгермейді;
Е) жауаптардың барлығы дұрыс.
15. ЭКГ-ның Т тісшесі нені сипаттайды:
А) миокардтағы МП-дың қайта қалыптасуын (реполяризацияны);
В) қарынша аралық пердемен қозудың өтуі;
С) қарыншалар түбімен қозудың өтуі;
Д) қарыншалардың толық қозуын;
Е) жүрекшелермен қозудың өтуі.
16. Ритмді бастаушының ӘП-ның ерекшелігі, қандай фазалармен байланысты?
А) рефрактерлік;
В) латенттік(жасырын);
С) баяу диастолалықдеполяризация;
Д) жеделдеполяризация;
Е) гиперполяризация.
17. ЭКГ-ның R-R нені көрсетеді:
А) микард клеткасының реполяризациясын;
В) жүрекшелерден қарыншаларға қарай қозудың өту жылдамдығын;
С) жүректің бір цикліның уақытын;
Д) қараншалардың электрлік систоласын;
Е) жүрекшелер бойымен қозудың өту жылдамдығын.
18. Сол жақ жүрекшеге қан қайдан құйылады?
А) өкпе веналарынан;
В) аортадан;
С) қуыстық веналардан;
Д) қақпақша веналардан;
Е) өкпе бағанынан.
19. Жүрек бұлшық еті қаңқа бұлшық етінен құрылымымен айырмасы бар,
сондықтан ондағы қозу келесі заңға бағынады:
А) тітіркендіру күші мен жиілік заңына;
В) градиент заңына;
С) уақыт заңына;
Д) «түгел немесе түк жоқ»;
Е) полярлық зањына.
20. Тынышытқжағдайдағықарыншалардиастоласыныңұзақтығы(с):
А) 0,3 – 0,33;
В) 0,4 – 0,47;
С) 0,04 – 0,08;
Д) 0,1 – 0,25;
Е) 0,6 – 1,0.
21. Симпатикалықнервтіңжүрекқызметінеәсері:
А) жүрек жиырылу жиілігі мен жиырылу күші төмендейді;
В)жүрек жиырылу жиілігі мен жиырылу күші ұлғаяды;
С) жүрек жиырылу жиілі төмендейді, жиырылу күші ұлғаяды;
Д)жүрек жиырылу жиілігі мен күші өзгермейді;
Е) жауаптардың барлығы дұрыс.
22. ЭКГ-ның P–Qинтервалы нені сипаттайды:
А) миокард клеткаларыныңреполяризациясы;
В) жүрекшелерден қарыншаларға қарай қозудың өту жылдамдығын;
С) жүректің бір циклінің уақытын;
Д) қарыншалардың электрлік систоласын;
Е) жүрекшелер бойымен қозудың өту жылдамдығы.
23. Систолалыққанқысымыныңқалыптышамасы(мм рт. ст. ):
А) 100 – 139;
В) 160 – 190;
С) 60 – 89;
Д) 90 – 100;
Е) 180 – 200.
24. Тыныштық күйде жүректің систолалық қан көлемі, тең:
А) 2 – 3 л;
В) 30 – 40 мл;
С) 4 – 6 л;
Д) 60 – 80 мл;
Е) 100 – 120 мл.
25. Қалыпты жағдайда автоматияның жүргізуші жүйесі (пейсмекері), бұл:
А) Гисс шоғыры;
В) синоатриальдық түйін;
С) атриовентрикулярлықтүйін;
Д) Гисс аяқшалары;
Е) Пуркинье талшықтары.
26. Қарыншалар систоласының қайсы кезеңінің басында барлық қақпақшалар (жақтаулы және айшық) жабық?
А) асинхронды жиырылу;
В) изометрлік босаңсу;
С) тез қан айдау кезеңінде;
Д) баяу қан айдау кезеңінде;
Е) изометрлік жиырылу.
27. Адреналинніңжүрекқызметінеәсері:
А)тахикардия тудырып, жиырылуды күшейтеді;
В) қозуды бәсеңдетеді;
С) өткізгіштігін төмендетеді;
Д) брадикардия тудырып, жиырылуды әлсіретеді;
Е) жүрек автоматиясын төмендетеді.
28. ЭКГ-ныңР-тісшесіненіайғақтайды:
А) қозудың АВ-түйін арқылы өтуін;
В) қарынша аралық пердемен өтуін;
С) қарыншалар түбімен қозудың өтуін;
Д) қарыншалардың толық қозуымен;
Е) қозудың жүрекшелермен өтуін.
29. Қан тамырларының қай бөлімі қан ағысына ең үлкен кедергі көрсетеді және қан ағысының ең төменгі жылдамдығы қай жерде кездеседі ?
А) артериолада, венада:
В) капиллярларда, венулада;
С) артериолаларда, капиллярларда;
Д) капиллярларда, артериолаларда;
Е) артериолаларда, венулаларда;
30. Сфигмограммадағы дикроттық көтерілу неге байланысты?
А) систола кезіндегі қарыншалардың жиырылуымен ;
В) қарыншалардың систола басында атриовентрикулярлық қақапақшалар жақтауларына қанның кері соққысы;
С) айшық қақпақшалар жабылған соң, оның жақтауларына қанның кері соғуы;
Д) систола кезінде жүрекшелердің жиырылуы;
Е) систола кезінде қарыншалардың жиырылуы;
31. Қанның жүрекке қайта оралуын қамтамасыз ететін аса маңызды факторлар қай жауапта көрсетілген?
А) қозғаушы күш болып табылатын қалдық қысым, жүрек жұмысымен байланысты;
В) тыныс алған кездегі теріс қысым тууына байланысты кеуде қуысының тартушы әрекеті;
С) кеуде және құрсақ қуысындағы қысымдар айырмашылығы;
Д) қаңқа және бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуы және веналарда қақпақшалардың болуы;
Е) диастола кезінде пайда болатын жүректің өзіне тарту әрекеті;
32.Жүректің ІІ-тонының негізгі компоненті қамтамасыз етіледі:
A)өкпе артериясының қақпақшаларының ашылуымен;
B)жүрекшелердің жиырылуымен;
C)атриовентрикулярлы қақпақшалардың жабылуымен;
D)айшық қақпақшалардың жабылуымен;
E)айшық қақпақшалардың ашылуымен.
33.Электрокардиограмма сипаттайды:
A)қақпақшалардың жабылғанын;
B)жиырылғыштық пен өткізгіштікті;
C)қозу мен өткізгіштікті;
D)жиырылғыштық пен тонусты;
E)тонус пен жүрек дүрсілін.
34. Кезбе жүйкесін кесіп тастағанда жүректің жиырылуы:
A)жиілейді;
B)баяулайды;
C)өзгермейді;
D)жүрек жұмысы тоқтайды;
E)баяулайды,кейін жиілейді.
35. ІІ-ші реттік автоматия орталығы орналасады:
A)синоатриалдық түйінде;
B)атриовентрикулярлық түйінде;
C)Пуркинье талшықтарында;
D)Гисс шоғырында;
E)Бахман шоғырында.
36. Атриовентрикулярлық қақпақшалардың жабылуына байланысты пайда болатын:
A)І-тон;
B)ІІ-тон;
C)ІІІ-тон;
D)ІV-тон;
E)І және ІІ-тондар.
37. Жүрек ырғағының жетекшісі болып саналатын:
A)Гисс шоғыры;
B)атриовентрикулярлы түйін;
C)Пуркинье талшықтары;
D)синоатриалдық түйін;
E)оң жақ жүрекше.
38. Жүрек бұлшық еттерінің қызметтері бағынады:
A)күш заңына;
B)"бәрі немесе ештеңе емес"заңына;
C)жекелеп өткізу заңына;
D)аккомадация заңына;
E)конвергенция заңына.
39. ЗКГ-ныңР-тісі сәйкес болады:
A)қарыншалардағы қозу процесінің аяқталғанына;
B)қарыншалардағы қозудың алғашқы басталғанына;
C)сол жақ жүрекшенің қозуына;
D)екі жүрекшелердің қозуына;
E)қозудың жүрекшеден қарыншаға өткеніне.
40. Кезбе жүйкені тітіркендіргенде жүректің жиырылуы:
A)өзгермейді;
B)жиілейді;
C)баяулайды;
D)тоқталады;
E)фазалық түрінде өзгереді.
41.Фонокардиограмма сипаттайды:
A)жүрек дыбыстарын;
B)кеуде бөлігінің ығысуын;
C)электрлік құбылыстарды;
D)механикалық құбылыстарды;
E)контрасты зат енгізгенде жүрек көлемінің соғысын.
42. Жүрек қақпақшаларының қызметі қамтамасыз етеді:
A)жоғарғы қан қысымды;
B)қан ағуын;
C)қан ағуына кедергі жасау;
D)жүректің соғуын (жиырылуын);
E)жүрек дүрсілін.
43. Жүректің жиырылу жиілігі адреналиннің әсерінен:
A)жиілейді;
B)төмендейді;
C)өзгермейді;
D)фазалыќ түрінде әсер етеді;
E)жүректі тоқтатады.
44. Қашан да тонуста болатын жүректік жүйкелерінің:
A)симпатикалықядролары;
B)кезеген ядролары;
C)соматикалықядролары;
D)көк ет ядролары;
E)күре ядролары.
45. Автоматия градиенті деген,бұл:
A)жүректің қозбаушылыққа мүмкіндігі;
B)қозуға мүмкіндігі;
C)қозуды өткізу жылдамдыѓы;
D)синоатриалдық түйінен алыстаған сайын автоматикалық
Дәрежесінің төмендеуі;
Е)мембранды потенциалмен әрекет потенциалдың арасындағы
айырмашылық;
46. Қан қысымы ең төмен:
A)венулаларда;
B)артериолаларда;
C)капиллярларда;
D)веналарда;
E)қуысты веналарда.
47. Ең төменгі қан ағысының сызықтық жылдамдығы:
A)капиллярларда;
B)венулаларда;
C)қолқада;
D)веналарда;
E)артерияларда.
48. Пульстік қысым деген-бұл қысымдар арасындағы айырмашылығы:
A)орташа және диастолалық;
B)орташа және систолалық;
C)систолалықжәне диастолалық;
D)систолалық және капиллярлық;
E)диастолалық және ұлпалық.
49. Систолалық қысым деген-бұл:
A)веналармен қолқа қысымының айырмасы;
B)жүректен тамырларға қан айдап шығарылған кезде пайда болатын
максимальді қысым;
С)диастола кезіндегі тамырлардағы минимальды ќан ќысымы;
D)қолқа мен капиллярлардың қысым айырмашылыѓы;
Е)айшық қақпақшалар жабылған кездегі пайда болатын қысым.
50. Ең жоғарғы қан қысымы:
A)қуысты веналарда;
B)артериолаларда;
C)қолқада;
D)артерияларда;
E)веналарда.
51. Жүрек жұмысы жиілегенде қан қысымы:
A)өзгермейді;
B)жоғарлайды;
C)кенет тарылады;
D)төмендейді;
E)кезеңді түрде өзгереді.
52. Қышаның (горчичник) әсерінен тері тамырларының жергілікті кеңеюі қамтамасыз етіледі:
A)Бейнбридж рефлексі арқылы;
B)аксон рефлексі арқылы;
C)қолқалық рефлекс арқылы;
D)коронарлық тамырлардың рефлексі арқылы;
E)Парин рефлексі арқылы.
53. Клод-Бернар тєжірибиесі бойынша мойындық симпатикалық жүйкені тітіркендіргенде қоянның құлақ тамырлары:
A)тарылады,тонусы төмендейді;
B)тамыр көлемі және тонусы өзгермейді;
C)тарылады,тонусы жоғарлайды;
D)кеңейеді,тонусы төмендейді;
E)кеңейеді,тонусы жоғарлайды.
54. Тамыр қозғалтқыш орталық келесі бөлімдерден тұрады:
A)пневматикалық және прессорлық;
B)ұлпалы және депрессорлық;
C)прессорлы және депрессорлы;
D)метаболикалықжәне прессорлық;
E)рефлекторлық және депрессорлық.
55. Кезеген жүйкенің орталығын тітіркендіргенде, қан қысымы:
A)төмендейді;
B)күшейеді;
C)өзгермейді;
D)күшейеді, одан кейін қалпына келеді;
E)күшейеді, одан кейін төмендейді;
56. Капиллярлық қан ағысын сипаттайтын келесі көрсеткіштер, қан қысымы (мм.с.б.), ағу жылдамдығы (мм/сек):
A) 130-120 0.5-1;
B) 100-80 0.2-0.3;
C) 80-60 0.15-0.2;
D) 40-30 10-5 см/сек;
E) 20-15 0.3-0.5.
57.АҚ жоғарылаған кезде депрессорлық жүйеде импульстік белсенділік:
A) өзгермейді;
B) төмендейді;
C) жойылады;
D)күшейеді;
E) төмендейді. одан кейін күшейеді;
58. Қан тамырлар жүйесіндегі қан ағысын қамтамасыз ететін факторлар:
A) қарыншалар мен жүрекшелер арасындағы қысым айырмашылығы;
В) жүрек қарыншалардың жиырылу қуаты;
С) қан тамырларының серпімділігі мен созымдылығы;
D) қан тамырлар жүйесіндегі кедергі күші,жүректің жиырылу қуаты
арасындағы қысымның градиенті;
Е) артериялық және веналық қандағы О2 - нің меншікті қысымның
айырмашылығы.
Билет № 1
1.Гемодинамиканың негізгі көрсеткіштері
2.Тамырлар тонусының жүйкелік реттелуі
Билет № 2
1.Гемодинамиканы зерттеу әдістері
2.Тамырлар тонусының миогенді реттелуі
Билет № 3
1.Тамырлардың жіктелуі
2.Тамырлар тонусының гуморальді реттелуі
Билет № 4
1.Артерия бойымен қанның жылжу ерекшеліктері
2.Тамырларды кеңейтетін және тарылтатын заттарға жалпы сипаттама
Билет № 5
1.Капилляр бойымен қанның жылжу ерекшеліктері
2.Жүйелік артериялық қан қысымының реттелуі
Билет № 6
1.Вена бойымен қанның жылжу ерекшеліктері
2.Физикалық күш-салмаққа жүректің реакциясы
Билет № 7
1.Вена бойымен қанның жылжуын қамтамасыз ететін факторлар
2.Физикалық күш-салмаққа тамырлардың реакциясы
Билет № 8
1.Эмоциялық кернеулік кезіндегі қан тамырлар жүйесіндегі өзгерістерді түсіндіріңіз.
2.Өкпелік қан ағысының ерекшеліктері
Билет № 9
1.Көлденең жағдайдан тік жағдайға өткенде қан тамырлар жүйесіндегі өзгерістерді түсіндіріңіз.
2.Күре тамырындағы қанағысының ерекшеліктері
Билет № 10
1.Бас миындағы қан ағысының ерекшеліктері
Гемодинамиканың негізгі көрсеткіштері
Билет № 11
1.Тамырлар тонусының миогенді реттелуі
2. Терілік қан ағысының ерекшеліктері