Тэзісны план Беларуская мова ў XX стагоддзі.

1. У XX ст. беларуская мова ўступіла неўнармаванай і некадыфкаванай.

2. Выданне першай беларускай газеты “Наша ніва”.

3. Першыя спробы кадыфікаваць правапісныя і граматычныя нормы былі зроблены братамі А. і Я. Лесікамі.

4. Выхад граматыкі Б. Тарашкевіча пачаў працэс стабілізаціі правапісных норм беларускай літаратурнай мовы.

5. У XX-ыя гады ў выніку ажыццяўлення палітыкі беларусізацыі беларуская мова набыла статус дзяржаўнай.

6. Усталяванне сталінскага таталітарнага рэжыму ў 30-ыя гады гвалтоўна спыніла працэс беларусізацыі.

7. Асаблівасці развіцця беларускай літаратурнай мовы ў другой палове XX ст. ва ўмовах канкурэнцыі з рускай мовай.

8. У канцы 80-ых – пачатку 90-ых гадоў пачынаецца адраджэння беларускай мовы.

9. Сення беларуская літаратурная мова – адна з багатых і развітых моў.

Заданне 2. Падбярыце з любога тэксту 10 прыкладаў марфалогічнай інтэрферэнцыі (па пяць форм роднага склону і па пяць форм меснага склону адзіначнага ліку рускіх і беларускіх назоўнікаў другога скланення), а таксама 5 прыкладаў сінтаксічнай інтэрферэнцыі.

Марфалагічная інтэрферэнцыя (родны склон):

красота небес - прыгажосць нябёсаў;

набор бритв - набор брытваў;

купить стержней - купіць стрыжняў;

среди дыма– сярод дыму;

действия ума - дзеянні розуму.

Марфалагічная інтэрферэнцыя (месны склон):

находиться в доме - знаходзіцца ў хаце;

ехать на коне - ехаць на каню;

загорать на песке - загараць на пяску;

говорить о настройке- гаварыць аб настройцы;

бегать на воле - бегаць на волі.

Сінтаксічная інтэрферэнцыя:

простить подругу - прабачыць сяброўку;

подороже всего - даражэй за ўсё;

заботиться об одежде - клапаціцца пра адзежу;

говорить по-немецки - казаць па-нямецку;

умнее друга - разумней за сябра.

Заданне 3. Падбярэце па тры выразы з публіцыстычнага, навуковага і афіцыйна-справавога стыляў і складзіце з імі сказы выразнай функцыянальна-стылявой прыналежнасці.

Прафесійны журналіст – публіцыстычны.

Кожны прафесійны журналіст мае свой стыль.

Святая мясціна – публіцыстычны.

Тысячы паломнікаў з гада ў год імкнуцца ў святую мясціну.

Лексіка беларускай мовы- публіцыстычны.

Лексіка беларускай мовы развівалася і ўзбагачалася на працягу многіх стагоддзяў.

Хадавая частка – навуковы.

Хадавая частка электравозаў розных серый адрозніваецца першым чынам лікам колавых пар.

Фарсунакі з высокім ціскам– навуковы.

Для фарсунак з высокім ціскам вада і сера з'яўляецца агрэсіўным элементам.

Паўправадніковыя структуры – навуковы.

У наш час стварэнні паўправадніковых структур на аснове нанатэхналогіі з'яўляецца актуальнай задачай.

Навучанне персанала - афіцыйна-справавы.

Навучанне персанала праходзіць паводле зацверджанага графіка.

Адпачынак за свой рахунак - афіцыйна-справавы.

Прашу падаць мне адпачынак за свой рахунак тэрмінам на пяць дзён.

Планавая інвентарызацыя - афіцыйна-справавы.

Для захаванасці матэрыяльных каштоўнасцяў неабходна правядзенне планавай інвентарызацыі

Заданне 4. Выпішыце з артыкула па спецыяльнасці (фізіка, матэматыка, праграмаванне, уводзіны ў спецыяльнасць і інш.) 20 словазлучэнняў (ці слоў) і перакладзіце іх на беларускую мову. У тэрміналагічным слоўніку ці ў слоўніку прафесіяналізмаў знайдзіце тлумачэнні гэтых слоў.

1. Стеганография- стэганаграфія; метад утоенай перадачы інфармацыі.

2. Тестовый контроль - тэставы кантроль; ужываецца для праверкі працаздольнасці комплексу сродкаў аўтаматызацыі прыдапамозе выпрабавальных праграм.

3. Трудоемкость метода – працаёмкасць метаду; лік элементарных аперацый, неабходных для шыфравання аднаго знака зыходнага тэксту.

4. Удаленная атака - выдалены напад; несанкцыянаванае інфармацыйнае ўздзеянне на размеркаваную вылічальную сістэму, праграмна ажыццяўлянае па каналах сувязі.

5. Утечка информации – уцечка інфармацыі; некантралюемы распаўсюд абароненай інфармацыі шляхам яе разгалашэння, несанкцыянаванага доступу.

6. Тестовый контроль - тэставы кантроль; ужываецца для праверкі працаздольнасці комплексу сродкаў аўтаматызацыі пры дапамозе выпрабавальных праграм.

7. Гипотеза - гіпотэза; гэта навуковая здагадка, якое высоўваецца для тлумачэння якой-небудзь з'явы і патрабавальнае праверкі на досведзе і тэарэтычнага абгрунтавання для таго, каб стаць пэўнай навуковай тэорыяй.

8. Статистика- статыстыка; частка механікі, у якой вывучаюць умовы раўнавагі целаў.

9. Физические законы - фізічныя законы; устойлівыя паўтаральныя аб'ектыўныя заканамернасці, якія існуюць у прыродзе.

10. Импульс- імпульс; караткачасовая змена электрычнай напругі ці сілы току; караткачасовы сігнал.

11. Интернет- інтэрнэт ; аб'яднанне ў маштабе ўсёй планеты групы сетак, якое выкарыстоўвае адзіны пратакол для перадачы дадзеных.

12. Кракер-кракер; чалавек, які вывучае сістэму з мэтай яе ўзлому.

13. Скамеры – скамеры; ашуканцы, якія рассылаюць свае пасланні ў надзеізлавіць на прынаду наіўных і прагных.

14. Фишинг - фішынг; распаўсюд падробленых паведамленняў ад імя банкаў ці фінансавых кампаній.

15. Идентификация - ідэнтыфікацыя; прысваенне якому-небудзь аб'екту ці суб'екту ўнікальнай выявы, імя ці ліку.

16. Корпоративная информационная система - карпаратыўная інфармацыйная сістэма; інфармацыйная сістэма, удзельнікамі якой можа быць абмежаваны круг твараў, вызначаны яе ўладальнікам ці дамовай удзельнікаўгэтай інфармацыйнай сістэмы.

17. Защита информации – абарона інфармацыі; дзейнасць па прадухіленні ўцечкі, несанкцыянаваных і ненаўмысных уздзеянняў на інфармацыю якую абараняюць.

18. Информационная система - інфармацыйная сістэма; сукупнасць дакументаў і масіваў дакументаў і інфармацыйных тэхналогій.

19. Кампьютер-камп'ютар; прылада пераўтварэння інфармацыі пасродкам выканання кіраванай праграмай паслядоўнасці аперацый.

20. Информатика – інфарматыка; навуковая дысцыпліна, якая вывучае заканамернасці, метады і спосабы назапашвання, захоўванні, перадачы і выкарыстанні інфармацыі з дапамогай электроннай вылічальнай машыны і іншых тэхнічных сродкаў

Заданне 5. Падбярыце тэкст на рускай мове (100 - 120 слоў) па спецыяльнасці, у якім былі б дзеепрыметныя словазлучэнні з суфіксамі -ущ- (-ющ-), -ащ- (-ящ-), -ем- (-им-) і перакладзіце яго на беларускую мову.

Недостаточность нормативной правовой базы, определяющей ответственность хозяйствующих субъектов за недостоверность или сокрытие сведений об их коммерческой деятельности, о потребительских свойствах производимых ими товаров и услуг, о результатах их хозяйственной деятельности, об инвестициях и тому подобном, препятствует нормальному функционированию хозяйствующих субъектов. В то же время существенный экономический ущерб хозяйствующим субъектам может быть нанесен вследствие разглашения информации, содержащей коммерческую тайну. В системах сбора, обработки, хранения и передачи финансовой, биржевой, налоговой, таможенной информации наиболее опасны противоправное копирование информации и ее искажение вследствие преднамеренных или случайных нарушений технологии работы с информацией, несанкционированного доступа к ней. Это касается и федеральных органов исполнительной власти, занятых формированием и распространением информации о внешнеэкономической деятельности Российской Федерации.