25.10 Гисторыя

, якая абвясцила сябе першым з'ездам кампартыи бальшавиков БР. З'езд прыймае рэзалюцыю аб абвяшчэнни бссср и пастанову рэспублики. У склад Бсср уключалися Минская Смаленская Магилейская, вицебская магилеуская гродзенская губернии. Устанауливалась новае администратыуна-тэррытарыяльн дзяленне. Тэр бсср падзялялася на 7 раенау(мински, смаленски, вицебски, магилеуски, омельски, гродзенски, баранавичски) и 54 падраены.

Аднак практычныя мерапрыемствы па новаму админ-тэр дзяленню праведзены не были так як у лютым 1919 года рэспублика перастала иснавауь.

У снежни 1918 года быу утвораны першы уроад бсср. Старшыней часовага рабоча-сялянскага урада быу зацверджаны Дмитрый федаравич жилунович(цишка гартны).

1 студзеня 1919 года у Смаленску быу абнародаваны першы канстытуцыйны акт першага беларускага савецкага гасударства "манифест часовага рабоча-сялянскага савецкага урада бальшавикоу Беларуси", яки и абвясциу утварэнне Бсср.

У манифесце гаварылася аб устанауленни савецкай улады у Беларуси, аб адмене пастаноу акупацыйных улад и рады БнР, аб увядзенни вастмигадзиннага рабочага дня. Усе земли, лясы небры фабрыки заводы банки и инш абвяшчалися уласнасцю народа.

5 студзеня 1919 года сталицай рэспублики стау горад Минск, куды и пераехау часовы урад.

Дырэктыунае правазглашэнне бсср не зусим зразумелы парадак утварэнне урада Бнр, а так сама неабходнасць рашэння дзяржауна-прававых пытанняу з'явилися прычынами скликання першага з'езда саветау рэспублики.

Шершы з'езд саветау праходзиу 2-3 лютага 1919 года у минску.

Пытанни:

-аб цякучым моманте, аб адносинах да савецких рэспублик, прыняцце канстытуцыи бсср

-аб зямельнай палитыцы;

-выбары ЦВК беларуси и инш

Прысутничали 230 дэлегатау.

На з'ездзе Свяроу зачытау пастанову прэзидыума усерасийскаЦВК ад 31 студзеня 1919 года аб прызнанни незалежнасци бсср.

З'езд прыняу першую канстытуцыю бсср, якая юрыдычна замацавала утварэнне рэспублики. Канстытуцыя бсср поунасцю адпавядала канстытуцыи РСФСР 1918 года. Першую яе частку складала ленинская дэкларацыя правоу працоунага и эксплуатуемага народу.

У трох раздзелах другой частки гаварылася аб асноунай задачы пераходнага перыяду, устанауленни дыктатуры гарадского и сельскага пралетарыяту аб правах, свабодах и абавязках грамадзян рэспублики, аб канструкцыи вышэйшых органау дзяржаунай улады и киравання, аб гербе, сцягу ссрб(так зараз называлася рэспублика). Вышэйшым органанам улады у рэспублицы яуляуся усебеларуски з'езд саветау. У перапынках памиж з'ездами вышэйшым органам улады з'яуляуся ЦВК. Цэнтральны выканаучы камитэт утварау вялики и малы прэзидыум.

Вяликаму прэзидыуму належыла "агульнае кираванне справами ссрб, таму ен выконвау функцыи улады".

У канстытуцыи бсср 1919 года ничога не гаварылася аб мясцовых органах улады и не гаварылася аб выбарчым праве (хаця гэтыя пытанни были замацаваны у канстытуцыи рсфср 1918 года).

Тэкст кантытуц вишневск Юхо...

На першым з'ездзе саветау прымаецца зварот да друйгих народау и других урадау аб прызнанни бсср и уступленни з ей у непасрэдныя дыпламатычныя адносины.

ПРЫМАЮЦЦА ДЗВЕ ДЭКЛАРАЦЫИ:

1)аб неабходнасци устанаулення цесных эканамичным и палитычных сувязей са сваим старэйшым братам - расийскай савецкай рэспублики;

2)прапаноувалася вырашыць пытанне аб аб'яднанни бсср и литоускайССР. Гэта было выкликана тым, што 16 студзеня 1919 года ЦКРКП(б) прыняу рашэнне аб далучэнни да РСФсР Вицебскай магилеускай и смаленскай губернияу, а астатния - да литоускайсср.

У дэкларацыи першага з'езда саветау бсср были адзначаны дзве прычыны аб утварэнни ЛитБелССР:

1)сукупнасць працоуных Беларуси и Литвы;

2)неабходнасць разгрому Беларуска-Литоускага урада;

Буферная рэспублика стваралася з мэтай барацьбы супраць БНР. И Литоускай буржуазнай дзяржавай. Прысутничаючы на з'ездзе саветау бсср, старшыня литвы мицкевичус-капсукас адзначыу што иснаванне таких маленьких дзяржау як Литва у дадзеных гитсарычных умовах не магчыма. Рашэнне аб аб'яднанни у адзиную ЛитБел.

Летам 1920 года пачалося вызваленне тэрыторыи Беларуси ад беламорскай акупацыи.

12 липеня 1920 года у Минске быу падписаны мирны дагавор памиж РСфСр и буржуазнай Литвой. Урад рсфср уключэйу у склад Литвы земли з гарадами Гродна, Шчучын, Ашмяны, Смаргонь, Браслау, а так сама Виленски край з горадам Вильна. Таким чынам ЛитБел юрыдычна спыняла свае иснаванне. Аднак гэты дагавор для Беларуси не меу юрыдычнай силы так як ен супярэчыу иснуючым нормам мижнароднага права. Урад рсфср не личыуся з думкай Беларусау па тэрытарыяльных пытаннях.