Лабораторлық жұмыс №4.

Тақырыбы: Ақпараттық жүйелерді сипаттауға, қазіргі заманғы компьютерлік технологияларды қолдану.

Есептеулерді ұйымдастыру әдістерімен танысу

Тапсырма 1. Формуланы есептеу

Вам требуется просчитать значения формулы Сізге Y:=2*x+2 формуласының Х мағынасына 10-нан 10-ға дейін есептеу қажет болады. Бастапқыда Stratum жүйесін жүргізіңіз.

Stratum жүйесінің аспаптар панелінде «Жаңа жобаны тез жасау» - батырмасын басыңыз. Жоғарыда «Сұлба...» деп жазылған жұмыс өрісі пайда болады. Өрістің кез келген орнына тінтуірмен қойыңыз. Тінтуірдің оң жақ батырмасын басыңыз. Пайда болған мәзірден ЖАҢА ИМИДЖ ЖАСАУ пунктін таүдап алыңыз. Бұл элемент оның ішіне біздің формуланы жазуға қажет. Пункті таңдау үшін тінтуірдің сол жақ батырмасын басыңыз. Экрандағы үлгілі сурет келесі суретте көрсетілген.

Жаңа имидждің құрылымы пайда болғаннан кейін, біз оны толтырамыз. Бірінші жағдайда түгел толтырмаймыз, ең қажеттіні ғана толтырамыз.

Сонымен, класс атауы. Мысалы бұл имиджға linear_func атауын береміз. Бұл сөздерді КЛАСС АТЫ жолына басыңыз. Имидж атауында бос орын болмауы керек! ИМИДЖ ҚҰРАМЫ диалогының жоғарғы бөлігінде МӘТІН белгісін тінтуірмен таңдаңыз. Мәтінге арналған өріске тұрыңыз. Тінтуірдің сол жақ батырмасын басыңыз. Ашылған жолға теріңіз x:=x+1 Жол соңында Enter батырмасын басыңыз. Келесі жолда теріңіз y:=2*~x+2 Жол соңында Enter батырмасын басыңыз.

Символдарға назар аударыңыз := "Иелену" және ~"Тильда"

Бірінші жол X -10, -9, -8, ... 8, 9, 10, 11,... ,өзгерістерін қамтамасыз етеді, есеп тоқтағанға (батырмасы немесе ТОҚТА командасымен) дейін әр мағына алдындағыдан 1 көп болады.

Екінші жол X мағынасын формулаға алмастыруды және Y есептеуді қамтамасыз етеді. Әр жүйені есептеу ТАКТІСІНДЕ X жәнеY екі айнымалы әрбіреуі бір мағынамен есептелінеді.

Компиляциялау батырмасын басыңыз. Осы жолда ОК хабарламасы пайда болуы тиісті. Егер ол пайда болмаса сіз неден қате жібергеніңізді тауып, қатені дұрыстаңыз. Енді диалог астында ОК батырмасын басыңыз, терезе жоғалып кетеді және «Сұлба...» атауымен жобаның жұмыс өрісінде имидждің суреті пайда болады, оның ішінде Сіздің формулаңыз тығулы тұрады.

Формула – бұл есептеу моделі. Есептеу үшін бастапқы мәліметтер керек.

Бастапқы мәліметтерді беру үшін, тінтуірмен біздің жалғыз имиджға бағыттаңыз, тінтуірде оң жақ батырманы басыңыз. Түскен мәзірден ИМИДЖ ҚАСИЕТІ пунктін таңдаңыз. Имидждың ашылған құрылысында белгілер арасында жоғары жолда АЙНЫМАЛЫЛАРДЫ таңдаңыз. Одан кейін сіз өзіңіздің айнымалылар тізімін және олардың сипаттамаларын көресіз. МӘЛІМЕТТЕР бағанында X жолында тінтуірмен ұяшықты белсендендіріңіз және пернетақта көмегімен онда 10 санын теріңіз. Y-ті дұрыстамауға болады, ол өзі есептеледі. Енді ОК батырмасын. Енді есепке дайын.

Одан кейін, «бір қадам» батырмасын басыңыз. Сұлба қадам жасап тоқтайды. Осы қадам үшін ол бүкіл айнымалыларды, Сіздің сұлбаңыздың формуласын және толығымен жобаны есептейді. Қадам жасағаннан кейін, жүйе ТОҚТАУ күйінде тұрады және қалағанымызша ұзақ. Осы қадамның нәтижелерін көрейік. Ол үшін тінтуірмен имиджді таңдаңыз және онда оң жақ батырмасын басыңыз. пайда болған мәзірде ОБЪЕКТТІҢ АЙНЫМАЛЫЛАРЫ пунктіне тұрыңыз. Автоматты түрде имидждің айнымалыларының тізімі және олардың ағымдағы мағыналары пайда болады. Жеке алғанда, x=-9 y=-16. Егер БІР ҚАДАМ батырмасын тағы басатын болсақ, онда мағыналар x=-8 мағынасына есептеледі, ол y=-14 құрайды. Манипуляцияны қайталап x және y айнымалыларда дәл осы мағыналар болатынына көз жеткізуге болады. Одан кейін өзіңіздің әрекеттеріңізді қайталаңыз. әр қадамнан кейін тоқтамауға болады, онда «Іске қосу» батырмасын басу керек. Оның әрекеті «Үзіліс» - батырмасымен күшін жояды.

Экспериментті қайталау үшін «Тоқта (Тазалау)» және «Іске қосу» батырмаларын басыңыз.

Тапсырма 2. Формуланың өзгеруі

Енді X айнымалысы +10 мағынасына 20 қадамнан кейін жеткенде сұлбаны тоқтатамыз. Ол үшін ҮЗІЛІС батырмасын қолдануға болады, дегенмен Stop командасын қолдануға ыңғайлы болады. Бұл команда келесі форматқа ие: Stop(flag). flag айнымалысының мағынасы кезінде үлкен 0 жүйесі ҮЗІЛІС күйіне ауысады. Ол үшін linear_func имиджінің мәтінінде жолын қосыңыз

Stop(~x>9).

Одан кейін - "Іске қосу" батырмасын басыңыз. Сұлба 20 қадам жасап, өз еркімен тоқтайды. ИМИДЖ ҚАСИЕТІ диалогын linear_func имиджі үшін ашыңыз және Айнымалылар белгісінде X мағынасы 10-ға тең екеніне көз жеткізіңіз.

Тапсырма 3.Мәліметтерді көзбен шолу

Сұлбаға Осциграфтың имиджін қосыңыз. Оны келесі түрде жасауға болады: ҚОЮ мәзірінде ИМИДЖ пунктін таңдаңыз. «Жаңа имидж» диалогы ашылады. Кітапхана тізімінде "Unit.lib" кітапханасын таңдап, тізімде "OSCSpace2d" имиджін таңдаңыз.

Ok батырмасын басыңыз.

Сұлбада екі имидж орналасады. Енді олады байланыстыру қажет, ол үшін панелдегі «Байланысты өткізу» батырмасын басыңыз. Жүгіргі арнайы найзағай түріне ауысады. Жүгіргінің айқасуын бірінші имиджге орнатыңыз және тінтуірдің оң жақ батырмасын басыңыз. Енді, осы батырманы жіберместен, тінтуірмен екінші имиджға ауысыңыз, содан кейін ғана оны босатыңыз. Имидждар арасында қызыл сызық пайда болады, бекітілген байланысты символдар арқылы білдіретін, осы байланысты нақты сипаттау үшін бір мезгілде терезе пайда болады. Өткізілген кабель ішінде бөлек сымдармен бір имидждың айнымалыларын басқа айнымалылардың жұптарымен қосу қажет. Қанша жұпты байланыстыруға байланысты, «ҚОСУ» батырмасын сонша рет басыңыз. Біздің мысалға мұны екі рет жасау керек. Өрістің сол жақ бөлігінде linear_func бірінші имидж атауымен олардың бір айнымалысы пайда болады. Байланыста қатысатын екінші имидж атауымен оң бөлігінде айнымалылардың OSCSpace2d біреуі пайда болады. Біздің мысалда бірінші имидждағы Y айнымалысымен екінші имидждағы Y айнымалысын және бірінші имидждан X айнымалысымен екіншідегі X айнымалысымен байланыстыру керек. Ол үшін, тінтуірмен айнымалының сол жақ тізіміне тұрып және оны оң жақ батырмамен басу, бүкіл айнымалы имидж тізімін алуға және қажеттіні таңдауға болады (Y). Дәл солай оң жақ тізімді жасаңыз. Операция соңында Ok батырмасын басыңыз.

Уақыт өте келе жобадағы өзгерістерді сақтаңыз: мәзір: файл және барлығын сақтау пункті.

Одан кейін, - "Іске қосу" батырмасын басыңыз.

Осциллографта X және Y осьтері бойынша масштаб мағыналарын өзгертуді сұлба тоқтағаннан кейін жасап көріңіз, оларға басқа мағына беріңіз. Бұл ScaleX, ScaleY айнымалылары.

Тапсырма 4.Функцияның қиындатылуы

y:=f(x) функциясын келесілердің біреуіне өзгертіңіз

1. y:=x*x+2 2. y:=30*sin(x/3) 3. немесе теңдеу түрінде:

y=2*~x+2 ? y

Қосымша тапсырма

• Постройте график функции y:=sin(x) функциясының графигін x кезінде, 0-ден 4 PI-ге өзгеретінін құрыңыз.

• Механизмды меңгеріңіз: Түр, айнымалыларды қарау.

• Екі терезе құүрыңыз және онда түрлі функцияларды көрсетіңіз. Екі функцияны бір терезеде салыңыз.

• Осциллографтың түрлі жұмыс режимдерін тексеріңіз. Айнымалылар жайлы ақпаратты алу үшін көмекті пайдаланыңыз.

Қосымша мағлұматтар

• Соңғы пайдаланылған жобалар ФАЙЛ мәзірінде рұқсат етілген.

• Жоба іске қосылған болып саналады, егер ІСКЕ ҚОСУ батырмасы басулы және осыдан кейін жоба толығымен тоқтатылмаған болса.

• Жоба іске қосылады, егер ІСКЕ ҚОСУ батырмасы басулы болса, сосын кішкене тоқтатылған күйде болады, егер ҮЗІЛІС батырмасы басулы болса.

• Өңдеуді толығымен тоқтату үшін әрқашан ТОҚТА батырмасын немесе БАРЛЫҒЫН ТАЗАРТУ ЖӘНЕ ТОҚТАТУ мәзір пунктін пайдаланыңыз.

• ТОҚТА батырмасын басқанда есептеу тоқтайды, терезелерді жабу және бүкіл айнымалыларды бастапқы қалыпқа тастау. Бүкіл айнымалылардың бүкіл мағыналарын тастамай есептердің тоқтатыла тұруы ҮЗІЛІС батырмасын басқанда болады.