5. Сөйлемдерді мәтіндегі тәртібі бойынша толықтырыңыз.

.............. адамзатта ертеден болған. Қазіргі кезде ........... өте жақсы дамып жатыр. Телефон - ........ қашықтықтан дыбыстық байланыс жасауға арналған ....... . Телефондық техниканың ....... бар.

6. Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып, сөйлемдерді толықтырыңыз.

Телефондық техниканың сыртқы түрі ……. болуы керек .

Телефондық техника адамдар өміріне ……. болуы керек. Телефондық техника телефондық хабарлардың ……. адамға ғана берілуін қамтамасыз етуі керек.

7. Сұхбатты жалғастырыңыз.

- Телефондық техника дегеніміз не?

- .......

№ 10 СӨЖ тапсырмасы:

1. Мәтінді оқыңыз, қазақ тіліне аударыңыз. Мәтін бойынша хронологиялық кесте жасаңыз. Мәтіннің мазмұнын айтыңыз.

История мобильной связи

В 1946 году в США, в городе Сент-Луис компания AT&T Bell Laboratories начала эксплуатацию опытного сервиса телефонной связи из автомобиля. В том же году в СССР Г. Шапиро и И. Захарченко провели успешные испытания автомобильного радиотелефона своей системы с дальностью действия до 20 км. В 1947 году сотрудники американской фирмы Bell Дуглас Ринг и Рей Янг предложили принцип шестиугольных ячеек для мобильной телефонии. В 1957 году инженер Л. И. Куприянович из Москвы создал и публично продемонстрировал первый опытный мобильный телефон ЛК-1 весом 3 кг, радиусом действия 20-30 км и временем работы без смены батарей 20-30 часов и базовую станцию к нему. В 1958 году Л. И. Куприянович создает опытные образцы компактных мобильных телефонов весом всего 500 грамм (для сравнения, вес современных мобильных телефонов составляет в среднем 80 грамм) и размерами с папиросную коробку. В 1958 году в СССР начато создание гражданского сервиса автомобильных телефонов «Алтай». В 1963 году начата опытная эксплуатация сервиса автомобильных телефонов «Алтай» в городе Москве. В 1966 году Болгария демонстрирует на выставке Интероргтехника-66 промышленный комплект мобильной связи, состоящий из мобильных телефонов РАТ-0,5, АТРТ-0,5 и базовой станции РАТЦ-10, рассчитанный на одновременную работу 6 мобильных телефонов. 6 марта 1983 года компания Motorola выпустила первый в мире коммерческий портативный сотовый телефон. Аппарат DynaTAC 8000X, на который было потрачено более $100 млн, разрабатывался 15 лет. Телефон весил 794 граммов и имел размеры 33 x 4,4 x 8,9 см. Заряда аккумуляторов хватало на 8 часов работы в режиме ожидания или на один час в режиме разговора. Телефон стоил 3995 долларов США.

2. Түсіндірме сөздікті пайдалану арқылы мәтінде берілген терминдердің мағынасын түсіндіріңіз.

1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Ұялы желілер

Ұялы желілердің тұжырымдамасы 40-жылдардың соңында Bell System компаниясының жобасында пайда болды. Бұл ой жылжымалы байланыс үшін жаңа үлгітүрді әкелді. Үлкен алаңда сигналды тарататын және жоғарыда орналасқан үлкен қуатты таратқышпен бұрында пайдаланған «радиохабар тарату үлгісінің» орнын, жаңа үлгітүр көп есе қуаты кем таратқыштарды талап етеді. Еске сала кетейік, олардың әрқайсысы тек шағын аумақтарға қызмет көрсету үшін арнайы жасалған, оны ұялы (cell) деп атаймыз. Ұялы ойдың қасиеті, ұялар арасындығы қашықтықтың толық мәндері радиобөгеуілдермен байланысты болмай, сол бір жиілікпен және ұяның радиусымен ұялар арасындағы қашықтықтың қатынасымен анықталады. Ұяның радиусы таратқыштың қуатымен және сонда орнатылған антеннаның биіктігімен анықталады. Сол радиус жүйелік инженермен бақыланады. Сондықтан жүйелік инженердің енгізуімен, жиіліктері қайта пайдаланудың арқасында қанша радиоарналарды, немесе «тізбектерді» құрауға болатынын анықтайды.