matem
.pdf21.4. |
|
|
@z |
|
|
= ¡ |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
; |
|
|
@z |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
. |
21.5. |
|
|
|
|
@z |
|
|
= ¡ sin 2(x ¡ y); |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@x |
x2 + y2 |
|
@y |
|
|
x2 + y2 |
|
@x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@z |
|
|
|
= sin 2(x ¡ y). 21.6. |
@z |
|
|
= ctg (x ¡ 2y); |
@z |
|
= ¡2 ctg (x ¡ 2y). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y |
@x |
|
@y |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21.7. |
|
@z |
|
|
= |
|
x4 + 3x2y2 ¡ 2xy3 |
; |
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
y4 + 3y2x2 ¡ 2yx3 |
. 21.8. |
|
|
|
@z |
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x2 + y2)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x2 + y2)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= y sin(x2 + y2) + 2yx2 cos(x2 + y2); |
|
@z |
|
= x sin(x2 + y2) + 2xy2 cos(x2 + |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
+ y2). 21.9. |
|
|
|
|
|
@z |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
@z |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 + y2 |
|
|
@y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 + y2 x + x2 + y2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21.10. |
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
y xy¡1 |
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
= |
xy ln x |
21.11. |
|
|
|
@z |
|
= |
p |
y2 (1 |
+ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p; @y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ |
|
|
|
xy)y¡1; |
|
|
@z |
= |
|
|
(1 + xy)y µln(1 + xy) + |
|
|
|
|
xy |
|
¶. |
21.12. |
|
|
|
|
@z |
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
@y |
1 + xy |
|
|
|
|
@x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= (x2y)x+y µln(x2y) + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ y) |
¶; |
@z |
|
|
= (x2y)x+y µln(x2y) + |
|
|
|
+ y |
¶. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2(x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
@y |
|
|
|
|
|
y |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21.13. |
|
|
@z |
= 3x2y ¡ y3 |
|
; |
|
@z |
|
|
|
= x3 |
¡ 3y2x. 21.14. |
@z |
= 30xy(5x2y ¡ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
@x |
@y |
|
|
|
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|||||||||||||||||
¡ y3 + 7)2 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
3 (5x2 |
¡ 3y2) (5x2y ¡ y3 |
+ 7)2. |
21.15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
@y |
|
|
|
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
@z |
|
= |
|
|
|
|
2y |
|
. |
|
21.16. |
|
|
@z |
= |
|
|
¡a sin(ax ¡ by); |
|
|
|
@z |
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x2 + y2 |
|
|
|
@y |
|
|
x2 + y2 |
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
@y |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
@z |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
= b sin(ax ¡ by). 21.17. |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
¡ |
|
|
|
. |
|
|
|
|
21.18. |
|
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@x |
|
|
y |
x2 |
|
@y |
x |
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
|
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
¡xy |
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
= |
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. 21.19. |
|
|
|
|
|
= ¡ |
|
e |
|
; |
|
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
(3y |
|
|
|
|
|
2x)2 |
@y |
|
(3y |
¡ |
|
2x)2 |
|
|
@x |
|
y |
|
|
@y |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= |
|
|
x |
|
e¡y . 21.20. |
@z |
|
= y ln(x + y) + |
|
|
xy |
; |
|
@z |
|
|
= x ln(x + y) + |
|
|
|
xy |
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
@x |
|
x + y |
|
@y |
|
|
x + y |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21.21. |
|
@z |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
@z |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. 21.22. |
@z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
x + ln y @y |
|
|
|
|
y(x + ln y) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ 3x px |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@z |
= |
|
|
|
|
x |
|
+ |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
. 21.23. |
@z |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
; |
|
|
@z |
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
¡ 1 ¡ x2 + y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y |
|
|
|
|
|
|
|
|
2py |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 ¡ y2 @y |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
px |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xy(ln(xy) + 1) |
|
|
|
|
@z |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
21.24. |
|
|
|
|
p= y(xy) |
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x2 |
|
+ y2 |
x2 |
|
¡ |
y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@y |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
|
(ln(xy) + 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
= x(xy) |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
132 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22. Частные производные второго порядка
Частные производные второго порядка @2z , @2z , @2z от функ-
@x2 @y2 @x@y
ции z = f(x; y) находятся последовательным дифференцированием:
@2z |
|
@ @z |
|
|
@2z |
|
@ @z |
|
@2z |
|
@ @z |
|
||||||
|
= |
|
µ |
|
¶; |
|
|
= |
|
µ |
|
¶; |
|
= |
|
µ |
|
¶: |
@x2 |
@x |
@x |
@y2 |
@y |
@y |
@x@y |
@x |
@y |
П р и м е р 1. Найти производные @2z , @2z и @2z от много-
члена двух переменных
@x2 @y2 @x@y
z= x5y + 3x4y2 + 3x3y3 + xy4:
Ре ш е н и е. Последовательным дифференцированием находим
|
|
@z |
= 5x4y + 12x3y2 + 9x2y3 + y4; |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
@2z |
= |
|
@ |
(5x4y + 12x3y2 + 9x2y3 + y4) = 20x3y + 36x2y2 + 18xy3; |
|||||||||
@x2 |
@x |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
@z |
= x5 + 6x4y + 9x3y2 + 4xy3; |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
@y |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
@2z |
= |
|
@ |
(x5 |
+ 6x4y + 9x3y2 + 4xy3) = 6x4 |
+ 18x3y + 12xy2; |
|||||||
|
@y2 |
@y |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
@2z |
= |
|
@ |
(x5 |
+ 6x4y + 9x3y2 + 4xy3) = 5x4 |
+ 24x3y + 27x2y2 + 4y3: |
||||||||
@x@y |
@x |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
П р и м е р |
2. Найти производные |
@2z |
, |
@2z |
и |
@2z |
от сложной |
|||||
|
|
@x2 |
@y2 |
@x@y |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
функции
z = ln(sin(x2 + xy)):
133
|
Р е ш е н и е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
@z |
= |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
¢ cos(x2 + xy) ¢ (2x + y) = (2x + y) ctg (x2 + xy); |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
@x |
sin(x2 + xy) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
@x2 = |
@x |
|
µ@x¶ = |
|
@x ¡(2x + y) ctg (x2 |
+ xy)¢ = |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
@ |
|
|
|
@z |
@ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
= 2 ctg (x2 + xy) + (2x + y) µ¡ |
1 |
|
|
|
¢ (2x + y)¶ = |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
sin(x2 + xy) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2 ctg (x2 + xy) ¡ |
|
(2x + y)2 |
|
: |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2(x2 + xy) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
@z |
= |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
¢ cos(x2 + xy) ¢ x = x ctg (x2 + xy); |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
@y |
sin(x2 + xy) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= |
|
|
µ |
|
¶ |
= |
|
|
|
¡ |
x ctg (x2 + xy) |
= x µ¡ |
|
|
¢ x¶ = |
||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
@y |
@y |
@y |
sin2(x2 + xy) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@2z |
@ |
|
|
@z |
|
|
@ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ¡ |
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2(x2 + xy) |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
@ |
|
|
|
|
|
@z |
@ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
µ |
|
|
¶ = |
|
|
¡x ctg (x2 + xy)¢ = |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x@y |
@x |
@y |
@x |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
= ctg (x2 + xy) + x |
µ¡ |
1 |
¢ (2x + y)¶ = |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
sin(x2 + xy) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ctg (x2 + xy) ¡ |
|
2x2 + xy |
: |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin(x2 + xy) |
|
|
Задачи для практических занятий
Найти производные @2z , @2z и @2z от следующих функций:
@x2 @y2 @x@y
22.1. z = sin x cos y. |
22.2. z = x ey. |
134
22.3. z = x3(x + y)2 + xy. |
22.4. z = ex(cos y + sin x). |
||||
22.5. z = xy. |
22.6. z = arctg |
x + y |
|||
|
1 ¡ xy |
. |
|||
22.7. z = cos2(x2 + y2). |
22.8. z = ln p |
|
. |
||
x2 + y2 |
Домашнее задание
Найти производные @2z , @2z и @2z от следующих функций:
@x2 @y2 @x@y
22.9. z = x2y2 + xy3 + x3y. |
22.10. z = |
|
|
x2 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
||
|
|
|
1 ¡ 2y |
|
|
|
||||||
22.11. z = |
x ¡ y |
. |
22.12. z = x + y + |
xy |
. |
|||||||
x ¡ y |
||||||||||||
|
x + y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
22.13. z = sin(x3 + y3). |
22.14. z = cos(x2y2). |
|
|
|||||||||
22.15. z = sin2(3x + 5y). |
22.16. z = ex ey . |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||
22.17. z = arctg x + arctg y. |
22.18. z = |
p(x2 + y2)3. |
||||||||||
|
||||||||||||
3 |
Ответы
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
22.1. |
|
|
|
|
= ¡ sin x cos y; |
|
|
|
|
= ¡ sin x cos y; |
|
|
|
|
= ¡ cos x sin y. |
||||||||||||||||||||||
@x2 |
@y2 |
@x@y |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
22.2. |
@2z |
= 0; |
|
@2z |
= x ey |
; |
|
@2z |
|
= ey. 22.3. |
@2z |
|
= 20x3 + 24x2y + |
||||||||||||||||||||||||
@x |
2 |
@y |
2 |
|
@x@y |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
+ 6xy2 |
; |
|
@2z |
= 2x3; |
|
@2z |
|
= 8x3 + 6x2y + 1. 22.4. |
|
@2z |
|
= ex(cos y + |
|||||||||||||||||||||||||
@y2 |
|
@x@y |
|
@x2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
+ 2 cos x); |
|
|
@2z |
|
= ¡ ex cos y; |
|
@2z |
= ¡ ex sin y. 22.5. |
|
@2z |
|
= y(y ¡ |
|||||||||||||||||||||||||
|
@y2 |
|
@x@y |
@x2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
@2z |
= xy ln2 x; |
|
|
|
@2z |
= xy¡1(y ln x + 1). |
|
|
|
|
@2z |
||||||||||||||||||||
¡ 1)xy¡2; |
|
|
|
|
|
|
|
22.6. |
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
|
|
@x@y |
@x2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
135 |
= ¡ |
|
|
|
|
2x |
|
|
; |
@2z |
|
|
= ¡ |
|
|
|
|
|
|
2y |
|
|
; |
|
|
|
@2z |
|
= 0. 22.7. |
|
@2z |
|
|
= ¡2 sin 2(x2+ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1 + x2)2 |
@y2 |
|
|
(1 + y2)2 |
|
|
@x@y |
|
@x2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ y2) ¡ 8x2 cos 2(x2 + y2); |
|
|
@2z |
|
= ¡2 sin 2(x2 + y2) ¡ 8y2 cos 2(x2 + y2); |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
@y2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@2z |
|
= |
|
|
|
|
8xy cos 2(x2 + y2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
= |
|
|
|
|
y2 ¡ x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@x@y |
¡ |
. |
|
|
22.8. |
|
|
@x2 |
|
(x2 + y2)2 ; |
|
|
|
|
|
|
@y2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
x2 ¡ y2 |
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2xy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
|
= 2y2 + 6xy |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
(x2 + y2)2 ; |
@x@y |
|
|
|
|
|
¡(x2 + y2)2 |
. 22.9. |
|
|
|
@x2 |
|
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@2z |
|
= 2x2 + 6xy; |
|
|
@2z |
|
|
= 4xy + 3(x2 |
|
+ y2). 22.10. |
|
@2z |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
|
@x@y |
|
|
|
@x2 |
|
|
1 |
¡ |
|
2y |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@ |
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@ |
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
@ |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
8x |
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. 22.11. |
|
|
|
= ¡ |
|
|
|
|
|
|
4y |
|
|
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
|
|
|
|
(1 |
¡ |
|
2y)3 |
|
|
|
@x@y |
|
|
|
(1 |
¡ |
2y)2 |
|
@x2 |
|
(x + y)3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@ |
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2y |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
z |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
@ |
= |
|
|
|
|
|
|
4x |
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
= 2 |
|
x ¡ y |
|
. 22.12. |
|
@ |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
@ |
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y |
2 |
|
|
(x + y)3 |
@x@y |
(x + y)3 |
|
@x2 |
|
|
|
(x |
¡ |
y)3 |
@y2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2x2 |
|
|
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2xy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
22.13. |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
6x cos(x3 |
+ y3) ¡ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(x |
¡ |
y)3 |
|
@x@y |
|
|
|
|
(x |
¡ |
y)3 |
@x2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
¡ 9x4 sin(x3 + y3); |
|
|
|
|
|
= 6y cos(x3 + y3) ¡ 9y4 sin(x3 + y3); |
|
|
|
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
@x@y |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= ¡9x2y2 sin(x3 + y3). 22.14. |
@2z |
|
= ¡2y2 sin(x2y2) ¡ 4x2y4 cos(x2y2); |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@x2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@2z |
|
= |
|
|
¡2x2 sin(x2y2) ¡ 4y2x4 cos(x2y2); |
|
@2z |
|
|
|
= |
|
¡4xy sin(x2y2) ¡ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
|
|
@x@y |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
¡ 4x3y3 cos(x2y2). 22.15. |
|
|
@2z |
|
|
= 18 cos(6x + 10y); |
@2z |
|
= 50 cos(6x + |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@x2 |
|
@y2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ 10y); |
|
|
|
|
|
@2z |
|
= 30 cos(6x+10y). |
|
|
|
22.16. |
|
|
|
@2z |
|
= e2y ex ey ; |
|
|
|
|
@2z |
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
@x@y |
|
|
|
|
|
|
@x2 |
|
|
|
|
|
@y2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= |
x(x ey + 1) exey+y; |
|
|
|
|
|
@2z |
|
= |
|
|
(1 + x ey) ex ey+y. |
|
22.17. |
|
|
|
@2z |
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
@x@y |
|
|
|
|
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
= ¡ |
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
@2z |
= ¡ |
|
|
|
|
|
|
2y |
|
|
|
|
|
|
|
@2z |
= 0. 22.18. |
|
@2z |
= |
2x2 + y2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1 + x2)2 |
@y2 |
(1 + y2)2 |
|
|
@x@y |
|
@x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
@2z |
= |
|
2y2 + x2 |
|
|
|
|
@2z |
|
|
= |
|
|
|
|
xy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
px + y |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
@y2 |
p |
|
; |
|
@x@y |
|
|
p |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x2 + y2 |
|
|
|
x2 + y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
136
23. Дифференциал функции многих переменных
Функция u = f(x; y), заданная в области G плоскости R2, называется дифференцируемой в точке M(x; y) 2 G, если ее полное приращение (приращение по всем переменным)
¢f(x; y) = f(x + ¢x; y + ¢y) ¡ f(x; y)
может быть представлено в виде
¢f(x; y) = A ¢ ¢x + B ¢ ¢y + a(¢x; ¢y) ¢ ¢x + b(¢x; ¢y) ¢ ¢y;
где A, B некоторые постоянные, а
lim a(¢x; ¢y) = 0; |
lim b(¢x; ¢y) = 0: |
¢x!0 |
¢x!0 |
¢y!0 |
¢y!0 |
При этом A ¢ ¢x + B ¢ ¢y называется дифференциалом функции u = f(x; y) в точке (x; y) и обозначают
du = df(x; y) = A ¢ ¢x + B ¢ ¢y: |
(12) |
Имеет место следующая формула первого дифференциала.
Если функция u = f(x; y) дифференцируема в точке (x; y) области G, то ее дифференциал в этой точке представим по формуле
df(x; y) = |
@f |
dx + |
@f |
dy: |
(13) |
|
@x |
@y |
|||||
|
|
|
|
Напомним правила дифференцирования в дифференциалах.
Правила дифференцирования в дифференциалах
1) |
d(u + v) = du + dv; |
2) |
d(uv) = vdu + udv; |
|
|||||||
3) |
d(cu) = c du; c |
|
4) |
d |
u |
|
= |
vdu ¡ udv |
; |
||
|
|
|
|
||||||||
– постоянная, |
³v |
´ |
v2 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||
5) |
df(u(x; y)) = fu0 ¢ du(x; y): |
|
|
|
|
|
|
|
|
137
П р и м е р 1. Найти дифференциал функции |
|
|
||||||||||
|
|
|
u = arctg |
x + y |
: |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
1 + xy |
|
|
|
||||||
Р е ш е н и е. Найдем сначала частные производные |
|
|||||||||||
|
@x = 1 + |
|
(x + y)2 |
¢ @x µ |
1 + xy ¶ |
= |
|
|||||
|
@u |
1 |
|
@ |
|
|
x + y |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + xy)2 |
|
|
|
|
|
|
|
||
= |
(1 + xy)2 |
|
|
1 + xy ¡ y(x + y) |
= |
|
1 ¡ y2 |
: |
||||
(1 + xy)2 + (x + y)2 ¢ |
|
(1 + xy)2 + (x + y)2 |
||||||||||
|
|
(1 + xy)2 |
|
|
|
Функция u = arctg |
x + y |
симметрична по переменным x и y (не |
1 + xy |
меняет вида, если поменять местами эти переменные). Но тогда и частная производная по переменной y получается из предыдущей производной перестановкой местами переменных x и y:
|
|
|
|
|
|
@u |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ¡ x2 |
|
|
|
|
: |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + xy)2 + (x + y)2 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
@y |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Окончательно имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
du = |
@u |
dx+ |
@u |
dy = |
|
|
|
|
|
|
|
1 ¡ y2 |
|
|
|
dx+ |
|
1 ¡ x2 |
dy: |
|||||||||||||||
|
|
|
(1 + xy)2 + (x + y)2 |
(1 + xy)2 + (x + y)2 |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
@x |
@y |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
П р и м е р 2. |
Вычислить дифференциал функции |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u = ln |
y |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Р е ш е н и е. Вычисляем дифференциал по формуле (13), полу- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
чаем, что |
|
|
|
|
|
@x |
|
|
|
|
|
x |
¢ ³¡x2 |
´ |
|
|
¡x |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
@u |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
; |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@u |
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
¢ |
|
|
= |
|
; |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
@y |
|
y |
|
x |
y |
|
|
|
|
|
x
du = @u@x dx + @u@y dy = ¡x1 dx + y1 dy:
138
Этот же дифференциал можно вычислить, используя правила дифференцирования в дифференциалах,
du = d ln |
y |
|
= |
x |
d |
y |
|
= |
x |
|
¢ |
|
xdy ¡ ydx |
= |
|
1 |
dx + |
1 |
dy: |
|
|
|
y |
x2 |
|
|
|||||||||||||
x |
|
y x |
|
|
|
¡x |
y |
Дифференциалы высших порядков определяются с помощью следующих соотношений
d2u = d(du); d3u = d(d2u) и т. д.
П р и м е р 3. Вычислить второй дифференциал от функции
u = x3 + y3 ¡ 3x2y + 3xy2:
Заметим, что при вычислении дифференциалов высших порядков в случае независимых переменных x и y величины dx и dy считаются постоянными.
Р е ш е н и е. Вычислим вначале первый дифференциал
|
|
@u |
= |
3x2 ¡ 6xy + 3y2; |
@u |
= 3y2 ¡ 3x2 + 6xy; |
|
|
|
|
|
||||
|
|
@x |
@y |
||||
|
@u |
|
@u |
|
|
||
du = |
|
dx + |
|
dy = (3x2 ¡ 6xy + 3y2)dx + (3y2 ¡ 3x2 + 6xy)dy: |
|||
@x |
@y |
Для вычисления второго дифференциала воспользуемся правилами дифференцирования в дифференциалах.
d2u = d(du) = d(3x2 ¡ 6xy + 3y2) ¢ dx + d(3y2 ¡ 3x2 + 6xy) ¢ dy = = ¡(6x ¡ 6y)dx + (6y ¡ 6x)dy¢dx + ¡(6y ¡ 6x)dx + (6y + 6x)dy¢dy = = (6x ¡ 6y)dx2 + 2(6y ¡ 6x)dxdy + (6y + 6x)dy2;
где dx2 = (dx)2 и dy2 = (dy)2.
Для вычисления второго дифференциала от функции u = f(x; y) независимых переменных x и y часто используют формулу
d2u = |
@2u |
dx2 |
+ 2 |
@2u |
dxdy + |
@2u |
dy2 |
: |
||
@x2 |
@x@y |
@y2 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
139