المضارع (مجهول) Осы-келешек шақ (ырықсыз етіс)

الجَمْع көпше	المُثنَّى екеулік	المُفْرَد жекеше
يُفْعَلُونَ Оларды істеп жатыр يُفْعَلْنَ Оларды істеп жатыр	يُفْعَلانِ Ол екеуін істеп жатыр تُفْعَلانِ Ол екеуін істеп жатыр	يُفْعَلُ Оны істеп жатыр تُفعَلُ Оны істеп жатыр	المُذَكَّر ер. т. المُؤَنًّث әйел т.	الغَائِب 3 жақ
تُفْعَلُونَ Сендерді істеп жатыр تُفْعَلْنَ Сендерді істеп жатыр	تُفْعَلانِ Сен екеуіңді істеп жатыр تُفْعَلانِ Сен екеуіңді істеп жатыр	تُفْعَلُ Сені істеп жатыр تُفْعَلِينَ Сені істеп жатыр	المُذَكَّر ер. т. المُؤَنًّث әйел т.	المُخَاطَب 2 жақ
نُفْعَلُ Бізді істеп жатыр	-----	أُفْعَلُ Мені істеп жатыр	المُذَكَّر ер. т. المُؤَنًّث әйел т.	المُتَكَلِّم 1 жақ

المضارع етістігін ырықсыз етіске өткізу үшін, етістіктің соңғыдан алдынғы түбірлі әрібіне фатханы, ал мудариат әрібіне (осы-келешек шақ етістігінің сөз алды қосымшасына)¹ дамманы беру керек.

Мысалы: يَضْرِبُ – негізгі етістегі (мәълум) етістік. Соңғыдан бұрыңғы түбірлі әріпке фатханы береміз - يَضْرَبُ. Содан кейін мудариатқа (осы-келешек шақ етістігінің сөз алды қосымшасына) дама беріледі - يُضْرَبُ.

يَضْرِبُ  يَضْرَبُ  يُضْرَبُ

Үй тапсырмасы:

Кестені қазақ тіліндегі мәтінсіз жылдамдыққа жаттау және онда: ضرب، سرق، كنز етістіктерін жазба түрде септеп шығу.

اِسْمُ الفَاعِل

Іс-әрекет субъектісі

	المُفْرَد жекеше	المُثنَّى екеулік	الجَمْع көпше
المُذَكَّر ер. т.	فَاعِل істеуші	فَاعِلانِ екі істеуші	فَاعِلُونَ істеушілер
المُؤَنًّث әйел т.	فَاعِلَة істеуші	فَاعِلاتانِ екі істеуші	فَاعِلَات істеушілер

Үй тапсырмасы:

Кестені қазақ тіліндегі мәтінсіз жылдамдыққа жаттау және онда: ضرب، نصر، كتب етістіктерін жазба түрде септеп шығу.

اِسْمُ المَفْعُول

Іс-әрекет объектісі

	المُفْرَد жекеше	المُثنَّى екеулік	الجَمْع көпше
المُذَكَّر ер. т.	مَفْعُول істелген	مَفْعُولانِ екі істелген	مَفْعُولُونَ істелгендер
المُؤَنًّث әйел т.	مَفْعُولَة істелген	مَفْعُولَتانِ екі істелген	مَفْعُولات екі істелген

Үй тапсырмасы:

Кестені қазақ тіліндегі мәтінсіз жылдамдыққа жаттау және онда: ضرب، نصر، كتب етістіктерін жазба түрде септеп шығу.

1 Осы-келешек шақ етістігінің сөз алды қосымшалары: « يَضْرِبُ» етістігінде «ياء», «تَضْرِبُ» етістігінде «تاء», «أَضْرِبُ» етістігінде «أ», «نَضْرِبُ» етістігінде «ن».