Мақсаты: тұрақты электр тогы тақырыбын толық қарастыру

Жоспар

• Ток тығыздығы. Үздіксіздік теңдеуі

• Біртекті өткізгіш үшін Ом заңы

• Тізбек бөлігі үшін, толық тізбек үшін Ом заңы

• Тармақталған тізбек. Кирхгоф заңдары

• Джоуль-Ленц заңы

• Конденсаторы бар тізбектегі өту (ауысу) процесі

Өткізгіште электр заряды тесіп өтетін аудан бойынша бағаланған шама немесе ток бағыты қалай жүретінін көрсету үшін ток тығыздығы ұғымы енгізіледі. Ток күші скаляр болса ол токтың бағытын көрсете алмайды сол себепті де бағытын көрсететін, шаманы енгізу бұл көп белгісіз шарттардың көзін ашады. Бұл шама заряд жылдамдығы мен шоғырына тәуелділігі ашып көрсетіледі. Тізбек бөлігінен зарядтарды өткізу қабілеті әр затта түрліше, осыдан өткізгіштік, кедергі ұғымдары енгізіледі. Кедергінің зат тегіне , температураға тәуелділігі көрсетілуі де керек, бұл зертханалық жұмыстарда толық қарастырылғандықтан арнайы сұрақ қарастырылмайды.Бірден Біртекті өткізгіш үшін Ом заңы, тізбек бөлігі үшін, толық тұйық тізбек үшін Ом заңы талдап көрсетіледі. Тармақталған тізбек үшін Кирхгофтың екі ережесі, Джоуль заңы қарастырылады. Тақырып соңында егер өткізгіште конденсатор жалғанса ток өтпей қалуы байқалатын болса, релаксация уақыты ұғымы енгізіледі. Конденсаторды зарядтау және разрядтау талданады. Бұл құбылыс толық 12 зертханалық жұмыста тәжірибелік толық зерттеледі.

Студенттер білімін бекітуге, тексеруге арналған сұрақтар:

• Ток тығыздығы деген не? Үздіксіздік теңдеуін қорытып көрсету керек

• Біртекті өткізгіш үшін Ом заңы қалай орындалады?

• Тізбек бөлігі үшін, толық тізбек үшін Ом заңы ше?

• Тармақталған тізбек үшін Кирхгоф заңдарын қолдану туралы дәлелдеу керек

• Джоуль-Ленц заңының тұжырымдамасы, қолдануы қалай?

• Конденсаторы бар тізбектегі өту (ауысу) процесін түсіндіру керек

Әдебиеттер [1-4]

2-бөлім. МАГНИТ ӨРІСІ

6-тақырып. Вакуумдегі магнит өрісі

Мақсаты: Вакуумдегі магнит өрісін қарастыру және электр өрісімен салыстыру

Жоспар

• Лоренц күші. В өрісі

• Био-Савар заңы

• Магнит өрісінің негізгі заңдары

• В векторының циркуляциясы

• Магнит өрісінің негізгі заңдарының дифференциалдық түрі

• Ампер күші

• Тогы бар контурға әсер етуші күш моменті

• Тогы бар контур ығысқандағы жұмыс

Берілген тақырыпта тогы бар өткізгіштің маңында туатын магнит өрісін бағалау жолдары қарастырылған. Ток формасының түріне сәйкес магнит өрісі кернеулігін суперпозиция принципіндей анықтаса, өріс тарапынан әсер ететін күшін сол қол ережесі бойынша анықтауға болады. Магнит өрісі бар ортаға зарядталған бөлшек енген болса , өріс тарапынан зарядқа әсер ететін күш,яғни Лоренц күші де сол қол ережесі бойынша анықталған. Тогы бар өткізгіш тудырған өрісті Био-Савар заңы бойынша анықтауға болады. Сонымен бірге тогы бар контур ығысқанда атқарылған жұмыс пен күш моментін де анықтау жолдары көрсетілген.

Студенттер білімін тексеруге, бекітуге арналған сұрақтар

• Лоренц күші бағты қалай анықталады?. В өрісіше?

• Био-Савар заңы тұжырымдамасы

• Магнит өрісінің негізгі заңдары қандай?

• В векторының циркуляциясы қалай анықталады?

• Магнит өрісінің негізгі заңдарының дифференциалдық түрі

• Ампер күші қалай анықталады? Не үшін қажет?

• Тогы бар контурға әсер етуші күш моменті ше?

• Тогы бар контур ығысқандағы жұмыс қалай анықталады?

Әдебиеттер [1-4]

9-тақырып. Заттардағы магнит өрісі.

Мақсаты: Заттардағы магнит өрісін қарастыру

Жоспар

• Заттарды магниттеу. Магниттелу.

• Био-Савар заңы

• Магнит өрісінің негізгі заңдары

• В векторының циркуляциясы

• Магнит өрісінің негізгі заңдарының дифференциалдық түрі

• Магнетиктер және оның түрлері

Өткізгіштегі пайда болған токты магнит өрісіне енгізсе, өріс өзгереді. Бұл кез келген заттың магнетик бола алатынын, яғни магнит өрісі арқылы өрісі магниттеледі де, магнит моментіне ие болады. Магниттелген зат өзінің магнит өрісін тудырады. Тақырыпта толық ток заңын қорытып көрсеткен соң,заттардағы магнит өрісінің кернеулік векторын анықтайды. Магнит өрісінің күш сызықтарының бір ортадан екінші ортаға өткенде өзгеруін бағалап, В және Н векторлары үшін шектік шарт көрсетіледі. Магнит механикалық құбылыстары түсіндіріліп, Эйнштейн, де Хааз және Барнет тәжірибелері негізінде магниттік моменттер анықталады. Сол қол ережесі түсіндіріліп, сол негізде Ампер және Лоренц күштерінің бағыты анықталады.

Студенттер білімін тексеруге, бекітуге арналған сұрақтар:

• Заттарды магниттеу қалай іске асырылады? Магниттелудеген не?

• Био-Савар заңы тұжырымдамасы, математикалық жазбасы, қолдануы қандай?

• Магнит өрісінің негізгі заңдары қандай заңдар?

• В векторының циркуляциясы қалай анықталады?

• Магнит өрісінің негізгі заңдарының дифференциалдық түрі қандай?

• Магнетиктер түрлері қандай?

Әдебиеттер [1-4]

10-тақырып. Электромагниттік индукция

Мақсаты: Электромагниттік индукция құбылысын оқып үйрену

Жоспар

• Электромагниттік индукция заңы. Ленц ережесі

• Электромагниттік индукция табиғаты

• Өздік индукция құбылысы

• Өзара индукция

• Магнит өрісінің энергиясы

• Тогы бар екі контурдың магниттік энергиясы

• Магнит өрісіндегі күш және энергия

Электромагниттік индукция заңы түсіндірілген соң, сол заңдағы минус таңбасын түсіндіріп беретін Ленц ережесі. Тогы бар контур арқылы магнит өрісінң бағыты және күш сызықтары, сондай ақ күш бағыты анықталатын контур таңдалып алынады. Демонстрациялық көрсету арқылы осы құбылысты түсіндіру өздік және өзара индукция құбылысын да толық түсіндіруге мүмкіндік береді. Тақырып соңында индуктивтік ұғымы енгізіліп, өріс энергиясы анықтау өрнегі қортылып шығарылады.

Студенттер білімін тексеруге, бекітуге арналған сұрақтар:

• Электромагниттік индукция заңы қалай тұжырымдалады? Ленц ережесі қандай? Не үшін қажет?

• Электромагниттік индукция табиғаты қандай?

• Өздік индукция құбылысын түсіндіру керек

• Өзара индукция құбылысының табиғаты қандай?

• Магнит өрісінің энергиясы қалай анықталады?

• Тогы бар екі контурдың магниттік энергиясы қалай анықталады?

• Магнит өрісіндегі күш және энергия қалай анықталады?

Әдебиеттер [1-4]

11-тақырып. Электромагниттік тербелістер мен толқындар

Мақсаты: Электромагниттік тербелістер мен толқындарды оқып үйрену

Жоспар

• Тербелмелі контур

• Еркін электрлік тербеліс

• Еріксіз тербеліс, резонанс

• Айнымалы ток

Конденсатор мен катушкадан тұратын тұйық контурды, яғни тербелмелі контурдың әр параметрлері мен өтетін тербеліс құбылысын түсіндіруден бастап, тербелмелі контурдағы тербеліс периодын қорытып шығара отырып, механикалық тербеліс пен арасындағы ұқсастық пен айырмашылықтарын көрсете отырып түсіндіріледі. Өшетін тербеліс және резонанс құбылысы зертханалық жұмыста толық оқылатын болғандықтан да Ток күші мен кернеудің резонанстары қарастырылады. Кедергінің түрлері және толық тізбек үшін Ом заңын пайдалана отырып, ток күшінің әсерлік және амплитудалық мәнін анықтап, арасындағы байланыс көрсетіледі. Векторлық диаграмма әдісімен толық кернеу, кедергі анықталады.

Студенттер білімн тексеруге, бекітуге арналған сұрақтар:

• Тербелмелі контур сипаты қандай?

• Еркін электрлік тербеліс деген не?

• Еріксіз тербеліс, резонанс құбылысын түсіндіру керек

• Айнымалы ток үшін Ом заңын анықтау қалай жүргізіледі? Индуктивтік, сыйымдылықты, ақтив және реактив кедергілер қалай анықталады?

Әдебиеттер [1-4

2. Қысқаша семинар сұрақтар және практикалық тапсырмалар

(жоспар, тапсырма СӨЖ, СӨЖО);

Апта №	Шифр		Модульдер мен тақырыптардың атауы	Модуль бойынша барлық сағат саны
	Мод.	Тақ.		Дәр	Прак жұм.	Зерт. жұм	СӨЖ
1	2	3	4	5	6	7	8
3-семестр. І – БӨЛІМ. Электр өрісі , тұрақты ток заңдары
1	1	1	Кіріспе	2	2	2	2	дәрістер
2	1	1.1	1Вакуумдегі электр тогы. Кулон заңы. Өріс. Кернеулік. Потенциал. Эквипотенциал бет. Диполь және оның өрісі.	2	2	2	2	дәрістер
3	1	1.2	2. Электростатикалық өрістегі өтізгіштер	2	2	2	2	дәрістер
4	1	1.3	3. Диэлектриктердегі электр өрісі	2	2	2	2	дәрістер
5	1	1.4	4. Электр өрісінің энергиясы	2	2	2	2	дәрістер
6	1	1.5	5. Тұрақты электр тогы	2	2	2	2	дәрістер,
7	1	1.6.	6. Конденсаторы бар тізбектегі ауысу процесі	2	2	2	2	дәрістер
8-апта Аралық емтихан
3-СЕМЕСТР. 2-БӨЛІМ. Магнит өрісі
9	2	2.1	7. Вакуумдегі магнит өрісі	2	2	2	2	дәрістер
10	2	2.2	8. Заттардағы магнит өрісі	2	2	2	2	дәрістер
11	2	2.3	9. Электр және магнит өрістерінің салыстырмалылығы	2	2	2	2	дәрістер
12	2	2.4	10. Электромагниттік индукция	2	2	2	2	дәрістер
13	2	2.5	11. Электромагниттік өріс энергиясы.	2	2	2	2	дәрістер
14	2	2.6	12. Электрлік тербелістер.	2	2	2	2	дәрістер
15	2	2.7	13. Максвелл теңдеулері.	2	2	2	2	дәрістер
16			Қайталау сабақтары
17-18			Қорытынды емтихан
			Барлығы: 135	30	30	15	60