1. Экономикалық мәселелер ішінара нарықтық механизмдер көмегімен,жартылай мемлекеттің араласу негізінде шешілген кездегі- экономика:

A) Дәстүрлі.

B) Нарықтық.

C) Әміршілдік-әкімшілдік.

D) Аралас .

E) Натуралды.

2. Дәстүрлі экономиканың негізгі белгілері:

A) Жеке меншіктің басымдылығы.

B) Қызмет көрсету саласының басымдылығы.

C) Әдет-ғұрыпқа негізделген.

D) Экономикада жаңа технлогияны пайдалануы.

E) Бәсеке күресінің қалыптасуы.

3. Біздегі өтпелі кезең экономикасын қалай сипаттаймыз:

A) Әкімшілдік-әміршілдік жүйеден нарықтық экономикалық жүйеге өту.

B) Социализмнен капитализмге өту кезеңі.

C) Феодалдық-әміршілдік жүйеден нарықтық экономикаға өту.

D) Жеке меншікке негізделген шаруашылық жүйесіне өту.

E) Дәстүрлі жүйеден аралас жүйеге өту.

4.Ақша дегеніміз не:

A) Басқа барлық тауарлардың құнын көрсететін жалпы эквивалент.

B) Өз құны жоқ есеп бірлігі.

C) Материалдық мазмұны жоқ құн көрсеткіші.

D) Алтын.

E) Төлем құралы.

5. Экономикалық мәселелер мемлекеттің араласу негізінде шешілген кездегі- экономика:

A) Дәстүрлі.

B) Әміршілдік-әкімшілдік .

C) Нарықтық.

D) Аралас.

E) Натуралды шаруашылықта.

6. Әкімшілдік-әміршілдік жүйеден нарықтық жүйеге ауысқан кездегі мемлекеттің негізгі іс-әрекеттері:

A) Аталғандардың барлығы да.

B) Еркін кәсіпкерлікті нығайту.

C) Адам мен материалдық ресурстарды жұмылдыру.

D) Экономикалық тұрақтандыруға ат салысу.

E) Экономиканың тиімділігін арттыру.

7. Ақша түрлерін атап беріңдер:

A) Чек,монета,карточкалар.

B) Метал ақша, сом, доллар.

C) Карточка, доллар, метал ақшалар.

D) Тек қана чектер.

E) Тек қана банкноталар.

8. Тауарлы өндіріс негіздері :

A) Қоғамдық еңбек бөлінісі және меншік түрлерінің оқшалануы.

B) Өнім айырбасы.

C) Қажетті уақыттың қалыптасуы.

D) Ақшалай айырбастың дамуы.

E) Жеке бостандық.

9. Не? Қалай? Кім үшін өндіру? Деген мәселелерді қандай экономикалық жүйеде шешіледі:

A) Барлық экономикалық жүйеде.

B) Аралас экономикада.

C) Таза капитализмде.

D) Дәстүрлі экономикада.

E) Жоспарлы экономикада.

10.Натуралды шаруашылық бұл:

A) Өндірушілердің санымен сипатталады.

B) Еңбек өнімдері нарықта айырбас үшін өндіріледі.

C) Қандай да болсын өнім өндірісінде қндірушілердің мамандандырылуы.

D) Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулығы.

E) Өндірушілердің тұрақтылығымен сипатталады.

Тапсырма № 2

Терминдерге жауап жазу:

1. Экономикалық жүйе.

2. Жоспарлы экономика.

3. Дәстүрлі экономика.

4. Нарықтық экономика.

5. Аралас экономика.

6. Нарық.

7. Нарық инфрақұрылымы.

8. Ақша жүйесі.

9. Ақша агрегаттары.

10. Индустриалды қоғам

6- Апта

Тақырып атауы: Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс. Бәсеке және монополия.

Тапсырмалар:

Тапсырма №1:

Тест сұрақтарына жауап беріңіз:

1. Нарықтың- экономикалық негіздегі түрлері:

A) Тауар,еңбек,Құнды қағаз, инвестиция.

B) Аймақтық,тауар,еңбек.

C) Құнды қағаз,тауар,еңбек,ұлттық.

D) Еңбек, тауар,ұлттық.

E) Тұтынушының табыс көлемі.

2. Сұранысқа әсер етуші факторлар:

A) Баға деңгейі.

B) Шикізат көлемі.

C) Салық ставкасы.

D) Тұтынушының табыс көлемі .

E) Шикізат көлемі.

3. Ұсыныс көлеміне әсер етуші факторлар:

A) Пайдаланылған ресурстар бағасы.

B) Салық ставкасы.

C) Баға деңгейі.

D) Климаттық жағдай.

E) Тұтынушының табыс көлемі.

4. Сұраныс пен ұсыныстың арасындағы өзара байланыс нені білдіреді:

A) Тепе-теңдік баға.

B) Көтерме баға мен әлемдік бағаның келісімі.

C) Қарапайым баға.

D) Әлемдік баға.

E) Көтерме баға.

5. Тауар өндірушілер арасында болатын экономикалық бақталастық-бұл:

A) Нарық.

B) Бәсеке күресі.

C) Қажеттілік.

D) Салық ставкасы.

E) Мүмкіншілік.

6. Фирма саны көп емес,бірақ ірі фирмалар-бұл:

A) Дуополия.

B) Монополия.

C) Монопсония.

D) Олигополия.

E) Таза монополия.

7. Монополияның пайда болуының негізгі себебі:

A) Өндірістің шоғырлануы.

B) Бәсекелік күрестің күшеюі.

C) Тауар өндірушілер арасындағы келісушілік .

D) Нарықтың болуы.

E) Сатып алушы үшін күрес.

8. Қандай шарттардың сақталуы жетілген бәсекені сипаттайды:

A) Нарықта бірдей тауар ұсынады.

B) Белгілі бір тауардың ауыстырушылары жоқ.

C) Нарық кедергілермен сақталған.

D) Нарықта жалғыз сатушы.

E) Нарыққа кіру және шығу шарттары.

9. Егерде белгілі бір салада бірнеше фирма нарықтың көп бөлігін бақыласа, онда қандай бәсеке белгіленеді:

A) Жетілген бәсеке.

B) Монополия.

C) Дуополия.

D) Олигополия.

E) Таза монополия.

10. Бәсеке – бұл:

A) Жоғары пайда табу мақсатында өндірушілердің күресі.

B) Нарықтың қозғаушы күші.

C) Қызмет етуші экономикалық субъектілердің мінез-құлқын анықтайтын нормалар мен ережелер жиынтығы.

D) Сатып өткізу каналдары үшін күрес.

E) Тек тауарды сату үшін күрес.

11. Нарықтың пайда болу жағдайына жататындар:

A) Маманданған еңбек бөлінісі.

B) Ақшаның пайда болуы.

C) Жеке меншікке негізделген тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулануы.

D) Орталықтанған мемлекеттің пайда болуы.

E) Айырбас пайда болуы.

12. Географиялық орны бойынша нарық қалай бөлінеді:

A) Ақша нарық.

B) Тауар нарығы.

C) Ұлттық нарығы.

D) Жұмысшы күші нарығы.

E) Бағалы қағаздар нарығы.

13. Тепе-теңдік баға графигі нені көрсетеді:

A) Сатушы мен сатып алушының келісілген бағасы.

B) Берілген тауарға не тапшылықтың болған жағдайдағы бағаны.

C) Баға мен сату көлемінің арасындағы тікелей тәуелділік болғандықтан, ұсыныс бағасын.

D) Сұраныс бағасын.

E) Ұсыныс бағасын.

14. Төмендегі аталған қызметтердің қайсысын нарықтық экономикада салықтар атқарады:

A) Реттеу.

B) Фискалды.

C) Әлеуметтік.

D) Барлығы бірге.

E) Ынталандыру.

15. Нарық – бұл:

A) Өндіріс, бөлу, айырбас, тұтыну процестерін қамтитын адамдар арасындағы экономикалық қатынастар жүйесі:

B) Сұраныс пен ұсыныстың өзара байланысы.

C) Сатып алу, сату актілерінің жиынтығы.

D) Бөлу қатынастары.

E) Айырбас қатынастары.

16. Нарық инфрақұрлымына не жатады:

A) Биржалар (еңбек, қор, тауар).

B) Аудиторлық фирмалар.

C) Қор биржалары.

D) Банктер.

E) Барлығыда.

17. Монополия – бұл нарықтық құрылым, бұл кезде:

A) Салаға кіру.

B) Бір ғана сатушы әрекет етеді.

C) Бағаларды бақылау мүмкін емес.

D) Капитал бәсекесі.

E) Ақпараттар жеткіліксіз.

18. Төмендегі құбылыстардың қайсысы өнімге тұтыну сұранысының төмендеу салдары болып есептелмейді:

A) Пайдаланатын ресурстар бағасының төмендеу.

B) Бұл өнімді өндіретін сала табысының төмендеуі.

C) Өнім ұсынысының қысқаруы.

D) Саладағы өндірістің қысқаруы.

E) Осы салада пайдаланатын ресурстар бағасының өсуі.

19. Гиффен тауары- бұл:

A) Бағасы өскенде, сұранысы өзгермейтін тауар.

B) Ақшалай табыс өскенде сұраныс азаятын тауар.

C) Тұтынушының нақты табысы төмендегенде және тауарлардың бағасы өзгерген жағдайда сұранысы өсетін тауар.

D) Бағасы өскенде, сұранысы көлемі де өсетін тауар.

E) Бағасы өзгермегенде, сұранысы өзгермейтін тауар.

20. Нарықтағы екі фирманың үстемдігі:

А) Монополия

В) Олигополия

С) Монопсония

D) Дуополия

Е) Олигопсония

Тапсырма №2:

Есептер

1. Сұраныс функциясы Qd=30-P, ұсыныс функциясы Qs= 15+2P. Тепе-теңдік баға мен

тепе-теңдік өнім көлемін анықтаңыз. Егерде баға 3 теңге болса, нарықта қандай жағдай қалыптасады?

2. Жиһазға сұраныс функциясы Qd = 600-2p, ұсыныс функциясы Qs = 300+4p. Тепе-теңдік баға мен тепе-теңдік өнім көлемін анықтаңдар.

3.Жергілікті нарықтағы жағдай бойынша:

1кг алма бағасы, теңге Р	Сатып алушылар алуға әзір Qd	Сатушылар сатуға келіседі Qs
40	25	5
80	20	10
120	15	15
160	10	20
200	5	25

Т/к 1. Сұраныс пен ұсыныс қисығын тұрғызу

2. Тепе теңдік баға мен теңдестік көлемін табу

3. Егер бағаның ең жоғарғы деңгейі 60 теңге болса нарықта қандай жағдай болады?

4. Егер бағаның ең жоғарғы деңгейі 180 теңге болса нарықта қандай жағдай болады?

4. Жергілікті нарықтағы жағдай бойынша:

1 тал гүл бағасы, теңге Р	Сатып алушылар алуға әзір Qd	Сатушылар сатуға келіседі Qs
20	40000	10000
40	30000	20000
60	20000	30000
80	10000	40000

Т/к 1. Сұраныс пен ұсыныс қисығын тұрғызу

2. Тепе теңдік баға мен теңдестік көлемін табу

3. Егер әкімшілік бағаның ең жоғарғы деңгейі 40 теңге деп белгілесе, нарықта қандай жағдай болады?

4. Егер әкімшілік бағаның ең жоғарғы деңгейі 70 теңге деп белгілесе, нарықта қандай жағдай болады?

Тапсырма №3:

Терминдерге жауап табыңыз:

1. Нарық.

2. Нарық инфрақұрылымы.

3. Сұраныс.

4. Ұсыныс.

5. Баға.

6. Тапшылық.

7. Артықшылық.

8. Икемділік.

9. Сұраныс икемділігі.

10. Ұсыныс икемділігі.

11. Бәсеке.

12. Монополия.

13. Олигополия.

14. Монополистік бәсеке

15. Таза бәсеке.

7- Апта

Тақырып атауы: Капитал. Ауыспалы айналым мен айналым. Өндіріс шығындары. Өндіріс факторларынан түсетін табыстар.

Тапсырмалар:

Тапсырма №1:

Тест сұрақтарына жауап беріңіз: