Айқындауыштың тыныс белгісі

№	Ереже	Мысал
1	Оқшауланған айқындауыштың екі жағынан да үтір қойылады.	Мұнда, Алматы облысында, ауа райы салқын.
2	Оңашаланған айқындауштың екі жағынан немесе зі анықтайтын мүшесімен екі араға сызықша қойылады.	1928 жылы Қазақстандағы тұңғыш оқу орны – ҚазПИ ашылды.
3	Оңашаланған айқындауш бірыңғай мүше болып келсе, екі жағынан сызықша қойылады	Құнанбайдың қасындағылар – Байсал, Қаратай, Сүйіндіктер - осы сөзге тоқтасты.
4	Кейбір қосарлы айқындауыштар өздерінің айқындайтын сөзінен қос сөз сияқты дефис арқылы бөлінеді	жер-ана, әйел-ана, телефон-автомат, инженер-механик, пәтер-мұражай, ақын-сазгер,

ОҚШАУ СӨЗ сөйлемнің құрамында тұрса да, басқа мүшелермен грамматикалық байланысқа түспейтін мүше.
Қаратпа сөз	Қыстырма сөз	Одағай сөз
Тыңдаушының назарын өзіне аудару үшін қолданылатын сөздер	Сөйлеушінің ойға қатысты көзқарасын білдіретін сөз	Сөйлеушінің түрлі көңіл – күйін білдіретін сөз
Самат, ертең сынақ болады. Енді кезек сенде, қарағым.	Меніңше, сенің айтқаның дұрыс. Бұларды, әрине, жасау керек	Қап, оны кешке сұрау керек еді.

Тыныс белгілері

Оқшау сөз сөйлемнің басында келсе, одан кейін үтір қойылады.

Оқшау сөз сөйлемнің ортасында келсе, екі жағынан үтір қойылады.

Оқшау сөз сөйлемнің соңында келсе, алдынан үтір қойылады.

Оқшау сөз сөйлем басында келіп, көтеріңкі дауыспен айтылса, одан кейін леп белгісі қойылады.(одағай)

Оқшау сөз көтеріңкі дауыс ырғағымен айтылған қаратпа сөз сөйлем соңында келсе, одан кейін леп белгісі қойылады.

Қыстырма сөздердің мағыналық түрлері
№	Ереже	Мысал
1	Қуаншыты, ренішті білдіреді	Бағымызғ ақарай, амал қанша, абырой бергенде, өкінішке орай
2	Сенуді, мақұлдауды, мойындауды білдіреді	Сөз жоқ, бәсе, рас, әрине, шынында, дұрысында, негізінде, асылында, шыны керек, әлбетте
3	Ойдың кіммен, қайдан екенін көрсетеді	Меніңше, сіздіңше, оның пікірінше, оның айтуына қарағанда, оның жортуы бойынша
4	Шамамен ғана я сенер-сенбестікпен айтылғанын білдіреді	Сірә, мүмкін, тегі, кім біледі байқаймын, бәлкім
5	Бір ойдың алдыңғы жақта айтылған оймен байланысын қорыту ретінде айтылады	Олай болса, демек, сөйтіп, сонымен, қысқасы, айтпақшы
6	Ой тәртібін білдіреді	Біріншіден, екіншіден, бір жағынан, әуелі, ақырында

ТӨЛ СӨЗ	АВТОР СӨЗІ	ТӨЛЕУ СӨЗІ
Сөйлеуші өз сөзінің ішінде біреудің айтқан сөзін дәл сол күйінде, ешбір өзгеріссіз беруі	Төл сөзбен байланысты айтылған сөйлеушінің өз сөзі	Жазушының (сөйлеушінің) біреудің сөзінің мазмұнын сақтап, бірақ өз сөзімен өзгертіп берген сөздерікөркем шығармада кейіпкердің сөзін айтылған қалпын сақтамай, тек мағынасын ғана жеткізетін сөздер.