- •Відмінкові закінчення іменників і – V відміни
- •Алфавіт. Вимова. Наголос.
- •Nomen substantīvum. Declinatio prima. Praesens indiсatīvi actīvi esse
- •Nomen substantīvum. Declinatio secunda
- •Nomen substantīvum. Declinatio tertia
- •Nomen adiectīvum. Pronomina possessiva
- •Pronomĭna personalia. Pronōmen demonstratīvum is, ea, id
- •Nomen adiectīvum: declinatio tertia. Participium presentis actīvi
- •Imperfectum indicativi activi дієслова esse
- •Verbum. Imperfectum et Futūrum I indicativi activi. Imperatīvus Futūri
- •Imperfectum indicativi activi дієслiв esse, posse
- •In iurĕ. In iudiciō.
- •Nomen substantīvum. Declinatio quarta et quinta
- •Verbum. Praesens, Imperfectum et Futūrum I indicativi passīvi
- •Pronomĭna relatīva et interrogatīva
- •Nomen adiectīvum: gradus comparatīvus et superlatīvus
- •Nomen numeralia.
- •Verbum. Gerindium. Gerundivum.
- •Зразок аналізу та перекладу простого речення
Nomen substantīvum. Declinatio prima. Praesens indiсatīvi actīvi esse
Зразок відмінювання
Sing. Nom. linguă -ă Plur. linguae -ae
Gen. linguae -ae linguārum -ārum
Dat. linguae -ae linguis -is
Acc. linguam -am linguas -as
Abl. linguā -ā linguis -is
Voc. linguă -ă linguae -ae
Praesens indiсatīvi actīvi дієслова esse – бути
Sing. 1 sum Plur. 1 sumus
2 es 2 estis
3 est 3 sunt
Вправа 1. Усно провідміняйте: vita, ae f – життя, causa, ae f – причина, справа, aqua, ae f – вода, naută, ae m – моряк, scribă, ae m – писар, incŏlă, ae m – житель.
Вправа 2. Письмово провідміняйте: via lata (широка дорога), causa iusta (законна правооснова), causa publĭca (кримінальна справа), filia tua (твоя дочка).
Вправа 3. Прочитайте та перекладіть речення
-
In terra est vita, in luna non est.
-
Insŭlae Italiae pars Italiae sunt.
-
Roma est in Italia.
-
Italia est patria iurisprudentiae.
-
Via antiqua est via tuta.
-
Ira initium insaniae est.
-
Ira est causa iniuriae.
-
Nemo [est] iudex in propria causa.
-
Nusquam est, qui ubique est.
-
Nomen est omen.
Вправа 4. Прочитайте та перекладіть юридичні формули та крилаті вирази:
-
scientia potentia est
-
Aurōra Musis amīca est
-
ibi victoria, ubi concordia est
-
ira saepe causa iniuriae est
-
pro forma
-
in curia
-
ex curia
-
in camĕra
-
peresōna grata
-
peresōna non grata
Verbum
Особові: Неособові:
–––– Persōna: infinitīvus –––
––– prima (I) participium –––
––– secunda (II) gerundium –––
––– tertia (III) gerundīvum –––
–––– Numĕrus: supinum –––
––– singulāris
––– plurālis
–––– Modus:
––– indicatīvus дійсний
––– imperatīvus наказовий
––– coniunctīvus умовний
–––– Genus:
––– actīvum активний
––– passīvum пасивний
–––– Tempus:
–––––– система інфекта:
––– praesens теперішній
––– imperfectum минулий недоконаного виду
––– futūrum (I) майбутній перший
–––––– система перфекта:
––– perfectum минулий доконаного виду
––– plusquamperfectum давноминулий
––– futūrum (II) майбутній другий
–––– Declinatio:
––– prima (1) -āre
––– secunda (2) -ēre
––– tertia (3) -ĕre
––– quarta (4) -īre
Verbum
Вправа 1. Визначте дієвідміну за формою інфінітиву: implorāre, servīre, gerĕre, cavēre, laedĕre, portāre, instituĕre, venīre, manēre, describĕre.
Вправа 2. Визначте основу інфекта, перфекта та супіна в таких дієслів: excŭso, excusāvi, excusātum, excusāre – вибачати;
habeo, habui, habĭtum, habēre – мати;
munio, munīvi, munītum, munīre – зміцнювати;
ago, egi, actum, agĕre – діяти.
Вправа 3. Відновіть всі чотири форми таких дієслів:
accūso, āvi, ātum 1 – звинувачувати;
implōro, āvi, ātum 1 – благати;
servio, īvi, ītum, 4 – служити, бути рабом;
porto, āvi, ātum 1 – нести, везти;
instituo, tui, tūtum 3 – встановлювати, призначати;
mereo, rui, rĭtum 2 – заслуговувати.
Вправа 4. Провідміняйте:
accūso, āvi, ātum 1 – звинувачувати;
mereo, rui, rĭtum 2 – заслуговувати.
servio, īvi, ītum, 4 – служити, бути рабом;
instituo, tui, tūtum 3 – встановлювати, призначати;
Вправа 5. Прочитайте та перекладіть речення
-
Bene laboramus.
-
Libenter legimus et scribimus.
-
Cur male scribitis?
-
Bene lego.
-
Male scribes.
-
Bene discere debes.
-
Cur male audis?
-
Noli male laborare.
-
Nolite male scribere.
-
Noli errare.
-
Noli dicĕre, si tacēre debes.
-
Audi et tace.
-
Nolite clamāre.
-
Quid legis?
-
Schola viam scientiarum monstrat.
-
Contumacia cumulat poenam.
-
Qui tacet, consentit.
-
Naturam mutare pecunia nescit (Publ. Sur.).
-
Vive valegue.
Вправа 6. Прочитайте та перекладіть юридичні формули та крилаті вирази:
-
veni, vidi, vici
-
absolvo (A.)
-
libero (L.)
-
condemno
-
cogito, ergo sum
-
mala herba cito crescit
-
natūra incipit, ars dirigit, usus perficit
-
natūra nihil facit frustra
-
nota bene
-
divide et impera
-
festīna lente!
-
fide, sed cui – vide