- •Феномен мовы і паняцце соцыуму.
- •Паняцце мовы. Асноўныя рысы мовы.
- •Канцэпцыі паходжання мовы.
- •Функцыі мовы ў грамадстве.
- •Паняцце “білінгвізм”, віды і аспекты білінгвізму.
- •Паняцце інтэрферэнцыі. Віды руска-беларускай інтэрферэнцыі.
- •Паходжанне і гістарычныя карані беларускай мовы.
- •Беларуская мова сярод іншых моў свету.
- •2. Індаеўрапейская сям’я моў
- •3. Індаеўрапеізмы ў беларускай мове
- •4. Моўныя групы індаеўрапейскай сям’і
- •Лёс беларускай мовы ў Вялікім княстве Літоўскім.
- •Беларуская мова ў Рэчы Паспалітай і Расійскай імперыі.
- •Савецкі перыяд у гісторыі беларускай мовы.
- •“Закон аб мовах у рб”. Сучасны стан беларускай мовы.
- •Тэрміналагічная лексіка і яе асаблівасці.
- •Паняцце пра стылістыку і функцыянальныя стылі.
- •Асаблівасці афіцыйна-справавога стылю. Патрабаванні да мовы дакументаў.
- •Групы справавой дакументацыі і культура іх афармлення.
- •Культура падрыхтоўкі і афармлення справавых лістоў.
- •Кампазіцыя справавога ліста (ліст-просьба, ліст-адмова).
- •Правілы справавой перапіскі.
- •Лексічны склад беларускай мовы.
- •5. Лексіка паводле сферы выкарыстання
- •6. Лексіка актыўнага і пасіўнага запасу
-
Асаблівасці афіцыйна-справавога стылю. Патрабаванні да мовы дакументаў.
Афіцыйна-справавы стыль абслугоўвае афіцыйна-справавую, канцылярскую, юрыдычную, дыпламатычную сферы грамадскай дзейнасці чалавека. Рэалізуецца ён у дзяржаўных дакументах, указах, дагаворах і інш. Вылучаюць наступныя падстылі: заканадаўчы, адміні-страцыйна-канцылярскі, дыпламатычны.
Асаблівасці афіцыйна-справавога стылю:
1. Паўната і своечасовасць інфармацыі, дакладнасць і лаканізм фармулёвак – інфармацыйнасць.
2. Нейтральны тон выкладання.
Выкарыстоўваюцца сродкі лагічнай, а не эмацыянальна-экспрэсіўнай ацэнкі сітуацыі – аб’ектыўнасць.
3. Дакладнасць інфармацыі дасягаецца перш за ўсё праз ужыванне спецыяльнай тэрміналогіі.
4. Стандартызацыя мовы справавых зносін.
5. Уніфікацыя мовы справавых зносін заключаецца ў скарачэнні неапраўданай разнастайнасці дакументаў, прывядзенні іх да аднастайных формаў.
Слова “дакумент” лацінскага паходжання і абазначае пасведчанне, спосаб доказу. Існуе некалькі азначэнняў паняцця “дакумент”. Сучаснае азначэнне. Дакумент – гэта матэрыяльны аб’ект з замацаванай у ім інфармацыяй для перадачы яе ў часе і прасторы.
Дакумент выступае адначасова і як прадмет працы кіраўніка, і як яе вынік.
Дакумент выконвае разнастайныя функцыі:
1) інфарматыўную (у дакуменце фіксуюцца факты, падзеі разумовай і практычнай дзейнасці чалавека);
2) арганізацыйную (пры дапамозе дакумента забяспечваецца ўздзеянне на калектыў для арганізацыі і каардынацыі дзейнасці яго членаў);
3) камунікатыўную (забяспечваюцца знешнія сувязі прадпры-емстваў і арганізацый);
4) юрыдычную (змест дакумента выкарыстоўваецца ў якасці доказу);
5) выхаваўчую (дакумент дысцыплінуе выканаўцу, патрабуе павышанага ўзроўню адукацыйнай падрыхтоўкі).
-
Групы справавой дакументацыі і культура іх афармлення.
Дакументы па відах дзейнасці (планавыя, навукова-тэхнічныя, праектна-каштарысныя і г.д.); па спосабе фіксацыі інфармацыі (пісьмовыя, графічныя, кіна-, фота-, фонадакументы); па месцы складання (для рашэння знешніх і ўнутраных пытанняў); па ступені галоснасці (сакрэтныя, зусім сакрэтныя, адкрытыя); па юрыдычнай сіле (сапраўдныя і фальшывыя); па тэрмінах выканання (тэрміновыя і нетэрміновыя); па стадыях падрыхтоўкі (чарнавыя і арыгінал); па тэрмінах захоўвання (пастаяннага і часовага захоўвання).
Па сваім функцыянальным прызначэнні ўсе службовыя дакументы падзяляюцца на наступныя групы:
1) асабістыя (заява, аўтабіяграфія, даручэнне, распіска);
2) дырэктыўныя, або распарадчыя (загад, пастанова, распара-джэнне);
3) фінансавыя і ўліковыя (бухгалтарскі баланс, пенсійнае даручэнне, справаздачы аб прыбытках і стратах, плацёжныя даручэнні, справаздача аб выдатках, акты рэвізіі);
4) адміністрацыйна-арганізацыйныя (кантракт, план, дамова, справаздача, пратакол, канстытуцыя);
5) інфармацыйна-даведачныя (даведка, дакладная запіска, службовая і тлумачальная запіскі, акт);
6) арганізацыйныя (статут, палажэнне, інструкцыя, штатны расклад);
7) справавыя лісты (пісьмы і іншая карэспандэнцыя).
Кожнаму віду дакумента адпавядае пэўная колькасць рэквізітаў – абавязковых элементаў службовага дакумента. Сукупнасць рэквізітаў - яго фармуляр. Пры стварэнні уніфікаванай сістэмы дакументацыі распрацоўваецца фармуляр-узор – мадэль сукупнасці уніфікаваных формаў дакументаў. Два асноўныя фарматы дакументаў – А-4, А-5. Фармуляр мае 3 зоны: службовае поле дакумента, поле для размяшчэння вуглавога (падоўжнага) штампа і рабочае поле дакумента. Службовае поле – гэта частка плошчы фармата, прызначаная для палёў дакумента і замацавання яго для захоўвання. Левы верхні вугал – поле для размяшчэння штампа. Астатняя частка фармуляра – рабочае поле. Плошча фармата запаўняецца рэквізітамі.