Пытанні да экзамена.

(для студэнтаў завочнай формы навучання)

1. Славянскія мовы ў прасторы і часе.

2. Станаўленне і развіццё беларускай літаратурнай мовы.

3. Стылі сучаснай беларускай мовы.

4. Асаблівасці навуковага, афіцыйна-справавога стыляў.

5. Старажытныя помнікі дзелавога пісьменства XIII−XIVст.ст.

6. Сутнасць паняццяў “тэрмін”, “тэрміналогія”.

7. Развіццё беларускай юрыдычнай, гандлёвай, грамадска-палітычнай тэрміналогіі ў XIV − XVII, XVIII − XIX і XX стагоддзях.

8. Асаблівасці сучаснага развіцця беларускай тэрміналогіі.

9. Лексіка-генетычная характарыстыка беларускай тэрміналогіі.

10. Лексіка-граматычная характарыстыка беларускай тэрміналогіі.

11. Лексіка-семантычная характарыстыка беларускай тэрміналогіі.

12. Пытанні функцыяніравання беларускай тэрміналогіі.

13. Працэс інтэрнацыяналізацыі беларускай тэрміналогіі.

14. Сродкі ўтварэння тэрмінаў і іх выкарыстанне ў сучасным беларускім тэрмінаўтварэнні.

15. Сацыялінгвістычныя фактары выкарыстання беларускай тэрміналогіі.

16. Арфаэпія. Асноўныя правілы беларускага вымаўлення. Вымаўленне галосных, зычных, спалучэнняў зычных.

17. Гукі і іх класіфікацыя. Змены зычных. Асіміляцыя і падаўжэнне зычных.

18. Чаргаванне зычных гукаў. Гук –ў-.

19. Мова і пісьмо. Паняцце графікі, алфавіту.

20. Гукавыя значэнні літар. Фанетычная транскрыпцыя.

21. Паняцце арфаграфіі і яе адрозненне ад графікі.Прынцыпы беларускага правапісу.

22. Гісторыя беларускай арфаграфіі.

23. Правапіс галосных.

24. Правапіс зычных (асобна пра падоўжаныя зычныя, правапіс некаторых спалучэнняў зычных, правапіс устаўных зычных і прыстаўных).

25. Правапіс змякчальнага і раздзяляльнага мяккага знака і апострафа. Ужыванне вялікай літары.

26. Лексіка і лексікалогія. Слова, як адзінка мовы. Асноўныя лексічныя значэнні слова. Амонімы, антонімы, паронімы, сінонімы.

27. Сучасная беларуская лексіка паводле паходжання. Запазычаныя словы.

28. Актыўная і пасіўная лексіка.Агульнаўжывальная лексіка. Лексіка абмежаванага выкарыстання.

29. Фразеалогія. Крыніцы беларускай фразеалогіі. Прыказкі,крылатыя выразы, перыфразы.

30. Марфемная будова слова. Паняцце марфемы. Аснова слова і канчатак. Віды асноў. Корань і афіксы.

31. Словаўтварэнне. Асноўныя спосабы ўтварэння слоў.

32. Марфемны і словаўтваральны аналіз слова. Правапіс галосных у складаных і складанаскарочаных словах. Напісанне слоў разам і праз злучок.

33. Марфалогія. Часціны мовы.

34. Назоўнік. Семантычная і граматычная характарыстыка.

35. Прыметнік. Семантычная і граматычная характарыстыка.

36. Лічэбнік. Разрады лічэбнікаў. Скланенне лічэбнікаў.

37. Займеннік. Разрады.Скланенне.

38. Дзеяслоў. Семантычная і граматычная характарыстыка.

39. Прыслоўе. Разрады. Правапіс.

40. Дзеепрыметнік і дзеепрыслоўе. Асаблівасці іх утварэння і выкарыстання.

41. Службовыя часціны мовы. Граматычная характарыстыка.

42. Асаблівасці беларускіх словазлучэнняў.

43. Сказ. Тыпы сказаў. Знакі прыпынку.

Пытанні да заліку.

1. Канцэпцыі паходжання мовы.

2. Беларуская мова сярод іншых моў свету. Роднасць моў.

3. Станаўленне і развіццё беларускай літаратурнай мовы.

4. Сутнасць, функцыі мовы і навукі пра яе. Мова – найважнейшы элемент культуры.

5. Формы беларускай нацыянальнай мовы. Літаратурная мова і моўная норма.

6. Арфаэпія. Асноўныя нормы беларускага літаратурнага вымаўлення, вымаўленне зычных.

7. Фанетыка. Фанетычная транскрыпцыя. Гукі і літары.

8. Правілы вымаўлення зычных, асіміляцыя.

9. Арфаграфія. Арфаграма і апорнае напісанне. Прынцыпы беларускага правапісу.

10. Склад. Перанос слоў. Націск. Асаблівасці беларускага націску.

11. Графіка і алфавіт. Суадносіны паміж літарамі і гукамі.

12. Пісьмо ў гісторыі развіцця чалавецтва. Лацініца, кірыліца. З гісторыі беларускай графікі.

13. Лексіка. Лексікалогія. Слова як адзінка мовы. Лексічнае і граматычнае значэнне слова.

14. Матываваныя і нематываваныя словы. Унутраная форма слова.

15. Адназначнасць і мнагазначнасць слова. Прамое і пераноснае значэнне.

16. Антонімы, паронімы, сінонімы, амонімы.

17. Агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага выкарыстання

18. Паняцце аб спецыяльнай лексіцы і тэрміналогіі (падр. "Спецыяльная лексіка").

19. Граматычная характарыстыка тэрмінаў (падр. "Спецыяльная лексіка"). Утварэнне тэрмінаў.

20. Актыўная і пасіўная лексіка.

21. Лексіка беларускай мовы паводле паходжання. Спрадвечная і запазычаная лексіка.

22. Стылістыка і культура маўлення.

23. Стылістычная і эмацыянальна-экспрэсіўная афарбоўка слова.

24. Лексікаграфія. Тыпы слоўнікаў.

25. Фразеалогія. Прыказкі, прымаўкі, крылатыя выразы.