42.Выдатныя дзеячы Віцебшчыны.

Худ-ки: Шагал, Пэн, Лисицкий (автор плаката «Клином красным бей белых», здания типографии «Огонька»), Зорянко, Витольд Каэтанович Бялыницкий-Бируля, Я. Дроздович, И. Максимов (украш. палаты Кремля), Г Дмаховский (гробница Наполеона) Малевич, Репин – работали на Витебщине

Писатели: Ян Борщевскиий (Шляхциц Завальня), Вереницин (Тарас на Парнасе), Верига-Даревский («Беарусская дуда»), Даленга-Мастович (Знахарь), В. Быков ( Обелиск, Мертвым не больно),В. Дубовка – поэт, Короткевич (Дикая охота короля Стаха)

Наука и культура: Ж.Алферов (нобелевский лауреат по физ., лазерно-мазерный эфф.), И. Аскназий (академик ис-в), Изя Бейман (Ирвин Берлин, автор Goddess America), И. Буйницкий (осн. Бел. Проф. Театра), Витольд Симпецианович Бялыницкий-Бируля (дин из 1-ых на Бел. Метеорологов, еще один из Б-Б нашел вид чайки серебр.), Л. Выгоцкий (моцарт психологии), Е. Полоцкая, С. Ковалевская (1-я жен.- проф-р.матем.), А. Кайгородов (почвовед), К. Косович (осн. Рос. Санскритологии), К. Костюшко-Валюжевич (осн. Севастопольск. Муз. Древностей), Мороз, Сикора - селекционеры, Ф. Махнов – сам. Высок. Человек, 2, 85 см. Я. Черский (иссл. Сибири, уч. Восст. Калиновского. Бен-иегуда ( отец совр. Иврита)

Военные: Т. Волжецкий ( один из руководителей восст. Костюшки). И. Ващила (сам. Молод. Георг. Кавалер), И. Гурка (Генерал-фельдмаршал), Казарский (кап.-лейт. Брига «Меркурий), Заслонов ( партизан, герой СС, 2 ордена Ленина), Машеров ( партизан, герой СС, СТ, 7 орд. Ленина, секр. ЦК КПСС Бел.), Горовец (летчик-истребитель, прим. Воздушный таран, 9 побед в 1 бою)

43. Крыніцы інфармацыі па турыстычным рэгіёназнаўству

Книги “Пам'ять” сбор помникау гиторыи культуры рэгиеназнауства Бел. Вит. Обл. Дапаможники па гиторыи и культуры краю Виц. Р-н:”Краязнаучыя нарысы”, “Чароуны край: Пастаушчына” “Чашниказнауства (Грыбло). Электронны курс “Полацказнауства” ,“Оршазнауства” (Жукоуски). Мат-лы райвыканкамау. Каталоги аграсядзиб. Выданни краязнауцау: Орша – Шынкевич, Пракапович, Падлипски, Полаччына, сядзибы – Карасеу, Браслаушчына – Шыдлоуски, Миоры – Ермаленак. Артыкулы у перыядычным друку газ. “Патрыет”, “Кирпич” “ Лепельски край”.

Интернет: Глобус Беларуси, Радзима.орг, Слоуник геаграфичны КП, Энцыклапедыя сядзиб былой РП, P.Affanazy

43. Сядзібы Беларусі. Палацы і сядзібы Віцебшчыны.

Дворец Потемкина в Кричеве. 1778-1787 гады, ран. Классицизм

Дворец Сапегов в Ружанах, н.17.в.

Усадьба Лебедка-Ивановская,Щучинск. Р-н, н.20.в, модерн

Дворец Паулиново, Баранович. Р-н, н.20в, неоготика

Дворец Румянцевых-Паскевичей, Гомель,18-19в,,ран. Классицизм

Святский дворец 1779-1810г,барокко,классицизм

Дворец Тызенгаузов в Поставах. К. 18-нач. 20в. Сйечас районная больница.

Дворец Бжастовских в Мосоре.

Дворец Друцких-любецких в Маньковичах.

Усадьба Видзы-Ловчинские

Сядзіба Ю. Бішэўскіх	аграгарадок "Лынтупы",Пастаўскі раён
7. Сядзібны дом мастака А. Ромера	в. Каралінава, Пастаўскі раён
8. Комплекс былой сядзібы «Нізгалава»	в. Двор Нізгалава, Бешанковіцкі раён
9. Сядзібны комплекс	в. Опса, Браслаўскі раён
10. Сядзібны комплекс	в. Відзы Лаўчынскія, Браслаўскі раён
11. Фрагменты былой сядзібы	в. Вопытная, Верхнядзвінскі раён
12. Былы манастырскі шпіталь	г.п. Асвея, Верхнядзвінскі раён
13. Сядзібны дом	а. Азерцы, Глыбоцкі раён
14. Сядзібны дом комплекса былой сядзібы "Беліца"	в. Полымя, Сенненскі раён

Усадьба Хруцких, Захариничи, Полоцк. Р-н

Усадьба Римского-Корсакова д. Бездедовичи, Полоцк. Р-н нач. 20в

Усадьба графа Бишевского в Лынтупах, 19-н. 20в. Классицизм.

Палац Агінскіх у Віцебску — адзіная вядомая на сённяшні дзень сядзіба Агінскіх, якая існавала на Віцебшчыне ў XVII стагоддзі. Уяўляла сабой арыгінальнае драўлянае палацавае збудаванне з рысамі готыкі і рэнесансу, у якім жылі прадстаўнікі як мінімум чатырох пакаленняў князёў Агінскіх, нашчадкаў троцкага стольніка Самуэля Льва Агінскага[1]. Пабудовы віцебскай рэзідэнцыі былі знішчаны ўжо ў XVIII стагоддзі.

Усадьба Забелов. Сер. 19.в, Ушац. Р-н, неоклассицизм